ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση Αρ. 867/2020)
19 Ιανουαρίου 2024
[ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Πρόεδρος]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
LELLA KENTONIS INVESTEMENT CO LTD Αιτήτρια
ΚΑΙ
Καθ’ ων η Αίτηση
Ε. Τόλλα (κα), για Μ. Ηλιάδης & Συνεταίροι Δ.Ε.Π.Ε., για Αιτήτρια
Δ. Εργατούδη (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Καθ’ ων η Αίτηση
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Π.Δ.Δ.: Με την υπό εξέταση προσφυγή, η αιτήτρια αξιώνει «Δήλωση και/ή απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ’ ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια εταιρεία με επιστολή ημερομηνίας 4/8/2020, σύμφωνα με την οποία ο Διαγωνισμός Δ.Ο. [.], για την προμήθεια 700 χειροπέδων μάρκας ALCYON, μοντέλο REF 5050-R συνοδευόμενες έκαστη με δερμάτινη περιστρεφόμενη θήκη μάρκας Peter Jones Ltd, στην τιμή των €32,89 ανά τεμάχιο με θήκη και, στη συνολική τιμή των €23.023,00 συν ΦΠΑ, κατακυρώθηκε στην εταιρεία GV Special Products Ltd, αντί στην Αιτήτρια, είναι άκυρη, παράνομη και χωρίς κανένα νόμιμο αποτέλεσμα».
Ο Διαγωνισμός για την προμήθεια 700 ζευγών χειροπέδων για τις ανάγκες της Αστυνομίας («ο Διαγωνισμός») προκηρύχθηκε στις 23.4.2020. Αναθέτουσα αρχή ήταν η Αστυνομία Κύπρου και κριτήριο ανάθεσης η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά, βάσει τιμής. Ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής προσφορών, σύμφωνα με τον όρο 2.12 του Μέρους Α των εγγράφων του Διαγωνισμού, ήταν η 26.5.2020 και ώρα 10.00.
Για την αξιολόγηση των προσφορών που θα υποβάλλονταν στο πλαίσιο του Διαγωνισμού μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος σύναψης συμβάσεων (e-procurement), συστάθηκε στις 14.5.2020, από τον Διευθυντή της Διεύθυνσης Οικονομικών της Αστυνομίας, τριμελής Επιτροπή Αξιολόγησης, αποτελούμενη από έναν Λοχία και δυο Αστυφύλακες της Αστυνομίας, ενώ μια μέρα αργότερα, στις 15.5.2020, συστάθηκε από τον Βοηθό Αρχηγό Διοίκησης της Αστυνομίας, τριμελής Επιτροπή Παραλαβής των προσφορών που θα υποβάλλονταν, αποτελούμενη από έναν Λοχία και δυο Αστυφύλακες.
Μέχρι και την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των προσφορών, είχαν υποβληθεί έξι προσφορές, μεταξύ των οποίων και αυτές της αιτήτριας και του Ε.Μ.. Οι εν λόγω προσφορές τέθηκαν ενώπιον της Επιτροπής Αξιολόγησης, για μελέτη και λήψη απόφασης αναφορικά με την ανάθεση της σύμβασης.
Στη συνεδρία της, ημερομηνίας 27.7.2020, η Επιτροπή Αξιολόγησης αποφάσισε ομόφωνα την ανάθεση της σύμβασης στην εταιρεία GV Special Products Ltd (το ενδιαφερόμενο μέρος «Ε.Μ.»), για τη συνολική τιμή των €23.023,00 πλέον Φ.Π.Α.. Η εν λόγω απόφαση επικυρώθηκε ακολούθως από τον Υπαρχηγό Αστυνομίας, στις 3.8.2020. Προηγουμένως είχαν ζητηθεί από το Ε.Μ. διευκρινίσεις επί της προσφοράς του, το δε Ε.Μ. ανταποκρίθηκε με επιστολή του, ημερομηνίας 23.6.2020.
Στις 4.8.2020, όλοι οι προσφοροδότες ενημερώθηκαν δια σχετικής επιστολής του Αρχηγού Αστυνομίας για τα αποτελέσματα του Διαγωνισμού και την ανάθεση της σύμβασης στο Ε.Μ.. Συναφώς, σύμφωνα με την επιστολή που εστάλη στην αιτήτρια, η προσφορά της δεν επελέγη, λόγω υψηλότερης προσφερθείσας τιμής.
Η αιτήτρια αντέδρασε άμεσα και δι’ επιστολής της προς την αναθέτουσα αρχή, ημερομηνίας 5.8.2020, ισχυρίστηκε ότι τα προσφερόμενα είδη της κατασκευάστριας εταιρείας ALCYON, τα οποία θα προμήθευε στην Αστυνομία το Ε.Μ., δεν συνάδουν με το πρότυπο NIJ Standard 0307.01, καθώς και ότι η εν λόγω κατασκευάστρια εταιρεία δεν έχει πωλήσεις σε Αστυνομίες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προβλέπεται στους όρους του Διαγωνισμού.
Τα πιο πάνω έτυχαν εξέτασης από τους καθ’ ων η αίτηση και κρίθηκε πως δεν ευσταθούσαν, όπως προκύπτει από σχετικό σημείωμα του Συντονιστή της Επιτροπής Αξιολόγησης, ημερομηνίας 10.8.2020 (παράρτημα 11 στο δικόγραφο της ένστασης)
Τελικά, στις 7.8.2020, υπογράφτηκε η σύμβαση με το Ε.Μ..
Στις 21.9.2020, η αιτήτρια καταχώρησε την υπό κρίση προσφυγή.
Στον πυρήνα της επίδικης διαφοράς, βρίσκεται ο ισχυρισμός της αιτήτριας ότι δεν νομιμοποιούνταν οι καθ’ ων η αίτηση να ζητήσουν διευκρινίσεις από το Ε.Μ., αναφορικά με ουσιώδεις όρους του Διαγωνισμού. Εσφαλμένα δε οι καθ’ ων η αίτηση, πεπλανημένα, χωρίς τη διενέργεια της δέουσας έρευνας και χωρίς επαρκή αιτιολογία, κατακύρωσαν το Διαγωνισμό υπέρ του Ε.Μ., του οποίου η προσφορά έπρεπε εξ’ αρχής να απορριφθεί, κατ’ εφαρμογή του όρου 9.2 του Μέρους Α των εγγράφων του Διαγωνισμού, εφόσον δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις και/ή ουσιώδεις όρους του Διαγωνισμού. Κατά τη σχετική εισήγηση, το Ε.Μ., κατά το στάδιο υποβολής της προσφοράς του, δεν υπέβαλε αποδεικτικά που να ικανοποιούν τον όρο 8.3.Α.3 σχετικά με τη συμμετοχή στο Διαγωνισμό (αναφορά στον συγκεκριμένο όρο γίνεται πιο κάτω) και, συνεπώς, η προσφορά του θα έπρεπε να είχε απορριφθεί. Αντ’ αυτού, οι καθ’ ων η αίτηση εσφαλμένα ζήτησαν διευκρινίσεις και εν τέλει έκαναν αποδεκτά, στοιχεία που το Ε.Μ. ήταν εξ’ αρχής υποχρεωμένο να υποβάλει δια της προσφοράς του και όχι εκ των υστέρων.
Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι επί των πιο πάνω η θέση των καθ’ ων η αίτηση, που υποβάλλουν ότι, με βάση τα στοιχεία που είχε ενώπιον της η Επιτροπή Αξιολόγησης, καθόλα ορθά εφάρμοσε τον όρο 9.4 των εγγράφων του Διαγωνισμού (αναφορά στον εν λόγω όρο επίσης γίνεται πιο κάτω) και ζήτησε από το Ε.Μ. διευκρινίσεις και/ή την υποβολή αποδεικτικών που να ικανοποιούν τον προαναφερθέντα όρο 8.3.Α.3. Το δε Ε.Μ., πράγματι, με επιστολή του ημερομηνίας 23.6.2020, υπέβαλε στοιχεία που ικανοποιούσαν την Επιτροπή. Με αναφορά σε σχετική νομολογία, υποστηρικτική των θέσεών της, η ευπαίδευτη συνήγορος για τους καθ’ ων η αίτηση ισχυρίζεται ότι καθόλα νόμιμα και κατ’ ορθήν εφαρμογή του όρου 9.4, η Επιτροπή Αξιολόγησης ζήτησε τις προαναφερθείσες διευκρινίσεις, προκειμένου να είναι σε θέση να κρίνει κατά πόσον η προσφορά του Ε.Μ. πληρούσε τους όρους του Διαγωνισμού.
Έτερος προβαλλόμενος λόγος ακύρωσης που προωθείται, άμεσα συναρτώμενος με τους πιο πάνω, έγκειται στον ισχυρισμό ότι η προσφορά του Ε.Μ. έπρεπε να απορριφθεί και για το λόγο ότι αυτή δεν πληρούσε ουσιώδεις τεχνικούς όρους του Διαγωνισμού. Υπό πλάνη δε οι καθ’ ων η αίτηση έκριναν ότι η προσφορά του Ε.Μ. πληρούσε τις προβλεπόμενες τεχνικές προδιαγραφές, καθότι το Ε.Μ. δεν προσκόμισε τα απαιτούμενα πιστοποιητικά.
Τέλος, εγείρεται ως αυτοτελής λόγος ακύρωσης και ο ισχυρισμός ότι υπό καθεστώς πλάνης και χωρίς τη δέουσα έρευνα, οι καθ’ ων η αίτηση προχώρησαν στην κατακύρωση του Διαγωνισμού στο Ε.Μ., το οποίο όμως, κατά την υποβολή της τεχνικής και της οικονομικής του προσφοράς, είχε υποβάλει προσφορά για άλλο διαγωνισμό και συγκεκριμένα για τον διαγωνισμό αρ. Δ.Ο. 10/20 και όχι τον Διαγωνισμό με αρ. Δ.Ο. [.].
Επί των πιο πάνω, η πλευρά των καθ’ ων η αίτηση αντιτάσσει ότι η επίδικη απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη, λήφθηκε δε αυτή κατ’ ορθήν ενάσκηση της διακριτικής ευχέρειας των καθ’ ων η αίτηση και κατ’ ορθήν εφαρμογή των όρων του Διαγωνισμού, μετά από διενέργεια της δέουσας έρευνας και ουδεμία πλάνη εμφιλοχώρησε κατά τη λήψη της. Τονίζει η κα Εργατούδη ότι ενώπιον της Επιτροπής Αξιολόγησης είχαν τεθεί όλα τα απαιτούμενα έγγραφα και/ή στοιχεία, τα οποία λήφθηκαν δεόντως υπόψη, ενώ όσον αφορά στα ζητήματα που άπτονται των τεχνικών προδιαγραφών του Διαγωνισμού, επισημαίνει ότι αυτά συνιστούν εξειδικευμένα θέματα τεχνικής φύσεως, τα οποία κατά τη νομολογία εκφεύγουν του αναθεωρητικού ελέγχου.
Τέλος, η συνήγορος των καθ’ ων η αίτηση προβάλλει ότι εκ παραδρομής, και μόνον όσον αφορά στον αριθμό του Διαγωνισμού, το Ε.Μ. κατέγραψε εσφαλμένο αριθμό, ενώ σε όλα τα λοιπά σημεία, τα σχετικά έγγραφα συμπληρώθηκαν σωστά.
Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, τα οποία αποτέλεσαν το υπόβαθρο για προώθηση των εκατέρωθεν θέσεων, είτε υπέρ είτε κατά της νομιμότητας της προσβαλλόμενης πράξης.
Σύμφωνα με τον όρο 8.3.Α.3 του Μέρους Α των εγγράφων του Διαγωνισμού, ο οποίος εμπίπτει στην Ενότητα «Προϋποθέσεις Συμμετοχής»-
«Ο κατασκευαστής θα πρέπει να έχει εμπειρία στην κατασκευή χειροπέδων και να έχει προμηθεύσει κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, με χειροπέδες, τρεις (3) τουλάχιστο διαφορετικές Αστυνομίες χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πρέπει να υποβληθούν σχετικά αποδεικτικά στοιχεία.».
Είναι σαφές από το πιο πάνω λεκτικό ότι, προκειμένου ένας προσφοροδότης να έχει δικαίωμα συμμετοχής στο Διαγωνισμό, θα πρέπει να υποβάλει αποδεικτικά στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει τόσο η εμπειρία του κατασκευαστή στην κατασκευή χειροπέδων, αλλά και η προμήθεια με χειροπέδες, κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, τριών (3) τουλάχιστον διαφορετικών Αστυνομιών, χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν χωρεί αμφιβολία, τόσο από το λεκτικό του αλλά και από το ίδιο το περιεχόμενό του, ότι ο συγκεκριμένος ήταν ουσιώδης όρος του Διαγωνισμού, η μη πλήρωση του οποίου, καθιστούσε την προσφορά άκυρη (Tamassos Tobacco Suppliers and Co. v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60, ΑΤΗΚ ν. CYSTAR INSURANCE BROKERS LTD, Α.Ε. 137/15, ημερ. 3.2.2023). Εντός αυτού του πλαισίου, είναι εξίσου σαφές ότι η μη υποβολή των πιο πάνω αποδεικτικών, ως αναπόσπαστο μέρος του ουσιώδους όρου 8.3.Α.3, καθιστούσε την προσφορά άκυρη.
Συνεπώς, αυτό που θα πρέπει πρωτίστως να εξεταστεί, είναι το κατά πόσον πράγματι η προσφορά του Ε.Μ. πληρούσε τον πιο πάνω όρο. Η απάντηση επ’ αυτού δεν μπορεί παρά να είναι αρνητική. Σύμφωνα με τα ενώπιον μου τεθέντα στοιχεία, το Ε.Μ., μαζί με την υποβληθείσα προσφορά του, προσκόμισε ένα πιστοποιητικό της κατασκευάστριας εταιρείας ALCYON, ημερομηνίας 14.5.2020, υπογεγραμμένο από τον διευθυντή της εν λόγω εταιρείας, με το οποίο η εταιρεία αυτή πιστοποιούσε (“certify” ως αναγράφεται στο έγγραφο) ότι προμήθευσε αριθμό χειροπέδων τα τελευταία χρόνια, σε συγκεκριμένες χώρες ανά το παγκόσμιο (παράρτημα 13 στην ένσταση). Όπως επί λέξει αναφέρεται στο εν λόγω πιστοποιητικό, ο διευθυντής της κατασκευάστριας εταιρείας πιστοποιούσε, στην Αγγλική γλώσσα, ότι η εν λόγω εταιρεία «has served #5050 handcuffs including the following police in the last years». Στη συνέχεια, γίνεται ονομαστική αναφορά σε υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων και η Αστυνομία, διαφόρων χωρών που ο εν λόγω κατασκευαστής, σύμφωνα με το πιστοποιητικό, προμήθευσε με χειροπέδες.
Έχω την άποψη ότι το υπό αναφορά πιστοποιητικό δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι πληροί και/ή ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου όρου 8.3.Α.3. Και τούτο, καθότι αυτό δεν συνιστά αποδεικτικό στοιχείο, ούτε για την εμπειρία της υπό αναφορά κατασκευάστριας εταιρείας στον τομέα των χειροπέδων, ούτε για την υφ’ αυτής προμήθεια χειροπέδων, κατά τα τελευταία 10 χρόνια, σε τρεις τουλάχιστον διαφορετικές Αστυνομίες χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ρητά επιτάσσει ο εν λόγω όρος. Στο εν λόγω πιστοποιητικό, και χωρίς να προβαίνω σε πρωτογενή αξιολόγηση του περιεχομένου του, διαπιστώνω ότι ουδεμία αναφορά γίνεται, πόσω δε μάλλον στοιχειοθέτηση, σε εμπειρία της εν λόγω εταιρείας στην κατασκευή χειροπέδων, ούτε και αναφορά, ούτε βεβαίως και στοιχειοθέτηση τέτοιας αναφοράς, σε προμήθεια χειροπέδων, κατά τα τελευταία 10 χρόνια, σε τρεις τουλάχιστον διαφορετικές Αστυνομίες χωρών μελών της Ένωσης. Ας σημειωθεί εδώ ότι εσφαλμένα αναφέρεται στο Έντυπο 1, σημείο 19 της προσφοράς του Ε.Μ., ότι αυτό που ζητείται από τους όρους του Διαγωνισμού, είναι όπως ο κατασκευαστής διαθέτει εμπειρία στην κατασκευή χειροπέδων τα τελευταία δέκα χρόνια τουλάχιστον. Ο συγκεκριμένος χρονικός προσδιορισμός αφορά μόνον στην προμήθεια χειροπέδων σε τουλάχιστον τρεις χώρες μέλη της Ένωσης.
Επιπρόσθετα, πέραν των πιο πάνω, θεωρώ ότι το συγκεκριμένο μονοσέλιδο έγγραφο, περιοριζόμενο μόνο στην ονομαστική αναφορά σε υπηρεσίες διαφόρων χωρών που ο εν λόγω κατασκευαστής ισχυρίζεται ότι προμήθευσε με χειροπέδες, δεν μπορεί επουδενί, άνευ ετέρου αποδεικτικού στοιχείου, να στοιχειοθετήσει επαρκώς και/ή να αποδείξει ούτε προηγούμενη εμπειρία του συγκεκριμένου κατασκευαστή στην κατασκευή χειροπέδων, ούτε την υπ’ αυτού προμήθεια χειροπέδων, κατά τα τελευταία 10 χρόνια, σε τρεις τουλάχιστον διαφορετικές Αστυνομίες χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συνήγορος των καθ’ ων η αίτηση, επιχειρηματολογώντας περί του αντιθέτου, ισχυρίστηκε στη γραπτή της αγόρευση (βλ. σελ. 4), ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης, σε σχέση με την κατασκευάστρια εταιρεία της προσφοράς του Ε.Μ., «αρχικά διαπίστωσε ότι πρόκειται για κατασκευαστή με εμπειρία στην κατασκευή χειροπέδων τα τελευταία 100 χρόνια με έδρα την Ισπανία». Ωστόσο, πουθενά δεν έχω εντοπίσει τέτοια αναφορά από την Επιτροπή στα ενώπιον μου τεθέντα έγγραφα, ούτε και έχω παραπεμφθεί σε οτιδήποτε σχετικό από την κα Εργατούδη. Ούτε βεβαίως και συνιστά έργο του Δικαστηρίου η διενέργεια πρωτογενούς ελέγχου και/ή η συλλογή και πρωτογενής αξιολόγηση των στοιχείων του φακέλου (Κ.A. Preston v. Υπουργείου Εσωτερικών, Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου αρ.189/19, ημερ. 10.12.2020).
Συνεπώς, αυτό που διαπιστώνω είναι ότι το Ε.Μ. δεν υπέβαλε τα αποδεικτικά στοιχεία που επιτάσσει ο ουσιώδης όρος 8.3.Α.3 και επί των οποίων θα μπορούσαν να ζητηθούν από την αναθέτουσα αρχή διευκρινίσεις και/ή περαιτέρω εξηγήσεις σε σχέση με ασάφεια, αοριστία ή έλλειψη καθαρότητας, δυνάμει του όρου 9.4 του Μέρους Α των Εγγράφων του Διαγωνισμού (C & V. KRITICOS SUPPLIERS LTD v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, Α.Ε. 34/2015, ημερ. 15.11.2021). Εν προκειμένω, το υπό του Ε.Μ. υποβληθέν πιστοποιητικό αναπόφευκτα δεν συνιστούσε αποδεικτικό στοιχείο και, ως εκ τούτου, δεν πληρούσε τον ουσιώδη όρο 8.3.Α.3. Συνακόλουθα, η προσφορά του καθίστατο άκυρη, χωρίς η αναθέτουσα αρχή να έχει τη δυνατότητα να ζητήσει διευκρινίσεις, όπως εσφαλμένα και/ή πεπλανημένα έπραξε. Συναφώς, σύμφωνα με τον όρο 9.2.2. του Μέρους Α των Εγγράφων του Διαγωνισμού, σε περίπτωση που διαπιστωθούν προσφορές που δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις συμμετοχής, η αναθέτουσα αρχή χαρακτηρίζει αυτές απορριπτέες και οι προσφορές δεν αξιολογούνται, αλλά απορρίπτονται από την αναθέτουσα αρχή.
Είναι δε σημαντικό στο σημείο αυτό να επισημανθεί ότι και η ίδια η Επιτροπή Αξιολόγησης, όπως προκύπτει από το πρακτικό ανάθεσης της σύμβασης, ημερομηνίας 27.7.2020 (παράρτημα 8 στην ένσταση), σε σχέση με τον υπό αναφορά όρο 8.3.Α.3, ρητά αναγνώρισε ότι το Ε.Μ. «δεν υπέβαλε αποδεικτικά που να ικανοποιούν τον συγκεκριμένο όρο». Ο οποίος όρος, επαναλαμβάνω, δε χωρεί αμφιβολία ότι ήταν ουσιώδης, με αποτέλεσμα η μη πλήρωσή του να καθιστά την προσφορά του Ε.Μ. άκυρη. Με αυτό δε ως δεδομένο, δεν μπορούσαν να ζητηθούν από την αναθέτουσα αρχή διευκρινίσεις, εφόσον, σύμφωνα και με πρόσφατη νομολογία, σε καμία περίπτωση δεν ζητούνται διευκρινίσεις για να συμπληρώσουν άκυρη προσφορά. Όπως χαρακτηριστικά λέχθηκε στην ΑΤΗΚ ν. CYSTAR INSURANCE BROKERS LTD, ανωτέρω-,
«Αναφορικά με το θέμα των διευκρινίσεων, εάν μπορούσαν να ζητηθούν και πότε, η νομολογία είναι σαφής. Καταρχήν είναι δυνατόν να ζητηθούν από τους προσφοροδότες περαιτέρω εξηγήσεις σε σχέση με ασάφεια, αοριστία ή έλλειψη καθαρότητας. Εν ουδεμία όμως περιπτώσει, διευκρινίσεις ζητούνται για να συμπληρώσουν στην ουσία άκυρη προσφορά. Όπως εν προκειμένω.
Ακριβώς η εκ των υστέρων υποβολή στοιχείων, τα οποία είναι ουσιώδη κατά την αξιολόγηση μιας προσφοράς είναι ανεπίτρεπτη γιατί παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης των προσφοροδοτών. (βλ. Αρχή Ηλεκτρισμού ν. Hydrotech Water on Enviromental Eng. Ltd (1999)1 Α.Α.Δ. 333, Medcon Construction a.o. v. the Republic of Cyprus (1968) 3 C.L.R. 535 και C.V. Kriticos Suppliers Ltd v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, ΑΕ34/15, 15.11.2021). Το ίδιο επαναλαμβάνει και η H.S.Data Ltd v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών ΑΕ85/15, 3.6.2022, τα περιστατικά της οποίας παρά την εισήγηση του κ.Πισία διόλου δεν προσομοιάζουν στην παρούσα υπόθεση, αφού ακριβώς στην H.S. Data θεωρήθηκε ορθή η αναζήτηση διευκρινίσεων λόγω του μη ουσιώδους του θέματος το οποίο αφορούσε μάλλον τυπογραφικό λάθος.».
Κατ’ εφαρμογή των πιο πάνω, κρίνω ότι και στην παρούσα περίπτωση, η αποδοχή των εκ των υστέρων στοιχείων που υπέβαλε το Ε.Μ., ήτοι το πιστοποιητικό ημερομηνίας 23.6.2020 που υπογράφεται από τον διευθυντή της κατασκευάστριας εταιρείας (συνημμένο 1 στη γραπτή αγόρευση των καθ’ ων η αίτηση) και το οποίο αναμφισβήτητα υπήρξε ουσιώδες για την αξιολόγηση και, εν τέλει, την αποδοχή της προσφοράς του Ε.Μ., ήταν ανεπίτρεπτη, εφόσον αντίκειται ευθέως στην αρχή της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης των προσφοροδοτών
Διευκρινίσεις, σύμφωνα με την προεκτεθείσα νομολογία, αλλά και τον όρο 9.4.2 του Μέρους Α των εγγράφων του Διαγωνισμού, μπορούν να ζητηθούν όταν οι πληροφορίες ή τα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβάλλονται από τους οικονομικούς φορείς είναι ή εμφανίζονται ελλιπή ή λανθασμένα ή εφόσον απουσιάζουν συγκεκριμένα έγγραφα, τηρουμένων πάντα των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Δεν μπορούν, όμως, να ζητηθούν διευκρινίσεις επί ανύπαρκτων στοιχείων και/ή εγγράφων που, αν και απαιτούνται, δεν έχουν καν υποβληθεί, όπως συμβαίνει εν προκειμένω. Όπως, επίσης, δεν μπορούν να ζητηθούν διευκρινίσεις επί άκυρης προσφοράς, ως έχει ήδη λεχθεί πιο πάνω.
Ως εκ των αμέσως πιο πάνω, δεν τυγχάνουν εφαρμογής στην παρούσα περίπτωση τα λεχθέντα στην H.S.Data Ltd v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών ΑΕ85/15, 3.6.2022, την οποία επικαλέστηκε προς επίρρωση των θέσεών της η πλευρά των καθ’ ων η αίτηση, εφόσον σε εκείνη την περίπτωση, και σε αντίθεση με ό,τι εδώ συμβαίνει, θεωρήθηκε ορθή η αναζήτηση διευκρινίσεων λόγω του μη ουσιώδους του θέματος, το οποίο αφορούσε μάλλον τυπογραφικό λάθος. Περαιτέρω, ούτε τα γεγονότα της C.V. Kriticos Suppliers Ltd v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, ΑΕ34/15, ημερ. 15.11.2021, την οποία επίσης επικαλέστηκε η κα Εργατούδη, προσομοιάζουν με αυτά της παρούσας υπόθεσης, αφού σε εκείνη την περίπτωση, ζητήθηκαν διευκρινίσεις από την αναθέτουσα αρχή, για να διασαφηνιστούν από το εκεί ενδιαφερόμενο μέρος στοιχεία που είχαν ήδη τεθεί ως οι απαιτήσεις των όρων του διαγωνισμού. Θα προσέθετα δε ότι τα όσα ανέφερε το Ανώτατο Δικαστήριο στην C & V. Kriticos, ανωτέρω, τονίζουν αυτά που αργότερα λέχθηκαν και στην CYSTAR INSURANCE BROKERS, ανωτέρω, και τα οποία τυγχάνουν εφαρμογής εν προκειμένω, ότι δηλαδή είναι κατ’ αρχήν δυνατόν να ζητηθούν από τους προσφοροδότες περαιτέρω εξηγήσεις σε σχέση με ασάφεια, αοριστία ή έλλειψη καθαρότητας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ζητούνται διευκρινίσεις για συμπλήρωση άκυρης προσφοράς. Η εκ των υστέρων υποβολή στοιχείων, τα οποία είναι ουσιώδη κατά την αξιολόγηση μιας προσφοράς, είναι ανεπίτρεπτη, γιατί παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης των προσφοροδοτών (βλ. και H.S.Data, ανωτέρω).
Ως εκ των πιο πάνω, διαπιστώνεται παραβίαση και/ή εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή όρων του Διαγωνισμού από τους καθ’ ων η αίτηση, οι οποίοι εν προκειμένω πεπλανημένα θεώρησαν ότι μπορούσαν να ζητήσουν διευκρινίσεις από το Ε.Μ., από τη στιγμή που η προσφορά του τελευταίου, για τους λόγους που έχουν προεκτεθεί, ήταν ουσιαστικά άκυρη.
Οι πιο πάνω διαπιστώσεις σφραγίζουν την τύχη της υπό κρίση προσφυγής, και παρέλκει η εξέταση άλλων ζητημάτων που έχουν εγερθεί.
Κατά συνέπεια, η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται €2000 έξοδα υπέρ της αιτήτριας και εναντίον των καθ’ ων η αίτηση, πλέον Φ.Π.Α..
Φ.ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Π.Δ.Δ.