ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ.: 97/24)
26 Απριλίου 2024
[Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ
Εφεσείων
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Εφεσίβλητης
‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑
Εφεσείων αυτοπροσώπως
Ε. Κωνσταντίνου (κα), για Γενικόν Εισαγγελέα, για Εφεσίβλητη
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Ex Tempore)
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.: Με την έφεση προσβάλλεται η απόφαση του Ε.Δ. Λευκωσίας ημερ. 18.4.24 να διατάξει την κράτηση του Εφεσείοντος μέχρι την ακρόαση, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 29.4.24.
Η υπόθεση είχε καταχωριστεί στις 27.2.24, τέθηκε αυθημερόν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου και βάσει του κατηγορητηρίου της ο Εφεσείων αντιμετωπίζει 14 κατηγορίες, ήτοι:
· Για τρία φερόμενα περιστατικά παρέμβασης σε δικαστική διαδικασία κατά παράβαση του Άρθρου 122(β) του Ποινικού Κώδικος, ήτοι στις 14.1.24, 26.10.23 και 3.12.23 (κατηγορίες 1, 7, 9).
· Για επτά φερόμενα περιστατικά παρενόχλησης άλλων κατά παράβαση άρθρων του περί της Προστασίας από Παρενόχληση και Παρενοχλητική Παρακολούθηση Ν.114(Ι)/21, ήτοι μεταξύ 15.5.23 έως 14.1.24, (κατηγορία 4), μεταξύ 26.5.23 έως 28.11.23 (κατηγορία 6), κατά την 1.12.23 (κατηγορία 8), στις 3.12.23 (κατηγορία 10), μεταξύ 25.12.23 έως 31.12.23 (κατηγορία 11), στις 10.1.24 (κατηγορία 12) και στις 11.1.24 (κατηγορία 13).
· Για απειλές στις 14.1.24 κατά παράβαση του Άρθρου 91Α του Ποινικού Κώδικος (κατηγορίες 2, 3).
· Για ψυχολογική βία κατά παράβαση άρθρων του προαναφερθέντος Ν.114(Ι)/21 (κατηγορία 5).
· Για προσβολή μνήμης τεθνεώτος στις 19.1.24 κατά παράβαση του Άρθρου 202Α του Ποινικού Κώδικος (κατηγορία 14).
Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες των κατηγοριών τα αδικήματα προέκυψαν από 28 συνολικά γραπτά μηνύματα, τα οποία ο Εφεσείων φέρεται να απέστειλε σε Δημόσια Κατήγορο και στον Υπεύθυνο Εισαγγελίας Λευκωσίας, ήτοι τέσσερα στην πρώτη και 24 στον δεύτερο εξ αυτών, σε σχέση με εκκρεμείς ποινικές διαδικασίες, οι οποίες αφορούσαν τον ίδιο τον Εφεσείοντα. Δεν χρειάζεται να παραθέσουμε το περιεχόμενο των μηνυμάτων ως αυτά εκτίθενται στις λεπτομέρειες των κατηγοριών. Αρκεί να πούμε πως αυτά φέρονται να περιέχουν ύβρεις, αισχρολογίες, προσβολές και απειλές για θανάτωση των δύο πιο πάνω λειτουργών και των παιδιών τους.
Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, στις 27.2.24, όταν η υπόθεση τέθηκε για πρώτη φορά ενώπιον Επαρχιακού Δικαστή, ο Εφεσείων εκπροσωπούμενος από δικηγόρο, ζήτησε χρόνο για απάντηση. Το Δικαστήριο ενέκρινε το αίτημα και όρισε την υπόθεση για αυτό τον σκοπό για την 1.3.24. Η Κατηγορούσα Αρχή υπέβαλε αίτημα για την κράτησή του μέχρι εκδίκασης, επικαλούμενη και τους τρεις νομολογιακά καθιερωμένους κινδύνους, ήτοι φυγοδικίας, διάπραξης νέων αδικημάτων και επηρεασμού μαρτύρων. Το πρωτόδικο Δικαστήριο με αιτιολογημένη (12σέλιδη) απόφασή του κατέληξε ότι συνέτρεχαν και οι τρεις προαναφερθέντες κίνδυνοι, οπότε ενέκρινε την κράτηση.
Όπως έχει δηλωθεί ενώπιόν μας η εν λόγω απόφαση δεν έχει εφεσιβληθεί. Σε κατοπινό στάδιο είχαν ασκηθεί εφέσεις (54/24 και 83/24) σε σχέση με μεταγενέστερες δικασίμους (11.3.24 και 29.3.24) και αντίστοιχες διαταγές κράτησης, πλην όμως εκείνες οι εφέσεις απεσύρθησαν, δεδομένου ότι στόχος ήταν να εφεσιβληθεί η αρχική διαταγή ημερομηνίας 27.2.24 και προς τούτο θα ελαμβάνοντο μέτρα εξασφάλισης παράτασης της προθεσμίας για έφεση. Αντί τούτου, διαπιστώνουμε ότι με την παρούσα έφεση προσβάλλεται η τελευταία διαταγή κράτησης ημερομηνίας 18.4.24.
Έχουμε ακούσει με προσοχή τα όσα ο Εφεσείων ανέφερε ενώπιον μας, δείχνοντας κάθε κατανόηση εν όψει του ότι δεν εκπροσωπήθηκε εν τέλει από δικηγόρο, (παρά την έγκριση νομικής αρωγής) και της δήλωσης του ότι θα χειριζόταν ο ίδιος την έφεση του. Αντιλαμβανόμαστε ότι τα όσα ανέφερε σήμερα ενώπιον μας είναι τα όσα στις 18.4.24 είχε θέσει, μέσω της δικηγόρου του, ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Κατά την τελευταία αυτή δικάσιμο ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου είχε προβληθεί εκ μέρους του Εφεσείοντος ότι υπήρχαν νέα δεδομένα και συγκεκριμένα ότι στην πρώτη δικάσιμο:
· Είχε λεχθεί πως ο Εφεσείων είναι Κύπριος πολίτης με μόνιμη διαμονή στη Δημοκρατία αλλά δεν είχε αναφερθεί ότι είναι ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος και ενός οχήματος.
· Δεν είχε αναφερθεί ότι είναι λήπτης επιδόματος αναπηρίας αφού ο ίδιος δεν μπορεί να εργαστεί λόγω του ότι παθαίνει κρίσεις επιληψίας, για την οποία μάλιστα δεν υπάρχουν εντός Φυλακών τα φάρμακα που έπαιρνε.
· Δεν είχε λεχθεί ότι έχει σοβαρά καρδιολογικά και αναπνευστικά προβλήματα, για τα οποία κατά τις νύκτες χρειάζεται τη βοήθεια οξυγόνου, το οποίο δεν παρέχεται στις Φυλακές, στις οποίες μάλιστα κρατείται σε άθλιες συνθήκες και διατρέχει κίνδυνο.
Είναι γεγονός ότι κατά την πρώτη εκείνη δικάσιμο, στις 27.2.24, ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου ο τότε συνήγορος του Εφεσείοντος δεν ανέφερε τις λεπτομέρειες τις οποίες πρωτοδίκως προσέθεσε η νέα συνήγορος του (κα Παυλίδου) εν σχέσει με τους δεσμούς του, την κατάσταση της υγείας του και την οικονομική του κατάσταση. Είχε τότε αναφερθεί μόνον ότι ο Εφεσείων ήταν 49 ετών και αορίστως ότι έχει δεσμούς μόνο με τη Δημοκρατία και με καμμιά άλλη χώρα. Το Δικαστήριο στην απόφαση του ημερ. 27.2.24 είχε ειδικά επισημάνει τις περιορισμένες αυτές αναφορές, λέγοντας πως δεν είχε τεθεί κάτι άλλο σε σχέση με τις προσωπικές του περιστάσεις και τους δεσμούς του με τη Δημοκρατία.
Όσον αφορά αυτά τα πρωτοαναφερθέντα στις 18.4.24 προσωπικά στοιχεία, ήτοι για τα ιδιοκτησιακά, τα οικονομικά και τα θέματα υγείας, θα πρέπει κατ΄ αρχάς να πούμε ότι στην πραγματικότητα αυτά τα οποία έχουν προστεθεί δεν είναι «νέα στοιχεία», υπό την έννοια δηλαδή να μην υπήρχαν στις 27.2.24 και να προέκυψαν αργότερα. Είναι όμως νέα στοιχεία «ενώπιον του Δικαστηρίου» και συμφωνούμε ότι εκ της φύσης τους αναδεικνύουν τέτοιους δεσμούς με τη Δημοκρατία, οι οποίοι και θα μπορούσαν να επιδράσουν, διαφοροποιώντας την κρίση για την ύπαρξη κινήτρου φυγοδικίας και συνεπακόλουθα να εσήμαιναν μειωμένες πιθανότητες διαφυγής. Όμως όλη αυτή η συζήτηση παραγνωρίζει το ότι η κράτηση είχε διαταχθεί εξαρχής και στη βάση των άλλων δυο κινδύνων, για τους οποίους στην κρινόμενη απόφαση το πρωτόδικο Δικαστήριο ανέφερε:
«Ειρήσθω εν παρόδω να αναφέρω (sic) ότι με την απόφασή μου ημερομηνίας 27/02/2023 (εννοείται 27.2.24) η κράτηση διατάχθηκε και λόγω κινδύνου διάπραξης νέων αδικημάτων αλλά και λόγω κινδύνου επηρεασμού μαρτύρων. Ως προς την κατάληξή μου αυτήν δεν έχω ακούσει οτιδήποτε σήμερα σε σχέση με τους δύο πιο πάνω παράγοντες, Συνεπώς δεν έχει τεθεί ενώπιόν μου οτιδήποτε που να μπορεί να ανατρέψει την κρίση μου, ότι ο Κατηγορούμενος θα παραμείνει υπό κράτηση μέχρι την επόμενη ημερομηνία ορισμού της υπόθεσης για τους δύο αυτούς λόγους».
Συμφωνώντας με το πρωτόδικο Δικαστήριο, τονίζουμε πως εφόσον παραμένουν ακλόνητα τα όσα είχαν αποφασιστεί εν σχέσει με τον κίνδυνο διάπραξης νέων αδικημάτων και τον κίνδυνο επηρεασμού μαρτύρων, δεν τίθεται ζήτημα διαφοροποίησης της παλαιότερης διαταγής για κράτηση στη βάση αυτών των δύο κινδύνων. Στην πραγματικότητα το θέμα αυτό καλύπτεται από υφιστάμενη δεσμευτική νομολογία, η οποία έχει συνοψιστεί στην υπόθεση D.R.M. v. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 138/23, ημερ. 30.6.23, ECLI:CY:AD:2023:B233 και έχει ως εξής:
«Με δεδομένο ότι η εκκαλούμενη Απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου δόθηκε στο πλαίσιο εξέτασης ενστάσεως σε επαναλαμβανόμενο αίτημα κράτησης του Εφεσείοντα, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η νομολογία καθορίζει ότι, μετά από την πρώτη διαταγή του Δικαστηρίου για κράτηση, το Δικαστήριο εξετάζει το θέμα της περαιτέρω κράτησης όχι εξ υπαρχής, αλλά μόνο με αναφορά σε οποιαδήποτε νέα δεδομένα ήθελαν προκύψει και τα οποία ενδεχομένως να διαφοροποιούσαν την κρίση του επί του θέματος της κράτησης και όχι με αναφορά σε δεδομένα τα οποία υφίσταντο ευθύς εξαρχής (Δημητρίου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 416, Μαυρομιχάλης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις Αρ. 165/2020 και 166/2020, ημερ. 22/10/2020 και S.M. ν. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 75/2021, ημερ. 6/7/2021, ECLI:CY:AD:2021:B299)».
Είναι λοιπόν αντιληπτό πως η οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση επί των όσων εγείρει ο Εφεσείων καθίσταται ακαδημαϊκού και μόνον ενδιαφέροντος δεδομένου ότι, εκ των πραγμάτων, δεν δύναται να επιφέρει οποιαδήποτε ουσιώδη διαφοροποίηση στο αποτέλεσμα της παρούσας έφεσης.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η έφεση κρίνεται αβάσιμη και απορρίπτεται.
Νοείται ότι οι υπεύθυνες για την κράτηση του Εφεσείοντος αρμόδιες Αρχές θα πρέπει να προβούν σε κάθε αναγκαία και δυνατή ενέργεια για την ασφαλή κράτηση και την προστασία της υγείας του Εφεσείοντος, στα πλαίσια των σχετικών Συμβάσεων, Νόμων και Κανονισμών.
Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.
Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ.