ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση Αρ. 1885/2023)
26 Ιανουαρίου 2024
[Ε. ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ]
Μεταξύ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΟΡΟΥΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΩΣ Ο ΕΠΙΣΥΝΗΜΜΕΝΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Α
Αιτητών
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ/Ή ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
Καθ’ ου η Αίτηση
…………………………
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΤΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 9.11.2023
Διονύσιος Νικολετόπουλος για Ευστάθιος Κ. Ευσταθίου Δ.Ε.Π.Ε., για τους αιτητές.
Σοφοκλής Καρασαμάνης για Γενικό Εισαγγελέα, για τον καθ’ ου η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ: Οι αιτητές με την προσφυγή τους ζητούν τις ακόλουθες θεραπείες:
«Α. Δήλωση και/ή διαταγή του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ’ ων η αίτηση ημερομηνίας 1.9.2023 (συνημμένο 1) με την οποία οι καθ’ ων η αίτηση εξέδωσαν την υπ’ αριθμό 049542 Άδεια Οικοδομής για ανέγερση πτηνοτροφικής μονάδας στο τεμάχιο με αρ. 631. Φ/ΣΧ. 29/27 εντός της Κτηνοτροφικής Ζώνης Δ.2 στην κοινότητα Ορούντας, στο ενδιαφερόμενο μέρος κα Δέσποινα Χρυσοστόμου & άλλοι, είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή εστερημένη παντός εννόμου αποτελέσματος, παν δε το παραληφθέν θα έπρεπε να ελάμβανε χώρα.
Β. Δήλωση και/ή διαταγή του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση των καθ' ων η αίτηση, η οποία περιέχεται στην επιστολή τους ημερομηνίας 4.10.2023 (συνημμένο 2) και με την οποία απέρριψαν το αίτημα που υπέβαλαν οι αιτητές περί ανάκλησης της Άδειας Οικοδομής για ανέγερση πτηνοτροφικής μονάδας στο τεμάχιο με αρ. 631, Φ/ΣΧ. 29/27 εντός της Κτηνοτροφικής Ζώνης Δ.2 στην κοινότητα Ορούντας, στο ενδιαφερόμενο μέρος κα Δέσποινα Χρυσοστόμου & άλλοι, είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή εστερημένη παντός εννόμου αποτελέσματος, παν δε το παραληφθέν θα έπρεπε να ελάμβανε Χώρα.
Γ. Δήλωση και/ή διαταγή του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση των καθ’ ων η αίτηση, η οποία περιέχεται στην επιστολή τους ημερομηνίας 4.10.2023 (συνημμένο 2) να μην ανακαλέσουν την Άδεια Οικοδομής για ανέγερση πτηνοτροφικής μονάδας στο τεμάχιο με αρ. 631. Φ/ΣΧ. 29/27 εντός της Κτηνοτροφικής Ζώνης Δ.2 στην κοινότητα Ορούντας, στο ενδιαφερόμενο μέρος κα Δέσποινα Χρυσοστόμου & άλλοι, είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή εστερημένη παντός εννόμου αποτελέσματος, παν δε το παραληφθέν θα έπρεπε να ελάμβανε χώρα.
Δ. Δήλωση και/ή διαταγή του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η παράλειψη των καθ’ ων η αίτηση να ανακαλέσουν την Άδεια Οικοδομής για ανέγερση πτηνοτροφικής μονάδας στο τεμάχιο με αρ. 631, Φ/ΣΧ. 29/27 εντός της Κτηνοτροφικής Ζώνης Δ.2 στην κοινότητα Ορούντας, στο ενδιαφερόμενο μέρος κα Δέσποινα Χρυσοστόμου & άλλοι, είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή εστερημένη παντός εννόμου αποτελέσματος.»
Ταυτόχρονα με την καταχώρηση της προσφυγής οι αιτητές καταχώρησαν και μονομερή ενδιάμεση αίτηση αιτούμενοι των ακόλουθων προσωρινών διαταγμάτων:
«Α. Προσωρινό διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου με το οποίο να αναστέλλεται η ισχύς και/ή εφαρμογή και/ή εκτέλεση της προσβαλλόμενης στην πιο πάνω προσφυγή απόφασης του Επάρχου Λευκωσίας ημερομηνίας 1.9.2023 με την οποία εξέδωσε την υπ' αριθμό 049542 Άδεια Οικοδομής για ανέγερση πτηνοτροφικής μονάδας στο τεμάχιο με αρ. 631, Φ/ΣΧ. 29/27 εντός της Κτηνοτροφικής Ζώνης Δ.2 στην κοινότητα Ορούντας, στο ενδιαφερόμενο μέρος κα Δέσποινα Χρυσοστόμου & άλλοι, μέχρι πλήρους εκδικάσεως της παρούσης προσφυγής και/ή μέχρι αποπεράτωσης αυτής και/ή μέχρι νεωτέρας διαταγής του Δικαστηρίου.
Β. Προσωρινό διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου με το οποίο να εμποδίζεται ο καθ’ ου η αίτηση ή/και το ενδιαφερόμενο μέρος να προχωρήσει σε πράξεις ανέγερσης πτηνοτροφικής μονάδας και/ή επέμβασης στον χώρο του ακινήτου το οποίο περιγράφεται ανωτέρω, μέχρι πλήρους εκδικάσεως της παρούσης προσφυγής και/ή μέχρι αποπεράτωσης αυτής και/ή μέχρι νεωτέρας διαταγής του Δικαστηρίου.»
Κατόπιν ακρόασης της μονομερούς αίτησης στις 10.11.2023, το Δικαστήριο έδωσε οδηγίες για την επίδοσή της και ακολούθησε η καταχώρηση ένστασης από τον καθ’ ου η αίτηση και γραπτών αγορεύσεων των δύο πλευρών.
Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως προκύπτουν από την ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση του καθ’ ου η αίτηση είναι τα ακόλουθα:
Στα πλαίσια εξέτασης της αίτησης για χορήγηση άδειας οικοδομής που υπέβαλε το ενδιαφερόμενο μέρος στις 18.5.2022, ο καθ’ ου η αίτηση ζήτησε στις 19.5.2022 τις απόψεις, μεταξύ άλλων, του κοινοτικού συμβουλίου Ορούντας (στο εξής το «κοινοτικό συμβούλιο»). Με απάντηση ημερομηνίας 25.5.2022 το κοινοτικό συμβούλιο τοποθετήθηκε θετικά. Ακολούθησε η εξέταση της αίτησης και την 1.9.2023 ο καθ’ ου η αίτηση εξέδωσε την άδεια οικοδομής. Το κοινοτικό συμβούλιο στις 23.9.2023 ενημέρωσε με επιστολή του, μεταξύ άλλων, τον καθ’ ου η αίτηση ότι η αρχική τοποθέτηση έγινε εσφαλμένα και χωρίς τη σύγκληση του συλλογικού οργάνου και κατά την ορθή σύγκληση του οργάνου η τοποθέτησή τους ήταν αρνητική.
Οι αιτητές επικαλούμενοι έκδηλη παρανομία εισηγούνται ότι οι απόψεις που στάλθηκαν στον καθ’ ου η αίτηση ως απόψεις του κοινοτικού συμβουλίου Ορούντας (στο εξής το «κοινοτικό συμβούλιο») στην πραγματικότητα λήφθηκαν μονομερώς από τον πρόεδρο του κοινοτικού συμβουλίου αφού ουδέποτε συγκάλεσε συνεδρία για αυτό το θέμα ή ενημέρωσε τα υπόλοιπα μέλη και ότι όταν πλέον τέθηκε το θέμα υπόψη του καθ’ ου η αίτηση ως επίσης η νέα απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου, δεν έδρασε. Επικαλούνται, επίσης, ανεπανόρθωτη ζημία αφού χωρίς την αναστολή της εκτέλεσης της άδειας οικοδομής το ενδιαφερόμενο μέρος θα προχωρήσει με την ανέγερση της πτηνοτροφικής μονάδας και οι αιτητές θα απομείνουν χωρίς ουσιαστική θεραπεία.
Ο καθ’ ου η αίτηση προβάλλει δύο προδικαστικές ενστάσεις με τις οποίες εισηγείται ότι οι αιτητές ή κάποιοι εξ αυτών δεν έχουν άμεσο ίδιο συμφέρον και ότι η απόφαση του καθ’ ου η αίτηση να μην ανακαλέσει την άδεια οικοδομής δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη. Εισηγείται, επίσης, ότι δεν προκύπτει έκδηλη παρανομία διότι χρειάζεται στάθμιση και διερεύνηση γεγονότων και επιχειρημάτων ενώ οι ό,ποιοι ισχυρισμοί περί ανεπανόρθωτης ζημίας δεν μπορούν να αποδείξουν συγκεκριμένη ζημία που να μην μπορεί να θεραπευτεί κάτω από τις πρόνοιες του Άρθρου 146.6 του Συντάγματος.
Σε ότι αφορά στις προδικαστικές ενστάσεις, το έννομο συμφέρον ενός εκάστου των αιτητών θα εξεταστεί στα πλαίσια εξέτασης της προσφυγής. Το γεγονός ότι στους αιτητές περιλαμβάνονται τα μέλη του κοινοτικού συμβουλίου ως αιτητές 33 – 37 αλλά και ο αιτητής 1 ως οικολογική παρέμβαση, είναι αρκετό για να ικανοποιηθεί εκ πρώτης όψεως η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος και να προχωρήσει η εξέταση της αίτησης. Η δεύτερη προδικαστική ένσταση του καθ’ ου η αίτηση επίσης δεν αφορά αυτό το στάδιο αφού η μη ανάκληση της άδειας οικοδομής περιλαμβάνεται στις αιτούμενες θεραπείες της προσφυγής αλλά όχι στα αιτούμενα διατάγματα της υπό κρίση αίτησης.
Ο καθ’ ου η αίτηση στις 19.5.2022 απηύθυνε επιστολή στο κοινοτικό συμβούλιο με το εξής περιεχόμενο (βλ. Τεκμήριο 2):
«Επιθυμώ να αναφερθώ στο πιο πάνω θέμα και να σας πληροφορήσω ότι έχει υποβληθεί αίτηση στο Γραφείο μου, για έκδοση Άδειας Οικοδομής εντός του πιο πάνω τεμαχίου.
Αντίγραφο του εντύπου αίτησης και του τοπογραφικού σχεδίου, σας αποστέλλονται με την παράκληση όπως έχω τις απόψεις σας εντός 21 ημερών, βάσει του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Διατάγματος Κ.Δ.Π 307/2009 (Διαδικασία εξέτασης και περίοδος εξέτασης αίτησης για έκδοση άδειας οικοδομής για ορισμένες οικοδομές).
Σε περίπτωση που δεν ληφθεί απάντηση εντός της πιο πάνω προθεσμίας, θα θεωρηθεί ότι δεν φέρετε ένσταση στην έκδοση της αιτούμενης άδειας.»
Η ανταπόκριση ήρθε έξι μέρες αργότερα με επιστολή ημερομηνίας 25.5.2022 και το πιο κάτω περιεχόμενο (βλ. Τεκμήριο 4):
«Αναφερόμαστε στην επιστολή σας ημερομηνίας 19/05/2022 σχετικά με το πιο πάνω θέμα και σας πληροφορούμε ότι ουδεμία ένσταση έχουμε για την έκδοση της πιο πάνω Άδειας Οικοδομής.»
Οι αιτητές απευθύνθηκαν μέσω του δικηγόρου τους με επιστολή ημερομηνίας 25.9.2023 στον καθ’ ου η αίτηση, το Υπουργείο Γεωργίας και το Υπουργείο Εσωτερικών θέτοντας υπόψη τους ότι η επιστολή συγκατάθεσης ημερομηνίας 25.5.2022 απεστάλη από τον πρόεδρο του κοινοτικού συμβουλίου εν αγνοία τους ζητώντας την ανάκληση της απόφασης που εκδόθηκε. Στην ίδια επιστολή επισυνάφθηκαν πρακτικά συνεδρίας του κοινοτικού συμβουλίου ημερομηνίας 23.9.2023 και επιστολή ιδίας ημερομηνίας προς τον καθ’ ου η αίτηση. Τόσο στα πρακτικά όσο και στην επιστολή, καταγράφεται ότι το ζήτημα δεν τέθηκε σε συνεδρία του κοινοτικού συμβουλίου και ότι κατόπιν συζήτησης το κοινοτικό συμβούλιο ομόφωνα αποφάσισε να μη συγκατατεθεί στην αίτηση του ενδιαφερόμενου μέρους για τους λόγους που καταγράφονται.
Ο καθ’ ου η αίτηση σε επιστολή ημερομηνίας 4.10.2023 προς τον δικηγόρο των αιτητών αλλά και σε επιστολή ημερομηνίας 6.10.2023 προς το Υπουργείο Εσωτερικών εξηγεί τα ακόλουθα:
«(δ) Η αίτηση εξετάστηκε από Αρμόδιο Λειτουργό του Γραφείου μου όπου μελετήθηκαν τα υποβληθέντα σχέδια και διαπιστώθηκε ότι αυτή τηρεί τις πρόνοιες της εν ισχύ Νομοθεσίας (π.χ. συντελεστής δόμησης, συντελεστής κάλυψης, αποστάσεις από τα σύνορα). Περαιτέρω σημειώνεται ότι στη Δήλωση Πολιτικής, που αποτελεί και το ισχύον σχέδιο Ανάπτυξης, δεν υπάρχει πρόνοια για τήρηση απόστασης της κτηνοτροφικής μονάδας από την πλησιέστερη οικιστική ζώνη ή τις πλησιέστερες μεμονωμένες κατοικίες.
(ε) Οι απόψεις όλων των Υπηρεσιών / Τμημάτων εξασφαλίστηκαν και ήταν θετικές, με όρους οι οποίοι συμπεριλήφθηκαν στην εκδοθείσα Άδεια Οικοδομής υπ’ αρ. 049542 ημερ. 01/09/2023. Αντίγραφο της εκδοθείσας Άδειας Οικοδομής με τους όρους αυτής καθώς και των απόψεων όλων των Υπηρεσιών / Τμημάτων, επισυνάπτονται ως παράρτημα Α.
Όσον αφορά τους λόγους απόρριψης της αίτησης ως αναφέρονται στην επιστολή σας, αυτοί εξετάστηκαν κατά το στάδιο μελέτης της αίτησης από τα καθ’ ύλην Αρμόδια Τμήματα και τέθηκαν οι ανάλογοι όροι στην Άδεια Οικοδομής που εκδόθηκε από το Γραφείο μου.»
Με άλλα λόγια, η θέση του καθ’ ου η αίτηση είναι ότι κατά τη λήψη απόφασης για χορήγηση άδειας οικοδομής στο ενδιαφερόμενο μέρος οι λόγοι που επικαλείται το κοινοτικό συμβούλιο ως λόγους ένστασης εξετάστηκαν ούτως ή άλλως κατά τη μελέτη της αίτησης και τέθηκαν οι όροι που κρίθηκαν αναγκαίοι.
Όπως καταγράφεται στην επιστολή ημερομηνίας 19.5.2022 του καθ’ ου η αίτηση προς το κοινοτικό συμβούλιο, οι απόψεις του ζητήθηκαν στη βάση του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Διατάγματος, Κ.Δ.Π. 307/2009. Στην παράγραφο 4 προνοούνται τα εξής:
«4.-(1) Οι διαβουλεύσεις που πραγματοποιούνται από τις αρμόδιες Αρχές για την άσκηση ελέγχου αιτήσεων για έκδοση άδειας οικοδομής πρέπει να περιορίζονται στις απολύτως αναγκαίες.
(2) Κατά την πραγματοποίηση τέτοιων διαβουλεύσεων η αρμόδια Αρχή θα θέτει χρονικό περιθώριο που δεν θα υπερβαίνει τις 21 μέρες για την αποστολή των απόψεων και εισηγήσεων των Αρχών με τις οποίες γίνεται διαβούλευση. Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης Αρχής της οποίας έχουν ζητηθεί οι απόψεις, η αρμόδια Αρχή θεωρεί ότι η Αρχή αυτή δεν επιθυμεί να διατυπώσει απόψεις και προχωρεί άμεσα σε λήψη απόφασης σε σχέση με την εξεταζόμενη αίτηση.»
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι την ευθύνη λήψης της τελικής απόφασης την έχει αποκλειστικά ο καθ’ ου η αίτηση. Ούτε ότι σε περίπτωση μη ανταπόκρισης εντός της καθορισμένης προθεσμίας κάποιας αρχής από την οποία ζητήθηκαν απόψεις, ο καθ’ ου η αίτηση μπορεί να προχωρήσει στη λήψη απόφασης.
Στην υπό κρίση περίπτωση, η συγκεκριμένη αρχή από την οποία ζητήθηκαν απόψεις – δηλαδή το κοινοτικό συμβούλιο – δεν έμεινε αμέτοχη ή αδρανής αλλά εξέφρασε άποψη και μάλιστα θετική η οποία κατόπιν μετατράπηκε σε αρνητική όταν διαφάνηκε ότι κατά την αρχική τοποθέτηση ο πρόεδρος του κοινοτικού συμβουλίου ενήργησε μονομερώς. Όταν, όμως, πλέον τέθηκε υπόψη του καθ’ ου η αίτηση το ιστορικό και τα σφάλματα που προηγήθηκαν ως επίσης οι απόψεις του κοινοτικού συμβουλίου επί της αίτησης του ενδιαφερόμενου μέρους, ο καθ’ ου η αίτηση είχε ήδη εκδώσει την αιτούμενη άδεια προς το ενδιαφερόμενο μέρος.
Ο καθ’ ου η αίτηση προχώρησε στην έκδοση της άδειας προς το ενδιαφερόμενο μέρος έχοντας ενώπιόν του τη θετική τοποθέτηση του κοινοτικού συμβουλίου και μη γνωρίζοντας ούτε ήταν υποχρεωμένος ή σε θέση να γνωρίζει ότι η τοποθέτηση αυτή προήλθε μονομερώς από τον πρόεδρο του κοινοτικού συμβουλίου αντί ως συλλογικό όργανο. Δηλαδή, η πράξη της οποίας την αναστολή αιτούνται οι αιτητές συντελέστηκε πριν τις ενέργειες του κοινοτικού συμβουλίου με τις οποίες αντικαταστάθηκε η προηγούμενη απόφαση με τη νέα.
Ούτε βεβαίως είναι υπαίτιο το ενδιαφερόμενο μέρος για όσα έλαβαν χώρα στο κοινοτικό συμβούλιο έτσι ώστε να μην είναι εύλογο εκ μέρους του να θεωρήσει ότι νόμιμα εκδόθηκε η άδεια την οποία αιτήθηκε.
Χωρίς να υπεισέρχεται το Δικαστήριο σε έλεγχο νομιμότητας της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση – ενέργεια στην οποία δεν μπορεί να προβεί στο στάδιο αυτό – διαφαίνεται ότι για σκοπούς της υπό κρίση αίτησης, ο καθ’ ου η αίτηση κατά τον ουσιώδη χρόνο λήψης της απόφασης χορήγησης της άδειας δεν έδρασε υπό συνθήκες έκδηλης παρανομίας. Συνεπώς, τα όσα ακολούθησαν της έκδοσης της άδειας δεν θεωρώ ότι μπορούν να αποτελέσουν λόγο αναστολής της εκτέλεσης μίας απόφασης που κάτω από τις συνθήκες που εκδόθηκε καλώς εκδόθηκε.
Για τους πιο πάνω λόγους καταλήγω ότι η ενδιάμεση αίτηση των αιτητών απορρίπτεται με έξοδα υπέρ του καθ’ ου η αίτηση και εναντίον των αιτητών ως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο στο τέλος της δίκης.
Η υπόθεση ορίζεται στις 15.3.2024 με οδηγίες για καταχώρηση της ένστασης του καθ’ ου η αίτηση μέχρι τότε. Οι διάδικοι να ενημερώνονται για τυχόν νέα ημερομηνία ορισμού από τις ανακοινώσεις του Δικαστηρίου.
Ε. ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ