ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση Αρ. 1423/2021)
11 Μαρτίου 2024
[ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Πρόεδρος]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
A. K.
Αιτητής
ΚΑΙ
Καθ’ ων η Αίτηση
Π. Πιερίδης, για Πιερίδης & Πιερίδης για Αιτητή
Σ. Καρασαμάνης, Δικηγόρος, για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για Καθ’ ων η Αίτηση
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Π.Δ.Δ.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο αιτητής, υπήκοος Μπαγκλαντές, στρέφεται κατά της νομιμότητας και ζητά την ακύρωση της απόφασης των καθ’ ων η αίτηση, που περιέχεται σε επιστολή του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης («το Τμήμα»), ημερομηνίας 27.10.2021 και σύμφωνα με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για έκδοση δελτίου διαμονής στην Κυπριακή Δημοκρατία, ως συντρόφου πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθότι, όπως αναφέρεται στην επιστολή, αυτός δεν πληρούσε τα απαιτούμενα κριτήρια, ως αυτά προβλέπονται στον περί του Δικαιώματος των Πολιτών της Ένωσης και Ορισμένων Υπηκόων του Ηνωμένου Βασιλείου και των Μελών των Οικογενειών τους να Κυκλοφορούν και να Διαμένουν Ελεύθερα στη Δημοκρατία Νόμο (Ν. 7(Ι)/2007), ως αυτός ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο («ο Νόμος»).
Ο αιτητής αφίχθηκε στη Δημοκρατία παράνομα και στις 29.10.2019, υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, η οποία απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου στις 16.3.2021.
Την 21.5.2021, ο αιτητής υπέβαλε αίτημα για επανάνοιγμα του φακέλου του για διεθνή προστασία, το οποίο απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου στις 22.6.2021. Γνώση της εν λόγω, σταλθείσας δια σχετικής επιστολής, απορριπτικής απόφασης, έλαβε ο αιτητής στις 5.7.2021.
Προηγουμένως, και εκκρεμούσης της εξέτασης του πιο πάνω αιτήματός του, ο αιτητής υπέβαλε, στις 9.6.2021, αίτημα στο Τμήμα για έκδοση άδειας διαμονής στη Δημοκρατία.
Η απάντηση του Τμήματος, εστάλη στον αιτητή δι’ επιστολής ημερομηνίας 21.10.2021 και ήταν απορριπτική.
Κατά της εν λόγω απορριπτικής απόφασης, ο αιτητής καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή στις 24.11.2021.
Κατά το στάδιο των διευκρινίσεων, και αφού είχαν ολοκληρωθεί οι γραπτές αγορεύεις των μερών, ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους καθ’ ων η αίτηση δήλωσε ενώπιον του Δικαστηρίου ότι στον αιτητή παραχωρήθηκαν χρηματικά κίνητρα και αυτός έχει ήδη αναχωρήσει από τη Δημοκρατία και έχει επαναπατριστεί. Παρέπεμψε σχετικά στον οικείο διοικητικό φάκελο που κατατέθηκε και σημειώθηκε ως «Τεκμήριο 1» και από τη σελίδωση 85 του οποίου προκύπτει ότι, πράγματι, ο αιτητής αναχώρησε από τη Δημοκρατία για το Μπαγκλαντές στις 17.3.2023 και του παραχωρήθηκαν προς τούτο χρηματικά κίνητρα. Την βασιμότητα της δήλωσης του δικηγόρου των καθ’ ων η αίτηση, επιβεβαίωσε ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή. Συμφώνησαν, συνακόλουθα, οι δυο πλευρές ότι εξέλιπε το αντικείμενο της παρούσας, διαφώνησαν όμως ως προς το θέμα των εξόδων: ο μεν κ. Πιερίδης υποστήριξε ότι ο αιτητής δικαιούται στα έξοδα ή, έστω, ότι δεν θα πρέπει να επιδικαστούν έξοδα εις βάρος του πελάτη του, καθότι κατά το χρόνο καταχώρησης της υπό κρίση προσφυγής, ο αιτητής βρισκόταν στη Δημοκρατία και οι εγειρόμενοι λόγοι ακύρωσης ήσαν βάσιμοι. Από την πλευρά του, ο κ. Καρασαμάνης έθεσε πρωτίστως ζήτημα έλλειψης του απαιτούμενου εννόμου συμφέροντος του αιτητή, το οποίο, ως υπέδειξε, θα πρέπει να υπάρχει σε όλα τα στάδια της διαδικασία και το οποίο, με την αποχώρηση του αιτητή από τη Δημοκρατία, εξέλιπε. Συνεπώς, υπέβαλε την εισήγηση ότι η προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί, άνευ ετέρου, ως απαράδεκτη, με έξοδα υπέρ των καθ’ ων η αίτηση.
Κατά πάγια νομολογία, το έννομο συμφέρον αποτελεί αδήριτη προϋπόθεση για την άσκηση οποιασδήποτε προσφυγής στη βάση του Άρθρου 146 του Συντάγματος (Κουλέντη ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 92/2014, ημερ. 2.12.2020, ECLI:CY:AD:2020:C411) και, ως εκ της θεμελιώδους σημασίας του, η ύπαρξη του απαιτούμενου εννόμου συμφέροντος και η κρίση για τον κατά πόσον υφίσταται η απαιτούμενη νομιμοποίηση, εξετάζεται και αποφασίζεται κατά προτεραιότητα σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, ακόμη και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (Πανεπιστήμιο Κύπρου ν. Θεοδότης Χατζηβασιλείου, ΕΔΔ 24/2018, ημερ. 25.1.2024, The Onisi Ltd ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 202A/2010, ημερ. 13.2.2017, Παπαδόπουλος κ.α. ν. ΡΙΚ κ.α. (1996) 3 Α.Α.Δ. 1). Τονίζεται επίσης ότι το έννομο συμφέρον θα πρέπει να υπάρχει σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, από την έγερση της προσφυγής, μέχρι την εκδίκασή της και την έκδοση της σχετικής απόφασης (The Onisi, ανωτέρω, Μαυρουδής κ.α. ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 123, Δώρα Ανδρέα Κούππα ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 149, Λαμπρατσιώτη ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 202, Τσιμεντοποιḯα Βασιλικού Δημόσια Εταιρεία Λτδ ν. Δημοκρατίας κ.α., Α.Ε. 66/10 ημερ. 4.6.2015).
Υπό το φως των πιο πάνω, η ύπαρξη του απαιτούμενου εννόμου συμφέροντος του αιτητή εξετάζεται αμέσως κατωτέρω.
Ως έχει ήδη λεχθεί, αποτελεί παραδεκτό γεγονός ότι ο αιτητής από 17.3.2023, αναχώρησε από τη Δημοκρατία και επαναπατρίστηκε αφού μάλιστα εισέπραξε προς τούτο το χρηματικό ποσό των €1000. Αυτό προκύπτει αβίαστα και από τον διοικητικό φάκελο (βλ. σελιδώσεις 85 και 84).
Συνεπώς, προκύπτει πράγματι ζήτημα έλλειψης της απαιτούμενης νομιμοποίησης του αιτητή, εφόσον, δεδομένης της υπό του αιτητή οικειοθελούς αναχώρησης και επιστροφής στη χώρα του, η υπ’ αυτού συνέχιση προώθησης της παρούσας προσφυγής κατά της απόρριψης του αιτήματος για έκδοση δελτίου διαμονής στη Δημοκρατία, στερείται ερείσματος και τίθεται ευθέως ζήτημα εννόμου συμφέροντος: αφενός, ο αιτητής αναχώρησε από τη Δημοκρατία και επέστρεψε στη χώρα του, έχοντας εισπράξει προς τούτο το ποσό των €1000 και, αφετέρου, η προσφυγή του, που συνεχίζει να εκκρεμεί, στρέφεται κατά της υπό των καθ’ ων η αίτηση ληφθείσας απόφασης απόρριψης του αιτήματός του για έκδοση δελτίου διαμονής στη Δημοκρατία. Είναι σαφές ότι αυτή η συμπεριφορά του αιτητή, συνιστά παραβίαση της αρχής του ανεπίτρεπτου της ταυτόχρονης επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας, μιας συμπεριφοράς, την οποία η ημεδαπή νομολογία, πάγια και διαχρονικά, θεωρεί ανεπίτρεπτη και η οποία επάγεται την έλλειψη του απαιτούμενου εννόμου συμφέροντος ενός αιτητή προς προώθηση της προσφυγής του δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος (Άννα Ηλία ν. Δημοκρατίας, ΕΔΔ αρ. 43/2017, ημερ. 10.10.2023, Γρουτίδης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 169/14, ημερ. 1.11.2021, ECLI:CY:AD:2021:C493). Εκτενής ανάλυση του υπό αναφορά θέματος έγινε στην απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην Περσεφόνη Κρασίδου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 174/2011, ημερ. 2.6.2017 (βλ. και Δημοκρατία v. China Wanbao Engineering Corporation (2000) 3 A.A.Δ. 406, Καπακιώτης και Παπαέλληνας Λτδ v. Δημοκρατίας, Α.Ε. 91/2011, ημερ. 21.12.2016, καθώς και τις αποφάσεις του παρόντος Δικαστηρίου στην P.R. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 871/2021, ημερ. 2.2.2024 και V.M. v. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 315/2020, ημερ. 15.2.2023).
Ως εκ των πιο πάνω, και κατ’ εφαρμογή του δόγματος του απαράδεκτου της ταυτόχρονης επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας, όπως πράττει εν προκειμένω ο αιτητής, κρίνω ότι αυτός στερείται του απαιτούμενου εννόμου συμφέροντος προς προώθηση της υπό κρίση προσφυγής, η οποία, συνακόλουθα, υπόκειται σε απόρριψη.
Περαιτέρω, κατά νομολογιακή αρχή δημοσίου δικαίου, όχι μόνο η αίτηση ακυρώσεως, αλλά και οι λόγοι ακύρωσης θα πρέπει να προβάλλονται μετ’ εννόμου συμφέροντος (Καττιμέρη ν. Δημοκρατίας, ΕΔΔ αρ. 65/2019, ημερ. 22.11.2023, Αναστασίου ν. Δήμου Παραλιμνίου (2000) 3 Α.Α.Δ. 389). Εν προκειμένω, ο αιτητής στερείται εννόμου συμφέροντος να συνεχίζει να προωθεί οποιονδήποτε από τους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης, εφόσον, δια της ανεπιφύλακτης και ελεύθερης απόφασης αναχώρησης του από τη Δημοκρατία και επιστροφής στη χώρα του, αυτός απέκοψε τον ειδικό δεσμό, conditio sine qua non, της ίδιας της έννοιας του εννόμου συμφέροντος, μεταξύ αυτού και μιας νόμιμης κατάστασης, δυνάμει του οποίου θα μπορούσε να αναμένει να αντλήσει ωφέλεια (βλ. The Onisi, ανωτέρω και την απόφαση του Δικαστηρίου τούτου στην CYBARCO LTD-S.K. EUROMARKET LTD-MEKEL LTD AQWISE JV ν. Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, Υποθ. Αρ. 272/2015, ημερ. 31.1.2019, όπου εξετάστηκε παρόμοιο ζήτημα και ακολουθήθηκε η ίδια προσέγγιση). Στο σύγγραμμα του Επαμεινώνδα Σπηλιωτόπουλου «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», 5η έκδοση, σελ. 433 παρ. 458 και 459 αναφέρονται τα εξής για το θέμα:
«458. Το έννομο συμφέρον που υπάρχει κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης ή την άσκηση της αίτησης ακυρώσεως εκλείπει, παύει να υπάρχει, από αντικειμενικούς λόγους, εάν διακόπηκε ο νομικός δεσμός που συνδέει τον αιτούντα με την προσβαλλόμενη πράξη (ΣΕ 2473/1970), όπως όταν ο αιτών έχασε, μετά την έκδοση της πράξης, την ιδιότητα με την οποία είχε υποστεί τη βλάβη (ΣΕ 1757/2005), καθώς και με αποδοχή της πράξης από τον αιτούντα (Δ/μα 18/1989, άρθρο 29). Η αποδοχή μπορεί να είναι ρητή, δηλαδή, να προκύπτει από σχετική δήλωση του αιτούντος, ή σιωπηρή, δηλαδή, να συνάγεται από συμπεριφορά του, η οποία δεν αφήνει αμφιβολία για την έννοια της.».
Με τις πιο πάνω διαπιστώσεις, σφραγίζεται η τύχη της υπό κρίση προσφυγής και παρέλκει η εξέταση άλλων ζητημάτων που έχουν εγερθεί.
Κατά συνέπεια, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Επιδικάζονται €1300 έξοδα εναντίον του αιτητή και υπέρ των καθ’ ων η αίτηση.
Φ.ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΣ, Π.Δ.Δ.