ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ KΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 20/2024)
10 Απριλίου, 2024
[ΔΑΥΙΔ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚA ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 155 4 ΤΟΥ ΣΥΝΤAΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ AΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡI ΑΠΟΝΟΜHΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣYΝΗΣ (ΠΟΙΚIΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν.33/1964)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ MOUKAM ANTOINE LEONNEL ΥΠΗΚΟΟΥ ΚΑΜΕΡΟΥΝ, ΝΥΝ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΑΡΝΑΚΑΣ, ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM.
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 12, 18, 26, 30, 32, 33, 35. ΚΑΙ 152(1) ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 1,4, 5, 6, 7 ΚΑΙ 18 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΊ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018 (5/2018)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ/Ή ΤΟΥ/ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ/ΝΤΡΙΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΌ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΝ MOUKAM ANTOINE LEONNEL ΥΠΗΚΟΟΟ ΚΑΜΕΡΟΥΝ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5(1) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 9ΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟΥ, ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 8 ΚΑΙ 9 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 15 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ.
.........................
Ορ. Ηλιάδης, για Ελ. Μυριάνθους (κα), για τον Αιτητή.
Ν. Κουρσάρης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ’ ων η Αίτηση
Αιτητής παρών
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΔΑΥΙΔ, Δ.: Ο Αιτητής, αιτείται την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus Ad Subjiciendum, με το οποίο να κηρύσσεται η κράτηση και/ή η περαιτέρω κράτηση και/ή η φυλάκιση του, παράνομη και/ή καταχρηστική και/ή αχρείαστη.
Στο ως άνω αίτημα, που υποστηρίζεται με ένορκη δήλωση του Ορέστη Ηλιάδη, δικηγόρου στο δικηγορικό οίκο που εκπροσωπεί τον Αιτητή, αντέδρασε η Δημοκρατία, καταχωρώντας, στις 27.3.2024, Ειδοποίηση Πρόθεσης Ένστασης. Την τελευταία συνοδεύει και υποστηρίζει ένορκη δήλωση Λειτουργού στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης.
Τα ουσιώδη πραγματικά γεγονότα που περιβάλλουν γενικότερα την υπό συζήτηση αίτηση αλλά και ειδικότερα τον ίδιο τον Αιτητή, ως καταγράφονται στην αίτηση, την ένσταση, τις σχετικές ένορκες δηλώσεις αλλά και τα διάφορα έγγραφα που τέθηκαν στο Δικαστήριο, δεν αποτελούν σημείο αντιπαράθεσης και αμφισβήτησης μεταξύ των πλευρών.
Ως αναδύεται από το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν υπόψιν του Δικαστηρίου, ο Αιτητής είναι υπήκοος Καμερούν, με ημερομηνία γέννησης την [ ].[ ].1993. Αφίχθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσω των κατεχόμενων περιοχών, περί τα τέλη του 2018. Στις 27.12.2018, υπέβαλε αίτηση για να του παραχωρηθεί το καθεστώς διεθνούς προστασίας, αίτημα το οποίο απορρίφθηκε στις 13.10.2022. Προσφυγή την οποία καταχώρισε στις 10.1.2023 εναντίον της ως άνω απορριπτικής απόφασης, (Προσφυγή Αρ. 63/2023) απορρίφθηκε στις 28.4.2023, ECLI:CY:AD:2023:D253, λόγω μη προώθησης της. Μεταγενέστερη αίτηση που υπέβαλε στην Υπηρεσία Ασύλου για επανάνοιγμα του φακέλου του, εξετάστηκε και απορρίφθηκε. Προσφυγή που ο Αιτητής άσκησε κατά της πιο πάνω απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, απορρίφθηκε στις 15.9.2023. Την ίδια ημέρα, ο Αιτητής συνελήφθη για το αδίκημα της παράνομης παραμονής στο έδαφος της Δημοκρατίας, καθ’ ότι, ενόψει της απόρριψης της προσφυγής του κατέστη απαγορευμένος μετανάστης συνεχίζοντας να διαμένει στη Δημοκρατία παράνομα. Στις 16.9.2023, εκδόθηκε εναντίον του Αιτητή διάταγμα κράτησης και απέλασης, δυνάμει του άρθρου 14 του Περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ.105. Προσφυγή την οποία ο Αιτητής καταχώρισε στις 20.9.2023 ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, (Προσφυγή Αρ.1580/2023) η οποία στρεφόταν κατά των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης που εκδόθηκαν εναντίον του, απορρίφθηκε στις 16.10.2023. Μεταγενέστερη αίτηση του στην Υπηρεσία Ασύλου για επανάνοιγμα του φακέλου του, απορρίφθηκε ως απαράδεκτη από την εν λόγω Υπηρεσία, στις 11.10.2023. Νέα προσφυγή που ο Αιτητής άσκησε την 1.11.2023 κατά της πιο πάνω απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, (Προσφυγή Αρ. Τ2905/2023) αποσύρθηκε και απορρίφθηκε στις 9.1.2024. Στις 18.10.23, 16.11.2023 και 17.1.2024 ετοιμάστηκαν και υποβλήθηκαν Σημειώματα προς τη Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης σε σχέση με τη συνέχιση της κράτησης του Αιτητή. Η Διευθύντρια αποφάσισε τη συνέχιση της κράτησης του τελευταίου. Στις 16.2.2024, ο Αιτητής καταχώρησε την υπό συζήτηση αίτηση. Παρεμβάλλεται ότι ο Αιτητής, δηλώνοντας ότι διαμένει στη Λευκωσία χωρίς όμως να δηλώνει ακριβή διεύθυνση, εξαρχής αρνείτο να επιστρέψει στη χώρα του. Περαιτέρω, με δεδομένο ότι αρνείτο να παρουσιάσει ταξιδιωτικό έγγραφο ούτε συνεργαζόταν για τον επαναπατρισμό του, η αρμόδια Υπηρεσία της Δημοκρατίας δρομολόγησε την έκδοση Κυπριακού ταξιδιωτικού εγγράφου με σκοπό τον επαναπατρισμό του Αιτητή, εξέλιξη που προγραμματίστηκε για την 28.3.2024. Προς τούτο, έγινε και σχετική κράτηση αεροπορικού εισιτηρίου.
Δεν αμφισβητεί ο ευπαίδευτος συνήγορος του Αιτητή τη νομιμότητα του διατάγματος κράτησης και απέλασης του τελευταίου. Το παράπονο της πλευράς του, ως υπέδειξε, εστιάζεται αποκλειστικά στη διάρκεια της κράτησης του Αιτητή, η οποία άρχισε με την έκδοση των ως άνω διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, στις 16.9.2023 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Υπέδειξε προς τούτο, παραπέμποντας τόσο στις πρόνοιες του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105 (άρθρο 18ΠΣΤ) όσο και σε σχετική νομολογία, ότι η διάρκεια της κράτησης σε περιπτώσεις του είδους, αποτελεί ζήτημα που μπορεί να ελεγχθεί μέσω της προνομιακής δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου, ειδικότερα μέσω του προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus. Επικαλούμενος τις πρόνοιες του ως άνω άρθρου του Κεφ. 105, υπέδειξε ότι αυτή πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και ότι δικαιολογείται, μόνον, εφόσον η διαδικασία απομάκρυνσης εξελίσσεται και εκτελείται με τη δέουσα επιμέλεια. Στη βάση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό συζήτηση περίπτωση, υποστήριξε, ο χρόνος κράτησης του Αιτητή, ο οποίος έχει ήδη ξεπεράσει τους πέντε μήνες, είναι υπέρμετρος και δυσανάλογος. Ο τελευταίος, σημείωσε, παρά το γεγονός ότι δεν κατέχει διαβατήριο, διαθέτει αριθμό εγγραφής αλλοδαπού προσώπου. Περαιτέρω, ουδέποτε ενημερώθηκε για να παραστεί σε προξενείο ή πρεσβεία της χώρας του στην Κύπρο, προς το σκοπό της προώθησης των αναγκαίων διαδικασιών απέλασης του. Ακόμα και αν ήθελε θεωρηθεί ότι το διάταγμα απέλασης του Αιτητή τελούσε υπό αναστολή μέχρι την εκδίκαση των διάφορων νομικών διαβημάτων στα οποία προέβαινε, ήτοι μέχρι την απόρριψη του τελευταίου, στις 9.1.2024, ο χρόνος που από τότε μεσολάβησε μέχρι την καταχώριση της υπό συζήτηση αίτησης αλλά και μέχρι σήμερα, δεν δικαιολογείται. Αποτέλεσε θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση, δεν επιδεικνύουν στην περίπτωση του Αιτητή τη δέουσα επιμέλεια και ταχύτητα για την ολοκλήρωση της απέλασης του, ούτε σεβασμό στην αναγκαιότητα για «περιορισμούς στον περιορισμό της ελευθερίας» του. Υποστηρίζοντας ότι στο διάστημα που μεσολάβησε ουσιαστικά δεν έγιναν οποιεσδήποτε προσπάθειες με σκοπό την απέλαση του Αιτητή, ούτε διαφαίνεται να υπάρχει πραγματική προοπτική προς τούτο, χαρακτήρισε τη δρομολόγηση διαδικασιών έκδοσης βιομετρικού διαβατηρίου προς το σκοπό απέλασης του στις 28.3.2024, ως γενική και απροσδιόριστη αναφορά, η οποία, εν πάση περιπτώσει, δεν δικαιολογεί την καθυστέρηση στην προώθηση των εν λόγω διαβημάτων μέχρι σήμερα. Παράλληλα, υποστήριξε ότι αποτελούν εκ των υστέρων σκέψεις για συγκάλυψη της παράλειψης των Καθ’ ων η Αίτηση να προωθήσουν τη διαδικασία απέλασης του Αιτητή με τη δέουσα επιμέλεια.
Αντίθετα με τα πιο πάνω, ο ευπαίδευτος εκπρόσωπος του έντιμου Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, υπογραμμίζοντας ότι η νομιμότητα του διατάγματος κράτησης και απέλασης του Αιτητή δεν μπορεί να συζητηθεί σε διαδικασίες ως η υπό συζήτηση, υποστήριξε, παραπέμποντας επίσης σε σχετική με το ζήτημα νομολογία, ότι στην περίπτωση του Αιτητή η κράτηση δεν εκφεύγει του εύλογου χρονικού διαστήματος, ενώ η οποιαδήποτε κατ’ ισχυρισμό καθυστέρηση στην απέλαση του, οφείλεται αποκλειστικά στον ίδιο. Κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις και αν εξεταστεί η περίπτωση του Αιτητή, υπέδειξε ο ευπαίδευτος συνήγορος, ο σκοπός της απέλασης του δεν εγκαταλείφθηκε, ενώ ο χρόνος που ο τελευταίος κρατείται προς τούτο, είναι εύλογος. Οποιαδήποτε παράταση της κράτησης του, συμπλήρωσε, οφειλόταν στον ίδιο, αφού με την όλη συμπεριφορά και στάση του αρνείται κατηγορηματικά να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές προς απέλαση και επαναπατρισμό του. Τα πιο πάνω, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν κατέχει διαβατήριο ή άλλα ταξιδιωτικά έγγραφα, αποτελούν στοιχεία που δεν μπορούν να παραγνωριστούν όσον αφορά το χρόνο που έχει διαρρεύσει μέχρι να γίνει κατορθωτή στο τέλος της ημέρας η έκδοση Κυπριακών ταξιδιωτικών εγγράφων και η διευθέτηση συγκεκριμένης ημερομηνίας για απέλαση και επαναπατρισμό του. Παραπέμποντας δε στο «μεταναστευτικό προφίλ και ιστορικό» του Αιτητή, υποστήριξε ότι δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά, άλλα μέτρα, ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος διαφυγής του σε περίπτωση που αφεθεί ελεύθερος. Τα γεγονότα που περιβάλλουν την παρούσα υπόθεση, προκρίνει, καταδεικνύουν ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση έχουν ενεργήσει με τη δέουσα επιμέλεια σε κάθε στάδιο των διαδικασιών, ενώ υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης, η περίοδος κράτησης του Αιτητή δεν είναι τέτοιας διάρκειας που να υποδηλώνει εγκατάλειψη του σκοπού για τον οποίο αυτή διενεργείται ή παραβίαση των δικαιωμάτων του Αιτητή.
Για σκοπούς πληρότητας της εικόνας, ως τέθηκε υπόψη του Δικαστηρίου χωρίς να αμφισβητηθεί, θα πρέπει να σημειωθεί πως κατά την ημερομηνία που έγινε κατορθωτό να προγραμματιστεί η απέλαση και ο επαναπατρισμός του Αιτητή, ήτοι στις 28.3.2024, τούτο, ενόψει της άρνησης του Αιτητή να συνεργαστεί, δεν κατέστη δυνατό να πραγματοποιηθεί. Ως αποτέλεσμα δε της συμπεριφοράς και στάσης του, αποφασίστηκε όπως η διαδικασία απέλασης και επαναπατρισμού του οργανωθεί και ολοκληρωθεί με τη συνοδεία αστυνομικών της Δημοκρατίας.
Έχω εξετάσει με προσοχή τις θέσεις, αναφορές και εισηγήσεις των συνηγόρων, τις οποίες προνόησαν να καταγράψουν και να θέσουν υπόψιν του Δικαστηρίου, όπως και όσα δια ζώσης έθεσαν υπόψη μου κατά το στάδιο της ακρόασης της αίτησης. Ομοίως, έλαβα υπόψιν τη νομολογία και αυθεντίες στις οποίες παρέπεμψαν, όπως και άλλη, σχετική με τα ζητήματα που απασχολούν στην παρούσα.
Στην υπόθεση Δημητράκης Χ'Σάββας (1993) 1 Α.Α.Δ. 102, αναφέρθηκε ότι:
«Το Habeas Corpus ad subjiciendum είναι προνομιακή διαδικασία για τη διασφάλιση της ελευθερίας του πολίτη. Παρέχει αποτελεσματικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη ή αδικαιολόγητη κράτηση, είτε στη φυλακή, είτε σε ιδιωτικό χώρο, από Αρχή ή ιδιώτη. Απαραίτητη προϋπόθεση δι' έκδοση του εντάλματος η απόδειξη, εκ μέρους του αιτούντος, του παράνομου της κράτησης ή φυλάκισης (Βλέπε Καρφοπούλου (1998) 1 A.Α.Δ. 55).»
Ομοίως, στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση του Κυριάκου Ζάνα (2013) 1(Β) Α.Α.Δ. 1156, 1162-3 αναφέρθηκε ότι:
«Η ελευθερία του ατόµου είναι το ύψιστο αγαθό που πρέπει να διασφαλίζεται σε κάθε δηµοκρατική κοινωνία, διεπόµενη από το κράτος δικαίου. Σε περίπτωση παράνοµης κράτησης ή περιορισµού προσφέρεται η δυνατότητα στον πολίτη να αµφισβητήσει τη νοµιµότητα της τοιαύτης κράτησης, µέσω του προνοµιακού εντάλµατος Habeas Corpus Ad Subjiciendum.
Το ένταλµα Habeas Corpus είναι άµεσο δραστικό µέτρο για την απελευθέρωση ατόµου από παράνοµη ή αδικαιολόγητη κράτηση, είτε αυτή ενεργείται από δηµοσία αρχή, ή ιδιώτη. Είναι µια θεραπεία η οποία επικεντρώνεται στο πρόσωπο που τελεί υπό κράτηση.»
Ως έχει ήδη σημειωθεί στην υπό συζήτηση περίπτωση δεν αμφισβητείται η νομιμότητα του σχετικού διατάγματος κράτησης και απέλασης του Αιτητή. Το παράπονο του τελευταίου, εστιάζεται στη διάρκεια της κράτησης του, η οποία άρχισε με την έκδοση του ως άνω διατάγματος, στις 16.9.2023 και έκτοτε συνεχίζεται.
Είναι γεγονός ότι η κράτηση, ως περιορισμός του δικαιώματος της ελευθερίας το οποίο διασφαλίζεται όχι μόνο από το Σύνταγμα, (Άρθρο 11) αλλά και από την ΕΣΔΑ, (Άρθρο 5) δεν μπορεί να καθίσταται αυτοσκοπός, με την επ’ αόριστο αναβολή της απέλασης. Όπως χαρακτηριστικά τέθηκε στην υπόθεση Khlaief v. Δημοκρατίας (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402:
«…Η κράτηση είναι περιορισμός του συνταγματικού δικαιώματος της ελευθερίας. Η απόκλιση επιτρέπεται από το Άρθρο 11.2(στ) “προς το σκοπό απελάσεως”. Δεν μπορεί να καθίσταται αυτοσκοπός με την επ΄ αόριστο αναβολή της απέλασης, ούτε να απολήγει ουσιαστικά σε αδικαιολόγητη κράτηση. Γενομένη με την προοπτική της απέλασης, εξυπακούεται ότι η απέλαση θα γίνει εντός του ευλόγου χρόνου που απαιτείται προς διευθέτηση της. Άλλως, ο λόγος της συνέχισης της καταρρέει. Τούτο επιτάσσει δε όχι μόνο το όλο πνεύμα του Άρθρου 11 προς το σκοπό προστασίας των δικαιωμάτων του αλλοδαπού αλλά και η ίδια η επιδίωξη της απέλασης που είναι η άνευ χρονοτριβής αποκατάσταση της νομιμότητας με το ακραίο και αποτελεσματικό μέτρο της απομάκρυνσης του διαπιστωθέντος μη δικαιούμενου να ευρίσκεται στη Δημοκρατία αλλοδαπού.»
Κατ’ επανάληψη έχει διακηρυχθεί από τη νομολογία ότι η διάρκεια της κράτησης προς το σκοπό της απέλασης, δεν εξετάζεται in abstracto, αλλά στη βάση των συγκεκριμένων γεγονότων μιας υπόθεσης. Εν πάση περιπτώσει, αυτή δεν μπορεί να είναι απεριόριστη. Περιορίζεται στο χρόνο που είναι εύλογος, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, για να γίνει κατορθωτή η απέλαση. (Fasel v. Δημοκρατίας Πολ. Εφ. 236/2015, ημερομηνίας 31.3.2016). Στην ΧΧΧ Al Lakoud, Πολ. Έφ. 95/20, ημερομηνίας 08.06.2021, ECLI:CY:AD:2021:A232, όπου η κράτηση είχε διαταχθεί για λόγους εθνικής ασφάλειας, υποδείχθηκε πως:
«Όπως ορθά επισημάνθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο, στην προκείμενη περίπτωση ο έλεγχος της διάρκειας της κράτησης δεν εξετάζετο μεμονωμένα, αλλά στο πλαίσιο των γεγονότων της υπόθεσης, επισημαίνοντας ότι εξετάζεται κατά πόσο οι ανάλογες και σχετικές διοικητικές διαδικασίες που διεξάγονται, εξετάζονται και συνδέονται με το λόγο κράτησης και ότι αυτές εκτελούνται χωρίς περιττές καθυστερήσεις.»
Στην υπό συζήτηση περίπτωση, ο Αιτητής, τόσο πριν όσο και μετά την ημερομηνία κράτησης του, με αλλεπάλληλα διαβήματα που προέκρινε και διαδοχικά προέβαλε ενώπιον των αρμοδίων Υπηρεσιών ή Δικαστηρίων στη Δημοκρατία, με το τελευταίο να ολοκληρώνεται με την έκδοση της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας στις 9.1.2024, εκ των πραγμάτων φαίνεται να συνέτεινε στην παράταση της διαδικασίας και κατ’ επέκταση της κράτησης του, μέχρι την ολοκλήρωση της εξέτασης τους. Ομοίως, η άρνηση του να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές στο ζήτημα της εκτέλεσης του διατάγματος απέλασης του και στην αναχώρηση του από τη Δημοκρατία, ως επίσης η μη κατοχή από μέρους του διαβατήριου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου, οδηγώντας ουσιαστικά τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας, στο τέλος της ημέρας, να προχωρήσουν στην έκδοση Κυπριακών ταξιδιωτικών εγγράφων και σε σχετικές συνεννοήσεις για να γίνει κατορθωτή η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης και επαναπατρισμού του, αποτελούν επίσης παράγοντες που όχι μόνο αναδεικνύουν τη δική του «συμβολή» στο χρόνο που έχει διαρρεύσει, αλλά και δικαιολογούν την πάροδο χρόνου για να καταστεί δυνατή η νόμιμη απέλαση του. Εντύπωση επίσης προκαλεί η στάση του Αιτητή, αφενός να παραπονείται ότι η διαδικασία απομάκρυνσης του από τη Δημοκρατία, στη βάση του διατάγματος απέλασης του, δεν εξελίσσεται ούτε εκτελείται με τη δέουσα επιμέλεια, με αποτέλεσμα να παρατείνεται αδικαιολόγητα η κράτηση του, και αφετέρου, ως τέθηκε υπόψη του Δικαστηρίου και παρέμεινε τούτο αναντίλεκτο γεγονός, κατά την ημερομηνία που έγινε τελικά κατορθωτό να προγραμματιστεί η απέλαση του, ήτοι στις 28.3.2024, ο ίδιος και πάλι να μην συνεργάζεται προς τούτο και να αντιδρά, κατά τρόπο που να ματαιώνεται η απέλαση και ο επαναπατρισμός του. Εξέλιξη που είχε ως αποτέλεσμα να δρομολογηθούν από μέρους της αρμόδιας αρχής οι προβλεπόμενες διαδικασίες για εκτέλεση του σχετικού διατάγματος με τη συνοδεία αστυνομικών της Δημοκρατίας.
Συνεκτιμώντας όλα όσα έχουν τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου, την εξέλιξη των γεγονότων που περιβάλουν την υπό συζήτηση περίπτωση, τον τρόπο δράσης και λειτουργίας των αρμόδιων αρχών και οργάνων της Δημοκρατίας, σε συνδυασμό θεωρούμενα με τη στάση και συμπεριφορά του ίδιου του Αιτητή και εντάσσοντας τα στο δικαιοδοτικό πλαίσιο στο οποίο αφορά η παρούσα διαδικασία, αποτελεί κατάληξη του Δικαστηρίου ότι ο Αιτητής απέτυχε να καταδείξει οτιδήποτε που να δικαιολογεί αποδοχή της αίτησης του. Υπό τις περιστάσεις που περιβάλλουν την περίπτωση του Αιτητή, ο τελευταίος δεν απέσεισε το βάρος που έφερε προς απόδειξη ότι η διάρκεια της κράτησης του προς το σκοπό απέλασης του από τη Δημοκρατία δεν ήταν εύλογη και ότι, ως εκ της διάρκειας της, κατέστη παράνομη. Η κράτηση του Αιτητή για σκοπούς απομάκρυνσης του από την Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζει, ως αρχικά ήταν, να είναι νόμιμη. Οι αιτιάσεις και τα παράπονα του κρίνονται ανεδαφικά.
Ενόψει των πιο πάνω η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Α. ΔΑΥΙΔ, Δ.
/κβπ