ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση αρ. 2101/22)
14 Φεβρουαρίου 2024
[ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
CALIBRE PROPERTIES LIMITED
Αιτήτρια
v.
ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΥΔΑΤΩΝ
Καθ’ ων η αίτηση.
……………………………
Σάββας Φασουλιώτης, για Χρήστος Πουργουρίδης & Σία Δ.Ε.Π.Ε., για την αιτήτρια.
Καμία εμφάνιση, για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.: Η αιτήτρια καταχώρησε την υπό εκδίκαση προσφυγή, με την οποία αξιώνει από το Δικαστήριο θεραπεία, ως εξής:-
«Απόφαση και/ή δήλωση του Δικαστηρίου με την οποία η απόφαση και/ή αξίωση των Καθ’ ων η αίτηση, η οποία περιέχεται στην επιστολή των Καθ’ ων η αίτηση προς τους Αιτητές ημερομηνίας 15/9/2022 και με την οποία καλούνται οι Αιτητές να προβούν σε απομάκρυνση των επεμβάσεων από το υδατόρεμα και τον ποταμό Σέτραχο, με την αποκατάσταση τους στην πρότερη τους κατάσταση, αντίκεται στον Περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο του 1999 (Ν. 158(Ι)/1999) και/ή δεν παράγει έννομα αποτελέσματα και συνεπώς θα πρέπει να ακυρωθεί».
Η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 28.11.2022 και επιδόθηκε στις 10.1.2023 στην κα Θέλμα Φραγκέσκου, υπεύθυνη παραλαβής δικαστικών εγγράφων στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων. Η υπόθεση ορίστηκε για οδηγίες στις 30.1.2023 με σκοπό την καταχώρηση της Ένστασης. Λόγω του ότι δεν είχε καταχωρηθεί, δόθηκε ξανά παράταση και η υπόθεση ορίστηκε στις 15.3.2023. Η Ένσταση και πάλιν δεν καταχωρήθηκε με αποτέλεσμα να δοθεί νέα παράταση, μέχρι την 4.5.2023, ημερομηνία που ορίστηκε η υπόθεση για οδηγίες. Παράταση για τους καθ’ ων η αίτηση, προς καταχώρηση Ένστασης, δόθηκε εκ νέου στις 8.6.2023, 13.9.2023, 3.11.2023 και 6.12.2023. Κατά την τελευταία αναφερόμενη δικάσιμο, το Δικαστήριο κατέληξε σε διαπίστωση παράλειψης εκ μέρους των καθ’ ων η αίτηση να λάβουν μέρος στην ενώπιον του διαδικασία και δόθηκαν οδηγίες προς την πλευρά της αιτήτριας για καταχώρηση της γραπτής της αγόρευσης. Ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας καταχώρησε τη γραπτή του αγόρευση και κατά την ημερομηνία που η υπόθεση ήταν ορισμένη για διευκρινίσεις, η απόφαση επιφυλάχθηκε.
Όπως έχει λεχθεί, η προσφυγή επιδόθηκε δεόντως προς την αρμόδια λειτουργό υπεύθυνη παραλαβής δικαστικών εγγράφων στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, στις 10.1.2023. Δεν διαφαίνεται από τα έγγραφα που υπάρχουν στον ηλεκτρονικό φάκελο το κατά πόσον το συγκεκριμένο Τμήμα απέστειλε την προσφυγή που του επιδόθηκε προς τη Νομική Υπηρεσία για περαιτέρω χειρισμό.
Επίσης, παραμένει για το Δικαστήριο αδιάφορο το κατά πόσον έχει ή όχι καταχωρηθεί σημείωμα εμφάνισης εκ μέρους του καθ’ ου η αίτηση, λόγω της μη θεσμοθέτησης τέτοιας υποχρέωσης στον περί Δικαιοσύνης (Ηλεκτρονική Καταχώρηση) Διαδικαστικό Κανονισμό του 2021 (1/2021), ως αυτός έχει τροποποιηθεί. Προκειμένου να προχωρήσει το Δικαστήριο στην εκδίκαση της υπόθεσης, είναι αρκετό να διαφανεί πως έχει γίνει η επίδοση της προσφυγής προς το αρμόδιο Τμήμα.
Καίτοι δεν υπήρξε εμφάνιση από τη Δημοκρατία, εντούτοις, το παρόν Δικαστήριο ασκώντας αναθεωρητική δικαιοδοσία, έχει ως πρώτιστο και κύριο λόγο, τον έλεγχο της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων, αποφάσεων και παραλείψεων που εμπίπτουν στον πεδίο του δημοσίου δικαίου. Αυτή η διαδικασία διερεύνησης της νομιμότητας έχει εξεταστικό (ανακριτικό) χαρακτήρα και εναποτίθεται στο ίδιο το Δικαστήριο, με τους διαδίκους να διαδραματίζουν υποβοηθητικό ρόλο στην ανίχνευση των γεγονότων και διαπίστωση των αρχών που διέπουν τον καθορισμό της νομιμότητας στην συγκεκριμένη περίπτωση (Δημοκρατία ν. C. Kassinos Construction Ltd (1990) 3 Α.Α.Δ. 3835).
Όπως διαπιστώνω από τα γεγονότα της προσφυγής, το επίδικο ζήτημα σχετίζεται με την ενιαία ανάπτυξη που αδειοδοτήθηκε με την πολεοδομική άδεια ΛΕΥ/1048/2016, η οποία περιλαμβάνει κέντρο ευεξίας, κολυμβητική δεξαμενή, εστιατόριο, καφενείο, δύο αγροτουριστικά διαμερίσματα και αίθουσα προγεύματος στον Καλοπαναγιώτη, ανάπτυξη που αφορούσε σ’ αναβάθμιση κι ενοποίηση υφιστάμενων τουριστικών εγκαταστάσεων, για τις οποίες είχαν εξασφαλιστεί, παλαιότερα, οι σχετικές άδειες (Casale Panayiotis Traditional Village Hotel & Spa).
Από τα παραρτήματα της αίτησης ακυρώσεως προκύπτει πως, μετά από επιτόπιο έλεγχο που διενεργήθηκε στις 8.6.2021 από επιθεωρητές του Τμήματος Περιβάλλοντος στις εγκαταστάσεις της αιτήτριας, διαπιστώθηκε η παράνομη απόρριψη επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων από τον βιολογικό της σταθμό σε υπεδαφικούς λάκκους, που βρίσκονται πολύ κοντά στον ποταμό Σέτραχο, ο οποίος σταθμός είχε κατασκευαστεί και λειτουργούσε, χωρίς να ληφθεί προηγουμένως σχετική πολεοδομική άδεια. Έκτοτε ξεκίνησαν οι διαδικασίες για τη λήψη απόψεων εκ μέρους του Τμήματος Περιβάλλοντος, του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων και του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, σε σχέση με τον βιολογικό σταθμό για επεξεργασία των υγρών αποβλήτων των εγκαταστάσεων του ξενοδοχείου.
Στις 15.9.2022 το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων γνωστοποίησε προς την αιτήτρια την εδώ προσβαλλόμενη απόφαση, το περιεχόμενο της οποίας κρίνεται αναγκαίο όπως παρατεθεί αυτούσιο:-
«Επεμβάσεις της εταιρείας CALIBRE Properties Ltd σε υδατόρεμα και ποταμό σε κέντρο ευεξίας στο τεμάχιο 1844, Φ./Σχ. 37/1424V05 στην κοινότητα Καλοπαναγιώτη
Αναφέρομαι στο πιο πάνω θέμα και μετά από καταγγελία και διερεύνηση που έγινε από το Γραφείο μου σας πληροφορώ τα ακόλουθα:
1. Μετά από πρόσφατη τοπογραφική αποτύπωση που έγινε από το Τοπογραφικό Συνεργείο του ΤΑΥ, διαπιστώθηκε ότι έχετε ανεγείρει βιολογικό σταθμό επεξεργασίας λυμάτων, χωρίς άδεια, ο οποίος επεμβαίνει σε κοίτη εγγεγραμμένου υδατορέματος.
2. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με καταγγελίες και φωτογραφίες που έχουν σταλεί στο Τμήμα μου, έχετε προχωρήσει σε επεμβάσεις και επιχωματώσεις και κατασκευή πρόχειρου δρόμου, υπεράνω και διαμέσου του ποταμού Σέτραχου παρά την ανάπτυξη σας χωρίς την εξασφάλιση οποιοσδήποτε άδειας. Οι επεμβάσεις αυτές, φαίνεται να έχουν αρθεί σε κάποιο βαθμό.
3. Με βάση τον Περί Ενιαίας διαχείρισης των Υδάτων Νόμο του 2010 Άρθρο 116 (1) απαγορεύεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο να προβαίνει σε εκσκαφή ή άλλης μορφής επέμβαση, ή βλάβη, ή καταστροφή σε όχθη, τοίχο ή κοίτη υδατορέματος. Επίσης, με βάση την παράγραφο 2 του ίδιου Άρθρου του Νόμου, απαγορεύεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο εκτός εάν εξασφαλίσει προηγουμένως την άδεια του διευθυντή του ΤΑΥ, να προβαίνει σε οποιαδήποτε ενέργεια εντός του υδατορέματος, που επηρεάζει ή δυνατό να επηρεάζει τη ροή του νερού, ή δυνατό να προκαλέσει ρύπανση ή ζημιά στο υδατόρεμα, ή ζημιά σε οποιοδήποτε πρόσωπο ή περιουσία. Περαιτέρω, με βάση την παράγραφο 8 του ίδιου Άρθρου, σε περίπτωση που οποιοδήποτε πρόσωπο εκτελέσει οποιαδήποτε εργασία κατά παράβαση των προνοιών της Νομοθεσίας, ο Διευθυντής δύναται αν κρίνει ότι δημιουργείται κίνδυνος για ανθρώπινες ζωές, ή περιουσία, ή το περιβάλλον, να αφαιρέσει, να μετατρέψει ή να κατεδαφίσει την εκτελεσθείσα εργασία, να επαναφέρει το υδατόρεμα στη φυσική του κατάσταση και να απαιτήσει από το πρόσωπο αυτό τα έξοδα που έχει υποστεί.
4. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω θα πρέπει να προβείτε στην άμεση απομάκρυνση των επεμβάσεων από το υδατόρεμα και τον ποταμό και αποκατάσταση τους στην πρότερη τους κατάσταση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και ακολούθως να ενημερώσετε το Γραφείο μου για επιθεώρηση του χώρου. Σε αντίθετη περίπτωση, θα ληφθούν νομικά μέτρα εναντίων σας χωρίς περαιτέρω προειδοποίηση.»[1]
Το ζήτημα της φύσης της προσβαλλόμενης απόφασης και συνακόλουθα η εξέταση της εκτελεστότητάς της, αποτελεί απαραίτητη αντικειμενική προϋπόθεση του παραδεκτού της προσφυγής και συνιστά θέμα δημόσιας τάξης, που ως τέτοιο, μπορεί να εξεταστεί από το Δικαστήριο ακόμα και αυτεπαγγέλτως, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας (Δημοκρατία ν. Ματθαίου (1990) 3 Α.Α.Δ. 2452).
Με την πιο πάνω αναφερόμενη επιστολή, οι καθ΄ων η αίτηση πληροφορούν την αιτήτρια για μία κατάσταση πραγμάτων, ήτοι για τις επιπτώσεις που έχει η ανέγερση του βιολογικού σταθμού επεξεργασίας λυμάτων, χωρίς προηγούμενη άδεια, ο οποίος (σταθμός) επεμβαίνει σε κοίτη εγγεγραμμένου υδατορέματος, σε επεμβάσεις, επιχωματώσεις και κατασκευή πρόχειρου δρόμου υπεράνω και διαμέσου του ποταμού Σέτραχου, χωρίς λήψη προηγούμενης άδειας, εφιστώντας την προσοχή της αιτήτριας, στις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας, ήτοι στις διατάξεις του περί Ενιαίας Διαχείρισης των Υδάτων Νόμου του 2010, προειδοποιώντας την, παράλληλα, πως θα ληφθούν νομικά μέτρα εναντίον της, σε περίπτωση που δεν προβεί σε άμεση απομάκρυνση των εν λόγω επεμβάσεων από τον ποταμό και το υδατόρεμα.
Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου η οποία πραγματεύεται την έννοια του όρου «εκτελεστή διοικητική πράξη», το κριτήριο για την εκτελεστότητα μίας διοικητικής απόφασης είναι η παραγωγή εννόμων αποτελεσμάτων, ήτοι η γένεση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, μη υφισταμένων πριν από την έκδοσή της. Βασικό συστατικό στοιχείο της έννοιας της εκτελεστής διοικητικής πράξης ή απόφασης, είναι η άμεση παραγωγή έννομων αποτελεσμάτων τα οποία επιφέρουν τη δημιουργία ή τροποποίηση ή κατάλυση μίας υφιστάμενης νομικής κατάστασης δηλαδή, δικαίωμα ή υποχρέωση διοικητικού χαρακτήρα (Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 Α.Α.Δ. 26, Γιασεμίδου κ.ά. ν. Δημοτ. Συμβουλίου κ.ά. (Αρ. 1) (1996) 3 Α.Α.Δ. 357, Γεναγρίτης ν. Δημοκρατίας (2001) 3Β Α.Α.Δ. 1029, Α.Ε. 7/2012 Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 2.10.2017, Α.Ε. 96/2011 Νικολάου ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 1.6.2018).
Πράξεις ή αποφάσεις πληροφοριακού χαρακτήρα ή που εκφράζουν την πρόθεση και όχι τη βούληση της διοίκησης, χωρίς να παράγουν έννομα αποτελέσματα, στερούνται του στοιχείου της εκτελεστότητας (Colokassides v. The Republic (1965) 3 C.L.R. 542, Krashias Modern Land & Building Developers v. Δήμου Έγκωμης (1995) 3 Α.Α.Δ. 198, Jumbo Investments κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ 359, Αλεξάνδρου ν. Δημοκρατίας (2001) 3Α Α.Α.Δ 14).
Στην προκείμενη περίπτωση, κρίνω ότι με την προσβαλλόμενη επιστολή δεν έχουν παραχθεί οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα. Αντιθέτως, η προσβαλλόμενη πράξη, σκοπό και στόχο έχει την πληροφόρηση της αιτήτριας για τις απορρέουσες εκ της σχετικής νομοθεσίας υποχρεώσεις της, καθώς επίσης σκοπεύει και στην πληροφόρησή της, σχετικά με την εξουσία της ίδιας της διοίκησης και τις ενδεχόμενες ενέργειές της, σε περίπτωση που η αιτήτρια δεν προβεί σε άμεση απομάκρυνση των υποδεικνυόμενων επεμβάσεων. Με την προσβαλλόμενη απόφαση, δεν έχει παραχθεί κανένα έννομο αποτέλεσμα, ούτε επήλθε δημιουργία ή τροποποίηση, αλλά ούτε και κατάλυση μίας υφιστάμενης νομικής κατάστασης.
Για τους πιο πάνω αναφερόμενους λόγους, καταλήγω πως η επίδικη επιστολή είναι πληροφοριακού χαρακτήρα και συναφώς στερείται εκτελεστότητας.
Η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
Ενόψει της παράλειψης της Δημοκρατίας να εμφανιστεί στη διαδικασία, δεν επιδικάζονται έξοδα.
Γαβριήλ, Δ.Δ.Δ.
[1] Η έμφαση προστέθηκε από το Δικαστήριο.