ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Υπόθεση αρ. 1456/2017
5 Φεβρουαρίου, 2024
[Α. ΖΕΡΒΟΥ, Δ.Δ.Δ.]
Αναφορικά με τα Άρθρα 28, 30, 35 και 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Σ. Σ.
Αιτητής,
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Καθ’ ης η αίτηση.
------------
Μ. Μαλάη (κα), για Ανδρέας. Σ. Αγγελίδης δ.ε.π.ε., για αιτητή.
Α. Ελευθερίου, Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για καθ’ ης η αίτηση.
Α. Βασιλείου (κα), για Δράκος και Ευθυμίου Δ.Ε.Π.Ε., για Ε/Μ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Α. ΖΕΡΒΟΥ, Δ.Δ.Δ.: Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης της καθ’ ης η αίτηση (εφεξής η ΕΔΥ), η οποία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ημερομηνίας 18.08.2017 και με την οποία η ΕΔΥ προήγαγε το ενδιαφερόμενο μέρος, Μ. Μ. (εφεξής το Ε/Μ), στη μόνιμη θέση Ανώτερου Επιθεωρητή Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (εφεξής η θέση), από τις 24.07.2017, κατ’ αποκλεισμό και/ή αντί στη θέση του ιδίου.
Η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με επιστολή της ημερομηνίας 10.07.2017, ζήτησε από την ΕΔΥ να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την πλήρωση δύο κενών μόνιμων θέσεων Ανώτερου Επιθεωρητή Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών.
Η θέση είναι προαγωγής και η ΕΔΥ επιλήφθηκε του θέματος στη συνεδρία της ημερομηνίας 21.07.2017, στην οποία παρέστη και η Διευθύντρια του Τμήματος, με τα ακόλουθα να καταγράφονται στα σχετικά πρακτικά:
«Η Διευθύντρια, προβαίνοντας στη σύστασή της, ανέφερε τα εξής:
«Γνωρίζω προσωπικά και τους πέντε υποψηφίους ([…], […], Μ.Μ., Σ.Σ. και […]) και έχω ίδιαν γνώση και άποψη σχετικά με την προσφορά και τις δυνατότητες ενός εκάστου να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της υπό πλήρωσης θέσης. Έχω επίσης μελετήσει τους Προσωπικούς Φακέλους και τους Φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων.
Όλοι οι υποψήφιοι κατέχουν τα απαιτούμενα από το Σχέδιο Υπηρεσίας προσόντα. Δεν παρέλειψα να σημειώσω ότι οι υποψήφιες Μ.Μ. (α/α 3) και […] (α/α 5) κατέχουν προσόντα πέραν των απαιτούμενων από το οικείο Σχέδιο Υπηρεσίας. Συγκεκριμένα, η Μ.Μ. διαθέτει Bachelor of Business Administration, Cyprus College, 2005, και IFM Certificate in Fisheries Management, Institute of Fisheries Management, 2017, και η […] διαθέτει Bachelor of Laws, University of Nicosia, 2008. Τα προσόντα αυτά δεν απαιτούνται από το Σχέδιο Υπηρεσίας, ούτε αποτελούν πλεονέκτημα ή πρόσθετο προσόν, εν πάση, όμως, περιπτώσει, το IFM Certificate in Fisheries Management, που διαθέτει η Μ.Μ., είναι σχετικό με τις αρμοδιότητες του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών και, ως εκ τούτου, αποδίδω σ’ αυτό τη δέουσα βαρύτητα. Το προσόν Bachelor of Business Administration, που διαθέτει η Μ.M., και το προσόν Bachelor of Laws, που διαθέτει η […], δεν είναι σχετικά με τις αρμοδιότητες του Τμήματος, ούτε με τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης και, ως εκ τούτου, δεν αποδίδω σ’ αυτά οποιαδήποτε βαρύτητα.
Όσον αφορά στην αξία και οι πέντε υποψήφιοι είναι εξαίρετοι, όπως φαίνεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές τους Εκθέσεις για τα τελευταία πέντε χρόνια, όπως επίσης έχουν σχεδόν ισοψηφία και για τα προηγούμενα πέντε χρόνια, εκτός της […] που έχει 3 μονάδες λιγότερες.
Αναφορικά με την αρχαιότητα, η […] υπερέχει των άλλων υποψηφίων τόσο από τη θέση που κατέχει σήμερα, ως Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, 1ης Τάξης, και στην οποία προήχθηκε την 1η Ιουλίου 2010, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους υποψηφίους, οι οποίοι προήχθησαν στην εν λόγω θέση την 15η Δεκεμβρίου 2012, όσον επίσης και στην ημερομηνία πρώτου διορισμού της στο Τμήμα που ήταν η 16η Σεπτεμβρίου 1991. Επί του προκειμένου αναφέρεται ότι η αρχαιότητα μεταξύ των υπολοίπων υποψηφίων δεν έχει ουσιαστική διαφορά, αφού οι ημερομηνίες πρώτου διορισμού τους διαφέρουν κατά μερικούς μήνες. Συγκεκριμένα, η […] διορίστηκε στις 15.12.1999, η Μ.Μ. την 01.03.2000, ο Σ.Σ. στις 15.05.2000 και η […] στις 06.11.2000.
Έχοντας υπόψη όλα τα προαναφερθέντα, καθώς και τα νομολογημένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - την προσφορά των υποψηφίων και τις ικανότητές τους να αναλάβουν τα καθήκοντα και τις ευθύνες των υπό πλήρωση θέσεων, συστήνω τους […] και τον Σ.Σ. ως τους καταλληλότερους για προαγωγή στη θέση του Ανώτερου Επιθεωρητή Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών.».
Στο σημείο αυτό η Διευθύντρια αποχώρησε από τη συνεδρία.
Στη συνέχεια η Επιτροπή ασχολήθηκε με την αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων.
Η Επιτροπή εξέτασε τα ουσιώδη στοιχεία από το Φάκελο Πλήρωσης της θέσης, καθώς και από τους Προσωπικούς Φακέλους και τους Φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων, και έλαβε επίσης υπόψη τη σύσταση της Διευθύντριας.
Η Επιτροπή έλαβε υπόψη τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων στο σύνολό τους, με ιδιαίτερη έμφαση στα τελευταία χρόνια.
Η Επιτροπή έλαβε επίσης υπόψη τα προσόντα των υποψηφίων καθώς και την αρχαιότητά τους, η οποία φαίνεται στον ενώπιον της κατάλογο των υποψηφίων.
Αναλυτικά, σε ότι αφορά την αξία, η Επιτροπή σημείωσε ότι οι πέντε υποψήφιοι είναι περίπου ισοδύναμοι.
Αναφορικά με το στοιχείο της αρχαιότητας, η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι η […] υπερέχει έναντι των ανθυποψήφιών της κατά δύο έτη και πεντέμισι μήνες βάσει της ημερομηνίας προαγωγής στην παρούσα τους θέση, δηλαδή τη θέση Επιθεωρητή Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, 1ης Τάξης, ενώ οι υποψήφιοι με α/α 2 - 5 κατατάσσονται βάσει της ημερομηνίας πρώτου διορισμού τους.
Σε ό,τι αφορά τα προσόντα, η Επιτροπή, καθοδηγούμενη και από τη σύσταση της Διευθύντριας Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, σημείωσε ότι οι υποψήφιες Μ.Μ. (α/α 3) και […] (α/α 5) κατέχουν προσόντα πέραν των απαιτούμενων από το οικείο Σχέδιο Υπηρεσίας, τα οποία δεν αποτελούν πλεονέκτημα ή πρόσθετο προσόν. Συγκεκριμένα, η Μ.Μ. διαθέτει Bachelor of Business Administration, Cyprus College, 2005, και IFM Certificate in Fisheries Management, Institute of Fisheries Management, 2017, και η […] διαθέτει Bachelor of Laws, University of Nicosia, 2008. Λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα και με τη σύσταση της Διευθύντριας, το προσόν Bachelor of Business Administration, που διαθέτει η Μ.M., και το προσόν Bachelor of Laws, που διαθέτει η […], δεν είναι σχετικά με τις αρμοδιότητες του Τμήματος, ούτε με τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης, η Επιτροπή δεν αποδίδει οποιαδήποτε βαρύτητα σ’ αυτά. Αντίθετα, λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα και με τη σύσταση της Διευθύντριας, το IFM Certificate in Fisheries Management, που διαθέτει η Μ.Μ., είναι σχετικό με τις αρμοδιότητες του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, η Επιτροπή αποφάσισε να αποδώσει σ’ αυτό τη δέουσα βαρύτητα.
Η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη τα τρία κριτήρια -αξία, προσόντα, αρχαιότητα-, σταθμίζοντας και συνεκτιμώντας αυτά στο σύνολό τους και αποδίδοντας σ' αυτά και σε καθένα από αυτά την ανάλογη βαρύτητα, έκρινε ότι δεν μπορεί να υιοθετήσει την υπέρ του Σ.Σ. σύσταση της Διευθύντριας και ότι οι παρακάτω υπερέχουν των άλλων υποψηφίων, τις επέλεξε ως τις πιο κατάλληλες και αποφάσισε να προσφέρει σ’ αυτές προαγωγή στη μόνιμη θέση Ανώτερου Επιθεωρητή Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, από 24.7.17:
1. […]
2. Μ.Μ.
Επιλέγοντας την […], η Επιτροπή σημείωσε ότι αυτή υπερέχει έναντι όλων των μη επιλεγέντων σε αρχαιότητα βάσει της ημερομηνίας προαγωγής στην παρούσα τους θέση, Επιθεωρητής Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, 1ης Τάξης, κατά δύο χρόνια και πεντέμισι μήνες, ουδενός υστερεί σε προσόντα, ουδενός υστερεί σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες αξιολογήσεις, με έμφαση στα τελευταία χρόνια στα οποία αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα, και, επιπλέον, διαθέτει υπέρ της τη σύσταση της Διευθύντριας, την οποία οι μη επιλεγέντες δεν διαθέτουν.
Επιλέγοντας την Μ.Μ., αντί του συστηθέντος Σ.Σ., η Επιτροπή σημείωσε ότι αυτή δεν υστερεί έναντι του σε αξία, διαθέτει επιπρόσθετο προσόν, το οποίο, σύμφωνα και με τη σύσταση της Διευθύντριας, παρόλο που δεν απαιτείται και δεν προβλέπεται από το Σχέδιο Υπηρεσίας της υπό πλήρωση θέσης, είναι σχετικό με τις αρμοδιότητες του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, και προηγείται, οριακά όμως, σε αρχαιότητα, κατά δυόμισι μήνες στην ημερομηνία πρώτου διορισμού τους. Συγκρινόμενη δε με τους λοιπούς υποψηφίους, η επιλεγείσα δεν υστερεί σε αξία και υπερέχει έναντι της […] κατά οκτώ μήνες σε αρχαιότητα, ενώ υστερεί έναντι της […] κατά δυόμισι μήνες, βάσει της ημερομηνίας πρώτου διορισμού τους, εν πάση, όμως, περιπτώσει, η Μ.M. υπερέχει σε προσόντα, όπως αναλύθηκε πιο πάνω, στοιχείο που υπερφαλαγγίζει την οριακή υπεροχή σε αρχαιότητα.».
Σε μια συνεκτίμηση όλων των νόμιμων κριτηρίων, οι […] και Μ.M. γενικά υπερέχουν και κρίνονται καταλληλότερες για προαγωγή.».
Ο αιτητής καταχώρισε την παρούσα προσφυγή στρεφόμενος αρχικώς κατά της επιλογής και των 2 ανθυποψηφίων του, διά της γραπτής αγόρευσης όμως των ευπαιδεύτων δικηγόρων του, περιόρισε αυτήν στην αμφισβήτηση της επιλογής του Ε/Μ Μ.M., αντί του ιδίου.
Επισημαίνοντας ότι η σύσταση του Προϊσταμένου του Τμήματος είναι, κατά τον νόμο και τη νομολογία, ουσιώδες, ανεξάρτητο και επαυξητικό στοιχείο της αξίας και καταλληλότητας ενός υποψηφίου για προαγωγή, διατείνεται καταρχάς ότι η ΕΔΥ παραγνώρισε την υπέρ του σύσταση της Διευθύντριας του Τμήματος χωρίς να δώσει περί τούτο ειδική και πειστική αιτιολογία. Εισηγείται δε ότι υπό πλάνη η ΕΔΥ απέδωσε υπέρμετρη βαρύτητα στο πρόσθετο προσόν του Ε/Μ και την πολύ απομακρυσμένη και οριακή υπεροχή της σε αρχαιότητα, κατά παραγνώριση της σύστασης της Διευθύντριας αλλά και των δικών του πρόσθετων προσόντων (Certificate Accounting Higher L.C.C. – London Chamber of Commerce and Industry, Δίπλωμα στις Δημοσιονομικές και Λογιστικές Οδηγίες – Κανονισμοί Αποθηκών), τα οποία ούτε τη Διευθύντρια ούτε την ΕΔΥ απασχόλησαν και τα οποία, αν και μη προβλεπόμενα από το σχετικό Σχέδιο Υπηρεσίας, εντούτοις ο ίδιος θεωρεί σχετικά με τις αρμοδιότητες του Τμήματος Αλιείας. Έχοντας δε υπέρ του τη σύσταση της Διευθύντριας, η οποία επαύξανε την καταλληλότητα του για επιλογή και επισημαίνοντας την ισοδυναμία τους στα προσόντα και τις ετήσιες υπηρεσιακές εκθέσεις και την οριακή (κατά 2,5 μόνο μήνες) αρχαιότητα του Ε/Μ που τους καθιστούσε σχεδόν ισοδύναμους σε αρχαιότητα, διατείνεται αφενός ότι ο ίδιος υπερείχε του Ε/Μ στα αντικειμενικά στοιχεία κρίσεως, τα οποία υπό πλάνη και χωρίς αιτιολογία παραγνωρίστηκαν και αφετέρου ότι η προσβαλλόμενη απόφαση της ΕΔΥ είναι αντίθετη με τα στοιχεία των φακέλων.
Η καθ’ ης η αίτηση απορρίπτει τους ισχυρισμούς του αιτητή και επισημαίνοντας τη νομολογιακά αναγνωρισμένη δυνατότητα παραγνώρισης της σύστασης του Προϊσταμένου όταν αυτή δεν συνάδει με τα στοιχεία των φακέλων, αντιτείνει ότι ενήργησε εν προκειμένω καθόλα ορθά και νόμιμα, στα πλαίσια της διακριτικής της ευχέρειας και αιτιολογώντας πλήρως την απόφασή της. Χωρίς να παραβλέπει το γεγονός ότι η σύσταση του Προϊσταμένου είναι σοβαρό στοιχείο κρίσης, υποβάλλει εντούτοις ότι αυτή δεν είναι δεσμευτική και μπορεί να παραγνωριστεί με ειδική αιτιολογία, όπως έγινε εν προκειμένω, όπου η Επιτροπή αιτιολόγησε πλήρως την απόφασή της γιατί δεν υιοθέτησε τη σύσταση της Διευθύντριας. Συνεκτιμώντας δε όλα τα ενώπιον της στοιχεία και τα θεσμοθετημένα κριτήρια επιλογής, κατέληξε, εντός των πλαισίων της διακριτικής της ευχέρειας, στην επιλογή του Ε/Μ ως της καταλληλότερης υποψήφιας για τη θέση. Ακολούθως, η πλευρά της καθ’ ης η αίτηση, σημειώνοντας την ισοδυναμία του αιτητή και του Ε/Μ σε αξία, επισημαίνει την κατοχή από το Ε/Μ επιπρόσθετου προσόντος σχετικού με τα καθήκοντα της θέσης και την υπεροχή της σε αρχαιότητα έναντι του αιτητή, ο οποίος κατέχει μόνο τη σύσταση της Διευθύντριας. Απορρίπτοντας τον ισχυρισμό του αιτητή περί πλάνης, η καθ’ ης η αίτηση διατείνεται ότι όλα τα στοιχεία των υποψηφίων, μεταξύ αυτών και τα πρόσθετα προσόντα τους, ήταν ενώπιον του διορίζοντος οργάνου κατά τον ουσιώδη χρόνο και σύμφωνα με το τεκμήριο της κανονικότητας λήφθηκαν δεόντως υπόψη. Σε σχέση δε με το στοιχείο της αρχαιότητας, η καθ’ ης η αίτηση επισημαίνει ότι έστω και αν η αρχαιότητα του Ε/Μ ήταν οριακή, εντούτοις δεν παύει να αποτελεί εκ του νόμου θεσμοθετημένο κριτήριο επιλογής, το οποίος δεόντως λήφθηκε υπόψη, με τον αιτητή να μην έχει καταδείξει έκδηλη δική του υπεροχή, η οποία θα δικαιολογούσε την επέμβαση του Δικαστηρίου.
Τη νομιμότητα καθώς και το εύλογο και αιτιολογημένο της προσβαλλόμενης απόφασης υποστηρίζει και το Ε/Μ, υποβάλλοντας ότι η υπέρ του αιτητή σύσταση της Διευθύντριας δεν ήταν αιτιολογημένη και ότι το επιπρόσθετο προσόν του αιτητή δεν ήταν σχετικό με τα καθήκοντα της θέσης. Η δε αρχαιότητα του Ε/Μ, έστω και οριακή, ορθά, κατά την εισήγηση λήφθηκε υπόψη, δοθέντος ότι οι 2 υποψήφιοι ήταν σχεδόν ισοδύναμοι.
Αξιολογώντας τις εκατέρωθεν θέσεις και ισχυρισμούς θα πρέπει καταρχάς να επισημανθεί ότι ο αιτητής, ως διευκρινίζεται και στην απαντητική αγόρευση των ευπαιδεύτων δικηγόρων του, δεν ισχυρίζεται έκδηλη δική του υπεροχή έναντι του Ε/Μ, αλλά επιζητεί την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης λόγω ισχυριζόμενης πλάνης αναφορικά με τα κριτήρια προαγωγής, έλλειψης δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας.
Ακολούθως, θα πρέπει να υπομνησθεί ότι η σύσταση του Προϊσταμένου συνιστά ένα ανεξάρτητο στοιχείο κρίσεως, προσδιοριστικό και επαυξητικό της αξίας των υποψηφίων (Ιωάννου και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 390). Στην ΕΔΥ αναγνωρίζεται η δυνατότητα απόκλισης από τη σύσταση, νοουμένου όμως ότι η απόκλιση αιτιολογείται επαρκώς, εφόσον δηλαδή παρατίθενται πειστικοί λόγοι που να αντισταθμίζουν της σύσταση. Οι ειδικοί δε λόγοι για την επιλογή συγκεκριμένου υποψήφιου που δεν κατέχει τη σύσταση, θα πρέπει να φαίνονται στην αιτιολογία της απόφασης και δεν μπορούν να συνάγονται από τα πρακτικά (Δημοκρατία ν. Χριστούδη (1996) 3 Α.Α.Δ. 267, Σπανός ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 432, Χριστοδούλου ν Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ., 164).
Επιπλέον θα πρέπει να επισημανθεί ότι εν προκειμένω η ΕΔΥ αποφάσισε για τους λόγους που καταγράφονται στα πρακτικά, η επάρκεια των οποίων ελέγχεται δικαστικώς, να αποκλίνει από τη σύσταση της Διευθύντριας. Δεν παραγνώρισε τη σύσταση της Διευθύντριας και ως εκ τούτου, εφόσον η εν λόγω σύσταση λήφθηκε υπόψη από την ΕΔΥ, το Ε/Μ ανεπίτρεπτα εγείρει διά της γραπτής αγόρευσης των ευπαιδεύτων δικηγόρων της ότι η υπέρ του αιτητή σύσταση ήταν αναιτιολόγητη. Ως ορθώς επισημαίνεται από τον αιτητή, ο ίδιος δεν αμφισβητεί τη νομιμότητα της σύστασης. Ο λόγος ακύρωσης που προωθεί αφορά το, κατά τη θέση του, μη αιτιολογημένο της απόκλισης από αυτήν.
Στην απόφαση Παναγίδη ν ΕΔΥ, Αναθ. Έφεση αρ. 172/12, ημερ. 10.07.2018, ECLI:CY:AD:2018:C357, στην οποία η πλευρά του αιτητή παρέπεμψε κατά την ακρόαση, το Ανώτατο Δικαστήριο, ανατρέποντας την πρωτόδικη απόφαση, επεσήμανε σχετικώς τα ακόλουθα:
«Αφής στιγμής η ΕΔΥ «έλαβε υπόψη» την κρίση και τη σύσταση του Διευθυντή, θεωρώντας την έγκυρη και νόμιμη, εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο προχώρησε αυτεπαγγέλτως στην εξέταση της «αιτιολογίας της σύστασης» κρίνοντας την ως αναιτιολόγητη και κατ΄ αντίθεση των νομολογηθέντων και μάλιστα ενώ ο λόγος αυτός δεν προωθήθηκε πρωτοδίκως. Αντιθέτως, ό,τι υποστηρίχθηκε τόσο από την εφεσίβλητη όσο και από το ΕΜ ήταν ότι η ΕΔΥ έδωσε πειστική αιτιολογία γιατί δεν ακολούθησε τη σύσταση του Διευθυντή.
Πέραν τούτου, το ΕΜ δεν μπορεί να εγείρει θέματα κατ΄ έφεση που έρχονται σε αντίθεση με τη θέση που λαμβάνει το διοικητικό όργανο: η εμπλοκή του στη διαδικασία, όπως έχει νομολογηθεί, αποσκοπεί στην υποστήριξη της διοικητικής απόφασης, Μορίτσης ν. Καρσερά(2009) 3 Α.Α.Δ. 109, Κυπριανού κ.ά. ν. Πανεπιστημίου Κύπρου, Συνεκδ. Προσφ. Αρ. 1519/09 κ.ά., ημερ. 20.7.2012 και Λαμπρατσιώτη ν. Ανδρέου κ.α. (2013) 3 Α.Α.Δ. 202, 211. Άλλωστε δια της αγορεύσεως δεν επιτρέπεται να εισάγονται εκ των υστέρων γεγονότα ώστε να αιτιολογείται ή επεξηγείται εκ των υστέρων η κρίση της διοίκησης.
Το Δικαστήριο αντί να περιοριστεί στο ζητούμενο: αν δόθηκε ή όχι επαρκής αιτιολογία για την απόκλιση από τη σύσταση, ανεπίτρεπτα υπεισήλθε στο νομότυπο της σύστασης, άρθρο 35(4) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου, Ν. 1/90, και απαράδεκτα υποκατέστησε και/ή συμπλήρωσε την κατά τα άλλα ελλιπή αιτιολογία του αρμοδίου οργάνου, ΕΔΥ, παραλείποντας κατ΄ ουσία να απαντήσει καθηκόντως επί του συγκεκριμένου λόγου ακυρότητας.».
Σε σχέση δε με το τεκμήριο της κανονικότητας το οποίο η καθ’ ης η αίτηση επικαλείται, στην απόφαση Ελαιουργία Πεττεμερίδη Λτδ ν. Δημοκρατίας (1994) 3 ΑΑΔ 199, λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«Το τεκμήριο υπέρ της ορθότητας της πραγματικής διαπίστωσης από τη Διοίκηση κάμπτεται όταν ο αιτητής κατορθώσει να καταστήσει πιθανή την πλάνη, να δημιουργήσει, δηλαδή, αμφιβολίες στο Δικαστήριο για την ορθότητα της διαπίστωσης του πραγματικού από τη Διοίκηση.
Στο Σύγγραμμα του Μ. Στασινόπούλου - "Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων", 1951, σελ. 305, διαβάζουμε:-
"Το τεκμήριον όμως τούτο είναι ιδιόρρυθμον, διότι κάμπτεται αφ' ης στιγμής η χαρακτηριστική εις το συζητητικόν σύστημα δραστηριότης του διαδίκου κατορθώση να καταστήση πιθανήν την πλάνην, ήτοι να δημιουργήση παρά τω δικαστή απλώς αμφιβολίας περί της ορθότητος της διαπιστώσεως του πραγματικού εκ μέρους της Διοικήσεως. Εν τοιαύτη περιπτώσει, ο δικαστής, ευρισκόμενος εν αμφιβολία, δεν κλίνει προς το τεκμήριον, αλλά τρέπεται προς μίαν των δύο οδών: ή δηλαδή α) διατάσσει αποδείξεις ή β) ακυροί την πράξιν, ίνα η Διοίκησις διαπίστωση τα πραγματικά περιστατικά κατά τρόπον μη καταλείποντα αμφιβολίας. Η ακύρωσις όμως δεν επέρχεται διότι τεκμαίρεται πλάνη της Διοικήσεως (τότε η πράξις θα ηκυρούτο άνευ ετέρου λόγω της πλάνης), αλλά διότι κρίνεται αναγκαίον όπως απαλλαγή η πράξις της υπόνοιας της πλάνης, χωρίς να απαγορεύηται η επανάληψις αυτής υπό το αυτό περιεχόμενον. Τοιαύτη επανάληψις θα εσήμαινεν ότι η Διοίκησις αποδεικνύει ήδη το μη πεπλανημένον της διαπιστώσεως των πραγματικών περιστατικών."».
Εν προκειμένω, από το απόσπασμα των πρακτικών της συνεδρίας κατά την οποία λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, προκύπτει ότι η ΕΔΥ δεν έκανε οποιαδήποτε αναφορά ούτε αξιολόγησε τα πρόσθετα προσόντα του αιτητή, τα οποία ούτε η καθ’ ης η αίτηση ούτε το Ε/Μ αμφισβητούν ότι αυτός κατέχει. Η δε επιλογή του Ε/Μ κατά παρέκκλιση της σύστασης της Διευθύντριας, αιτιολογήθηκε λόγω της κατοχής από αυτήν πρόσθετου προσόντος σχετικού με τα καθήκοντα της θέσης, με την υπεροχή της σε αρχαιότητα (κατά δυόμισι μήνες στην ημερομηνία πρώτου διορισμού) να αναγνωρίζεται από την ΕΔΥ ότι είναι οριακή.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τη νομολογία, τα μη απαιτούμενα πρόσθετα προσόντα, εφόσον είναι συναφή προς τα καθήκοντα της θέσης, λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμούνται από την αρμόδια αρχή, η οποία οφείλει να τα αξιολογήσει και να σταθμίσει την κατά περίπτωση σημασία τους, αποφεύγοντας δύο άκρα: αφενός να μην είναι η βαρύτητα υπερβολική, ώστε να φθάνει στο σημείο απόδοσης έκδηλης υπεροχής και, αφετέρου, να μην είναι εντελώς οριακή, όπως θα ήταν αν τα πρόσθετα προσόντα δεν είχαν σχέση με τα καθήκοντα της θέσης (Πούρος κ.ά. v. Xατζηστεφάνου κ.ά. (2001) 3 ΑΑΔ 374, Η. Κούσιου Κορφιώτου ν Δημοκρατίας, ΕΔΔ αρ. 18/2016, ημερ. 24.05.2022).
Το κατά πόσον τα πρόσθετα προσόντα του αιτητή είναι ή όχι σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης δεν είναι στο Δικαστήριο να το αξιολογήσει. Αποτελεί αρμοδιότητα και καθήκον της ΕΔΥ να το κρίνει, αιτιολογώντας την όποια περί τούτου κατάληξή της.
Στην Παναγίδη, ανωτέρω, το Ανώτατο Δικαστήριο επεσήμανε σχετικώς τα ακόλουθα:
«Κάθε πρόσθετο προσόν αποτελεί στοιχείο που θα πρέπει να προσμετρηθεί από το διοικητικό όργανο και να συνεκτιμηθεί αναλόγως. Δεν εναπόκειται στο Αναθεωρητικό Δικαστήριο να προβεί σε πρωτογενή κρίση επί της σχετικότητας ή στάθμισης των προσόντων των υποψηφίων, Χριστοδούλου (ανωτέρω) και Γιαγκουλλής ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 481, 484. Η ΕΔΥ όφειλε να διεξέλθει με προσοχή ένα έκαστο των ακαδημαϊκών προσόντων των δύο υποψηφίων και να κρίνει κατά πόσο αυτά ήσαν ή όχι συναφή με τα καθήκοντα της θέσης, σε περίπτωση δε καταφατικής απάντησης κατά πόσο προσέδιδαν ή όχι υπεροχή στον ένα ή στον άλλο υποψήφιο (Νικολαΐδης ν. Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 328).».
Καθοδηγούμενη από τις ανωτέρω νομολογιακές αρχές και λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη αφενός ότι ο αιτητής, σε αντίθεση με το Ε/Μ, είχε υπέρ του τη σύσταση της Διευθύντριας και αφετέρου την οριακή υπεροχή του Ε/Μ σε αρχαιότητα, καταλήγω, σε συμφωνία με τον αιτητή, ότι η ΕΔΥ όφειλε να εξετάσει τα πρόσθετα προσόντα του αιτητή, να αξιολογήσει κατά πόσον αυτά ήταν σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης και να δώσει πλήρη αιτιολογία για τη μεταξύ των δύο υποψηφίων σύγκριση. Δεν τα αξιολόγησε ούτε κατέγραψε την κρίση της εάν αυτά ήταν σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης και ποια βαρύτητα τους προσέδωσε, τη στιγμή που το πρόσθετο προσόν του Ε/Μ λήφθηκε καθοριστικά υπόψη. Η πλήρης παρασιώπηση ως προς τα πρόσθετα προσόντα του αιτητή αποστερεί από το Δικαστήριο τη δυνατότητα να αντιληφθεί κατά πόσον αυτό επέδρασε στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.
Σύμφωνα δε με τη νομολογία, αρκεί ο αιτητής να δείξει και όχι να αποδείξει την πιθανότητα ύπαρξης πλάνης, ώστε να ακυρωθεί η πράξη και να δοθεί η ευκαιρία για επανεξέταση. Ακόμα και η υπόνοια ότι η πλάνη λειτούργησε σε βάρος του αιτητή, είναι αρκετή για να ακυρωθεί η πράξη. Η ύπαρξη πλάνης ανατρέπει και το βάθρο της αιτιολόγησης (Παπαδόπουλος ν Δημοκρατία, Αναθ. Έφεση αρ. 10/2015, ημερ. 04.10.2021, ECLI:CY:AD:2021:C445).
Συνακόλουθα, η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και επαρκούς αιτιολογίας, του ενδεχομένου πλάνης μη αποκλειομένου.
Υπέρ του αιτητή και εναντίον της καθ’ ης η αίτηση επιδικάζονται έξοδα ύψους €1.800, πλέον ΦΠΑ.
Α. ΖΕΡΒΟΥ, Δ.Δ.Δ.