ΕΦΕΤΕΙΟ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 103/2019)
13 Mαρτίου, 2024
[ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
1. ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΛΙΕΙΑΣ & ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
Εφεσείουσα,
v.
ΙΩΑΝΝΗ ΘΑΣΙΤΗ
Εφεσίβλητου.
--------------------
Τ. Ιακωβίδου (κα), εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για Εφεσείουσα.
Θ. Κουσπή (κα), για Εφεσίβλητο.
--------------------
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Δ. Λυσάνδρου.
-----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ.: Tην 24.7.2014, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (εφεξής «η ΕΔΥ») διόρισε (αναδρομικά από την 3.12.2007) τον Εφεσίβλητο/Αιτητή στη μόνιμη θέση του λειτουργού Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών (εφεξής «το ΤΑΘΕ»). Η αναδρομικότητα του διορισμού ανάγεται στο γεγονός ότι συνιστά προϊόν επανεξέτασης από πλευράς της ΕΔΥ, μετά την εκ του Ανωτάτου Δικαστηρίου ακύρωση του αρχικού διορισμού άλλου προσώπου στην επίδικη θέση.
Αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του στο ΤΑΘΕ, o Eφεσίβλητος/Αιτητής αρχικά ενημερώθηκε προφορικά από το τελευταίο ότι εδικαιούτο αναδρομικά και συσσωρευμένα τις άδειες ανάπαυσης που προέκυπταν από τα πλασματικά έτη υπηρεσίας του (2007-2013) και, στη βάση της πληροφόρησης αυτής, έκανε χρήση μέρους της άδειας αυτής.
Εντούτοις, το ΤΑΘΕ εκ των υστέρων απευθύνθηκε στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού (εφεξής «το ΤΔΔΠ») για να επιβεβαιώσει την ορθότητα της προσέγγισής του ως προς το θέμα αυτό, με το τελευταίο να απαντά αρνητικά. Συγκεκριμένα, το ΤΔΔΠ έλαβε τη θέση ότι για τα πλασματικά έτη υπηρεσίας ο Εφεσίβλητος/Αιτητής δεν εδικαιούτο να του πιστωθεί συσσωρευμένη άδεια ανάπαυσης, ως υποθετικά μη ληφθείσα και μεταφερόμενη, διότι τέτοια πίστωση μπορεί να συνδεθεί μόνο με πραγματικά γεγονότα (ήτοι, με πραγματική -και όχι πλασματική- υπηρεσία).
Ενόψει της ως άνω θέσης του ΤΔΔΠ, το ΤΑΘΕ ενημέρωσε τον Εφεσίβλητο/Αιτητή για τη διαφοροποιημένη θέση της Διοίκησης και ότι η άδεια ανάπαυσης την οποία έλαβε θα εθεωρείτο πλέον ως άδεια άνευ απολαβών, προβαίνοντας σε ανάλογη σχετική αποκοπή από το μισθό του.
Με επιστολή της ημερ. 22.12.2014 προς το ΤΑΘΕ, η δικηγόρος του Εφεσίβλητου/Αιτητή εγκάλεσε τη νέα προσέγγιση της Διοίκησης ως παράνομη και ζήτησε όπως αυτή αναθεωρηθεί, πλην όμως το ΤΑΘΕ απέρριψε αυτό το αίτημα με την ακόλουθη επιστολή ημερ. 27.1.2015:
«Αναφέρομαι στη σχετική με το πιο πάνω θέμα επιστολή σας με ημερομηνία 23 Δεκεμβρίου, 2014 και κατόπιν ενημέρωσης μας επί του θέματος από το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού σας πληροφορώ τα ακόλουθα:
2. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 3(2) των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμών, ο κ. Ιωάννης Θασίτης διακαιούται, ως αποτέλεσμα του αναδρομικού διορισμού του στη μόνιμη θέση Λειτουργού Αλιείας & Θαλασσίων Ερευνών από τις 3.12.2017, 20 εργάσιμες ημέρες άδειας ανάπαυσης σε κάθε έτος υπηρεσίας, οι οποίες μετά τη συμπλήρωση 6 ετών συνεχούς υπηρεσίας από την προαναφερόμενη ημερομηνία, αυτές αυξάνονται σε 24 εργάσιμες ημέρες.
3. Όσον αφορά στην περίοδο που δεν εργαζόταν στη δημόσια υπηρεσία διευκρινίζεται ότι ο κ Θασίτης δεν δικαιούται να του πιστωθεί συσσωρευμένη άδεια ανάπαυσης, ως υποθετικά μη ληφθείσα και μεταφερόμενη, αφού τέτοια πίστωση μπορεί να συνδεθεί μόνο με πραγματικά γεγονότα.
4. Για το θέμα που έχει προκύψει με την αποκοπή των απολαβών του κ. Θασίτη που αφορά περίοδο που έκανε χρήση της άδειας ανάπαυσης, για την οποία είχε αρχικά πληροφορηθεί από τους Λειτουργούς του Αρχείου του Τμήματος ότι δικαιούτο συσσωρευμένη άδεια, ενώ στη συνέχεια οι ίδιοι Λειτουργοί τον πληροφόρησαν ότι δεν δικαιούτο και ως εκ τούτου, η άδεια που έλαβε θα θεωρείτο ως άδεια άνευ απολαβών, θα προβούμε στη λήψη διορθωτικών μέτρων σε συνεννόηση με τον κ. Θασίτη.».
Ο Εφεσίβλητος/Αιτητής καταχώρησε την Προσφυγή Αρ. 480/2015 κατά της ως άνω απόφασης, την οποία Προσφυγή το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχτηκε, κρίνοντας πεπλανημένη τη διοικητική προσέγγιση που διέπει την προσβαλλόμενη απόφαση. Συγκεκριμένα, βασιζόμενο στο δικαστικό προηγούμενο της Πατσαλοσσαβή-Λεοντίου ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 70 και της Κουφτερός ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 646, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι ο Εφεσίβλητος/Αιτητής δικαιούται αναδρομικά όλων των δικαιωμάτων και ωφελημάτων (περιλαμβανομένης της άδειας ανάπαυσης) που θα είχε εάν είχε διοριστεί εξαρχής (και όχι πλασματικά) στην επίδικη θέση κατά την 3.12.2007 και δεν τα απήλαυσε από άλλη απασχόληση.
Οπότε, κατά το πρωτόδικο Δικαστήριο, η Εφεσείουσα/Καθ’ης η αίτηση έπρεπε να ερευνήσει κατά πόσο ο Εφεσίβλητος/Αιτητής εδικαιούτο άδεια ανάπαυσης στο πλαίσιο της προηγούμενης του εργασίας πριν το αναδρομικό διορισμό του, αν την απήλαυσε ή όχι και αν, για τις τυχόν ληφθείσες μέρες ανάπαυσης, είχε καταβληθεί μισθός.
Στην απουσία τέτοιας διοικητικής έρευνας ή (εκ της Εφεσείουσας/Καθ’ ης η αίτηση) προσαγωγής αποδείξεων ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου υπέρ της μείωσης της συσσωρευμένης άδειας που θα έπρεπε να πιστωθεί στον Εφεσίβλητο/Αιτητή, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι η προκύψασα αμφιβολία δέον να αποβεί υπέρ του τελευταίου, ώστε να θεωρείται ότι απολαύει (το μέγιστο προβλεπόμενο των) 70 ημερών συσσωρευμένης άδειας ανάπαυσης ως εκ της πλασματικής του υπηρεσίας από 3.12.2007 έως 23.7.2014.
Εξ ου και η ενώπιόν μας έφεση από πλευράς της Εφεσείουσας/Καθ’ης η αίτηση, η οποία προβάλλει την πρωτόδικη κρίση ως εσφαλμένη.
Κατά τον πρώτο λόγο έφεσης, το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα έκρινε ότι τα (βάση αναδρομικού διορισμού) πλασματικά έτη υπηρεσίας αντιστοιχούν και εξομοιώνονται με πραγματικά έτη υπηρεσίας ως προς την απόδοση (και) του ωφελήματος της άδειας ανάπαυσης, καθότι η νομολογία την οποία ακολούθησε αφορούσε διακριτό θέμα, ήτοι «ωφελήματα μισθολογικής φύσης και όχι απόδοση άδειας ανάπαυσης στα πλαίσια πραγματικής υπηρεσίας».
Ο πρώτος λόγος έφεσης κρίνεται αβάσιμος και απορρίπτεται, για τους εξής λόγους:
Ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε, βάσει της κρατούσας νομολογίας, ότι η πλασματική υπηρεσία ένεκα αναδρομικού διορισμού εξομοιώνεται και αντιστοιχεί πλήρως με την πραγματική υπηρεσία, όπερ σημαίνει ότι ο διοριζόμενος απολαύει του πλήρους εύρους των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτή την υπηρεσία με τον ίδιο τρόπο που ο διοριζόμενος θα απήλαυε των ίδιων δικαιωμάτων και ωφελημάτων αν διοριζόταν εξαρχής, και όχι αναδρομικά, στη δημόσια θέση.
Ως προς τούτο, είναι χαρακτηριστικό το ακόλουθο εύρημα της Πατσαλοσαββή - Λεοντίου ν. Δημοκρατίας supra, το οποίο έκτοτε επαναλαμβάνεται σταθερά στη νομολογία (Θεοφυλάκτου ν. Δημοκρατίας, (2006) 3 Α.Α.Δ. 322· Χατζηχάννας ν. Δημοκρατίας, (2007) 3 Α.Α.Δ. 373· Κουφτερός ν. Δημοκρατίας, supra· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 33/2016 Χατζηχάννας ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 20.7.2022):
«O αναδρομικός διορισμός μεταβάλλει την παρελθούσα πραγματικότητα αντικαθιστώντας την με τη νέα δημιουργηθείσα κατάσταση. Η οποία βέβαια, από τη φύση της, δεν διατρέχει το διαρρεύσαν διάστημα παρά μόνο νοητικά. Η σημασία της όμως έγκειται στα παράγωγά της. Η αναγνώριση των οποίων ως προκυψάντων δικαιωμάτων εξηγεί και δικαιολογεί την αναδρομικότητα εφόσον βέβαια δεν προσβάλλεται η νομιμότητα της. Σε ό,τι αφορά δε αυτά τα παράγωγα δε χωρεί διάκριση μεταξύ τους ανάλογα με την εκ των υστέρων διαφορική θεώρηση αποτελεσμάτων.».
Ναι μεν στην Πατσαλοσσαβή - Λεοντίου ν. Δημοκρατίας supra και στην Κουφτερός ν. Δημοκρατίας supra τα αιτηθέντα (από τον αναδρομικώς διορισθέντα ή προαχθέντα υπάλληλο) αναδρομικά ωφελήματα ήταν οικονομικής φύσης εν είδει επιδομάτων, αλλά το ως άνω δικαστικό εύρημα είναι σαφές ως προς την ευρύτητά του, με αποτέλεσμα ο έχων πλασματική υπηρεσία να δικαιούται ακριβώς τα ωφελήματα που θα εδικαιούτο αν υπηρετούσε πραγματικά στη δημόσια θέση κατά τη διάρκεια αυτής της πλασματικής υπηρεσίας. Σε αυτά τα ωφελήματα ευλόγως περιλαμβάνεται και η άδεια ανάπαυσης, ως υποδεικνύει το γεγονός ότι ρυθμίζεται (όπως και οι λοιπές κατηγορίες αδειών) από το Άρθρο 57 το οποίο εμπίπτει στο (υπό τίτλο «ΩΦΕΛΗΜΑΤΑ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ») Μέρος V των περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμων.
Κατά τον δεύτερο λόγο έφεσης, λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι ο Εφεσίβλητος/Αιτητής δικαιούται συσσωρευμένη άδεια 70 ημερών. Ενόψει της κρίσης μας επί του πρώτου λόγους έφεσης, ευλόγως και ο δεύτερος είναι έκθετος σε απόρριψη, για τους εξής λόγους:
Η υπηρεσία του Εφεσίβλητου/Αιτητή στην επίδικη θέση άρχισε την 3.12.2007 ως να ήταν πραγματική. Έπεται ότι την 24.7.2014, κατά την οποία άρχισε την πραγματική του υπηρεσία, διένυε τον έβδομο χρόνο υπηρεσίας του, και όχι τον πρώτο ως πεπλανημένα αντιλαμβανόταν η Εφεσείουσα/Καθ’ης η αίτηση.
Δεδομένου τούτου, ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε πως ο Εφεσίβλητος/Αιτητής εδικαιούτο σε πίστη του συσσωρευμένη άδεια 70 ημερών, διότι αυτό προκύπτει από την εφαρμογή των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμών (εφεξής «η ΚΔΠ 101/1995»), και δη των Κανονισμών 3(2)(α)(i), 4(1) και 5(1).
Καταληκτική κρίση του Δικαστηρίου:
Απορρίπτεται η έφεση και επιδικάζονται 3000 ευρώ (επιπλέον ΦΠΑ), ως κατ’ έφεση συνολικά έξοδα, υπέρ του Εφεσίβλητου/Αιτητή και κατά της Εφεσείουσας/Καθ’ης η Αίτηση.
Α. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ-ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Γ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Δ.
Δ. ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ.