ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
(Ποινική Αίτηση 2/2023)
31 Ιανουαρίου, 2024
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Π., ΓΙΑΣΕΜΗ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΕΦΡΑΙΜ, ΔΑΥΙΔ, ΔΔ.]
Αναφορικά με την Ποινική Υπόθεση 22679/2023 ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λεμεσού
Χ.Δ.,
Αιτητής,
ΚΑΙ
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ,
Καθ΄ου η Αίτηση.
____________________
Α. Γιαλελή, για τον Αιτητή.
Β. Μπίσσας, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τον Καθ΄ου η
Αίτηση.
Κ. Σιαηλής, για τον Κατηγορούμενο 1.
Ν. Καντάρας με Θ. Αγγελίδη, για τον Κατηγορούμενο 3.
Χρ. Πουτζιουρής με Κ. Σιλβέστρου, για τον Κατηγορούμενο 4.
____________________
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τη Σταματίου, Π.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Π.: Ο αιτητής και τρεις συγκατηγορούμενοί του αντιμετωπίζουν ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λεμεσού αριθμό κατηγοριών, με σοβαρότερη αυτή του φόνου εκ προμελέτης. Όλοι οι κατηγορούμενοι τελούν υπό κράτηση στις Κεντρικές Φυλακές, στη Λευκωσία. Με την αίτησή του ο αιτητής επιδιώκει διάταγμα, με το οποίο να διατάσσεται όπως η εκδίκαση της υπόθεσης διεξαχθεί από το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας στη Λευκωσία, αντί από το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λεμεσού, στη Λεμεσό. Οι συνήγοροι των υπολοίπων κατηγορουμένων υποστήριξαν την αίτηση, ενώ εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα καταχωρίστηκε ένσταση.
Το Άρθρο 174(1)(δ) και (ε) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, επί του οποίου βασίζεται η αίτηση, προνοεί τα ακόλουθα:
«174.-(1) Όταν κατόπι αίτησης όπως προβλέπεται πιο κάτω καθίσταται φανερό στο Ανώτατο Δικαστήριο-
(α) …
(β) …
(γ) …
(δ) ότι διάταγμα δυνάμει του άρθρου αυτού θα τείνει προς γενική διευκόλυνση των διαδίκων ή των μαρτύρων
(ε) ότι τέτοιο διάταγμα εξυπηρετά τους σκοπούς της δικαιοσύνης,
το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται να διατάξει όπως η δίκη διεξαχθεί από ή ενώπιον Δικαστηρίου άλλου από το Δικαστήριο ενώπιον του οποίου, θα διεξαγόταν, ελλείψει του διατάγματος αυτού.».
Όπως υποδεικνύεται στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Συμιανού κ.α. (Αρ. 1) (1999) 2 ΑΑΔ 160, «για τους σκοπούς της παραγράφου (δ) του άρθρου 174(1) λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των μαρτύρων και η ευκολία προσέλευσής τους στο Δικαστήριο για να καταθέσουν στη δίκη».
Στην Attorney-General v. Kafkaris (1988) 2 CLR 83 εξειδικεύεται αριθμός παραγόντων που, με βάση τη νομολογία, λαμβάνονται υπόψη στην αποτίμηση των συμφερόντων της δικαιοσύνης για σκοπούς του Άρθρου 174(1)(ε), όπως η ασφάλεια, ο κίνδυνος απόδρασης του κατηγορούμενου και η διασφάλιση νηφάλιας ατμόσφαιρας κατά τη διεξαγωγή της δίκης.
Η διασφάλιση της τάξης στο χώρο απονομής της δικαιοσύνης αποτελεί, όπως αναφέρθηκε στη Συμιανού, πιο πάνω, «…ύψιστη υποχρέωση της Πολιτείας και η τήρησή της καθήκον του κάθε πολίτη. Εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης απομακρύνει το ενδεχόμενο φόρτισης του κλίματος το οποίο επικρατεί στο χώρο της Δικαιοσύνης. Ως προς την ίδια την αίθουσα του Δικαστηρίου, οι εξουσίες του Δικαστηρίου για τη διασφάλιση της τάξης είναι αρκούντως δραστικές. Καμιά ανοχή δεν μπορεί ποτέ να επιδειχθεί στη διατάραξη της νηφάλιας ατμόσφαιρας στην οποία απονέμεται η δικαιοσύνη».
Προς υποστήριξη της παρούσας αίτησης, προβάλλονται θέματα ασφάλειας και εκφοβισμού των κατηγορουμένων και των συνηγόρων τους, λόγω του μεγάλου αριθμού φίλων και συγγενών του θύματος που παρίστανται εντός και εκτός των χώρων του Δικαστηρίου, των προπηλακισμών, ύβρεων και απειλών που δέχονταν από αυτούς. Τέθηκαν προς τούτο σχετικά δημοσιεύματα και βιντεοσκοπημένα στιγμιότυπα.
Από την πλευρά του Γενικού Εισαγγελέα προβάλλεται ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται από το Άρθρο 174(1)(δ) και (ε) του Κεφ.155. Προς τούτο, γίνεται επίκληση του γεγονότος ότι η πλειονότητα των μαρτύρων κατηγορίας διαμένουν ή εδρεύουν στην Επαρχία Λεμεσού, σημειώνοντας πως μεγάλο μέρος των μαρτύρων είναι Αστυνομικοί που υπηρετούν στην Αστυνομική Διεύθυνση Λεμεσού, ενώ τα τεκμήρια της υπόθεσης βρίσκονται υπό την κατοχή και ευθύνη της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λεμεσού.
Αναφορικά με την εξυπηρέτηση των σκοπών της δικαιοσύνης, προβάλλεται ότι δεν προέκυψε οτιδήποτε εντός της αίθουσας του Δικαστηρίου, που να εμποδίζει την απρόσκοπτη διεξαγωγή της διαδικασίας. Η γενικότερη εικόνα αναβρασμού και έντασης, εκτός της αίθουσας του Δικαστηρίου, αναμενόμενη, όπως ανέφερε ο συνήγορος, σε υποθέσεις του είδους, δεν δικαιολογεί, από μόνη της, την αλλαγή του τόπου εκδίκασης της υπόθεσης. Άλλωστε, σημειώνεται, τα ίδια πρόσωπα θα μπορούσαν να μεταβούν και στο χώρο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας και να επιδείξουν ανάλογη συμπεριφορά. Αναφέρεται, συναφώς, ότι το μέγεθος και η διαρρύθμιση της αίθουσας του Κακουργιοδικείου στη Λεμεσό είναι τέτοια που επιτρέπει στην Αστυνομία να ασκεί αυστηρότερο έλεγχο για να διαφυλάξει την ασφάλεια και σωματική ακεραιότητα των κατηγορουμένων και των άλλων παραγόντων της δίκης.
Δεν διαπιστώνεται ταύτιση στα γεγονότα που επικαλούνται οι δύο πλευρές, τόσο ως προς τον αριθμό των φίλων και συγγενών του θύματος που βρίσκονταν στο χώρο του Δικαστηρίου, κατά το χρόνο που λάμβαναν χώρα οι διάφορες δικαστικές διαδικασίες, όσο και ως προς τον τρόπο που αυτοί συμπεριφέρονταν. Αυτό, όμως, που προκύπτει από τα γεγονότα είναι πως υπήρξαν στο χώρο εκτός του Δικαστηρίου, κατά τις διαδικασίες που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του Σαββατοκυρίακου και εντός του Δικαστηρίου, κατά τις καθημερινές, ένταση, λόγω του ότι φίλοι και συγγενείς του θύματος προέβαιναν σε προπηλακισμούς, ύβρεις και απειλές εναντίον των κατηγορουμένων και των δικηγόρων τους. Προκύπτει, επίσης, πως υπήρχε ισχυρή αστυνομική δύναμη στους χώρους του Δικαστηρίου και πως, στο πλαίσιο ειδικότερων σχεδίων επιχείρησης της Αστυνομίας, έγιναν ρυθμίσεις για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης διεξαγωγής της διαδικασίας και της ασφάλειας των παρευρισκομένων. Μεταξύ άλλων, για τον τρόπο εισόδου και εξόδου των δικηγόρων από την αίθουσα του Δικαστηρίου που λειτούργησαν αποτελεσματικά, έστω και αν αυτό συνεπαγόταν κάποια καθυστέρηση στην αναχώρησή τους. Περαιτέρω, από τα γεγονότα που επικαλείται ο αιτητής, δεν προκύπτει κίνδυνος για την ασφάλειά του κατά τις μετακινήσεις του από και προς το Κακουργιοδικείο Λεμεσού.
Τα θέματα ασφάλειας κατηγορουμένων και δικηγόρων, είτε εντός, είτε εκτός του Δικαστηρίου, τα επιλαμβάνεται η Αστυνομία. Όπως αναφέρθηκε στην Hmoud & Others v. Γενικού Εισαγγελέα (1991) 2 ΑΑΔ 452, «Δεν θα θέλαμε να δεχθούμε ότι η Αστυνομία δεν είναι σε θέση να τηρήσει την αρμόζουσα τάξη εντός και πέριξ του χώρου των Δικαστηρίων και να παράσχει επίσης την απαραίτητη ασφάλεια για τη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας, ώστε οι κατηγορούμενοι να έχουν το αίσθημα πως τυγχάνουν αμερόληπτης και ακριβοδίκαιης δίκης.»
Στην Αυξεντίου ν. Δημοκρατίας (2003) 2 ΑΑΔ 392, πιο πάνω, η οποία, κατά τον εκπρόσωπο του Γενικού Εισαγγελέα, εφαρμόζεται στα γεγονότα της παρούσας, υπήρξε ένα περιστατικό, όπου φίλοι των θυμάτων έριξαν πέτρες και έσπασαν τα τζάμια του αυτοκινήτου της Αστυνομίας που μετέφερε τον κατηγορούμενο στο Δικαστήριο και, ένα δεύτερο περιστατικό, όπου συγγενείς των θυμάτων, οι οποίοι είχαν συναθροιστεί έξω από το Δικαστήριο, εκστόμισαν ύβρεις και προπηλακισμούς κατά της Αστυνομίας και συμπεριφέρθηκαν με απρέπεια έναντι της συζύγου του κατηγορουμένου κατά την προσέλευσή της στο Δικαστήριο. Το Ανώτατο Δικαστήριο, αφού επανέλαβε τις αρχές της νομολογίας ότι για την αποτίμηση των συμφερόντων της δικαιοσύνης προσμετρά το σύνολο των παραγόντων που, κατά λογική πρόβλεψη, μπορούν να επηρεάσουν τη θέση, τόσο του κατηγορούμενου, όσο και της Κατηγορούσας Αρχής, προς εξασφάλιση της δίκαιης δίκης, απέρριψε το αίτημα και τόνισε ότι: «Μόνο υπό το βάρος σοβαρών ενδείξεων, αποκαλυπτικών αδυναμίας διεξαγωγής δικαίας δίκης στο τόπο όπου προβλέπει ο νόμος, μπορεί δικαιολογημένα να διαταχθεί η αλλαγή του τόπου διεξαγωγής της δίκης.» (Βλ. ακόμη Συμιανού (Aρ. 1), πιο πάνω, The Attorney-General of the Republic v. Costa Christodoulides Steniotis (1967) 2 CLR 295 και Attorney-General of the Republic v. Michalakis Christou Rossides and Others (1970) 2 CLR 105).
Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα όσα τέθηκαν ενώπιόν μας, δεν προκύπτει ότι υπήρξε οποιαδήποτε ενέργεια από παριστάμενα πρόσωπα που να εμπόδισε την απρόσκοπτη διεξαγωγή των διαδικασιών που έλαβαν χώρα πριν από την καταχώριση της αίτησης. Η συμπεριφορά φίλων, συγγενών ή οποιωνδήποτε τρίτων προσώπων εκτός της αίθουσας του Δικαστηρίου, ως τέθηκε ενώπιόν μας, από μόνη της, δεν δικαιολογεί την αλλαγή στον τόπο εκδίκασης της υπόθεσης. Ούτε έχει καταδειχθεί ότι υφίσταται θέμα γενικής διευκόλυνσης των κατηγορουμένων ή των μαρτύρων, ως προνοείται στο Άρθρο 174(1)(δ) του Νόμου.
Καταληκτικά, διαπιστώνουμε ότι οι περιστάσεις της υπόθεσης δεν είναι τέτοιες, έτσι ώστε να δικαιολογείται η έγκριση της αίτησης για αλλαγή του τόπου διεξαγωγής της δίκης.
Η αίτηση απορρίπτεται. Ουδεμία διαταγή για έξοδα.
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Π.
ΓΙΑΣΕΜΗ, Δ.
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
ΕΦΡΑΙΜ, Δ.
ΔΑΥΙΔ, Δ.
/ΧΤΘ