ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ‑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ.: 229/2018)
20 Μαΐου 2024
[Δ. ΚΙΤΣΙΟΣ, Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, Μ. ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ/στες]
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ, υπό την ιδιότητά του ως διαχειριστής της περιουσίας του Εφεσείοντα αποβιώσαντα Αλέξη Σοφοκλέους,
Εφεσείοντας,
v.
ALTIUS INSURANCE LTD,
Εφεσίβλητης.
____________________
Μ. Ιωάννου, Ε. Ιωάννου (κα), Α. Ιωάννου (κα), για τον Εφεσείοντα.
Α. Χ’’Χαραλάμπους (κα) για κ.κ. Ανδρέας Μ. Σοφοκλέους & Σία Δ.Ε.Π.Ε, για την Εφεσίβλητη.
ΚΙΤΣΙΟΣ, Δ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από την Τουμαζή, Δ.
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ.: Ο εφεσείοντας είναι ο διαχειριστής της περιουσίας του αποβιώσαντα – ενάγοντα (στο εξής ο αποβιώσαντας). Ο αποβιώσαντας ήταν ασφαλισμένος στην εφεσίβλητη – εναγόμενη εταιρεία, δυνάμει ασφαλιστηρίου συμβολαίου ζωής. Η πρόταση ασφάλισης έγινε στις 27.10.2008, ως ημερομηνία έναρξης της σύμβασης καθορίστηκε η 7.11.2008, ενώ το συμβόλαιο εκδόθηκε στις 13.11.2008. Στο συμβόλαιο καθορίστηκε επιπρόσθετο ωφέλημα σε σχέση με ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, για το ποσό των €170.000,00.
Ήταν η απαίτηση του αποβιώσαντα, με την αγωγή του εναντίον της εφεσίβλητης εταιρείας, η καταβολή του συνολικού ποσού των €48.567,80 το οποίο, σύμφωνα με τη θέση του, κατέβαλε σε τρίτα πρόσωπα ως νοσήλια και/ή ιατρικά έξοδα και/ή νοσοκομειακές υπηρεσίες και/ή διαγνωστικές εξετάσεις, και το οποίο όφειλε η εφεσίβλητη να του καταβάλει, δυνάμει της ασφαλιστικής σύμβασης.
Στην έκθεση απαίτησης, ο αποβιώσαντας ανέφερε ότι όταν βρισκόταν για ταξίδι στη Γερμανία, περί τις αρχές του 2009, υπέστη, για πρώτη φορά, επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής και συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, με διάγνωση σοβαρής στένωσης της αορτής, χωρίς να έχει οποιαδήποτε προγενέστερα κλινικά ή ακτινογραφικά συμπτώματα και χωρίς να έχει οποιαδήποτε ενόχληση ή να έχει υποπέσει στην αντίληψη του οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας τέτοιας μορφής, στο παρελθόν. Ακολούθως του επεισοδίου και της νοσηλείας του σε νοσοκομείο στη Γερμανία, επέστρεψε στην Κύπρο και αφού έλαβε ιατρικές γνωματεύσεις και υποβλήθηκε σε σειρά εξετάσεων, κρίθηκε αναγκαία η παραπομπή του σε κλινική στο Ισραήλ, όπου και υποβλήθηκε σε εξετάσεις και σε χειρουργική επέμβαση ανοικτής καρδίας. Μετά την επιστροφή του στην Κύπρο, υπέβαλε απαίτηση για κάλυψη των ιατρικών εξόδων που προέκυψαν, όμως η εφεσίβλητη αρνήθηκε να τα καλύψει. Ήτο η θέση του ότι, κατά την υποβολή της πρότασης ασφάλισης στις 27.10.2008, αποκάλυψε στην εφεσίβλητη, με καλή πίστη και ακρίβεια, όλα τα εις γνώση του ουσιώδη στοιχεία και λεπτομέρειες που μπορούσε να γνωρίζει σχετικά με την υγεία του, και τις προϋπάρχουσες ιατρικές του καταστάσεις.
Στην υπεράσπιση, η εφεσίβλητη αρνήθηκε την ευθύνη για πληρωμή των ιατρικών εξόδων και ισχυρίστηκε ότι η ιατρική κατάσταση του αποβιώσαντα, η οποία οδήγησε στην εγχείρηση ανοιχτής καρδίας, 
προϋπήρχε της σύναψης του συμβολαίου και/ή ήταν εκ γενετής πάθηση. Ο αποβιώσαντας ήτο το αίτιο μέρος για την αθέτηση του συμβολαίου, αφού αυτός αθέτησε τους όρους και δεν αποκάλυψε, με καλή πίστη και ακρίβεια, όλα τα ουσιώδη στοιχεία και λεπτομέρειες ή και όλα όσα γνώριζε σε σχέση με την κατάσταση της υγείας του, τις προϋπάρχουσες ιατρικές καταστάσεις και γενικά το ιστορικό του.
Κατά την ακρόαση, για την πλευρά του ενάγοντα-αποβιώσαντα κατέθεσαν, εκτός από τον ίδιο (Μ.Ε.1), τέσσερις ακόμη μάρτυρες, ενώ η πλευρά της εφεσίβλητης δεν προσκόμισε μαρτυρία.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, από τη μαρτυρία του αποβιώσαντα, αποδέχθηκε μόνο ότι αυτός έκανε εγχείρηση καρδίας στο εξωτερικό, και ότι κατέβαλε το ποσό που αξίωνε από την εφεσίβλητη ως ιατρικά έξοδα, έκρινε όμως ότι κατά την συμπλήρωση της πρότασης για ασφάλεια ζωής, αυτός απέκρυψε ουσιώδη στοιχεία αναφορικά με την πραγματική κατάσταση της υγείας του, και απέρριψε την αγωγή.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο βασίστηκε, κυρίως, στη μαρτυρία του Μ.Ε.4 που προσκομίστηκε για την πλευρά του αποβιώσαντα, ήτοι του καρδιολόγου που τον παρακολουθούσε, και τον οποίο έκρινε ως αξιόπιστο μάρτυρα. Σημειώνεται ότι, ως επεξηγήθηκε από την ευπαίδευτη δικηγόρο της εφεσίβλητης στο περίγραμμα αγόρευσης, δεν κρίθηκε αναγκαία η προσκόμιση οποιασδήποτε μαρτυρίας από την εφεσίβλητη λόγω του ότι θεώρησε τη μαρτυρία του Μ.Ε.4 ως ανεξάρτητη και αξιόπιστη και ότι αποδείκνυε τους ισχυρισμούς της υπεράσπισης.
Με τους ακόλουθους επτά λόγους έφεσης, προσβάλλεται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης:
«ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ ΑΡ. 1
Εσφαλμένα και αυθαίρετα το Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή του αποβιώσαντα με την δικαιολογία ότι ο αποβιώσαντας απέκρυψε την 27.10.2008 κατά τον χρόνο συμπλήρωσης της πρότασης για ασφάλιση και έδωσε λανθασμένη απάντηση σε απευθείας ερώτηση που υποβλήθηκε κατά την συμπλήρωση της πρότασης προς ασφάλιση ως προς την κατάσταση της υγείας του.
………………………………………………………………………………
ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ ΑΡ. 2
Το συμπέρασμα του Δικαστηρίου ότι ο αποβιώσαντας έδωσε λανθασμένη απάντηση σε απευθείας ερώτηση που υποβλήθηκε κατά την συμπλήρωση της πρότασης προς ασφάλιση ως προς την κατάσταση της υγείας του και συγκεκριμένα η απάντηση του στην ερώτηση 3 απήντησε ότι οι αναλύσεις του το 2007 ήτο φυσιολογικές ενώ είχε υψηλή χοληστερόλη είναι εσφαλμένο και αυθαίρετο.
………………………………………………………………………………
ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ ΑΡ. 3
Εσφαλμένα και αυθαίρετα το Δικαστήριο κατέληξε σε συμπέρασμα ότι από την ενώπιον του Δικαστηρίου αποδεκτή μαρτυρία ο αποβιώσαντας απέκρυψε να αναφέρει ότι είχε κάνει καρδιογράφημα τον Αύγουστο του 2007.
………………………………………………………………………………
ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ ΑΡ. 4
Εσφαλμένα και αυθαίρετα το Δικαστήριο κατέληξε σε συμπέρασμα ότι η κατάσταση των στεφανιαίων αορτών η οποία δεν μπορούσε να ανιχνευτεί χωρίς αξονική στεφανιογραφία δεν είναι σχετική με τα επίδικα θέματα.
………………………………………………………………………………
ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ ΑΡ. 5
Οι Νομικές Αρχές και η Νομολογία την οποία έλαβε υπόψη του το Δικαστήριο προκειμένου να καταλήξει στο συμπέρασμα του δεν εφαρμόζοντο στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης.
………………………………………………………………………………
ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ ΑΡ. 6
Εσφαλμένα το Δικαστήριο αποδέχθη από την μαρτυρία του αποβιώσαντα μόνο την θέση του ότι έκαμε εγχείρηση σε νοσοκομείο στο Ισραήλ το 2009 και ότι κατέβαλε για τον σκοπό αυτό το ποσό που αξιώνει από τους Ενάγοντες και απόρριψε την υπόλοιπη μαρτυρία του αποβιώσαντα.
………………………………………………………………………………
ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΕΩΣ ΑΡ. 7
Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι αναιτιολόγητη.»
Θα συνεξετάσουμε τους λόγους έφεσης 1-4 και 6-7, λόγω της συνάφειας τους, με τον λόγο έφεσης 5 να εξετάζεται ξεχωριστά.
Είναι η θέση του εφεσείοντα, στην αιτιολογία των πιο πάνω λόγων έφεσης, αλλά και με βάση τα όσα ανέπτυξε ο ευπαίδευτος δικηγόρος του, τόσο στο περίγραμμα αγόρευσης, όσο και προφορικά, κατά την ακρόαση, ότι ο αποβιώσαντας αποκάλυψε στην πρόταση ασφάλισης όλα τα στοιχεία που αφορούσαν την κατάσταση της υγείας του. Ο ευπαίδευτος δικηγόρος του εφεσείοντα, κατά την ακρόαση ενώπιον μας, ανέφερε ότι δεν αμφισβητεί τη μαρτυρία του Μ.Ε.4 καρδιολόγου που παρακολουθούσε τον αποβιώσαντα, ούτε και του Μ.Ε.5, ακτινοδιαγνώστη, ο οποίος πραγματοποίησε αξονική στεφανιογραφία στον αποβιώσαντα στις 24.2.2009, μετά την επιστροφή του από τη Γερμανία, και διαπίστωσε «εκτεταμένες ασβεστώσεις της αορτικής βαλβίδας», εφόσον, όπως ανέφερε, είναι δικοί του μάρτυρες, αλλά προέβαλε ότι παρόλο που το Δικαστήριο αποδέχθηκε τη μαρτυρία τους, κατέληξε σε άλλα συμπεράσματα, τα οποία δεν υποστηρίζονται από τη μαρτυρία. Ειδικότερα, προέβαλε ότι δεν λήφθηκε υπόψη από το Δικαστήριο η μαρτυρία του Μ.Ε.4 ότι ήτο στις 17.2.2009, μετά δηλαδή το καρδιακό επεισόδιο στη Γερμανία και μετά την πρόταση ασφάλισης, που διαπιστώθηκε βαριά στένωση της βαλβίδας και ότι επιβάλλετο εγχείρηση. Προέβαλε, επίσης, ότι το συμπέρασμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο αποβιώσαντας απέκρυψε να αναφέρει ότι είχε κάνει καρδιογράφημα το 2007, ήτο αυθαίρετο, εφόσον στην ερώτηση 3 κατά πόσο έκανε ανάλυση, καρδιογράφημα, ακτινογραφίες ή οποιεσδήποτε άλλες ιατρικές εξετάσεις, απάντησε «Ναι». Παρόλο που με την πρόταση ασφάλισης, ο αποβιώσαντας έδωσε εξουσιοδότηση στην εφεσίβλητη ασφαλιστική εταιρεία να αποταθεί οπουδήποτε για πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας του, ή το ιατρικό του ιστορικό, η εφεσίβλητη παρέλειψε να προβεί σε περαιτέρω έρευνα.
Λανθασμένο ήτο, κατά τη θέση του, και το συμπέρασμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο αποβιώσαντας δεν αποκάλυψε ότι είχε ψηλή χοληστερόλη, το 2007, εφόσον σε κανένα σημείο του ερωτηματολογίου ερωτήθηκε για τα αποτελέσματα της ανάλυσης, ή κατά πόσον είχε ψηλή χοληστερόλη. Πρόσθεσε επίσης, ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρόλο που δέχθηκε τη μαρτυρία των Μ.Ε.4 και Μ.Ε.5, δεν έλαβε υπόψη τη θέση τους ότι το πρόβλημα καρδίας του αποβιώσαντα δεν μπορούσε να διαφανεί με τις αναλύσεις αίματος. Κατά συνέπεια, κακώς θεώρησε το Δικαστήριο ότι η μη καταγραφή ότι είχε χοληστερόλη, ήτο ουσιώδης απόκρυψη και απέρριψε την αγωγή για το λόγο αυτό. Εξίσου λανθασμένο ήτο και το συμπέρασμα του Δικαστηρίου ότι ο αποβιώσαντας δεν αποκάλυψε ότι έπινε φάρμακα. Ο αποβιώσαντας, σύμφωνα με το επιχείρημα, ρωτήθηκε γενικά και αόριστα αν, κατά τη μέρα της πρότασης ασφάλισης την 27.10.2008, έπαιρνε φάρμακα ή αν βρισκόταν υπό ιατρική παρακολούθηση και απάντησε όχι. Δεν υπήρχε μαρτυρία ότι κατ’ εκείνη την ημερομηνία έπαιρνε φάρμακα.
Αντιθέτως, η ευπαίδευτη δικηγόρος για την εφεσίβλητη υποστήριξε την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, τονίζοντας ότι ο αποβιώσαντας απέκρυψε το πρόβλημα υγείας αναφορικά με την καρδία του, που ήτο ουσιώδες γεγονός και το οποίο, αν το γνώριζε, η ασφαλιστική εταιρεία, θα εξαιρούσε ρητά οποιαδήποτε απαίτηση σε σχέση με αυτό.
Σημειώνεται ότι στο Τεκμήριο 2Β το οποίο κατέθεσε ο αποβιώσαντας σε σχέση με την πρόταση ασφάλισης, υπήρχε πρόνοια, κάτω από την επικεφαλίδα «Εξαιρέσεις», με βάση την οποία η εταιρεία δεν ήτο υπεύθυνη για οποιαδήποτε ιατρικά έξοδα που σχετίζοντο άμεσα ή έμμεσα με προϋπάρχουσες ιατρικές καταστάσεις ή καταστάσεις οι οποίες μπορούσαν να προβλεφθούν, κατά τη συμπλήρωση της πρότασης. Σημειώνεται, επίσης, ότι ο αποβιώσαντας απεκάλυψε, στην πρόταση ασφάλισης, ότι είχε καρκίνο και ως εκ τούτου η ιατρική κάλυψη που του προσφέρθηκε, εξαιρούσε την ασθένεια αυτή που προϋπήρχε.
Κομβικό σημείο της υπόθεσης είναι η 27.10.2008, ημερομηνία κατά την οποία ο αποβιώσαντας συμπλήρωσε την πρόταση για ασφάλιση (Τεκμήριο 1). Κάτω από τον τίτλο «Ιατρικό Ιστορικό και άλλες λεπτομέρειες», στην ερώτηση «3. Έχετε κάνει ποτέ ανάλυση, καρδιογράφημα, ακτινογραφία ή οποιεσδήποτε άλλες ιατρικές εξετάσεις», σημείωσε ως απάντηση «Ναι», στο «Είδος εξέτασης» σημείωσε «Γεν. Αίματος 2007» και στα «Αποτελέσματα», απάντησε: «Φυσιολογικό». Στην ερώτηση «4. Παίρνετε φάρμακα ή βρίσκεστε υπό Ιατρική παρακολούθηση για οποιοδήποτε λόγο», σημείωσε ως απάντηση, «Όχι». Στην πρόταση για ασφάλιση, ο αποβιώσαντας υπέγραψε, επίσης, δήλωση ότι οι απαντήσεις που έδωσε ήσαν αληθείς και πλήρεις, ότι δεν παρέλειψε να αναφέρει οποιεσδήποτε πληροφορίες ή γεγονότα που πιθανόν να επηρέαζαν την αποδοχή της πρότασης και ότι οι δηλώσεις αποτελούσαν τη βάση του ασφαλιστηρίου.
Η μαρτυρία του καρδιολόγου, τον οποίο κάλεσε ο αποβιώσαντας, και ο οποίος τον παρακολουθούσε (Μ.Ε.4), ήτο καθοριστική. Θεωρούμε χρήσιμο να παραθέσουμε σχετικό απόσπασμα από την αντεξέταση του:
«Ε. 7/8/07 μας έχετε πει ότι είναι η πρώτη φορά που είδετε τον Ενάγοντα;
Α. Μάλιστα.
Ε. Μετά από την 7/8/07 σας επισκέφθηκε ξανά;
Α. Τον έχω δει 18/4…
Ε. 18/4…
Α. Του 2008 και στις 17/2/09 μετά 21/2/09, 13/3/09, 14/4/09, 30/6/09, 6/7, 27/8, 9/11, Ιανουάριο 2010, 12ο του 2010, Μάρτιο του 2011, Οκτώβριο του 2011, Ιανουάριο του 2012, Απρίλιο του 2012, Αύγουστο του 2012, 23 και 30 Αυγούστου, 17/9, 9ο του 2012, 11ο του 2012, 12ο του 2012, Φεβρουάριο του 2013, Δεκέμβριο του 2013, Ιανουάριο του 2014, Ιανουάριο του 2015, Απρίλιο του 2016.
Ε. Ιατρέ στις 7/8/07 για ποιο λόγο σας επισκέφθηκε ο Ενάγοντας;
Α. Σε ένα έλεγχο ρουτίνας όπου υποβλήθηκε σε δοκιμασία κοπώσεως και υπέρηχο καρδίας.
Ε. Τι έδειξαν αυτά τα αποτελέσματα;
Α. Υπήρχε το τεστ κοπώσεως ήταν θετικό για προβλήματα με την καρδία, με αρτηρίες, με τη καρδία υπήρχε στον υπέρηχο υπήρχε μια βαριά επασβέστωση.
Ε. Θα ζητήσω να κατατεθεί ως τεκμήριο.
Α. Τα έχω. Η αορτική βαλβίδα έχει μαζέψει και κάμποσο ασβέστιο.
…………………………………………………………………………………………………
Ε. Κύριε μάρτυς άρα συμφωνείτε μαζί μου ότι με βάσει το πιστοποιητικό σας 7/8/07 τα προβλήματα υγείας της καρδίας του Ενάγοντα υπήρχαν από αυτή την ημερομηνία.
Α. Ναι.
…………………………………………………………………………………………………
Α. Αν μου επιτρέπετε να δώσω μία επεξήγηση, επασβέστωση, δεν πληρούνται τα κριτήρια για στένωση στην αορτική βαλβίδα Απρίλιο του 2008, στη δεύτερη σελίδα του φακέλου όταν επανεκτίμησα τον ασθενή υπήρχε η εξελικτική πορεία όπου εκεί κατέγραψα μέτρια βαρύτητα στένωσης της αορτικής βαλβίδας με μία κλήση πιέσεως 48-50 μιλίμετρων, στήλης υδραργύρου, είναι τα ευρήματα που μου αναφέρθηκαν στις 17/2/09 όταν επανεκτίμησα τον ασθενή όπου έχει περαιτέρω επιδείνωση της βαλβίδοπάθειας όπου πλέον πληρούνται όλα τα κριτήρια για σύσταση χειρουργικής επέμβασης…
…………………………………………………………………………………………………
Ε. Και αντιλαμβάνομαι η πρώτη επαφή η οποία έλαβε γνώση ο Ενάγοντας για το θέμα προβλήματος της καρδίας του ήταν τον Αύγουστο του 2007 συμφωνείτε μαζί μου;
Α. Είχε μιλήσει, κυρίως είναι τον Απρίλιο του 2008 όταν υπήρξε μία επιταχυνόμενη επιβάρυνση επιδείνωση της στένωσης.
…………………………………………………………………………………………………
Ε. Κύριε μάρτυς το 2007 που σας επισκέφθηκε, τον Αύγουστο του 2007 που σας επισκέφθηκε ο Ενάγοντας του χορηγήθηκε από μέρους σας οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή;
Α. Ναι βέβαια.
Ε. Ποια είναι αυτή η φαρμακευτική αγωγή;
Α. Λόγω του ότι είχε πολύ ψηλή χοληστερόλη τέθηκε σε φαρμακευτική αγωγή σε ασπιρίνη Lipitor των 20 και Beta-lock των 50 μισό χάπι.
…………………………………………………………………………………………………
Ε. Κύριε μάρτυς μας είπετε ότι ο Ενάγοντας είχε συχνά προβλήματα χοληστερόλης αν το είπα σωστά όπως το λέτε…
Α. Ναι.
Ε. Πώς το διαπιστώσετε αυτό;
Α. Αφενός μεν υπήρχαν σημάδια στα μάτια, στα βλέφαρα που λέγονται ξανθελάσματα κιτρινωπά και από τον εργαστηριακό έλεγχο.
Ε. Άρα και αυτά κ. μάρτυς χρονικά μας είπετε τα είχετε διαπιστώσει…
Α. Αύγουστο του 2007.
Ε. Αύγουστο του 2007.
Α. 7/8/07 στην πρώτη επίσκεψη.
Ε. Στις επόμενες επισκέψεις του συνέχισε αυτή η φαρμακευτική αγωγή κ. μάρτυς;
Α. Μετά που διαπιστώθηκε μέτρια βαρύτητα στένωσης…
Ε. Δηλαδή χρονικά;
Α. Απρίλιο του 2008 έγινε διακοπή του betalock και συνεχίστηκε το Lipitor των 20 και η ασπιρίνη.»
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε ως αξιόπιστη τη μαρτυρία του Μ.Ε.4 και απέρριψε την αγωγή, με το ακόλουθο σκεπτικό:
«Η μαρτυρία του Ενάγοντα κατέρρευσε κυρίως από τη μαρτυρία του γιατρού που ο ίδιος κάλεσε στο Δικαστήριο, του γιατρού Δρ. Προδρόμου Μιχαήλ όταν και διαφάνηκε ότι ο Ενάγων παρακολουθείτο από τον συγκεκριμένο γιατρό με ειδικότητα στην καρδιολογία, από το 2007 (και όχι ως ο ίδιος ανέφερε μετά το επεισόδιο στην Γερμανία τον Φεβρουάριο 2009) και ότι κατά την πρώτη επίσκεψη στον Δρ. Πρόδρομο Μιχαήλ διαφάνηκε πρόβλημα στην καρδιά του. Συνεπώς η θέση του Ενάγοντα όπως αυτή εκφράζεται στην παράγραφο 20 της Έγγραφης του Δήλωσης (Έγγραφο Α) ότι δηλαδή το επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής που υπέστηκε αρχές Φεβρουαρίου 2009 και ενω βρισκόταν στην Γερμανία δεν φανέρωσε στον ίδιο οποιαδήποτε συμπτώματα προηγουμένως και ότι δεν γνώριζε για την σοβαρή στένωση αορτής, την αιτία δηλαδή που οδήγησε σε αυτό πριν το επεισόδιο, είναι έκδηλα αναληθής.
……………………………………………………………………………………………
... Διαφαίνεται ότι από τα ενώπιον του Δικαστηρίου Τεκμήρια, οι πιο πρόσφατες διαγνωστικές εξετάσεις και συγκεκριμένα αιματολογικές εξετάσεις που έκανε ο Ενάγων σε σχέση με την πρόταση ασφάλισης ημερομηνίας 27/10/08 ήταν οι αιματολογικές εξετάσεις με ημερομηνία 20/02/08 (Τεκμήρια 11 και 12) όπου τα αποτελέσματα του Ενάγοντα σε σχέση με τις ενδεικτικές τιμές του τέταρτου πίνακα των εν λόγω Τεκμηρίων δεν προδίδουν φυσιολογικά αποτελέσματα, ως ο ίδιος δήλωσε στο επίμαχο σημείο του ιατρικού 
ιστορικού της πρότασης ασφάλισης.
Ο Ενάγων, εφόσον είχε στην κατοχή του εξετάσεις πολύ πιο πρόσφατες από τις δηλωθείσες του 2007 έπρεπε να τις είχε δηλώσει στην πρόταση ασφάλισης που υπόγραψε στις 27/10/08 μαζί με τα ευρήματα τους. Επίσης, όφειλε στο εν λόγω μέρος να αναφέρει τα καρδιογραφήματα που ο Δρ. Προδρομος Μιχαήλ ανέφερε ότι έκανε από το 2007 μέχρι και την ημέρα σύναψης της πρότασης ασφάλισης με τα αποτελέσματα του κάθε καρδιογραφήματος. Ο Δρ. Μιχαήλ, τον οποίον ο Ενάγων κάλεσε στο Δικαστήριο ανέφερε ευθέως ότι στο ιατρικό έλεγχο που ο ίδιος έκανε στον Ενάγοντα στις 7/08/07 το τεστ κοπώσεως ήταν θετικό σε καρδιακό πρόβλημα, ενώ ο υπέρηχος έδειξε βαριά απασβέστωση της αορτικής βαλβίδας της καρδιάς, εξουδετερώνοντας τη θέση του Ενάγοντα ότι ουδέποτε είχε πρόβλημα με την καρδιά του πριν το 2009 και το επεισόδιο που εξελίχθηκε ενόσω βρισκόταν στη Γερμανία.
……………………………………………………………………………………………
Σε αυτά προστίθεται ακόμα μια παράλειψη του Ενάγοντα κατά την συμπλήρωση της πρότασης ασφάλισης από τον ίδιο. Από την μαρτυρία του Δρ. Μιχαήλ και τις σημειώσεις που ο γιατρός κατέθεσε, ως Τεκμήριο 19 σε σχέση με τις επισκέψεις του Ενάγοντα στο ιατρείο του φαίνεται ότι από την 7/8/2007, κατά την πρώτη επίσκεψη δηλαδή του Ενάγοντα στον Δρ. Μιχαήλ, ο ιατρός έδωσε φαρμακευτική αγωγή στον Ενάγοντα τόσο για την χοληστερόλη, όσο και για την αντιμετώπιση του ευρήματος του καρδιογραφήματος που έδειξε στένωση της αορτικής βαλβίδας. Συγκεκριμένα ως ο γιατρός εξήγησε για την χοληστερόλη συνταγολόγησε στον Ενάγοντα το φάρμακο Libitor ενώ για το πρόβλημα της καρδίας του ενάγοντα συνταγολόγησε ασπιρίνη και BetaBlockers,
Η φαρμακευτική αγωγή που χορηγήθηκε στον Ενάγοντα φαίνεται ότι συνεχίζεται και ανανεώνεται σε όλες τις επισκέψεις που ακολούθησαν της πρώτης, δηλαδή στις 18/4/2008, 17/2/2009, 21/2/2009, 13/3/2009, 14/4/2009, 30/6/2009 . Ως εκ τούτων , στις 27/10/2008 όταν και έγινε από τον Ενάγοντα η πρόταση ασφάλισης στην Εναγομένη με βάση τα στοιχεία που ο Δρ. Πρόδρομος Μιχαήλ παρουσίασε στο Δικαστήριο ο ίδιος έπαιρνε συστηματική φαρμακευτική αγωγή τόσο για τον έλεγχο της χοληστερόλης, όσο και για το πρόβλημα που ο ίδιος είχε στην καρδία, κάτι που δεν απεκάλυψε στο σημείο 4 της Πρότασης Ασφάλισης κάτω από το σημείο Θ με τίτλο «Ιατρικό Ιστορικό και άλλες Λεπτομέρειες».
……………………………………………………………………………………………
Εδώ να αναφέρω ότι δεν μπορώ να δεχτώ την θέση του ευπαίδευτου συνήγορου για τον Ενάγοντα ότι από την στιγμή που ο Ενάγων απάντησε στο ερωτηματολόγιο της πρότασης ασφάλισης στην ερώτηση 3 κάτω από το μέρος Θ- «Ιατρικό Ιστορικό και άλλες Λεπτομέρειες» με την χαρακτηριστική ένδειξη “Ö” στο αντίστοιχο κουτάκι "ΝΑΙ" ότι η Εναγόμενη όφειλε να προβεί σε περαιτέρω έρευνα ή ζητήσει διευκρινίσεις. Και τούτο επειδή ο Ενάγων πέραν της επιλογής της προτυπωμένης απάντησης "ΝΑΙ" με την χαρακτηριστική ένδειξη “√” στο εν λόγω ερώτημα συγκεκριμενοποίησε την απάντηση του αναγράφοντας στο κενό σημείο του ερωτηματολογίου "γεν αίματος 2007 φυσιολογικό", δίνοντας δηλαδή, με βάση τα ευρήματα του Δικαστηρίου αναληθή απάντηση και αποκρύβοντας τα καρδιογραφήματα του στο Δρ.Μιχαήλ και τα ευρήματα που αυτά κατέδειξαν.
Στην προκειμένη περίπτωση όλα όσα ο Ενάγων απέκρυψε και αναφέρονται λεπτομερώς ανωτέρω τα γνώριζε κατά τον χρόνο συμπλήρωσης της πρότασής για ασφάλιση , ενώ περαιτέρω προκύπτει ότι συσχετίζονται με το πρόβλημα καρδίας για το οποίο αξιώνει την καταβολή των ιατροφαρμακευτικών του εξόδων και ως εκ τούτων διαπιστώνεται παράβαση σύμβασης από τον ίδιο ως αναφέρθηκε πιο πάνω. Συνεπώς με την πιο πάνω διαπίστωση ότι υπήρχαν ανακριβείς δηλώσεις του Ενάγοντος και μη αποκάλυψη ουσιωδών γεγονότων υπάρχει παράβαση όρου της σύμβασης από τον Ενάγοντα η οποία απαλλάσσει την Εναγόμενη από την υποχρέωση πληρωμής τους επίδικου ωφελήματος και η απαίτηση του Ενάγοντος αποτυγχάνει.»
Δεν διαπιστώνεται ότι τα πιο πάνω συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι λανθασμένα. Τα συμπεράσματα του συνάδουν με την ενώπιον του μαρτυρία και ειδικότερα με τη μαρτυρία του Μ.Ε.4, ο οποίος ανέφερε ξεκάθαρα ότι διαπίστωσε ότι ο αποβιώσαντας είχε πρόβλημα με την καρδία του στις 7.8.2007, όταν τον εξέτασε και υποβλήθηκε σε εξετάσεις, πριν δηλαδή τη συμπλήρωση της πρότασης για ασφάλιση, και του χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή, πρόβλημα το οποίο είχε εξελικτική πορεία όταν τον εξέτασε τον Απρίλιο του 2008 και διαπίστωσε «επιταχυνόμενη επιβάρυνση επιδείνωση της στένωσης», και πάλι πριν την συμπλήρωση της πρότασης για ασφάλιση, με συνέχιση της φαρμακευτικής αγωγής. Ουδέν εκ των πιο πάνω απεκάλυψε ο αποβιώσαντας όταν συμπλήρωνε την πρόταση ασφάλισης στις 27.10.2008, αλλά ούτε και ότι έκανε αιματολογικές εξετάσεις το 2008, οι οποίες παρουσίαζαν προβλήματα. Η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι υπήρξε παράβαση όρου της σύμβασης από τον αποβιώσαντα, λόγω απόκρυψης από μέρους του ουσιωδών στοιχείων αναφορικά με την κατάσταση της υγείας του, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για ασφάλιση, ήτο εύλογη, η δε απόφαση του Δικαστηρίου για την κατάληξη του αυτή, ήτο πλήρως αιτιολογημένη.
Δεν θεωρούμε ότι, με τον τρόπο που είχε συμπληρώσει ο αποβιώσαντας την πρόταση ασφάλισης, μπορούσε να δημιουργηθεί στην εφεσίβλητη οποιαδήποτε αμφιβολία για την κατάσταση της υγείας του, ώστε αυτή να έχει υποχρέωση να προβεί σε περαιτέρω έρευνα. Η υπόθεση American Life Insurance Company Ltd v. Μιχαήλ κ.ά. (2007) 1 Α.Α.Δ. 593, την οποία επικαλέστηκε ο δικηγόρος του εφεσείοντα, όπου κρίθηκε ότι η εφεσείουσα ασφαλιστική εταιρεία είχε υποχρέωση να προβεί σε περαιτέρω έρευνα, λόγω του ότι είχε ενώπιον της τεκμήρια με αντιφατικό περιεχόμενο, δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην υπό κρίση υπόθεση. Κάθε θέμα κρίνεται ανάλογα με τα γεγονότα της συγκεκριμένης υπόθεσης.
Ούτε είναι επιλήψιμο το ότι το Δικαστήριο αποδέκτηκε μέρος της μαρτυρίας του αποβιώσαντα και απέρριψε το υπόλοιπο (βλ. Παυλίδης v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λάρνακας, Πολιτική Έφεση Αρ. 33/2015, ημερομηνίας 01.11.2023).
Οι λόγοι έφεσης 1-4 και 6-7 απορρίπτονται.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, στην επίδικη απόφαση του, περιγράφει το νομικό πλαίσιο που διέπει το θέμα των ασφαλιστικών συμβάσεων και την υποχρέωση ασφαλισμένου για αποκάλυψη ουσιωδών γεγονότων, με αναφορά στην υπόθεση Πανευρωπαϊκή Ασφαλιστική Εταιρεία Λίμιτεδ v. Eretria Leisure Cruises Limited (1998) 1(Β) ΑΑΔ 1072, όπου λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«Σε ορισμένους τύπους συμβάσεων, μεταξύ των οποίων και η ασφαλιστική σύμβαση, όπου ο ένας συμβαλλόμενος είναι σε πολύ ευνοϊκότερη θέση να γνωρίζει ουσιώδη γεγονότα, που ο άλλος είναι αδύνατο να ανακαλύψει, ο πρώτος έχει το καθήκον, όχι μόνο να μην προβαίνει σε αναληθείς δηλώσεις ουσιωδών γεγονότων, αλλά και να αποκαλύπτει στον άλλο, με τη μεγαλύτερη καλή πίστη, τέτοια ουσιώδη γεγονότα.
Η απόκρυψη ουσιωδών πληροφοριών παρασύρει την ασφαλιστική σύμβαση σε ακυρότητα. Ακόμα κι' αν η απόκρυψη έγινε λόγω λάθους χωρίς οποιαδήποτε δόλια πρόθεση, ο ασφαλιστής έχει παραπλανηθεί και η ασφαλιστική σύμβαση είναι άκυρη, γιατί ο ασφαλιστικός κίνδυνος που διατρέχει είναι διαφορετικός από τον κίνδυνο που αντιλήφθηκε και είχε πρόθεση να διατρέχει κατά το χρόνο της συμφωνίας.
Η υποχρέωση του ασφαλιζόμενου συνίσταται στην αποκάλυψη ουσιωδών γεγονότων και βασίζεται στην αρχή της καλής πίστης που πρέπει να επικρατεί μεταξύ των συμβαλλομένων...»
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, ορθά περιέγραψε και εφάρμοσε το νομικό πλαίσιο που διέπει τις ασφαλιστικές συμβάσεις και το καθήκον αποκάλυψης. Δεν διαπιστώνεται κανένας λόγος που να δικαιολογεί την παρέμβαση μας.
Ο λόγος έφεσης 5 απορρίπτεται.
Συνακόλουθα, η έφεση απορρίπτεται και η πρωτόδικη απόφαση επικυρώνεται με €2.400,00 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., εάν υπάρχει, υπέρ της εφεσίβλητης και εναντίον του εφεσείοντα.
Δ. ΚΙΤΣΙΟΣ, Δ.
Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, Δ.
Μ. ΤΟΥΜΑΖΗ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο