ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 5/2023)
12 Ιουνίου, 2024
[ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΕΦΡΑΙΜ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ 1. AYOUB FARID MICHEL SAAB 2. MICHEL NORBERT SAAB (ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ FADI MICHEL SAAB) ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI
ΚΑΙ
ANAΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 29/06/2023 Η ΟΠΟΙΑ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ 123/19 ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
………………….
Γ. Ζ. Γεωργίου με Π. Κατσαπρόκκη και Μ. Κακουλλή (κα), για Γεώργιος Ζ. Γεωργίου & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για τους Εφεσείοντες.
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και
θα δοθεί από την Εφραίμ, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΦΡΑΙΜ, Δ.: Η παρούσα Έφεση στρέφεται εναντίον της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην πρωτόδικη του δικαιοδοσία (το πρωτόδικο Δικαστήριο) με την οποία απερρίφθη η αίτηση για παραχώρηση άδειας για την καταχώριση αίτησης για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari για την ακύρωση της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (το κατώτερο Δικαστήριο) με την οποία διατάχθηκε η εκκαθάριση του υποκαταστήματος της Federal Bank of the Middle East (FBME) στην Κύπρο.
Τα γεγονότα που ενδιαφέρουν για σκοπούς της υπό κρίση διαδικασίας αφορούν στο ότι πριν την καταχώριση της αίτησης εκκαθάρισης, η Κεντρική Τράπεζα της Τανζανίας διέκοψε τις εργασίες του υποκαταστήματος της FBME στην Κύπρο, ανακάλεσε την άδεια της και την έθεσε υπό εκκαθάριση διορίζοντας το Deposit Insurance Board της Τανζανίας (DIB) ως εκκαθαριστές της. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου καταχώρισε την αίτηση εκκαθάρισης υπ’ αρ. 123/2019, ζητώντας την εκκαθάριση του υποκαταστήματος της FBME στην Κύπρο, δυνάμει, μεταξύ άλλων, του περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου του 1997, Ν.66(Ι)/1997, του περί Εξυγίανσης Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου του 2016, Ν.22(Ι)/2016 και του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ.113. Στην αίτηση εκκαθάρισης εμφανίζονταν, μεταξύ άλλων, οι Εφεσείοντες, οι οποίοι είναι καταθέτες της FBME, και οι οποίοι σημειώνεται πως καταχώρισαν μεταγενέστερη ξεχωριστή αίτηση εκκαθάρισης της στη βάση του άρθρου 362 του Κεφ. 113. Στο πλαίσιο της αίτησης υπ’ αρ. 123/2019 και παρά τη διαφωνία των Εφεσειόντων, στις 12.12.2022 η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και το DIB υπέγραψαν μεταξύ τους συμφωνία. Παρά την ένσταση των Εφεσειόντων, η συμφωνία κατατέθηκε ως τεκμήριο στο πλαίσιο της αίτησης και τα μέρη αυτής δήλωσαν στο κατώτερο Δικαστήριο ότι σε περίπτωση έγκρισης της αίτησης, θα ζητούσαν όπως η συμφωνία καταστεί κανόνας Δικαστηρίου, όπως και τελικώς έγινε. Το κατώτερο Δικαστήριο εξέδωσε το διάταγμα εκκαθάρισης και κατέστησε κανόνα Δικαστηρίου τη συμφωνία.
Οι Εφεσείοντες θεωρούν ότι το κατώτερο Δικαστήριο υπερέβη τη δικαιοδοσία και εξουσία του με το να εκδώσει διάταγμα εκκαθάρισης στη βάση της συμφωνίας και όχι στην ορθή νομική βάση, ήτοι το άρθρο 33Β του Ν.66(Ι)/1997. Εξού και καταχώρισαν την αίτηση για την παραχώρηση άδειας για καταχώριση αίτησης για την έκδοση Certiorari, η οποία απερρίφθη από το πρωτόδικο Δικαστήριο. Το πρωτόδικο Δικαστήριο επεσήμανε ότι η αίτηση εκκαθάρισης στηριζόταν βασικά στον Ν.66(Ι)/1997 και ότι είναι τις προϋποθέσεις αυτού του Νόμου τις οποίες το κατώτερο Δικαστήριο εξέτασε για να καταλήξει ότι αυτές συντρέχουν και δικαιολογούν την έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης. Σύμφωνα με το πρωτόδικο Δικαστήριο, η αναφορά στη συμφωνία στο τέλος της απόφασης και μετά την έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης, δεν υποκαθιστά τη νομική βάση της αίτησης και της κατάληξης του Δικαστηρίου. Θεώρησε, επομένως, πως το ζήτημα της συμφωνίας εντασσόταν προς εξέταση στο πλαίσιο της ορθότητας της απόφασης και όχι του ελέγχου της νομιμότητας της στη βάση προνομιακού εντάλματος. Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε πως τα δικαιώματα των Εφεσειόντων στην αίτηση εκκαθάρισης, την οποία οι ίδιοι είχαν καταχωρίσει, δεν επηρεάζονται από την υπό κρίση απόφαση του κατώτερου Δικαστηρίου και πως δεν συνέτρεχαν εξαιρετικές περιστάσεις που να δικαιολογούσαν την παρέμβαση του και την παροχή της αιτούμενης άδειας εφόσον φαινόταν ότι υπήρχαν διαθέσιμα δικονομικά μέτρα και μηχανισμοί για τη διεκδίκηση προστασίας των προβαλλόμενων συμφερόντων της Εφεσειόντων.
Με τον πρώτο λόγο έφεσης αποδίδεται ότι λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε πως το ζήτημα του κατά πόσο η έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης στη βάση συμφωνίας εκφεύγει του ελέγχου στο πλαίσιο προνομιακού εντάλματος. Με τον δεύτερο λόγο έφεσης προβάλλεται ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε πως δεν υπήρχαν εξαιρετικές περιστάσεις οι οποίες να δικαιολογούσαν τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας. Ο τρίτος λόγος έφεσης αφορά στο ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να εξετάσει τον ισχυρισμό των Εφεσειόντων πως υπήρξε παραβίαση των φυσικών κανόνων δικαιοσύνης από το κατώτερο Δικαστήριο το οποίο διέταξε την εκκαθάριση στη βάση της συμφωνίας η οποία, ως το πρωτόδικο Δικαστήριο αναγνώρισε, δεν αποτέλεσε αντικείμενο πραγμάτευσης στην απόφαση του.
Οι αρχές που διέπουν τη χορήγηση άδειας για καταχώριση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari έχουν επανειλημμένα αναφερθεί στις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Χρήσιμη αναφορά γίνεται στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση του Πέτρου Ευδόκα (2016) 1(Γ) Α.Α.Δ. 3018, στην οποία επαναλήφθηκε ότι σε τέτοιας φύσης αιτήσεις, το Δικαστήριο δεν προβαίνει σε αναθεώρηση της ορθότητας της απόφασης του κατώτερου Δικαστηρίου. Όπως λέχθηκε στην υπόθεση Marewave Shipping & Trading Company Ltd (1992) 1(A) A.A.Δ. 116, ο σκοπός των διαταγμάτων certiorari είναι ο έλεγχος της νομιμότητας της απόφασης. Για να χορηγηθεί άδεια, ο αιτητής θα πρέπει να τεκμηριώσει εκ πρώτης όψεως υπόθεση.
Στην πιο πρόσφατη υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση των Janna Bullock κ.ά., Πολ. Έφ. Αρ. 155/2022, ημερ. 5.10.2022, ECLI:CY:AD:2022:A376, επισημάνθηκε πως η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου για χορήγηση άδειας προς καταχώριση αίτησης για προνομιακό ένταλμα αφορά στο κατάλοιπο της εξουσίας του Δικαστηρίου και γι’ αυτό ασκείται με ιδιαίτερη φειδώ, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και για καθορισμένους λόγους. Όπως έχει τονιστεί στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση του Μιτέλα, Πολ. Έφ. Αρ. 43/2019, ημερ. 2.4.2019, ECLI:CY:AD:2019:A121, «η έκδοση προνομιακών ενταλμάτων δεν λειτουργεί ως υποκατάστατο της έφεσης ή άλλων ένδικων μέσων …».
Το πρωτόδικο Δικαστήριο προέβη σε μια εκτενή ανάλυση των πιο πάνω νομικών αρχών με παραπομπή σε σχετική νομολογία. Θεωρούμε ορθή τη διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η αίτηση εκκαθάρισης στηρίχθηκε στον Ν.66(Ι)/1997 και ότι το κατώτερο Δικαστήριο προέβη στην εξέταση των προϋποθέσεων που θέτει ο Νόμος για να καταλήξει ότι τηρούνταν και δικαιολογούσαν την έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης. Επομένως, είναι εύστοχη η επισήμανση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το διάταγμα εκκαθάρισης δεν εκδόθηκε με βάση τη συμφωνία, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο αναφοράς μόνο στο τέλος της απόφασης με παραπομπή σε αυτή μετά την έκδοση του διατάγματος.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο διέκρινε το ζήτημα της δεκτότητας κατάθεσης της συμφωνίας ως τεκμηρίου στο πλαίσιο της αίτησης εκκαθάρισης υπ’ αρ. 123/2019 και της συνακόλουθης αναφοράς σε αυτή μετά την έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης από την ουσία της αίτησης εκκαθάρισης και της νομικής βάσης στην οποία αυτή αποφασίστηκε. Ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο επεσήμανε ότι τα ζητήματα που αφορούν στη συμφωνία ενέπιπταν στο πλαίσιο ελέγχου της ορθότητας της απόφασης, δηλαδή στο πλαίσιο έφεσης κατά της απόφασης, διάβημα στο οποίο οι Εφεσείοντες είχαν ρητά δηλώσει ότι προτίθεντο να καταχωρούσαν.
Η δυνατότητα έγερσης των υπό κρίση ζητημάτων στο πλαίσιο έφεσης αναγνωρίστηκε εκ νέου από τους Εφεσείοντες και ενώπιον μας. Επομένως, δεν χωρεί αμφισβήτησης πως στο πλαίσιο της έφεσης οι Εφεσείοντες έχουν κάθε δυνατότητα να εγείρουν και τα υπό κρίση ζητήματα.
Υπό το φως των πιο πάνω δεδομένων, θεωρούμε βάσιμη τη διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το κατά πόσο με την έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης στην αίτηση υπ’ αρ. 123/2019 έχει ήδη κριθεί η αίτηση εκκαθάρισης των Εφεσειόντων και πάλι αφορά ζήτημα το οποίο δύναται να αποφασιστεί στο πλαίσιο έφεσης. Εν πάση περιπτώσει, υιοθετούμε την προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου πως η εν λόγω απόφαση δεν έχει επηρεάσει τα όποια δικαιώματα τους και τη διαδικασία της αίτησης των Εφεσειόντων, η οποία παραμένει μια ξεχωριστή και ανεξάρτητη διαδικασία.
Ορθώς αποφάσισε το πρωτόδικο Δικαστήριο πως δεν συνέτρεχαν εξαιρετικές περιστάσεις που να δικαιολογούσαν την παρέμβαση του με προνομιακό ένταλμα. Δεν είχε τεθεί οποιοδήποτε στοιχείο προς υποστήριξη τούτου και, όπως εύστοχα παρατήρησε το πρωτόδικο Δικαστήριο, «αναμενόμενες εξελίξεις, νομικές επιπτώσεις ή συνέπειες από την έκδοση μιας απόφασης, δεν συνιστούν, νομοτελειακά και απαρέγκλιτα, εξαιρετικές περιστάσεις δυνάμενες να δικαιολογούν παρέμβαση του Δικαστηρίου». Παρόμοια ήταν η προσέγγιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση της Εταιρείας Daventree Trustees Limited (2005) 1(A) Α.Α.Δ. 712.
Αναφορικά με την εισήγηση των Εφεσειόντων για τυχόν παραβίαση των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης, διαπιστώνουμε ότι οι Εφεσείοντες έλαβαν μέρος στη διαδικασία της αίτησης εκκαθάρισης και μάλιστα τοποθετήθηκαν και στο ζήτημα της κατάθεσης της συμφωνίας. Σχετικά παραπέμπουμε στην υπόθεση Αναφορικά με την Αίτηση της Hellenger Trading Ltd (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1965. Όπως αναφέρθηκε στις υποθέσεις Αναφορικά με την Αίτηση των Junport International Limited κ.ά., Πολ. Αίτηση Αρ. 321/2017, ημερ. 2.4.2018, ECLI:CY:AD:2018:A145, Αναφορικά με την Αίτηση των Εταιρειών Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535 και Σ. Μαρκίδης κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 552, στις οποίες παρέπεμψε το πρωτόδικο Δικαστήριο, ακόμα και στις περιπτώσεις στις οποίες ο προβαλλόμενος λόγος είναι έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας, η μη ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων συνιστά, a fortiori, λόγο μη κατάδειξης συζητήσιμου ζητήματος που να δικαιολογεί τη χορήγηση άδειας.
Η Έφεση απορρίπτεται.
Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
Ε. ΕΦΡΑΙΜ, Δ.
/κβπ