ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9/2023)
22 Μαρτίου, 2024
[ΓΙΑΣΕΜΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, ΔΑΥΙΔ, Δ/στές]
ΚΑΤ’ ΕΦΕΣΙΝ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ 172/2022 ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018 (5/2018)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ LANDRIAN ESTATES LTD ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΜΕΣΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΦΥΣΕΩΣ CERTIORARI ΚΑΙ PROHIBITION
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ/ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 23/05/2022 ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΧΩΡΙΣ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ CS VIRTUAL TRADE LTD/ΕΝΑΓΟΜΕΝΩΝ 3 ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΜΕΣΟ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 10/05/2022 ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΜΕ ΑΡ. 440/2019
Ε. Χριστοδούλου (κα) με Ε. Αδάμου (κα) για I. CHRISTODOULOU & PARTNERS LLC, για τους Εφεσείοντες.
Σ. Νεοκλέους για ΣΩΦΡΟΝΗΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ PHC TSANGARIDES LLC, για τους Εφεσίβλητους.
________________________________________________
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Η Απόφαση είναι ομόφωνη, θα απαγγελθεί από τη Δικαστή Δημητριάδου-Ανδρέου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.: Αντικείμενο της παρούσας Έφεσης είναι Απόφαση που εκδόθηκε στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου (πρωτόδικο Δικαστήριο) στις 11/7/2023, στην Πολιτική Αίτηση αρ. 172/2022. Με την ως άνω Απόφαση του, το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα Certiorari με το οποίο ακυρώθηκε το Διάταγμα, ημερ. 23/5/2022, το οποίο εξεδόθη από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, με το οποίο ανεστάλησαν διατάγματα που είχαν εκδοθεί στο πλαίσιο της Αγωγής υπ’ αρ. 440/2019.
Για σκοπούς ευχερούς κατανόησης των ζητημάτων που εγείρονται κρίνεται επιβεβλημένη η παράθεση, συνοπτικά, των γεγονότων που περιβάλλουν την παρούσα υπόθεση, ως αναδύονται από το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Στις 21/9/2020 στην Αγωγή υπ’ αρ. 440/2019 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, οι Εφεσίβλητοι εξασφάλισαν ερήμην τελική απόφαση εναντίον των Εφεσειόντων (Εναγομένων 3). Στις 16/10/2020 εξασφάλισαν περαιτέρω ένα συμπληρωματικό διάταγμα εναντίον τους. Αίτηση για παραμερισμό της ερήμην τελικής απόφασης που καταχώρισαν οι Εφεσείοντες, απερρίφθη στις 30/3/2022. Οι Εφεσείοντες εφεσίβαλαν την πιο πάνω απόφαση με την Πολιτική Έφεση αρ. Ε83/2022, η οποία εκκρεμεί. Η ερήμην τελική απόφαση, ημερ. 21/9/2020, δεν εφεσιβλήθη.
Εκκρεμούσης της Εφέσεως Ε83/2022 οι Εφεσείοντες καταχώρισαν μονομερή αίτηση για αναστολή της απόφασης ημερ. 21/9/2020 και του διατάγματος ημερ. 16/10/2020, μέχρι την εκδίκαση της Έφεσης υπ’ αρ. Ε83/2022.
Στις 23/5/2022 Πρόεδρος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού επιλήφθηκε μονομερώς της αίτησης και εξέδωσε το υπό κρίση Διάταγμα, δια του οποίου διέταξε την αναστολή μερικών από τα διατάγματα που είχαν εκδοθεί στις 21/9/2020, μέχρι την εκδίκαση της Έφεσης υπ’ αρ. Ε83/2022.
Ακολούθησε από μέρους των Εφεσιβλήτων καταχώριση αιτήματος για λήψη άδειας του Δικαστηρίου για την καταχώριση αίτησης δια κλήσεως για την έκδοση Certiorari και Prohibition. Αφού τους εδόθη σχετική άδεια και καταχωρήθηκε ένσταση από τους Εφεσείοντες, το πρωτόδικο Δικαστήριο ακύρωσε το Διάταγμα ημερ. 23/5/2022.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξετάζοντας το κατά πόσο η Απόφαση ημερ. 21/9/2020 ή μέρος αυτής και συναφώς το Διάταγμα ημερ. 16/10/2020 θα μπορούσε να ανασταλεί λόγω της εκκρεμοδικίας της Έφεσης υπ’ αρ. Ε83/2022, κατέληξε ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν επιτρεπτό κατ’ επίκληση της Δ.35, θ. 18 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας ως ίσχυαν τότε. Όπως το έθεσε, «δεν μπορούσε …. στο πλαίσιο της εκκρεμοδικίας της έφεσης υπ’ αρ. Ε83/22 να ανασταλεί η εκτέλεση άλλης δικαστικής απόφασης που δεν αποτελούσε το αντικείμενο της εκκρεμοδικίας». Θεώρησε ότι κάτι τέτοιο αποτελούσε νομικό σφάλμα του Δικαστηρίου, έκδηλο στο πρακτικό. Στη βάση της εν λόγω διαπίστωσης, κατέληξε ότι, στην προκείμενη περίπτωση, το Κατώτερο Δικαστήριο είχε ενεργήσει εκτός του καθορισμένου από τη Δ.35, θ. 18 πλαισίου.
Επιπλέον, έκρινε ότι δεν υφίστατο, στην υπό εξέταση περίπτωση, άλλο ένδικο μέσο στη διάθεση των Εφεσειόντων, επισημαίνοντας, συγχρόνως, ότι η Δ.48, θ. 8(4) των Θεσμών δεν προσφέρετο.
Η ορθότητα της υπό κρίση Απόφασης προσβάλλεται με τρεις συνολικά Λόγους Έφεσης. Επισημαίνουμε, εν προκειμένω, ότι, παρά το γεγονός ότι στο Εφετήριο καταγράφονταν τέσσερις Λόγοι Έφεσης, με δεδομένο ότι στο πλαίσιο του περιγράμματος Αγόρευσης που καταχωρήθηκε από τους Εφεσείοντες ουδεμία αναφορά γίνεται στον 4ο Λόγο Έφεσης, αναπόδραστα προκύπτει ότι ο εν λόγω Λόγος Έφεσης έχει, τελικώς, εγκαταληφθεί.
Με τον 1ο Λόγο Έφεσης οι Εφεσείοντες προβάλλουν ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο δεν θα μπορούσε να εκδώσει μονομερώς το Διάταγμα ημερ. 23/5/2022 για αναστολή της ερήμην απόφασης μέχρι εκδικάσεως της Έφεσης Ε83/2022. Με το 2ο Λόγο Έφεσης προβάλλεται ότι η ενδιάμεση απόφαση απόρριψης του παραμερισμού ημερ. 30/3/2022, η οποία εφεσιβλήθηκε με την υπ’ αρ. Ε83/2022 Έφεση, είναι άμεσα και άρρηκτα συνδεδεμένη με την ερήμην απόφαση, η οποία δεν μπορούσε και/ή ήτο δικονομικά ανέφικτο να εφεσιβληθεί. Μέσω του 3ου Λόγου Έφεσης προβάλλεται ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε το προνομιακό ένταλμα Certiorari, καθότι στη διάθεση των Εφεσιβλήτων υπήρχε εναλλακτικό ένδικο μέσο.
Ο 1ος και 2ος Λόγος Έφεσης κρίνονται συναφείς και γι’ αυτό θα εξεταστούν μαζί. Παρά την προβληματική διατύπωση, ειδικότερα του 2ου Λόγου Έφεσης λόγω του μη προσδιορισμού, ουσιαστικά, του σημείου της πρωτόδικης Απόφασης για την οποία εντοπίζεται οποιοδήποτε σφάλμα[1], ό,τι βασικά προκύπτει είναι η θέση ότι, εκκρεμούσης της Έφεσης Ε83/2022, υπήρχε δυνατότητα αναστολής της ερήμην απόφασης που αφορούσε στην έξωση και παράδοση ακινήτου από τους Εφεσείοντες στους Εφεσίβλητους, του οποίου, σύμφωνα με την εκδοχή των Εφεσειόντων, οι τελευταίοι είναι οι μοναδικοί κάτοχοι και αποκλειστικοί ιδιοκτήτες. Η εισήγηση των Εφεσειόντων ήταν ότι υπάρχει άμεση σύνδεση της εφεσιβληθείσας Απόφασης ημερ. 30/3/2022 και της ερήμην απόφασης ημερ. 21/9/2022. Όπως υποστηρίχθηκε, η μη αναστολή της ερήμην απόφασης εκκρεμούσης της Έφεσης Ε83/2022 επί της απορριπτικής του παραμερισμού ενδιάμεσης απόφασης ημερ. 30/3/2022, η οποία, όπως υπογραμμίστηκε, ήτο αλληλένδετη με την ερήμην απόφαση, θα είχε ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα την εκτέλεση της ερήμην απόφασης. Τονίστηκε, ακόμη, ότι η μη έκδοση του μονομερούς Διατάγματος ημερ. 23/5/2022 θα συνεπαγόταν αυτόματα την εξανέμιση αφενός του αναφαίρετου συνταγματικά ιδιοκτησιακού δικαιώματος των Εφεσειόντων, αφετέρου του αναφαίρετου δικαιώματος τους ως προς την ανάγκη εξασφάλισης της αποτελεσματικότητας του ένδικου μέσου της εφέσεως.
Όπως ορθά επεσήμανε το πρωτόδικο Δικαστήριο, οι πρόνοιες της Δ.35, θ. 18 είναι σαφείς, έτσι ώστε να μην παρουσιάζεται οποιαδήποτε δυσκολία στην ερμηνεία της. Η νομολογία αναφορικά με τη Δ. 35, θ. 18 απλώς επανέλαβε αυτό που σαφέστατα προκύπτει από τις ίδιες τις πρόνοιες της εν λόγω Διάταξης (An appeal shall not operate as a stay of execution or of proceedings under the decision appealed from except so far as the Court appealed from or the Court of Appeal, or a Judge of either Court, may order;) ότι, δηλαδή, περιορίζεται σε αποφάσεις οι οποίες τελούν υπό έφεση. Σχετικό είναι το πιο κάτω απόσπασμα από την υπόθεση Εμπεδοκλής κ.ά. (Αρ.3) (2009) 1 Α.Α.Δ. 529:
«Όπως κρίθηκε σε μεταγενέστερες αποφάσεις, ο λόγος της υπόθεσης Christofi v. Iacovou (1985) 1 C.L.R. 713, η οποία ήταν μεταξύ των υποθέσεων που επικαλέστηκαν οι αιτητές, ήταν ορθός και εφαρμόσιμος σε περιπτώσεις όπου η ίδια η απόφαση του κατώτερου Δικαστηρίου δεν κείται υπό έφεση. Όπως λέχθηκε στην υπόθεση εκείνη από τον Πική, Δ., η Δ.35, θ.18, περιορίζεται σε αποφάσεις οι οποίες τελούν υπό έφεση ενώ το σχετικό διάταγμα του Δικαστηρίου Ελέγχου Ενοικιάσεων δεν είχε εφεσιβληθεί. Εκείνο που εφεσιβλήθηκε ήταν η απορριπτική απόφαση του ιδίου του Δικαστή να ακυρώσει με Certiorari το διάταγμα του Δικαστηρίου Ελέγχου Ενοικιάσεων.»
(Η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)
Στην υπόθεση Ιωάννου (1993) 1 Α.Α.Δ. 305, στην οποία παρέπεμψε το πρωτόδικο Δικαστήριο, τονίστηκε ότι:
«Η Δ.35 Θ.18 των Θεσμών περί Πολιτικής Δικονομίας αναφέρεται στη δυνατότητα αναστολής της εκτέλεσης απόφασης εκκρεμούσας έφεσης που ασκείται προς παραμερισμό της.»
Κατά ανάλογο τρόπο στην υπόθεση Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα (Χρηματοδοτήσεις) Λτδ ν. Λύρα (1997) 1 Α.Α.Δ. 1384 αναφέρθηκε ότι:
«Το αντικείμενο της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου βάσει της Δ.35, θ. 18 είναι η αναστολή θετικής υποχρέωσης ή καθήκοντος το οποίο επιβάλλεται από την απόφαση η οποία εφεσιβάλλεται.»
Είναι, επομένως, σαφές ότι το αντικείμενο διατάγματος κάτω από τη Δ.35, θ. 18 είναι η αναστολή της εκτέλεσης αυτής τούτης της απόφασης η οποία εφεσιβάλλεται.
Ως εκ τούτου, ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι, στο πλαίσιο της εκκρεμοδικίας της Έφεσης υπ’ αρ. Ε83/2022, η αναστολή της εκτέλεσης άλλης δικαστικής απόφασης που δεν αποτελούσε αντικείμενο της εκκρεμοδικίας, συνιστούσε νομικό σφάλμα του Δικαστηρίου, καταφανές στο πρακτικό του.
Με τον 3ο Λόγο Έφεσης οι Εφεσείοντες διατείνονται ότι λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε το Προνομιακό Ένταλμα Certiorari καθότι, στην υπό συζήτηση περίπτωση, οι Εφεσίβλητοι είχαν στη διάθεση τους εναλλακτικό ένδικο μέσο. Όπως υποστήριξαν, παρείχετο στους Εφεσίβλητους η δυνατότητα να προσφύγουν στις διατάξεις της Δ.48, θ. 8(4) των Θεσμών[2] επιζητώντας την ακύρωση και/ή παραμερισμό του μονομερώς εκδοθέντος Διατάγματος ημερ. 23/5/2022. Δεν το έπραξαν αλλά τουναντίον, όπως προβλήθηκε, «επέλεξαν καταχρηστικά να καταφύγουν στο κατάλοιπο της εξουσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου».
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, με παραπομπή σε σχετική νομολογία, έκρινε ότι στην υπό κρίση περίπτωση δεν προσφέρετο η δυνατότητα προσφυγής στις πρόνοιες της Δ.48, θ. 8(4) των Θεσμών. Και τούτο στη βάση του ότι, όπως λέχθηκε στην υπόθεση Βασούλα Τάσου Κακουρή (2000) 1 Α.Α.Δ. 1372, «η δυνατότητα που προσφέρει η Δ.48 (8)(4) για υποβολή αίτησης προς παραμερισμό ή τροποποίηση διαταγής που εκδίδεται ex parte, καλύπτει μόνο τις περιπτώσεις κατά τις οποίες είναι δυνατή η έκδοση τέτοιας ex parte διαταγής»[3].
Δεδομένης, δε, της κατάληξης του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι δεν μπορούσε να εκδοθεί το μονομερές Διάταγμα ημερ. 23/5/2022, με την οποία συμφωνούμε, ορθά κρίθηκε, κατά συνεπακόλουθο τρόπο και με παραπομπή στην ως άνω νομολογία, ότι ένα τέτοιο διάταγμα δεν θα μπορούσε να έχει την έννοια του ex parte διατάγματος το οποίο υπόκειται σε παραμερισμό στο πλαίσιο της Δ.48, θ. 8(4).
Υπό το πρίσμα των πιο πάνω αρχών και υπό το φως των δεδομένων που καλύπτουν την υπό κρίση περίπτωση, ουδείς εκ των Λόγων Έφεσης είναι βάσιμος.
Η Έφεση απορρίπτεται. Επιδικάζονται υπέρ των Εφεσιβλήτων έξοδα ύψους €2000, πλέον ΦΠΑ, αν υπάρχει.
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
Α. ΔΑΥΙΔ, Δ.
[1] Δέστε Δ.35, θ.4:
4. The appellant may, by his notice, appeal from the whole or any part of any judgment or order, and the notice shall state whether the whole or part only of the judgment or order is complained of, and in the latter case shall specify such part. The notice shall also state all the grounds of appeal and set forth fully the reasons relied upon for the grounds stated. Κάθε λόγος έφεσης θα καταγράφεται σε ξεχωριστή παράγραφο. Μετά από κάθε λόγο έφεσης θα καταγράφεται ξεχωριστά η αιτιολογία του. Any notice of appeal may be amended at any time as the Court of Appeal may think fit.
Όπως είναι δε πάγια νομολογημένο, συστατικά στοιχεία του λόγου έφεσης είναι η βάση της έφεσης η οποία συνίσταται από τον προσδιορισμό των λόγων που καθιστούν την εκκαλούμενη απόφαση τρωτή και η αιτιολογία που υποστυλώνει τη βάση της έφεσης (Φαίδωνας Χριστοδούλου ν. Χρίστου Μεταξάκη (1997) 1 Α.Α.Δ. 1002, Μυριάνθη Παναγιώτη Προκοπίου ν. Jacquelin Lesley Ryan κ.ά. (2012) 1 Α.Α.Δ. 1982 και Cyprus Import Corporation Ltd v. Θεοδώρου, Πολιτική Έφεση αρ. 29/2010, ημερ. 30/1/2015).
[2] (4) Any person (other than the applicant) affected by an order made ex parte may apply by summons to have it set aside or varied and the Court or Judge may set aside or vary such order on such terms as may seem just.
[3] Δέστε και την υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση του Χρ. Πίττακα (2001) 1 Α.Α.Δ. 1932.