ΕΦΕΤΕΙΟ ‑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολ. Έφεση Αρ.: Ε57/2022)
15 Ιανουαρίου 2024
[Δ. ΚΙΤΣΙΟΣ, Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, Μ. ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ/στες]
TRICOR LTD ΥΠΟ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΔΙΑ ΤΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΗ ΝΕΟΦΥΤΟΥ,
Εφεσείουσας/Εναγόμενης,
v.
EUROBANK CYPRUS LTD,
Εφεσίβλητων/Εναγόντων.
____________________
Εμφανίσεις:
κ. Χρ. Νεοφύτου για κ.κ. Νεοφύτου & Νεοφύτου Δ.Ε.Π.Ε., για Εφεσείουσα.
κ. Φ. Ζωμενής για κ.κ. ΧΑΡΗΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ Δ.Ε.Π.Ε., για Εφεσίβλητους.
ΚΙΤΣΙΟΣ, Δ: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη.
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΚΙΤΣΙΟΣ, Δ.: Με την εκκαλούμενη ενώπιον μας πρωτόδικη απόφαση διατάχθηκε, κατόπιν αίτησης από τους ενάγοντες-εφεσίβλητους, η διαγραφή της «Τροποποιημένης Έκθεσης Υπεράσπισης και Ανταπαίτησης» που καταχώρησε η Εναγόμενη 4 στο πλαίσιο της αγωγής 3498/2012, με το σκεπτικό ότι καταχωρίστηκε παράτυπα και/ή κατά παράβαση των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας και/ή χωρίς την άδεια δικαστηρίου, οι δε ισχυρισμοί που περιέχονταν σ’ αυτήν τροποποιούσαν την αρχική Έκθεση Υπεράσπισης της Εναγόμενης 4 και/ή ήταν χωρίς έρεισμα σε διάταγμα τροποποίησης. Επίσης κρίθηκε ότι οι αξιούμενες, με την Ανταπαίτηση, θεραπείες από την Εναγόμενη 4 αξιώνονταν και με άλλη αγωγή που εκκρεμούσε και ως εκ τούτου θεωρήθηκε ότι αυτές προβάλλονταν καταχρηστικά.
Η εναγόμενη 4, νυν εφεσείουσα, διαφωνούσα, προφανώς, με την πιο πάνω πρωτόδικη ετυμηγορία καταχώρισε την παρούσα έφεση, στηριζόμενη σε πέντε (5) λόγους έφεσης. Ειδικότερα προβάλλει τη θέση ότι δεν υπήρχε επί της αίτησης διαγραφής του δικογράφου της η ορθή νομική βάση, και/ή ότι η διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου ασκήθηκε λανθασμένα, συνεπώς το πρωτόδικο Δικαστήριο προχώρησε εσφαλμένα στη διαγραφή του δικογράφου της (πρώτος και τρίτος λόγος έφεσης), ότι λανθασμένα κρίθηκε πρωτόδικα πως η εφεσείουσα όφειλε να καταχωρήσει ειδοποίηση αλλαγής δικηγόρου, παραγνωρίζοντας σχετικές οδηγίες οπότε ισχύ είχε η Διαταγή 21, Θεσμός 1, 7Α-15 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας (δεύτερος λόγος έφεσης), ότι λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν εξέτασε τις θέσεις της εφεσείουσας, επί της «Τροποποιημένης Έκθεσης Υπεράσπισης & Ανταπαίτησης» της, ώστε να κρίνει με ποιον τρόπο και γιατί θα ήταν επιβλαβής στην άλλη πλευρά η ύπαρξη τους, ως επίσης δεν έλαβε υπόψη ότι η εφεσείουσα είχε δηλώσει πως θα καταχωρούσε αίτηση συνένωσης της αγωγής 3498/12 με την αγωγή 489/11 του Ε. Δ. Λάρνακας (τέταρτος λόγος έφεσης), και τέλος, ότι λανθασμένα έκρινε ότι υπήρχε πολλαπλότητα και κατάχρηση διαδικασίας (πέμπτος λόγος έφεσης).
Προτού αποφανθούμε επί της ουσίας των λόγων έφεσης, φρονούμε πως χρήζουν εξέτασης πρώτα οι θέσεις που ανέπτυξε στην αγόρευση του ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσίβλητων, και δη ότι η εκκαλούμενη απόφαση δεν είναι εφέσιμη αλλά και πως ούτως ή άλλως αυτή κατέστη άνευ αντικειμένου, καθ’ ότι στις 17.02.2023 εκδόθηκε τελική απόφαση στην αγωγή 3498/12 επί της οποίας εκδόθηκε η ενδιάμεση εκκαλούμενη απόφαση. Καθίσταται αντιληπτό πως τυχόν καταφατική απάντηση στις προειρημένες θέσεις των εφεσίβλητων προδήλως θα καθορίσει και το αποτέλεσμα της έφεσης, συνεπώς θα καταστεί αχρείαστη η ενασχόληση του Εφετείου με την εξέταση της ουσίας της έφεσης.
Σύμφωνα με το Άρθρο 25(1) του Περί Δικαστηρίων Νόμου, Ν. 14/1960, όπως ίσχυε, δυνάμει του τροποποιητικού Ν.109(Ι)/2017, κατά το χρόνο καταχώρισης της παρούσας έφεσης, ήτοι 21.02.2022, (σημειωτέον ότι υπήρξαν μεταγενέστερες τροποποιήσεις), προνοούνταν τα ακόλουθα:
«Τηρουμένου οποιουδήποτε διαδικαστικού κανονισμού, σε έφεση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου υπόκειται-
(α) Κάθε τελική απόφαση ή διαταγή δικαστηρίου που ασκεί πολιτική δικαιοδοσία,
(β) απαγορευτικά ή προστακτικά διατάγματα (παρεμπίπτοντα ή διηνεκή) ή διατάγματα διορισμού παραλήπτη που εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων οποιουδήποτε νόμου, και
(γ) ενδιάμεσες αποφάσεις απόλυτα καθοριστικές ως προς το αποτέλεσμά τους για τα δικαιώματα των διαδίκων:
Νοείται ότι, σε κάθε περίπτωση, διάδικος δεν αποστερείται του δικαιώματος να εγείρει ζητήματα που αφορούν οποιαδήποτε ενδιάμεση απόφαση στο στάδιο της έφεσης εναντίον της τελικής απόφασης.»
Σχετική με την ερμηνεία του Άρθρου 25(1) του Ν. 14/60 είναι η υπόθεση Oneworld Ltd -v- OJSC Bank of Moscow, ECLI:CY:AD:2018:A535, ημερομηνίας 13.12.2018, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Σκοπός του τροποποιητικού Νόμου 109(Ι)/2017 είναι η αποφυγή αχρείαστων παρατάσεων και ο περιορισμός των διαδικαστικών διαδικασιών, καθώς και η αποτροπή ενθάρρυνσης αποσπασματικών εφέσεων και κατατεμαχισμού τους (Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Αστρασολ Λτδ κ.ά., Π.Ε. 32/18, ημερ. 24.7.2018). Ορθή ερμηνευτική προσέγγιση του εξεταζόμενου άρθρου 25(1)(γ) του Νόμου, προσδιορίζει ως εφέσιμες τις ενδιάμεσες αποφάσεις οι οποίες, λόγω των εξαιρετικών περιστάσεων και δεδομένων που τις καλύπτουν, καθορίζουν κατά τρόπο απόλυτο και τελεσίδικο τα δικαιώματα των διαδίκων, επιδρώντας καταλυτικά σε αυτά. Όπου όμως τα δικαιώματα και οι απορρέουσες από αυτά αξιώσεις παραμένουν αλώβητα προς τελικό καθορισμό τους στα πλαίσια της δίκης, δεν παρέχεται δικαίωμα έφεσης κατ΄ ακολουθία του εξεταζόμενου άρθρου 25(1)(γ) του Νόμου.
Υπό το φως όλων των πιο πάνω, είναι η κατάληξή μας ότι η εφεσιβαλλόμενη πρωτόδικη απόφαση δεν είναι εφέσιμη, αφού οι αξιώσεις των δύο μερών, αγωγή και ανταπαίτηση, εξακολουθούν να υφίστανται και τα όποια δικαιώματα και νομικά και πραγματικά θέματα που εγείρονται, συνεχίζουν να αποτελούν επίδικα ζητήματα. Υπό τις συνθήκες αυτές, οι διάδικοι θα έχουν την ευκαιρία να προβάλουν τις εκατέρωθεν θέσεις τους στα πλαίσια της ακροαματικής διαδικασίας, η οποία αναμένεται να λάβει χώραν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου».»
Είναι σημαντικό θεωρούμε να επισημάνουμε πως η κύρια θέση της εφεσείουσας, με την οποία προχώρησε στην καταχώρηση του επίμαχου δικογράφου (Τροποποιημένη Έκθεση Υπεράσπισης και Ανταπαίτησης) με το συγκεκριμένο περιεχόμενο, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, προδικαστικές ενστάσεις, ομολογουμένως όχι σχετικές με τις προσθήκες που επήλθαν με την Τροποποιημένη Έκθεση Απαίτησης, αλλά και άλλες θέσεις προσθέτοντας διάδικο και Ανταπαίτηση, χωρίς άδεια Δικαστηρίου, ως είναι κοινώς αποδεκτό, στηρίχθηκε στην αντίληψη ότι, εφόσον ο νέος εκκαθαριστής μετά τον διορισμό του καταχώρισε ξεχωριστό Σημείωμα Εμφάνισης, είχε το δικαίωμα να προβάλει τη δική του ξεχωριστή ή πρόσθετη υπερασπιστική γραμμή, ανεξάρτητα από την καταχωρημένη ήδη από τις 20.09.2013 Υπεράσπιση της εφεσείουσας. Η εν λόγω θέση δεν γίνεται αποδεκτή. Ο νέος εκκαθαριστής, ως κρίνουμε, δεν κατέστη ποτέ διάδικος ή αντίδικος των εφεσίβλητων, αλλά το όνομα του, στον τίτλο της αγωγής, τέθηκε υπό την ιδιότητα του ως αντιπρόσωπου ή εκπρόσωπου της εφεσείουσας. Αυτό λέχθηκε άλλωστε και στην απόφαση TRICOR LTD ΥΠΟ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΔΙΑ ΤΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΑΘΑΝΑΣΗ ΝΕΟΦΥΤΟΥ V. EUROBANK CYPRUS LTD, ECLI:CY:AD:2023:A2, Πολιτική Έφεση Ε66/2020, ημερομηνίας 12.01.2023, η οποία αφορούσε τους παρόντες διαδίκους στο πλαίσιο πάλι της αγωγής 3498/12.
Εν’ όψει της πιο πάνω πρόνοιας του άρθρου 25 καθώς και της θέσης της εφεσείουσας, την οποία απορρίψαμε, κρίνουμε πως η εκκαλούμενη ενώπιον μας ενδιάμεση απόφαση δεν είναι εφέσιμη, δεδομένου ότι τα επίδικα θέματα της αγωγής μεταξύ των διαδίκων ήταν καθορισμένα από τα δικόγραφα που αυτοί ως διάδικοι καταχώρισαν ή είχαν δικαίωμα να καταχωρίσουν και δη η εφεσείουσα να απαντήσει μόνο στο ζήτημα, που προστέθηκε με την Τροποποιημένη Έκθεση Απαίτησης (βλέπε υπόθεση Williams and Glyn’s Bank plc κ.α. v. Του Πλοίου «ΜΑΡΙΑ» (1992) 1(Α) Α.Α.Δ. 309), που ήταν πολύ απλό και συγκεκριμένο, αφορών στο γεγονός της εκκαθάρισης της εναγόμενης 4 και της λήψης άδειας από δικαστήριο για συνέχιση της αγωγής εναντίον της. Συνεπώς εφόσον η εκκαλούμενη απόφαση σχετίζεται με ενδεχόμενο επηρεασμό δικαιωμάτων μη διαδίκου, ήτοι του εκκαθαριστή της εφεσείουσας, αυτή δεν θα μπορούσε να είναι καθοριστική και κυρίως απόλυτα καθοριστική των δικαιωμάτων των διαδίκων. Διαφορετική, ενδεχομένως, θα ήταν η τοποθέτηση μας αν η εφεσείουσα αποτεινόταν για τροποποίηση του δικογράφου της, προκειμένου να της παραχωρηθεί άδεια για να προσθέσει τους ισχυρισμούς που διατύπωσε στο επίμαχο δικόγραφο της χωρίς άδεια, και το δικαστήριο απέρριπτε την αίτηση της. Το θέμα όμως αυτό είναι θεωρητικό, και δεν θα μας απασχολήσει.
Προχωρώντας και στο έτερο θέμα, ήτοι στο κατά πόσο η έφεση κατέστη άνευ αντικειμένου, παραπέμπουμε στην υπόθεση Αναφορικά με τον Victor Makushin, (2013) 1 Α.Α.Δ. 2144, όπου ειπώθηκαν τα ακόλουθα:
«Πράγματι έτσι έχει το ζήτημα και επαναβεβαιώνουμε την σχετική επί του θέματος νομολογία ότι μια έφεση (ή προσφυγή) κατά κανόνα δεν μπορεί να προωθηθεί και διαγράφεται, αν μετά την καταχώρηση της και πριν την εκδίκαση της παραμείνει χωρίς αντικείμενο (βλ. Στράκκα Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 643, Ιωσηφίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 490 και Tudor (2011) 1(Β) Α.Α.Δ. 1176). Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως επισημαίνεται από τη νομολογία, η συνέχιση της δίκης δεν εξυπηρετεί οποιοδήποτε σκοπό και για το λόγο αυτό η δίκη πρέπει να διακόπτεται καθότι τα Δικαστήρια δεν ενεργούν επί ματαίω. Παρατίθενται επί του προκειμένου αυτούσια τα πιο κάτω αποσπάσματα από την υπόθεση Τudor (ανωτέρω) που ομιλούν αφ' εαυτών:
"Τα Δικαστήρια δεν ενεργούν επί ματαίω, ούτε επιλύουν ακαδημαϊκά ζητήματα, ούτε και προχωρούν σε επίλυση διαφορών οι οποίες είτε έχουν εκλείψει, είτε λόγω μεταβολής των συνθηκών, η επίλυση τους δεν θα κατέληγε σε οποιοδήποτε πρακτικό αποτέλεσμα. Στην υπόθεση Αναφορικά με την Εμπορική Εταιρεία Λούκος Λτδ (2001) 1 Α.Α.Δ. 2055, κρίθηκε ότι έφεση που είχε ασκηθεί εναντίον απόφασης με την οποία απερρίφθη ενδιάμεση αίτηση αναστολής της διαδικασίας διάλυσης της εταιρείας, παρέμεινε άνευ αντικειμένου εφόσον στην κυρίως αίτηση είχε στο μεταξύ εκδοθεί διάταγμα διάλυσης και εκκαθάρισης της εταιρείας, απόφαση που κατέστη τελεσίδικη εφόσον δεν ασκήθηκε έφεση εναντίον της. Όπως τέθηκε:
"Το θέμα καθίσταται ως εκ τούτου ακαδημαϊκό γιατί δεν θα έχει καμιά συνέπεια για τους διαδίκους. Το Εφετείο ασχολείται μόνο με την ουσιαστική επίλυση διαφοράς μεταξύ των διαδίκων η οποία υφίσταται κατά την έκδοση της απόφασής του."
.........................
Η επιδίωξη λοιπόν σκοπού που παραμένει άνευ αντικειμένου και η εμμονή σ' αυτόν, όπως στην ουσία γίνεται εδώ, αποτελεί κατάχρηση της διαδικασίας. Η κατάχρηση διαδικασίας είναι πολυσχιδής στις εκφάνσεις της, το δε Δικαστήριο έχει την εξουσία καταστολής τέτοιας κατάχρησης ως μέρος της αυτονομίας και αυτοτέλειας της Δικαστικής λειτουργίας. (Έλληνας ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 149, 170 και Γενικός Εισαγγελέας ν. Ευσταθίου (2009) 2 Α.Α.Δ. 501, σελ. 531)…»
Συνακόλουθα, και επιπρόσθετα, συμφωνούμε με τον ευπαίδευτο συνήγορο των εφεσίβλητων πως δεδομένου του κοινώς αποδεκτού γεγονότος ότι στις 17.02.2023 εκδόθηκε τελική απόφαση στην αγωγή 3498/12, στο πλαίσιο της οποίας εκδόθηκε η ενδιάμεση εκκαλούμενη απόφαση ενώπιον μας, η παρούσα έφεση κατέστη άνευ αντικειμένου, αφού το αποτέλεσμα της δεν θα έχει οποιαδήποτε πρακτική επίδραση στην έκβαση της αγωγής που ήδη εκδικάστηκε μεταξύ των διαδίκων. Σημειωτέον δε ότι η εφεσείουσα δυνάμει του Άρθρου 25 δεν στερείται του δικαιώματος να προωθήσει, σε έφεση κατά της τελικής απόφασης της αγωγής, και οποιοδήποτε ζήτημα που αφορά σε ενδιάμεση απόφαση. Η δε θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου της εφεσείουσας ότι η τελική απόφαση στην αγωγή δεν επηρεάζει την έκβαση της παρούσας έφεσης δεν μας βρίσκει σύμφωνους και την απορρίπτουμε. Παρ’ ότι ο συνήγορος της εφεσείουσας, μέσα από την επιχειρηματολογία του, πρόβαλε το αποτέλεσμα της υπόθεσης TRICOR LTD ΥΠΟ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΔΙΑ ΤΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΑΘΑΝΑΣΗ ΝΕΟΦΥΤΟΥ v. EUROBANK CYPRUS LTD, ECLI:CY:AD:2023:A2 (ανωτέρω), δεν θεωρούμε ότι η προαναφερόμενη απόφαση βοηθά σε οτιδήποτε τις θέσεις της εφεσείουσας στην παρούσα έφεση, αφού ό,τι επήλθε, ως αποτέλεσμα, ήταν να διαταχθεί, στον τίτλο του κλητηρίου εντάλματος και πέραν της αναφοράς ότι η εφεσείουσα ήταν υπό εκκαθάριση δια μέσου του εκκαθαριστή της, η προσθήκη του ονόματος του εκκαθαριστή.
Συνακόλουθα όλων των προαναφερόμενων η παρούσα έφεση απορρίπτεται με έξοδα, προς όφελος των εφεσίβλητων και εναντίον της εφεσείουσας, ύψους €6.800,00 πλέον Φ.Π.Α. (αν υπάρχει).
Δ. ΚΙΤΣΙΟΣ, Δ.
Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, Δ.
Μ. ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ.