(2006) 2 ΑΑΔ 406
[*406]27 Ioυλίου, 2006
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
1. HERMES INSURANCE LTD,
2. ΠΡΑΞΙΤΕΛΗΣ ΒΟΓΙΑΖΙΑΝΟΥ,
Εφεσείοντες,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 237/2005)
Ερμηνεία νομοθετημάτων ― Εφαρμοστέες αρχές ως προς την ερμηνεία νομοθετημάτων ― Σκοπός θέσπισης νόμου ― Αποτελεί σημαντικό παράγοντα για σκοπούς ορθής ερμηνείας του ― Η αυστηρή γραμματική ερμηνεία ανήκει στο παρελθόν.
Λέξεις και φράσεις ― «Τράπεζα» στο Άρθρο 5 του περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμου 66(Ι)/97.
Τραπεζικό Δίκαιο ― Ερμηνεία της λέξης «τράπεζα» στο Άρθρο 5 του περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμου 66(Ι)/97 ― Κατά πόσο η λέξη «τραπεζασφάλιση» αποτελεί γραμματική παραλλαγή της λέξης «τράπεζα» και εμπίπτει στη γενική απαγόρευση της προαναφερθείσας νομοθετικής διάταξης.
Η υπόθεση αυτή αφορά την ερμηνεία της λέξης «Τραπεζασφάλιση» την οποίαν χρησιμοποίησαν οι κατηγορούμενοι σε διαφήμιση που φέρει ως τίτλο τις λέξεις «ΤΡΑΠΕΖΑΣΦΑΛΙΣΗ» «ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ».
Η εφεσείουσα–κατηγορούμενη 1 είναι Ασφαλιστική Εταιρεία στον τομέα των οικονομικών πιστώσεων και ο εφεσείων-κατηγορούμενος 2 διευθυντής της.
Το Άρθρο 5 του περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμου 66(Ι)/97 (ο Νόμος), απαγορεύει σε οποιοδήποτε πρόσωπο, εκτός από τράπεζα, να χρησιμοποιεί τη λέξη «τράπεζα» ή οποιαδήποτε γραμματική παραλλαγή της λέξης «τράπεζα» αναφορικά με την επιχείρηση ή εργασία που αυ[*407]τό διεξάγει, εκτός αν η Κεντρική Τράπεζα χορηγήσει προηγουμένως γραπτή έγκριση για το σκοπό αυτό με οποιουσδήποτε όρους η ίδια κρίνει σκόπιμο να επιβάλει.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο βρήκε ένοχους τους κατηγορούμενους για τη χρήση στη διαφήμισή τους της λέξης «ΤΡΑΠΕΖΑΣΦΑΛΙΣΗ». Το Δικαστήριο είχε απορρίψει τη θέση τους ότι η λέξη «τραπεζασφάλιση» δεν είναι γραμματική παραλλαγή της λέξης «τράπεζα» σύμφωνα με τα λεξικά και ιδιαίτερα εκείνο του Μπαμπινιώτη και ως εκ τούτου η κατηγορία με βάση το πιο πάνω άρθρο, καθώς και οι λεπτομέρειες που δίδονται για τη διάπραξη του αδικήματος δεν καλύπτονται από τις πρόνοιες του άρθρου αυτού. Το Δικαστήριο κατέληξε πως σκοπός του νόμου ήταν να εμποδίσει τη χωρίς άδεια χρήση της λέξης «τράπεζα» σε οποιαδήποτε παραλλαγή της και ότι, ως εκ τούτου, η χρήση της λέξης «τραπεζασφάλιση» από τους κατηγορουμένους εμπίπτει στη γενική απαγόρευση του Άρθρου 5 του Νόμου.
Οι κατηγορούμενοι εφεσίβαλαν την καταδικαστική απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου, προβάλλοντας ουσιαστικά τα ίδια επιχειρήματα αναφορικά με την ερμηνεία του Άρθρου 5 σε συνάρτηση με το κατηγορητήριο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αφού ανέφερε ότι σκοπός τους Νομοθέτη είναι η προστασία του κοινού όσο και η ίδια η φύση της τραπεζικής εργασίας και ότι είναι γι’ αυτό το λόγο που πρέπει να έχει η χρήση της λέξης «τράπεζα» σε οποιαδήποτε μορφή της, είτε σε «γραμματική παραλλαγή» είτε ως μέρος άλλης σύνθετης λέξης, την έγκριση της Κεντρικής Τράπεζας, συμφώνησε απόλυτα με την πρωτόδικη απόφαση, έκρινε την έφεση ως αβάσιμη και την απέρριψε, χωρίς διαταγή για έξοδα.
Η έφεση απορρίφθηκε χωρίς έξοδα.
Έφεση εναντίον Καταδίκης.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Υπόθεση Αρ. 16466/03), ημερομηνίας 29/9/05.
Κ. Χ” Ιωάννου, για τους Eφεσείοντες.
Φ. Τιμοθέου, για την Eφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί [*408]από τον Π. Αρτέμη, Δ..
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα-κατηγορουμένη 1 είναι Ασφαλιστική Εταιρεία στον τομέα των οικονομικών πιστώσεων και ο εφεσείων-κατηγορούμενος 2 διευθυντής της. Οι κατηγορούμενοι αντιμετώπιζαν πρωτόδικα την πιο κάτω κατηγορία:
«ΕΚΘΕΣΗ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ
Αρ. Κατηγορίας 1
Χρησιμοποίηση της λέξης «τράπεζα» σε οποιαδήποτε επιχείρηση ή εργασία από πρόσωπο που δεν κατέχει γραπτή έγκριση από τη Κεντρική Τράπεζα, κατά παράβαση των άρθρων 2, 4, 5, 43(1)(3) και 44 του Περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμου 66(Ι)/97 και το άρθρο 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154.
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ
Οι κατηγορούμενοι την 9η Ιουλίου 2001, στη Λευκωσία, της επαρχίας Λευκωσίας, χρησιμοποίησαν τη γραμματική παραλλαγή της λέξης «τράπεζα» στην επιχείρηση τους χωρίς γραπτή έγκριση από την Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή χρησιμοποίησαν τη λέξη «ΤΡΑΠΕΖΑΣΦΑΛΙΣΗ» για εργασίες της κατηγορούμενης εταιρείας αρ. 1.»
Το σχετικό άρθρο 5 προνοεί τα ακόλουθα:
«5. Απαγορεύεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο, εκτός από τράπεζα, να χρησιμοποιεί σε οποιαδήποτε γλώσσα τη λέξη «τράπεζα» ή οποιαδήποτε γραμματική παραλλαγή της λέξης «τράπεζα» αναφορικά με οποιαδήποτε επιχείρηση ή εργασία που διεξάγεται από αυτό, εκτός αν η Κεντρική Τράπεζα χορηγήσει προηγουμένως γραπτή έγκριση για το σκοπό αυτό με οποιουσδήποτε όρους η ίδια κρίνει σκόπιμο να επιβάλει.»
Οι κατηγορούμενοι κατηγορήθηκαν για τη χρήση της επίμαχης λέξης και όχι για το είδος και τη φύση των εργασιών τους. Η χρήση της λέξης έγινε σε διαφήμιση που φέρει ως τίτλο τις λέξεις «ΤΡΑΠΕΖΑΣΦΑΛΙΣΗ» «ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ – ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ».
Στη συνέχεια αναφέρονταν τα πιο κάτω:
«Η ΕΡΜΗΣ ασφαλιστική είναι η πρώτη και η μόνη στην Κύπρο που εισάγει και καθιερώνει το σχέδιο Τραπεζασφάλιση Ασφαλίσεις πιστώσεων/τιμολογίων».
[*409]
Βασικά η επιχειρηματολογία των κατηγορουμένων πρωτοδίκως ήταν ότι η λέξη «τραπεζασφάλιση» δεν είναι γραμματική παραλλαγή της λέξεως «τράπεζα», σύμφωνα με τα λεξικά και ιδιαίτερα εκείνο του Μπαμπινιώτη, αλλά είναι μία σύνθετη λέξη και ως εκ τούτου η κατηγορία με βάση το πιο πάνω άρθρο, καθώς και οι λεπτομέρειες που δίδονται για τη διάπραξη του αδικήματος δεν καλύπτονται από τις πρόνοιες του άρθρου αυτού.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού ανέλυσε και επιλήφθηκε των επιχειρημάτων των κατηγορουμένων, έκρινε πως καθήκον του ήταν η διαπίστωση της πρόθεση του νομοθέτη και όχι το αδόκιμο της χρήσης των λέξεων «γραμματική παραλλαγή». Κατέληξε πως σκοπός του νόμου ήταν να εμποδίσει τη χωρίς άδεια χρήση της λέξης «τράπεζα» σε οποιαδήποτε παραλλαγή της.
Στην απόφαση, μεταξύ άλλων, αναφέρονται και τα ακόλουθα:
«Και βέβαια εδώ δεν δικάζεται ούτε η Ελληνική γλώσσα ούτε και αν ο Νομοθέτης χρησιμοποίησε ορθά τους κανόνες ορθού σχηματισμού κατά τη σύνταξη του άρθρου 5. Έτσι, και αν ακόμα η έκφραση που χρησιμοποιεί ο Νομοθέτης δεν είναι ορθή ή και δόκιμη, η ερμηνεία του Νόμου είναι θέμα που ανάγεται στο Δικαστήριο. Υπό αυτή την έννοια και αν θα πρέπει να ερμηνευτεί ο Νόμος είναι καλά γνωστή η αρχή που εφαρμόζεται στους κανόνες ερμηνείας ότι θα πρέπει να αναζητηθεί στον ίδιο το Νόμο η πρόθεση του Νομοθέτη. (Melios v. Nicolaou (1963) 2 C.L.R. 414). Εξηγείται ακόμα στον Cross Statutory Intepretation 2η έκδοση, σελ. 148, ότι:
«Τhe judge must have in view not merely the specific purpose of the statute, but also the general purposes of the Law into which the purpose and provisions of the statute are presumed to have been intended to fit coherently.”
Ως εξηγείται από την νομολογία, η αυστηρή γραμματική ερμηνεία ανήκει στο παρελθόν και η ερμηνεία με αναφορά στο σκοπό του νομοθετήματος έχει εδραιωθεί. Ο σκοπός για τον οποίο έχει θεσπιστεί ένας νόμος αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τους σκοπούς της ορθής ερμηνείας του. (Αναφορικά με την αίτηση του Παναγή Καυκαρή (Αρ. 1) (2004) 1(Α) Α.Α.Δ. 315). Είναι επίσης γνωστή η αρχή ότι το κείμενο θα πρέπει να ερμηνεύεται με τρόπο που να αποφεύγεται η εξαγωγή οποιουδήποτε παράλογου αποτελέσματος. Και τούτο στα πλαίσια της διάσω[*410]σης του κειμένου.(Odgers’ Construction of Deeds and Statutes, 5η έκδ. σελ. 263).»
Και πιο κάτω:
«Και δεν νομίζω ότι ο Νομοθέτης ήθελε τίποτε άλλο παρά να απαγορεύσει τη χρήση της λέξης τράπεζα σε οποιαδήποτε μορφή της, μέσα βέβαια στην αποδιδόμενη στο άρθρο 2 έννοια του όρου και σε συσχετισμό με τα ευρύτερα θέματα των τραπεζικών εργασιών και θεμάτων που ρυθμίζει ο Νόμος .................................
................................................................................................................
Όσο και αν είναι αδόκιμη ως έκφραση, δεν διαγράφεται ούτε η ουσία, ούτε και το νόημα που ο Νομοθέτης ήθελε να προσδώσει στο Νομοθέτημα με το άρθρο 5 στα πλαίσια των σκοπών και των ρυθμίσεων του Νόμου ως συνόλου. Και δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία ότι η λέξη «τραπεζασφάλιση» εμπίπτει μέσα στη γενική απαγόρευση του άρθρου 5 του Νόμου.»
Με την έφεσή τους οι κατηγορούμενοι προσβάλλουν την καταδικαστική απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου, προβάλλοντας ουσιαστικά τα ίδια επιχειρήματα αναφορικά με την ερμηνεία του άρθρου 5 σε συνάρτηση με το κατηγορητήριο.
Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Η πρωτόδικη απόφαση μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους. Είναι προφανές ότι η πρόνοια του άρθρου 5 απαγορεύει τη χρήση της λέξης «τράπεζα» σε οποιαδήποτε μορφή της, είτε σε «γραμματική παραλλαγή» είτε ως μέρος άλλης σύνθετης λέξης. Σκοπός του Νομοθέτη, όπως επισημαίνει και το πρωτόδικο Δικαστήριο, είναι η προστασία του κοινού όσο και η ίδια η φύση της τραπεζικής εργασίας, και είναι γι΄αυτό το λόγο που πρέπει να έχει η χρήση της λέξης την έγκριση της Κεντρικής Τράπεζας. Συμφωνούμε πως όσο αδόκιμη και αν είναι η έκφραση «γραμματική παραλλαγή», η ουσία είναι πως ο όρος «τραπεζασφάλιση» περιέχει τη λέξη «τράπεζα», της οποίας τη χρήση απαγορεύει το άρθρο 5 χωρίς την έγκριση της Κεντρικής Τράπεζας.
Κρίνουμε την έφεση αβάσιμη και την απορρίπτουμε, χωρίς διαταγή για έξοδα.
Η�έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.