ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 6/2023
11 Ιανουαρίου, 2024
[Φ. ΚΑΜΕΝΟΣ, ΔΔΔ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003 ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2002 (Ν.165(Ι)/2002)
Αίτηση από:
K. K.
Αιτητής
.........
Ο αιτητής εμφανίζεται προσωπικά
Ιωάννης Αλέξανδρος Γεωργίου, Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση
[Παρούσα η κα Σταύρου για σκοπούς μετάφρασης από τα Ελληνικά στα Γαλλικά και αντίστροφα]
ΑΠΟΦΑΣΗ
Φ. Καμένος, ΔΔΔ.: Ο αιτητής καταχώρισε στις 12/12/2023 την παρούσα αίτηση, με την οποία αιτείται όπως του παραχωρηθεί δωρεάν Νομική Αρωγή, ώστε να καταχωρίσει προσφυγή κατά των εναντίον του εκδοθέντων διαταγμάτων κράτησης και απέλασης ημερομηνίας 13/11/2023.
Όπως αναφέρεται στο Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα, ημερομηνίας 04/01/2024, και επιβεβαιώνεται από τον διοικητικό φάκελο, ο οποίος κατατέθηκε με οδηγίες του Δικαστηρίου ημερομηνίας 29.12.2023, ο Αιτητής είναι υπήκοος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, ο οποίος αφίχθην στη Δημοκρατία παράνομα από τα κατεχόμενα (από άγνωστο ακριβώς τόπο) και σε άγνωστο χρόνο εισήλθε στις ελεύθερες περιοχές.
Στις 25/02/2020 ο Αιτητής υπέβαλε, αίτημα διεθνούς προστασίας το οποίο απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου λόγω σιωπηρής απόσυρσης του.
Εναντίον του αιτητή καταχωρήθηκε στο Κακουργιοδικείο Λεμεσού ποινική υπόθεση αναφορικά με τα αδικήματα βιασμού και απαγωγής, κατά παράβαση των άρθρων 144 και 148 του Ποινικού Κώδικα (Κεφ. 154). Η υπόθεση εκδικάστηκε και στις 20/10/2020, το Κακουργιοδικείο επέβαλε στον Αιτητή ποινή φυλάκισης 4 χρόνων.
Στις 13/11/2023 ο Αιτητής κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης δυνάμει των εδαφίων (δ) και (κ) του άρθρου 6(1) του Κεφ. 105 και εναντίον του εκδόθηκαν τα συναφή διατάγματα κράτησης και απέλασης δυνάμει του άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου. Σε όλες τις ανωτέρω πράξεις, αναφέρεται ρητώς ότι αιτιολογία έκδοσής τους είναι η ποινική καταδίκη του αιτητή για το αδίκημα του βιασμού.
Με το Σημείωμά του ο συνήγορος των Καθ΄ ων η αίτηση θέτει ότι η περίπτωση δεν καλύπτεται από τα άρθρα 6Β(7)(α) και 6Γ(2) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002 (εφεξής ο «Νόμος») καθότι με την σιωπηρή απόσυρση και απόρριψη της αίτησής του για διεθνή προστασία δεν κατέχει την ιδιότητα ενός τέτοιου αιτητή διεθνούς προστασίας και άρα δεν δικαιούται δωρεάν νομικής αρωγής.
Στη δικάσιμο ημερομηνίας 09.01.2024, αφού του μεταφράστηκε το Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα, και κατόπιν της θέσης του δικηγόρου των Καθ’ ων η αίτηση ότι η αίτηση διεθνούς προστασίας του απορρίφθηκε λόγω μη παρουσίας του στη συνέντευξη που είχε κληθεί απάντησε ότι ήρθε στη Δημοκρατία ως ασυνόδευτος ανήλικος και δεν πραγματοποιήθηκε συνέντευξη ενώ περαιτέρω δήλωσε ότι ήταν για τρία έτη φυλακισμένος και ότι δεν έχει χρήματα για δικηγόρο.
Έχοντας μελετήσει το σημείωμα καθώς και το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, καταλήγω στα ακόλουθα:
Καταρχάς σημειώνω ότι, με την παρούσα αίτηση ο αιτητής αιτείται νομικής αρωγής αναφορικά με τα διατάγματα απέλασης/κράτησης λόγω της ποινικής του καταδίκης. Δεν αιτείται νομικής αρωγής αναφορικά με την απόρριψη της αίτησής διεθνούς προστασίας του. Σε κάθε περίπτωση αναφορικά με την απόρριψη της αίτησής διεθνούς προστασίας του Αιτητή, δεν διαπιστώνεται να εκκρεμεί οποιαδήποτε δικαστική ή έστω διοικητική αμφισβήτηση της. Συνεπώς, η εν λόγω πράξη περιβάλλεται με τεκμήριο νομιμότητας και άρα δε θα μπορούσε να αμφισβητηθεί στα πλαίσια της παρούσας, τουλάχιστον, διαδικασίας. Κατά συνέπεια δεν θα μπορούσε ο Αιτητής να θεωρηθεί ως αιτητής διεθνούς προστασίας ούτε άρα ότι εμπίπτει στις πρόνοιες του άρθρου 6Β(7)(α) του Νόμου.
Συνεπώς εξεταστέο είναι κατά πόσο θα μπορούσε η περίπτωση να εμπίπτει στο άρθρο 6Γ του Νόμου. Το εν λόγω άρθρο προνοεί:
«6Γ.-(1) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου -
(α) οι όροι ‘απαγόρευση εισόδου’, ‘απομάκρυνση’, ‘απόφαση επιστροφής’, ‘Κώδικας Συνόρων του Σένγκεν’, ‘παρανόμως παραμένοντας’ και ‘υπήκοος τρίτης χώρας’ έχουν την έννοια που αποδίδεται σε αυτούς σύμφωνα με το άρθρο 18ΟΔ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου∙
(β) ο όρος ‘Διευθυντής’ έχει την έννοια που αποδίδεται σε αυτόν σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου.
(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε παρανόμως παραμένοντα υπήκοο τρίτης χώρας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος κατά -
(α) απόφασης επιστροφής που εκδίδεται από το Διευθυντή σύμφωνα με το άρθρο 18ΟΗ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου και αφορά τον εν λόγω υπήκοο, ή
(β) απόφασης περί απομάκρυνσης που εκδίδεται από τον Υπουργό Εσωτερικών σύμφωνα με το άρθρο 18Π του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου και αφορά τον εν λόγω υπήκοο, ή
(γ) απαγόρευσης εισόδου που εκδίδεται από το Υπουργικό Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 18ΠΓ του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου και αφορά τον εν λόγω υπήκοο,
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο· και
(ββ) είναι πιθανόν να εκδοθεί θετική δικαστική απόφαση στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης της προσφυγής.
(3) Η παράγραφος (ββ) του εδαφίου (2) εφαρμόζεται χωρίς να περιορίζει αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής.
(4) Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, το Δικαστήριο τηρεί την αρχή της μη επαναπροώθησης και λαμβάνει δεόντως υπόψη -
(α) τα βέλτιστα συμφέροντα του παιδιού, και
(β) την οικογενειακή ζωή, με τη συνδρομή των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, και
(γ) την κατάσταση της υγείας του συγκεκριμένου υπηκόου τρίτης χώρας, στη βάση έκθεσης του Τμήματος Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας.
(5) Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται στους παρανόμως παραμένοντες υπηκόους τρίτης χώρας που -
(α) υπόκεινται σε απαγόρευση εισόδου, σύμφωνα με το Άρθρο 13 του Κώδικα Συνόρων του Σένγκεν ή συλλαμβάνονται ή παρακολουθούνται από τις αρμόδιες αρχές σε σχέση με παράνομη χερσαία, θαλάσσια ή εναέρια διέλευση των εξωτερικών συνόρων της Δημοκρατίας και στους οποίους δεν έχει, εν συνεχεία, χορηγηθεί άδεια ή δικαίωμα να παραμείνουν στη Δημοκρατία, ή
(β) υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το κυπριακό δίκαιο, ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης.
(6) Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται σε πρόσωπο που είναι δικαιούχος του κοινοτικού δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το Άρθρο 2, παράγραφος 5, του Κώδικα Συνόρων του Σένγκεν (έμφαση του Δικαστηρίου)».
Έχοντας λοιπόν αναφέρει την αιτιολογία έκδοσης των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης, ότι δηλαδή εξεδόθησαν λόγω της ποινικής καταδίκης του Αιτητή, θεωρώ ότι η υπό κρίση περίπτωσή δεν εμπίπτει ούτε εντός των προβλεπόμενων στο πιο πάνω άρθρο 6Γ περιπτώσεων. Το εδάφιο του 5(β) του εν λόγω άρθρου 6Γ προβλέπει σαφώς ότι το άρθρο αυτό δεν εφαρμόζεται στους παρανόμως παραμένοντες υπηκόους τρίτης χώρας που υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το κυπριακό δίκαιο, ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης κάτι που εμφανώς ισχύει στην παρούσα περίπτωση.
Οι πράξεις ημερομηνίας 13.11.2023 εξεδόθηκαν ακριβώς ως συνέπεια της ποινικής καταδίκης του Αιτητή. Αυτή η ερμηνεία υποστηρίζεται και από τη νομολογία, η οποία έχει ξεκαθαρίσει ότι όταν εκδίδονται ανάλογα διατάγματα με αιτιολογικό έρεισμα την προηγούμενη ποινική καταδίκη του αλλοδαπού, αυτό αποτελεί «απόφαση επιστροφής συνεπεία ποινικής κύρωσης σύμφωνα με το Κυπριακό δίκαιο», όπως άρα είναι η περίπτωση του αιτητή. Σχετικές είναι οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις προσφυγές Υπόθεση Αρ. 5710/2013 ELIE JAMIL EL KHOURY ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ.α. ημερ. 25/06/2015 και ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 6328/2013 NAZ IRFAN ν. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ κ.α., ημερ. 17/6/2016. Στην IRFAN αναφέρθηκε:
«Τα άρθρα 18ΟΔ μέχρι 18ΠΘ εναρμονίζουν την Οδηγία 2008/115/ΕΚ, η οποία θεσπίζει τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών. Στην Κύπρο η Οδηγία δεν εφαρμόζεται σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίες υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο (βλ. Άρθρο 18ΟΕ του Νόμου και Άρθρο 2 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ). Στην προκειμένη περίπτωση ο αιτητής απελάθηκε και βάσει του άρθρου 6(δ), ως συνέπεια δηλαδή ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το κυπριακό δίκαιο. Ως εκ τούτου, η περίπτωση του εξαιρείτο δυνάμει του άρθρου 18ΟΕ του Νόμου, από το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων 18ΟΔ μέχρι 18ΠΘ (η έμφαση του Δικαστηρίου)».
Συνεπώς εμφανώς η περίπτωση του Αιτητή, ο οποίος ως ποινικά καταδικασθείς κρίθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης δεν καλύπτεται από τις πρόνοιες του Νόμου που δικαιολογούν δωρεάν νομική αρωγή αλλά αντιθέτως ρητά εξαιρεί του δικαιώματος αυτού τους αλλοδαπούς που υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής συνεπεία ποινικής κύρωσης.
Ως εκ τούτου η παρούσα αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Ο αιτητής δύναται, βεβαίως, εάν επιθυμεί, να καταχωρίσει, εντός της προβλεπόμενης από το Σύνταγμα προθεσμίας, σχετική προσφυγή με δικά του έξοδα.
Τα έξοδα της μεταφράστριας να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.
Φ. Καμένος, ΔΔΔ