ΕΦΕΤΕΙΟ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Έφεση Κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 70/2019)
23 Μαΐου, 2024
[ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ ΧΡ. ΣΟΛΟΜΩΝΙΔΗΣ ΛΤΔ
Εφεσείουσα,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΩΣ ΚΗΔΕΜΟΝΑ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ
Εφεσίβλητης.
--------------------
Δ. Νικολετόπουλος, για ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Κ. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ Δ.Ε.Π.Ε., δικηγόροι Εφεσείουσας.
Σ. Καρασαμάνης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, δικηγόρο για την Εφεσίβλητη.
Μ. Αντωνίου (κα), για ΧΡΥΣΑΦΙΝΗΣ & ΠΟΛΥΒΙΟΥ Δ.Ε.Π.Ε., δικηγόροι για το ενδιαφερόμενο μέρος Δήμο Λευκωσίας.
----------------------
ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον ομιλούντα.
----------------------
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Δ.: Δυνάμει ενοικιαστηρίου εγγράφου μεταξύ του εκλιπόντος Α. Χρ. Σολομωνίδη και του ιδρύματος βακουφίου (εφεξής «ΕΒΚΑΦ») ημερομηνίας 14.3.1972 με διάρκεια ισχύος από την 1.2.1972 μέχρι τις 31.12.1975, ο πρώτος απέκτησε κατοχή σε μέρος του τουρκοκυπριακού τεμαχίου 87 του Φ/Σχ. 21/46.6.VI, Τμήμα Α’, στην Ενορία Αγίου Σάββα στη Λευκωσία (εφεξής το «τεμάχιο»). Κατ’ ισχυρισμό της Εφεσείουσας, αυτή, επίσης, συνήψε, για το τεμάχιο, σύμβαση ενοικίασης με το ΕΒΚΑΦ ημερομηνίας 28.5.1973, με ισχύ από την 1.6.73 μέχρι τις 31.5.1975. Ακολούθως και, συγκεκριμένα, στις 12.3.1979, ο Α. Χρ. Σολομωνίδης υπέγραψε με την Κεντρική Επιτροπή Διαχειρίσεως Τουρκοκυπριακών Περιουσιών συμφωνία για τη χρήση και μίσθωση ενός καταστήματος στο ισόγειο, μίας αποθήκης, δύο γραφείων στον α' όροφο και μεγάλου υπόστεγου, ευρισκόμενα επί μέρους του τεμαχίου. Ο Α. Χρ. Σολομωνίδης απεβίωσε τον Φεβρουάριο του 1998 και το τεμάχιο συνέχισε στην πράξη να κατέχει, χωρίς την οποιαδήποτε υπογραφή νέου συμβολαίου, η σύζυγος του, Π. Σολομωνίδου. Ακολούθησε επιστολή του Επάρχου Λευκωσίας προς την Π. Σολομωνίδου ημερομηνίας 24.1.2001, με την οποία ο πρώτος απαιτούσε την καταβολή οφειλόμενων ενοικίων για τη χρήση του υποστατικού επί του τεμαχίου και, ταυτόχρονα, πληροφορούσε την Π. Σολομωνίδου ότι, αν ενδιαφερόταν να συνεχίσει να κατέχει το τεμάχιο, το οποίο είχε παραχωρηθεί στον αποβιώσαντα σύζυγο της, όφειλε να υποβάλει σχετική αίτηση προς εξέταση. Με επιστολή του ημερομηνίας 30.3.2001 προς την Π. Σολομωνίδου, ο Έπαρχος Λευκωσίας ζήτησε, λόγω μη εξόφλησης των οφειλόμενων ενοικίων, την παράδοση της κατοχής του τεμαχίου εντός ενός μηνός. Ακολούθησε νέα επιστολή του Επάρχου Λευκωσίας ημερομηνίας 7.8.2003 προς την Π. Σολομωνίδου, στην οποία αναφερόταν ότι, η τελευταία δεν ήταν πρόσφυγας και ως εκ τούτου, δεν θεωρείτο δικαιούχο πρόσωπο προς κατοχή και χρήση του τεμαχίου και του επ’ αυτού υποστατικού. Η εν λόγω επιστολή κατέληγε ότι, η περαιτέρω κατοχή και χρήση του τεμαχίου από την Π. Σολομωνίδου ήταν παράνομη και πρόθεση ήταν ο τερματισμός/ακύρωση της εκμίσθωσης του τεμαχίου. Αίτημα επανεξέτασης της πρόθεσης περί εκκένωσης του υποστατικού επί του τεμαχίου, υπεβλήθη εκ μέρους των δικηγόρων της Π. Σολομωνίδου, με επιστολή τους ημερομηνίας 3.10.2003 (υπεβλήθη στον Έπαρχο Λευκωσίας στις 10.10.2003). Την 1.1.2008 η Π. Σολομωνίδου, απεβίωσε. Η κατοχή του τεμαχίου συνεχίστηκε από τις θυγατέρες του αποβιώσαντα Α. Χρ. Σολομωνίδη, οι οποίες υπέβαλαν, με σχετική επιστολή ενός εξ αυτών ημερομηνίας 10.1.2013 προς τον Υπουργό Εσωτερικών, υπό την ιδιότητα του ως Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (εφεξής ο «Κηδεμόνας»), αίτημα για μεταφορά της άδειας κατοχής και χρήσης του τεμαχίου επ' ονόματι τους. Προς εξέταση του υποβληθέντος αιτήματος, ο Έπαρχος Λευκωσίας, με σχετική επιστολή του ημερομηνίας 2.1.2015, ζήτησε από τη θυγατέρα του αποβιώσαντα η οποία υπέβαλε το σχετικό αίτημα, Α. Σολομωνίδου, την υποβολή συγκεκριμένων εγγράφων. Ακολούθησε επιστολή ημερομηνίας 3.3.2015 του Δήμου Λευκωσίας, Ενδιαφερόμενου Μέρους στην παρούσα διαδικασία, με την οποία υπέβαλε προς τον Έπαρχο Λευκωσίας αίτημα του για παραχώρηση του τεμαχίου σ’ αυτόν, προκειμένου ο εν λόγω χώρος να αξιοποιηθεί ως δημόσιος χώρος στάθμευσης. Κατόπιν αριθμού επιστολών προς υπενθύμιση εκ μέρους του Επάρχου Λευκωσίας, η Α. Σολομωνίδου, με επιστολή της ημερομηνίας 3.9.2015, προσκόμισε μέρος των εγγράφων που ζητήθηκαν, προς εξέταση του αιτήματος της για μεταφορά της σύμβασης κατοχής και χρήσης του τεμαχίου στην ίδια και την αδελφή της. Απαντώντας και προς τις δύο θυγατέρες με επιστολή του ημερομηνίας 18.9.2015, ο Έπαρχος Λευκωσίας ζήτησε την προσκόμιση πρόσθετων εγγράφων, καθώς και την φυσική τους παρουσία για προσωπική συνέντευξη, εφιστώντας, μεταξύ άλλων, την προσοχή τους και στο ότι, σε περίπτωση μη ανταπόκρισης τους εντός 15 ημερών, το υποβληθέν αίτημα μεταφοράς της σύμβασης του τεμαχίου επ’ ονόματι τους θα απορριπτόταν.
Λόγω μη περαιτέρω ανταπόκρισης, το αίτημα των θυγατέρων του αποβιώσαντα Α. Χρ. Σολομωνίδη απορρίφθηκε και ο Έπαρχος Λευκωσίας ενημέρωσε αυτές με σχετική επιστολή ημερομηνίας 14.1.2016, το περιεχόμενο της οποίας είχε ως ακολούθως:
«Αναφέρομαι στην προηγούμενη ταυτάριθμη επιστολή μου ημερ. 18/9/15 και μετά λύπης μου παρατηρώ ότι δεν έχετε ανταποκριθεί ως προς την προσκόμιση και όπως παρουσιαστείτε στο Γραφείο μου για τη νενομισμένη προσωπική συνέντευξη.
Ως εκ τούτου σας πληροφορώ ότι το αίτημα σας απορρίπτεται.
Το συμβόλαιο του αποβιώσαντα πατέρα σας ακυρώνεται από την 1/3/2016. Οι οποιεσδήποτε οφειλές που προκύπτουν προς το Ταμείο Τ/Κ Περιουσιών θα πρέπει να εξοφληθούν άμεσα.
Καλείστε όπως εντός 30 ημερών μετακινήσετε όλα τα αντικείμενα από τη Τ/Κ Περιουσία και παραδώσετε ελεύθερη κατοχή αυτής.
Σε αντίθετη περίπτωση το Γραφείο μου θα προχωρήσει στην ανάκτηση του χώρου και την μετακίνηση όλων των αντικειμένων που θα ανευρεθούν εντός αυτού, τα οποία θα καταγραφούν και θα φυλαχθούν σε αποθήκες του Επάρχου Λευκωσίας.
Τα έξοδα που θα προκύψουν από την πιο πάνω διαδικασία έξωσης θα τα επιβαρυνθείτε.»
Ακολούθησε επιστολή ημερομηνίας 4.3.2016 του Επάρχου Λευκωσίας, με την οποία ενημέρωσε την Α. Σολομωνίδου, εις απάντηση σχετικών επιστολών της ημερομηνίας 26.1.2016 και 1.3.2016, ότι, το τεμάχιο περιήλθε στην κατοχή της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών από την 1.3.2016 (βλ. ανωτέρω επιστολή ημερομηνίας 14.1.2016) και ότι η συνέχιση κατοχής του θεωρείται παράνομη επέμβαση.
Επανάληψη του αιτήματος τους για μεταφορά της σύμβασης ενοικίασης του τεμαχίου επ' ονόματι τους, υπέβαλαν οι θυγατέρες του αποβιώσαντα Α. Χρ. Σολομωνίδη με επιστολή τους ημερομηνίας 3.8.2016 προς τον Υπουργό Εσωτερικών. Με επιστολές τους προς τον Κηδεμόνα και τον Έπαρχο Λευκωσίας ημερομηνίας 14.11.2016 και ενεργώντας εκ μέρους των θυγατέρων του αποβιώσαντος, αλλά, πλέον και της Εφεσείουσας, οι δικηγόροι τους, απαίτησαν, όπως αρθούν οι πράξεις επέμβασης στο τεμάχιο, όπως τις χαρακτήρισαν, από τον Κηδεμόνα. Ο Κηδεμόνας, με απαντητική επιστολή του ημερομηνίας 5.12.2016, ανέφερε στους εν λόγω δικηγόρους, ότι, το αίτημα μεταφοράς της σύμβασης επ' ονόματι των θυγατέρων αποβιώσαντα Α. Χρ. Σολομωνίδη, εξετάστηκε στην 34η συνεδρία της Συμβουλευτικής Επιτροπής ημερομηνίας 26.7.2016 και απορρίφθηκε, αφού αυτές κρίθηκαν ως μη δικαιούχες. Κατά την ίδια συνεδρία εξετάστηκε και το αίτημα του Ενδιαφερόμενου Μέρους για παραχώρηση του τεμαχίου σ’ αυτό, το οποίο εγκρίθηκε. Η σχετική σύμβαση μίσθωσης επί του επίδικου ακινήτου με το Ενδιαφερόμενο Μέρος υπεγράφη την 1.10.2016.
Η Εφεσείουσα άσκησε την Προσφυγή Αρ. 272/2017 εναντίον της νομιμότητας της απόφασης παραχώρησης του τεμαχίου στο Ενδιαφερόμενο Μέρος (εφεξής η «επίδικη απόφαση»), ισχυριζόμενη ότι, η άδεια χρήσεως του τεμαχίου ανήκε σ’ αυτή μέχρι τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, ως θέσμιος ενοικιαστής, στη βάση συμφωνίας της με το ΕΒΚΑΦ από το έτος 1972 (βλ. ανωτέρω στα γεγονότα). Με την απόφαση του ημερομηνίας 6.3.2019 το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την εν λόγω προσφυγή, καταλήγοντας, μεταξύ άλλων, σε εύρημα ότι η Εφεσείουσα στερείτο εννόμου συμφέροντος να προσβάλλει την επίδικη απόφαση. Το σκεπτικό και η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου επί τούτου έχει ως ακολούθως:
«Πρωτεύον ζήτημα που θα πρέπει να εξεταστεί ως προς το παραδεκτό της υπό εκδίκαση αίτησης ακυρώσεως, αποτελεί το ζήτημα του εννόμου συμφέροντος της αιτήτριας εταιρείας να προσβάλλει τη νομιμότητα της επίδικης απόφασης.
Αφετηρία εξέτασης του ζητήματος, αποτελούν οι συνομολογηθείσες συμβάσεις ενοικίασης του επίδικου ακινήτου επί της οδού Τρικούπη 36, στη Λευκωσία.
Καθώς προκύπτει από το διοικητικό φάκελο που κατατέθηκε ως Τεκμήριο 1 κατά το στάδιο των διευκρινίσεων, η αιτήτρια εταιρεία Αντωνάκης Χρ. Σολομωνίδης Λτδ, εισαγωγέας - εξαγωγέας ξυλουργικών μηχανημάτων, μωσαϊκών μηχανημάτων και μηχανημάτων κατασκευής τούβλων, προ της τουρκικής εισβολής, κατείχε ακίνητη περιουσία στην Επαρχία Κερύνειας, Μόρφου και Αμμοχώστου και μεγάλη αποθήκη στη βιομηχανική περιοχή της Μιάς Μηλιάς, περιουσία η οποία κατελήφθη από τα παράνομα τουρκικά στρατεύματα. Η αιτήτρια εταιρεία, λόγω της τουρκικής εισβολής και της ανεπανόρθωτης επιχειρηματικής της ζημίας, κηρύχθηκε πληγείσα επιχείρηση.
Στις 14.3.1972, ο [.] Σολομωνίδης είχε συνάψει ενοικιαστήριο έγγραφο με το ΕΒΚΑΦ, εν σχέση με το τεμάχιο 87 του Φ./Σχ. 21/46.6.VI Τμήμα Α στην ενορία Αγίου Σάββα στη Λευκωσία, για τη χρονική περίοδο από 1.2.1972 μέχρι την 31.12.1975 (κυανούν 27 στο Τεκμήριο 1, στην τουρκική γλώσσα).
Στα κυανά 26 και 27 του Τεκμηρίου 1, περιέχεται το πιο πάνω αναφερόμενο ενοικιαστήριο έγγραφο (μεταξύ του [.] Σολομωνίδη και του ΕΒΚΑΦ) σε μετάφραση στην ελληνική γλώσσα, στην οποία αναγράφεται ως περίοδος ενοικίασης η 1.4.1972 μέχρι 31.12.1975.
Στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση, περιέχεται ως μέρος του Παραρτήματος Α, στο οποίο περιλαμβάνονται οι ανωτέρω αναφερόμενες συμβάσεις ενοικίασης, και σύμβαση μεταξύ της αιτήτριας εταιρείας Αντωνάκης Χρ. Σολομωνίδης Λτδ με το ΕΒΚΑΦ, υπογραφείσα την 28.5.1973, με ισχύ από 1.6.1973 μέχρι 31.5.1975, για την οποία δεν υπάρχει μετάφραση στην ελληνική γλώσσα, αλλά ούτε αυτή η σύμβαση εντοπίζεται στο Τεκμήριο 1. Επί τούτου, σημειώνεται ότι δεν δίδεται καμία εξήγηση, είτε από τους καθ' ων η αίτηση, είτε από την αιτήτρια εταιρεία, σε τι αφορούσε η εν λόγω σύμβαση, η οποία χρονικά αποτελούσε «παρένθεση» επί της τότε ήδη ισχύουσας σύμβασης ενοικίασης (1.2.1972 μέχρι την 31.12.1975). Εν πάση περιπτώσει, παρατηρώ στην εν λόγω σύμβαση την αναφορά "building site", αναφορά η οποία ενδεχομένως να διαχωρίζει αυτή τη σύμβαση από την αρχικώς αναφερθείσα.
Στα κυανά 30 - 28 του Τεκμήριου 1, περιέχεται συμφωνία για άδεια κατοχής του καταστήματος στο ισόγειο, μίας αποθήκης, δύο γραφείων στον α΄ όροφο και μεγάλου υπόστεγου, επί της οδού Τρικούπη 36 στη Λευκωσία, συναφθείσα την 12.3.1979 μεταξύ του [.] Χρ. Σολομωνίδη, και πλέον, της Κυπριακής Δημοκρατίας, δια της Κεντρικής Επιτροπής Διαχειρίσεως Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, η οποία Επιτροπή, εξ όσων γίνεται αντιληπτό, συστάθηκε μετά από διοικητικές διευθετήσεις, προτού τεθεί σε ισχύ ο περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμος Ν. 139/91, όπου σύμφωνα με τον όρο (1) αυτής, η άδεια θα ισχύει για όση περίοδο ισχύει το διάταγμα επίταξης της τουρκοκυπριακής περιουσίας.
Στη βάση των ενώπιον μου στοιχείων, διαπιστώνω ότι οι δύο συμβάσεις ενοικίασης του επίδικου ακινήτου - η συνομολογηθείσα με τον αποβιώσαντα [.] Χρ. Σολομωνίδη και το ΕΒΚΑΦ, ημερομηνίας 14.3.1972, με διάρκεια ισχύος την 1.2.1972 μέχρι 31.12.1975, αλλά και δεύτερη σύμβαση συνομολογηθείσα με το νομικό πρόσωπο Αντωνάκης Χρ. Σολομωνίδης Λτδ και το ΕΒΚΑΦ, ημερομηνίας 28.5.1973, με διάρκεια ισχύος την 1.6.1973 μέχρι 31.5.1975 - είχαν ήδη λήξει κατά την ημερομηνία λήξης της ισχύος τους και/ή μέχρι την ημερομηνία σύναψης της σύμβασης ημερομηνίας 12.3.1979 μεταξύ του αποβιώσαντα [.] Χρ. Σολομωνίδη και της Κυπριακής Δημοκρατίας, δια της Κεντρικής Επιτροπής Διαχειρίσεως Τ/Κ Περιουσιών.
Πέραν του όρου που αναφέρθηκε ανωτέρω, ότι η τελευταία αυτή αναφερθείσα άδεια ημερομηνίας 12.3.1979 θα ισχύει για όση χρονική περίοδο ισχύει το διάταγμα επίταξης της τουρκοκυπριακής περιουσίας, ρητός επίσης όρος της εν λόγω συμφωνίας, ήταν ότι ο αδειούχος, ήτοι ο [.] Χρ. Σολομωνίδης, δεν είχε το δικαίωμα εκχωρήσεως ή παραχωρήσεως της άδειας χρήσης του υποστατικού υπό τρίτου, εκτός εάν ελάμβανε προς τούτο, την προηγούμενη συγκατάθεση της Κεντρικής Επιτροπής. Τέτοιο αίτημα, προ του χρόνου του θανάτου του, δεν εντοπίζεται στους διοικητικούς φακέλους να υποβλήθηκε.
Ακολούθως, τέθηκε σε ισχύ ο περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμος Ν. 139/91, νομοθεσία η οποία στηρίζεται στο δίκαιο της ανάγκης, σύμφωνα με την οποία, όλη η τουρκοκυπριακή περιουσία, στην οποία περιλαμβάνεται και η περιουσία των βακουφίων που βρίσκεται στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, περιέρχεται στην κατοχή, έλεγχο και διαχείριση του Κηδεμόνα των εν λόγω περιουσιών, ο οποίος, χάριν δημοσίου συμφέροντος, κατέστησε ανενεργές τις σχετικές πρόνοιες του περί ΕΒΚΑΦ και Βακουφίων Νόμου.
Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, διαπιστώνω ότι το επίδικο ακίνητο, κατείχετο από τον συμβαλλόμενο / αδειούχο [.] Χρ. Σολομωνίδη, στη βάση πλέον των όρων της συμφωνίας ημερομηνίας 12.3.1979, χωρίς δικαίωμα εκχώρησης ή παραχώρησης της κατοχής αυτού, μέχρι το χρόνο του θανάτου του, ήτοι μέχρι το έτος 1998.
Από τα ενώπιον μου στοιχεία, διαπιστώνω ότι η αιτήτρια εταιρεία, Αντωνάκης Χρ. Σολομωνίδης Λτδ, δεν είχε σε ισχύ οποιαδήποτε σύμβαση ενοικίασης του επίδικου ακινήτου, αφού η μόνη σύμβαση που εντοπίζεται στην Ένσταση της Δημοκρατίας, με το νομικό πρόσωπο, είναι η σύμβαση ενοικίασης ημερομηνίας 28.5.1973, η οποία έληξε την 31.5.1975.
Αντίθετα, σε ισχύ τέθηκε κατά την 12.3.1979, η σύμβαση ενοικίασης του ακινήτου, η οποία ίσχυσε μέχρι και το θάνατο του συμβαλλόμενου φυσικού προσώπου Α. Σολομωνίδη.
Στη βάση των πιο πάνω, απορρίπτονται οι ισχυρισμοί της αιτήτριας ότι η εταιρεία κέκτηται εννόμου συμφέροντος προς προώθηση της παρούσας προσφυγής, τούτο, με δεδομένη τη λήξη της ισχύος της σύμβασης ενοικίασης ημερομηνίας 28.5.1973, επίκληση της οποίας γίνεται από την ίδια την αιτήτρια προς στοιχειοθέτηση και άντληση εννόμου συμφέροντος.
Απορριπτέος κρίνεται, στη βάση των όσων έχουν αναφερθεί ανωτέρω, και ο ισχυρισμός της αιτήτριας ότι το επίδικο ακίνητο δεν είχε περιέλθει υπό τη διαχείριση του Κηδεμόνα καθότι ήταν σε ισχύ το ενοικιαστήριο έγγραφο ημερομηνίας 28.5.1972, αφού μετά που τέθηκε σε ισχύ ο Ν. 139/91, όλη η τουρκοκυπριακή περιουσία που βρίσκεται στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, περιέρχεται στην κατοχή και διαχείριση του Κηδεμόνα, συμπεριλαμβανομένης και της επίδικης.
Σημαντικό κρίνεται να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν, 139/91, οι διατάξεις του περί Ενοικιοστασίου Νόμου, δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις τουρκοκυπριακών περιουσιών. Η διάταξη αυτή, στερεί επίσης οποιοδήποτε υπόβαθρο στις εισηγήσεις της αιτήτριας εταιρείας στο βαθμό που επικαλείται έννομο συμφέρον προς προώθηση της προσφυγής, ως θέσμιος ενοικιαστής, ως τούτο αναφέρθηκε στο αιτητικό της προσφυγής.
Στη βάση της εμπεδωμένης στο εταιρικό δίκαιο έννοιας της αυτοτέλειας της εταιρείας, ως αυθύπαρκτης νομικής οντότητας και ξεχωριστής από τους μετόχους της[1], ακόμα και εάν ο αποβιώσας [.] Χρ. Σολομωνίδης ήταν ο μεγαλύτερος μέτοχος της εταιρείας, διαπιστώνω ότι η αιτήτρια εταιρεία, δεν έχει αυτοδικαίως οποιοδήποτε δικαίωμα κατοχής επί του συγκεκριμένου ακινήτου, γεγονός που της αποστερεί το απαιτούμενο, εκ του Άρθρου 146.2 του Συντάγματος, έννομο συμφέρον.
Παρά την πιο πάνω κατάληξη μου, ακόμα και εάν η προσφυγή καταχωρείτο παραδεκτώς από την εταιρεία ή/και από τις θυγατέρες του αποβιώσαντα [.] Χρ. Σολομωνίδη, ως κληρονόμων της περιουσίας αυτού, η προσφυγή θα είχε και πάλιν απορριπτική κατάληξη.
Στην συμφωνία ημερομηνίας 12.3.1979, δεν εντοπίζω να υπήρχε οποιαδήποτε πρόνοια που να δεσμεύει τους κληρονόμους και διαδόχους τους [.] Σολομωνίδη, ούτε εντοπίζω να υπήρχε σε αυτήν όρος που να ρυθμίζει το ζήτημα της ισχύος της άδειας, σε περίπτωση θανάτου του αδειούχου, στους κληρονόμους του [.] Σολομωνίδη. Έγινε εκ μέρους των θυγατέρων του προσπάθεια για μεταφορά της σύμβασης μίσθωσης επ' ονόματί τους, χωρίς όμως αποτέλεσμα, με κατάληξη την ακύρωση της σύμβασης μίσθωσης από 1.3.2016, με επιστολή των καθ΄ ων η αίτηση ημερομηνίας 14.1.2016, η νομιμότητα της οποίας όμως δεν έχει προσβληθεί ή άλλως πως αμφισβητηθεί.
Ο όποιος ενδεχομένως επηρεασμός των συμφερόντων της αιτήτριας ουσιαστικά δεν απέρρεε από την προσβαλλόμενη απόφαση εκμίσθωσης του ακινήτου στον Δήμο Λευκωσίας. Απέρρεε από την απόφαση ακύρωσης της σύμβασης που είχε συναφθεί με τον αποβιώσαντα [.] Σολομωνίδη, απόφαση που κοινοποιήθηκε προς την θυγατέρα του, κα Α. Σολομωνίδου, ήδη από τις 14.1.2016, με ισχύ από 1.3.2016.
Κατά την 34η Συνεδρία της Συμβουλευτικής Επιτροπής, όπως προκύπτει από το κυανούν 222 του Τεκμηρίου 1, στο οποίο εντοπίζεται σημείωμα ημερ. 28.6.2016 εν σχέση με τη 34η Συνεδρία της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τη διαχείριση Τ/Κ Περιουσιών, προκύπτει ότι ουσιαστικά, δεν είναι σε αυτή τη συνεδρία που ελήφθη η απόφαση τερματισμού της σύμβασης του αποβιώσαντα, αλλά η απόφαση αυτή είχε ήδη κοινοποιηθεί προς τη θυγατέρα του, με επιστολή ημερομηνίας 14.1.2016.»
Με την παρούσα έφεση αμφισβητείται η ορθότητα της πιο πάνω απόφασης με τέσσερις λόγους εφέσεως, οι οποίοι, όμως, εν τέλει, αναπτύχθηκαν σωρευτικά στο περίγραμμα αγόρευσης για την Εφεσείουσα. Κατ’ ουσίαν, η Εφεσείουσα αμφισβητεί την ορθότητα του πρωτόδικου Δικαστηρίου περί έλλειψης εννόμου συμφέροντος της, υποστηρίζοντας συνοπτικά τα ακόλουθα: Κατά πάντα ουσιώδη για την υπόθεση χρόνο, η Εφεσείουσα κατείχε το τεμάχιο, ως θέσμιος ενοικιαστής, δυνάμει σχετικής συμφωνίας της με το ΕΒΚΑΦ από το έτος 1972. Η εν λόγω συμφωνία είχε καταργήσει ή τροποποιήσει την προηγούμενη συμφωνία του εκλιπόντος Α. Χρ. Σολομωνίδη με το ΕΒΚΑΦ (ανωτέρω στα γεγονότα) και λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο σημείωσε, συναφώς, ότι, η συμφωνία της Εφεσείουσας με το ΕΒΚΑΦ ήταν μια «παρένθεση» (βλ. ανωτέρω στην πρωτόδικη απόφαση). Κατά την Εφεσείουσα, οποιεσδήποτε ενέργειες, απόπειρες, προτάσεις ή αιτήσεις από τον αποβιώσαντα ή συγγενικά πρόσωπα του (σύζυγο, θυγατέρες) έγιναν από «αναρμόδια» πρόσωπα» και δεν δεσμεύουν την Εφεσείουσα. Ειδικότερα, πάντα υπό την οπτική της Εφεσείουσας, ουδέποτε απωλέσθη η νόμιμη κατοχή του τεμαχίου από την Εφεσείουσα από το γεγονός ότι, ο εκλιπών αιτήθηκε την παραχώρηση άδειας κατοχής του τεμαχίου από τον Κηδεμόνα (βλ. ανωτέρω στα γεγονότα) ή έλαβαν χώρα μεταγενέστερες συμφωνίες του Κηδεμόνα για το τεμάχιο με τρίτα, «άσχετα», ως τα χαρακτηρίζει, πρόσωπα. Πάντα κατά την Εφεσείουσα, το τεμάχιο δεν είχε καν περιέλθει στην κατοχή ή στη φύλαξη ή υπό κηδεμονία του Κηδεμόνα, διότι ίσχυε επ’ αυτού, κατά τον ουσιώδη χρόνο, η συμφωνία μεταξύ ΕΒΚΑΦ και Εφεσείουσας (βλ. ανωτέρω), η δε, συμφωνία δεν είχε επηρεαστεί ή καταργηθεί από τον περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμο του 1991, Ν. 139/1991. Η Εφεσείουσα βάλλει και εναντίον του ευρήματος του πρωτόδικου Δικαστηρίου περί του ότι προσβαλλόμενη απόφαση από την Εφεσείουσα όφειλε να είναι η απόφαση της Εφεσίβλητης, την οποία κοινοποίησε ο Έπαρχος Λευκωσίας στις θυγατέρες του εκλιπόντος με την επιστολή της ημερομηνίας 14.1.2016 (ανωτέρω στα γεγονότα), την οποία η ίδια, ως ισχυρίζεται, ουδέποτε πληροφορήθηκε, αφού δεν της κοινοποιήθηκε δεόντως και, τέλος, υποστηρίζει ότι, ουδέποτε πριν, παρά πρώτη φορά με την επιστολή του Έπαρχου Λευκωσίας ημερομηνίας 5.12.2016 στους δικηγόρους της πληροφορήθηκε για την εν λόγω απόφαση.
Τόσο η πλευρά της Εφεσίβλητης, όσο και του Ενδιαφερόμενου Μέρους υπερασπίστηκαν, με τα περιγράμματα αγόρευσης τους, την ορθότητα της πρωτόδικης κρίσης.
Οι λόγοι εφέσεως θα κριθούν συνοπτικά, ως συνοπτικά αναπτύχθηκαν.
Δεν απαιτείται να μας απασχολήσουν όλες οι πτυχές του ζητήματος, στις οποίες επεκτάθηκε η επιχειρηματολογία του πρωτόδικου Δικαστηρίου για την κατάληξη του. Κρίνουμε ότι, η Εφεσείουσα αδίκως παραπονείται, τουλάχιστον για τον ακόλουθο λόγο: Από την 1.3.2016, ημερομηνία κατά την οποία ακυρώθηκε το συμβόλαιο ενοικίασης του τεμαχίου του αποβιώσαντος Α. Χρ. Σολομωνίδη (βλ. ανωτέρω, επιστολή του Κηδεμόνα ημερομηνίας 14.1.2016 προς τις θυγατέρες του) ο Κηδεμόνας ανέκτησε κατοχή του τεμαχίου. Η εν λόγω απόφαση του Κηδεμόνα συνιστά (εκτελεστή διοικητική) απόφαση, ως πράξη εξουσίας η οποία ανάγεται στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου (βλ. Ιάκωβος (Γιακουμής) Κολοκάσης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2008) 3 ΑΑΔ 373), η οποία δεν προσβλήθηκε δικαστικώς από την Εφεσείουσα με την Προσφυγή Αρ. 272/2017 ούτε υπήρξε οποιοσδήποτε ισχυρισμός εκ μέρους της ότι αμφισβητήθηκε δικαστικώς, αν και είναι πρόδηλο ότι γνώριζε περί αυτής (βλ. επί παραδείγματι, παράγραφο 7 των γεγονότων της Προσφυγής Αρ. 272/2017). Συνεπώς, ισχύει αναφορικά με την εν λόγω πράξη (επανάκτησης κατοχής του τεμαχίου από τον Κηδεμόνα), το τεκμήριο της νομιμότητας και αυτή δεν δύναται να αμφισβητηθεί στο πλαίσιο της Προσφυγής Αρ. 272/2017 ή της παρούσης εφέσεως, αφού, ως είναι παγίως νομολογημένο, δεν χωρεί παρεμπίπτων έλεγχος άλλης διοικητικής πράξης, πέραν από την προσβαλλόμενη. Ορθά, εν προκειμένω,
το πρωτόδικο Δικαστήριο διάγνωσε ότι, ο όποιος ενδεχομένως επηρεασμός των συμφερόντων της Εφεσείουσας, ήτοι το ισχυριζόμενο εκ μέρους της δικαίωμα κατοχής επί του τεμαχίου, δεν προκύπτει από την επίδικη απόφαση εκμίσθωσης του ακινήτου στο Ενδιαφερόμενο Μέρος, αλλά, στην καλύτερη των περιπτώσεων για την Εφεσείουσα και δεδομένου ότι οι ισχυρισμοί της περί ύπαρξης τέτοιου δικαιώματος κατοχής τυχόν κρίνονταν βάσιμοι, από την απόφαση ανάκτησης της κατοχής του τεμαχίου από τον Κηδεμόνα, η οποία, ως προαναφέρθηκε, παρέμεινε αλώβητη και, ως εκ τούτου, ισχυρή.
Για το λόγο που επεξηγήθηκε ανωτέρω, η Εφεσείουσα ορθώς κρίθηκε πρωτοδίκως ότι στερείται εννόμου συμφέροντος ως προς την προσβολή της επίδικης απόφασης.
Η Έφεση απορρίπτεται, με έξοδα ύψους €3000 εναντίον της Εφεσείουσας και υπέρ της Εφεσίβλητης.
Γ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Δ.
Ι. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, Δ.
Δ. ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ, Δ.