ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(΄Αρθρο 23(3)(β)(i) του Ν. 33/64 - Μεταβατικές Διατάξεις)
(Εφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 125/2018)
8 Φεβρουαρίου, 2024
[ΛΙΑΤΣΟΣ, Π., ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, ΚΑΡΑΚΑΝΝΑ, Δ/στές]
1. ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑ ΑΘΗΝΟΔΩΡΟΥ,
2. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΔΡΕΑ ΑΘΗΝΟΔΩΡΟΥ,
Εφεσείοντες,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ,
Εφεσιβλήτων.
____________________
Ε. Μιχαηλίδου (κα) και Π. Καρύδης (ασκούμενος δικηγόρος), εκ μέρους του G. Pamboridis LLC, για τους Εφεσείοντες.
Σ. Χαραλάμπους (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Εφεσίβλητους.
____________________
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τον Λιάτσο, Π.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ex tempore
ΛΙΑΤΣΟΣ, Π.: Οι Εφεσείοντες-αιτητές με προσφυγή τους αμφισβήτησαν την απόφαση των Εφεσιβλήτων-καθ΄ ων η αίτηση, να προβούν σε απαλλοτρίωση της ακίνητης ιδιοκτησίας τους, η οποία βρίσκεται στο χωριό Τίμη της Επαρχίας Πάφου.
Τα γεγονότα που καλύπτουν την ενώπιόν μας περίπτωση, αποτυπώνονται με σαφήνεια στην πρωτόδικη απόφαση. Τα συνοψίζουμε, στην έκταση που βοηθούν στην κατάληξή μας, για σκοπούς καλύτερης παρακολούθησης:
Την 12.5.2006, τέθηκε σε ισχύ η Συμφωνία Παραχώρησης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της εταιρείας Hermes Airports Ltd, σύμφωνα με την οποία η εταιρεία ανέλαβε την ανάπτυξη, μελέτη, κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία των αερολιμένων Λάρνακος και Πάφου, για περίοδο 25 χρόνων. Στα πλαίσια αυτής προέκυψε η ανάγκη εξασφάλισης τίτλων κυριότητας τεμαχίων, μεταξύ των οποίων, σε σχέση με τον Διεθνή Αερολιμένα Πάφου και του επιδίκου. Τα τεμάχια αυτά συμπεριλαμβάνονταν στο Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο (Master Plan) της Συμφωνίας. Υπό αυτές τις συνθήκες, το Υπουργικό Συμβούλιο, σε συνεδρία του ημερομηνίας 29.10.2014, ενέκρινε την επίταξη και την απαλλοτρίωση, μεταξύ άλλων και του επίδικου ακινήτου.
Στις 7.11.2014 δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης και ακολούθως Διόρθωσή της, με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα ημερομηνίας 22.5.2015. Απαλλοτρίωση, η οποία κρίθηκε αναγκαία προς τον σκοπό ανάπτυξης του Αερολιμένα Πάφου και πιο συγκεκριμένα «….. για την αναβάθμιση, ασφάλεια, ανάπτυξη και διαφύλαξη της γης που ορίζεται από τη ζώνη ΕΑ (Ειδική Ζώνη Αερολιμένα), που φαίνεται στο χάρτη του τροποποιημένου Τοπικού Σχεδίου Πάφου.».
Ακολούθως, αφού απορρίφθηκαν όλες οι σχετικές ενστάσεις, στις 3.7.2015 δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, σχετικό Διάταγμα Απαλλοτρίωσης, το οποίο αποτελούσε και το αντικείμενο της πρωτόδικης διαδικασίας, επί της προσφυγής των Εφεσειόντων-αιτητών.
Ως λόγοι ακύρωσης προωθήθηκαν οι θέσεις ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και υπό πραγματική πλάνη. Προβλήθηκε επίσης η εισήγηση ότι στερείτο δέουσας και επαρκούς αιτιολογίας.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού παρέθεσε την σχετική επί του θέματος νομολογία, συγκεκριμένα την Πιερίδη ν. Δημοκρατίας (2007) 3 ΑΑΔ 543 και τη Δημοκρατία ν. Παπαξενοπούλου κ.ά. (2016) 3 ΑΑΔ 462, όπου συνοψίζονται οι επί του ζητήματος αρχές, κατέγραψε τα εκτεταμένα γεγονότα που κάλυπταν τους λόγους για τους οποίους λήφθηκε η επίδικη απόφαση απαλλοτρίωσης, όπως αυτοί αποτυπώθηκαν στο περιεχόμενο επιστολής του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και ΄Εργων προς τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών, ημερομηνίας 24.9.2014, καθώς επίσης και στο πρακτικό της συνεδρίας της αρμόδιας Υπουργικής Επιτροπής για εξέταση ενστάσεων, ημερομηνίας 3.6.2015. Σημειώνουμε συνοπτικά, ότι η απαλλοτρίωση κρίθηκε αναγκαία προς τον σκοπό βελτίωσης και επιμήκυνσης του φωτισμού προσέγγισης του διαύλου, από 700 σε 900 μέτρα, σύμφωνα με τις πρόνοιες των Κανονισμών του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO).
Υπό το πρίσμα των πιο πάνω, το Δικαστήριο κατέληξε ότι «…. τα ανωτέρω αιτιολογούν με σαφήνεια την αναγκαιότητα καταφυγής στην επίδικη απαλλοτρίωση, με αποτέλεσμα να καθίσταται ευχερής ο έλεγχος από το Δικαστήριο.». Συνακόλουθα, οδηγήθηκε στην απόρριψη της προσφυγής, κρίνοντας ότι οι λόγοι ακύρωσης δεν είχαν περιθώρια επιτυχίας και επικύρωσε, συμφώνως του ΄Αρθρου 146.4(α) του Συντάγματος, την προσβληθείσα απόφαση απαλλοτρίωσης.
Η κατάληξη του Δικαστηρίου πλήττεται ενώπιόν μας με έξι λόγους έφεσης, οι οποίοι στην ουσία τους είναι επάλληλοι. Με τους πρώτους πέντε, προβάλλεται ότι η πρωτόδικη απόφαση παραβιάζει τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των Εφεσειόντων, όπως αυτά εδράζονται στα ΄Αρθρα 23 και 28 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και προωθείται η θέση ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, χωρίς αιτιολογία, εσφαλμένα και/ή πεπλανημένα, αποφάσισε υπέρ της νομιμότητας της προσβαλλόμενης απόφασης και ότι δεν έλαβε υπόψη του όλα τα γεγονότα, σε σχέση με την αναγκαιότητα της απαλλοτρίωσης.
Ο έκτος λόγος έφεσης αφορά την εισήγηση ότι λανθασμένα επιδικάσθηκαν έξοδα εις βάρος των αιτητών – Εφεσειόντων.
Με όλο το σεβασμό στις θέσεις που προωθήθηκαν, δεν μας βρίσκει σύμφωνους η προσέγγιση ότι εντοπίζεται σφάλμα στην πρωτόδικη κρίση.
Όπως ορθά σημειώνει η ευπαίδευτη πρωτόδικος Δικαστής, με αναφορά στη νομολογία που έχουμε ήδη παραθέσει, η απαλλοτρίωση ακίνητης ιδιοκτησίας ανατίθεται από το Σύνταγμα στην Εκτελεστική Εξουσία, στην κρίση της οποίας ανάγεται η διαπίστωση της ανάγκης γι΄ αυτή. Η κρίση της αρμόδιας αρχής σε σχέση με την αναγκαιότητα καταφυγής σε απαλλοτρίωση δεν ελέγχεται από το ακυρωτικό Δικαστήριο, όπως και δεν ελέγχονται θέματα τεχνικής φύσεως. Αποτελεί έργο και ευθύνη της Εκτελεστικής Εξουσίας η επιλογή της γης, η προώθηση της απαλλοτρίωσης και η χρήση της περιουσίας για τους σκοπούς για τους οποίους αυτή αποκτάται. Η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου εξαντλείται στην εξέταση τυχόν πλάνης περί τα πράγματα ή έλλειψη αιτιολογίας και, βεβαίως, κακής χρήσης της διακριτικής ευχέρειας της διοίκησης.
Με καθοδήγηση τις πάγιες αυτές γραμμές της νομολογίας και έχοντας κατά νου τα δεδομένα της υπό κρίση περίπτωσης, όπως με σαφήνεια παρατίθενται στην πρωτόδικη απόφαση, είναι η κατάληξή μας ότι η αρμόδια αρχή, λαμβάνοντας υπόψη της όλα τα δεδομένα, προχώρησε στην επίδικη απαλλοτρίωση, παρέχοντας πλήρη αιτιολογία για τους λόγους που αυτή ήταν αναγκαία. Δεν εντοπίζουμε οποιοδήποτε σφάλμα, ούτε πλάνη και, συνεπώς, δεν παρέχεται ευχέρεια παρέμβασής μας, προς ανατροπή της πρωτόδικης κρίσης. Σε ό,τι δε αφορά το ζήτημα της διαταγής για έξοδα, ήταν το, αναπόδραστο, επακόλουθο της απόρριψης της προσφυγής.
Η έφεση συνεπώς απορρίπτεται με έξοδα, τα οποία καθορίζονται στο ποσό των €3.000 εις βάρος των Εφεσειόντων.
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Π.
Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
Τ. ΚΑΡΑΚΑΝΝΑ, Δ.
ΣΦ.