ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση Αρ. 1057/2020)
22 Απριλίου 2024
[Ε. ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ]
Μεταξύ
TYRAS DAIRIES CYPRUS LTD
Αιτήτριας
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Καθ’ ου η Αίτηση
…………………………
Αμφιτρίτη Παναγιώτου (κα) για Αρτεμίου, Πιερή & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για την αιτήτρια.
Ειρήνη Νεοφύτου (κα) για Γενικό Εισαγγελέα, για τον καθ’ ου η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ: Με την προσφυγή της η αιτήτρια ζητά την ακύρωση της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση της οποίας έλαβε γνώση με επιστολή ημερομηνίας 15.9.2020 να απαιτήσει από την αιτήτρια την επιστροφή του ποσού των €10.435,36 που της είχε χορηγηθεί για τη συμμετοχή της σε εμπορική έκθεση στο εξωτερικό.
Στα πλαίσια του σχεδίου ενισχύσεων ήσσονος σημασίας “de minimis” προς Κυπριακές επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε εμπορικές εκθέσεις στο εξωτερικό στις οποίες ο καθ’ ου η αίτηση συμμετέχει με κρατικό περίπτερο για το έτος 2019 (στο εξής το «σχέδιο»), η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση στις 20.6.2018 για συμμετοχή της, μεταξύ άλλων, στην έκθεση Gulfood που θα διεξαγόταν στο Ντουμπάι στις 17 μέχρι 21.2.2019. Η αίτηση εγκρίθηκε στις 13.9.2018. Ακολούθησαν διάφορα διαδικαστικά ζητήματα και κατόπιν ενημέρωσης του εμπορικού συμβούλου της Κύπρου στο Ντουμπάι ότι οι εταιρείες γαλακτοκομικών προϊόντων δεν μπορούν να εκθέτουν γαλακτοκομικά προϊόντα εκτός προτύπου χαλλουμιού, αποστάλθηκε ενημέρωση προς τον καθ’ ου η αίτηση για τις εταιρείες που εξέθεταν άλλα προϊόντα, μεταξύ των οποίων και η αιτήτρια.
Ακολούθησε επιστολή του καθ’ ου η αίτηση ημερομηνίας 18.3.2019 με την οποία ζητούσε από την αιτήτρια την επιστροφή της χορηγίας με τόκο. Ακολούθησε αλληλογραφία και στις 23.5.2019 η αιτήτρια κατέβαλε το απαιτούμενο ποσό με πλήρη επιφύλαξη των δικαιωμάτων της. Καταχώρησε επίσης την Προσφυγή Αρ. 860/2019. Μετά την έκδοση της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου στην Υπόθεση Αρ. 420/2014 που αφορούσε παρόμοια πραγματικά γεγονότα και με την οποία ακυρώθηκε η απόφαση της διοίκησης, ο καθ’ ου η αίτηση με απόφαση ημερομηνίας 30.3.2020 ανακάλεσε την αρχική του απόφαση δίδοντας στην αιτήτρια το δικαίωμα να υποβάλει τις θέσεις της. Η αιτήτρια ανταποκρίθηκε με επιστολή ημερομηνίας 15.5.2020 και αφού ο καθ’ ου η αίτηση αξιολόγησε τις θέσεις της κατέληξε στη λήψη της προσβαλλόμενης με την παρούσα προσφυγή απόφασης.
Οι λόγοι ακύρωσης που προβάλλει η αιτήτρια συνοψίζονται σε αναρμοδιότητα του οργάνου που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, έλλειψη πρακτικού, δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, πλάνη και παραβίαση της αρχής της προηγούμενης ακρόασης, της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης.
Η επιστολή ημερομηνίας 30.3.2020 με την οποία πληροφορείται η αιτήτρια ότι η αρχική απόφαση ανακλήθηκε αναφέρει τα ακόλουθα (βλ. Τεκμήριο 1, ερ. 46 – 41, Παράρτημα 24 στην ένσταση):
«Η εταιρεία σας συμμετείχε στην Διεθνή έκθεση «GULFOOD – Dubai, 17-21/2/2019», όπου παρουσίασε και διαφήμισε προϊόντα με την ένδειξη «Χαλλούμι-Halloumi» τα οποία είναι εκτός του προτύπου για το χαλλούμι, όπως χαλλούμι με βασιλικό, χαλλούμι με chili, χαλλούμι light κ.λ.π. (επισυνάπτονται αποδεικτικά στοιχεία). Το γεγονός αυτό συνιστά παραβίαση της νομοθεσίας περί Εμπορικών Σημάτων και συγκεκριμένα του Κοινοτικού Συλλογικού Εμπορικού Σήματος ‘‘Halloumi’’ καθώς επίσης και του προτύπου για το χαλλούμι.
Στη βάση της παραγράφου Ζ του Σχεδίου De Minimis για συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις στο εξωτερικό στις οποίες το Υπουργείο συμμετέχει με κρατικό περίπτερο (στο εξής το «Σχέδιο»), προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων στην περίπτωση που ο αιτητής παραβιάζει αποφάσεις της Αρμόδιας Αρχής/Υπουργείου. Οι εκθέτες είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς της διοργανώτριας έκθεσης ή χώρας, καθώς και με την εθνική νομοθεσία, τους κανονισμούς και τις οδηγίες του Υπουργείου και σε περίπτωση παράνομης παρουσίασης προϊόντων κατά τη διάρκεια της έκθεσης, το Υπουργείο έχει το δικαίωμα να απαιτήσει το συνολικό ποσό της χορηγίας από τον εκθέτη.
Με βάση την παράγραφο Ζ του Σχεδίου σε περίπτωση υποβολής ψευδούς, ανακριβούς, ελλιπούς ή παραπλανητικής δήλωσης είτε κατά το στάδιο της υποβολής αίτησης συμμετοχής στο Σχέδιο είτε κατά την υποβολή των σχετικών αποδεικτικών συμμετοχής, συνεπάγεται την υποχρέωση επιστροφής της χορηγίας εντόκως προς 5% τον χρόνο. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα λήψης πρόσθετων μέτρων, όπως ο αποκλεισμός συμμετοχής από όλα τα Σχέδια De Minimis ή/και λήψη νομικών μέτρων. Επιπρόσθετα προβλέπεται όπως σε περίπτωση που υφίσταται εναντίον της επιχείρησης, οριστική καταδικαστική απόφαση δικαστηρίου για δόλο, απάτη ή/και άλλο αδίκημα, που συντελέστηκε σε σχέση με προηγούμενο Σχέδιο παροχής χορηγιών του Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας, αποκλείεται από την καταβολή χορηγίας, δυνάμει του παρόντος Σχεδίου, εκτός αν έχουν παρέλθει τρία χρόνια από την ημερομηνία της εν λόγω καταδικαστικής απόφασης ή απόφασης της Αρμοδίας Αρχής.
Υπό το φως των ανωτέρω το Υπουργείο προχώρησε στην επιβολή κύρωσης στην εταιρεία σας με σχετική επιστολή ημερ. 18/3/2019.
Ωστόσο το Υπουργείο αποφάσισε να ανακαλέσει την απόφαση του ημερ. 18.3.2019 για επιβολή κύρωσης στην εταιρεία σας, για να σας δώσει την δυνατότητα να τοποθετηθείτε για την διαπιστωθείσα παράβαση του πιο πάνω Σχεδίου, πριν από τυχόν επιβολή κύρωσης.
Ως εκ τούτου παρακαλείσθε όπως τοποθετηθείτε για τα πιο πάνω και συγκεκριμένα για την διαπίστωση του Υπουργείου παράβασης εκ μέρους σας και την πρόθεση του για επιβολή κύρωσης, και μας αποστείλετε τις απόψεις σας εντός 30 ημερών από τη λήψη της παρούσας επιστολής.»
Η αιτήτρια ανταποκρίθηκε με επιστολή μέσω των δικηγόρων της προβάλλοντας τις θέσεις της στις 15.5.2020 (Παράρτημα 26 στην ένσταση).
Το επόμενο σχετικό έγγραφο που εντοπίζεται στους διοικητικούς φακέλους που κατατέθηκαν και συγκεκριμένα στο Τεκμήριο 2 είναι η προσβαλλόμενη απόφαση (ερ. 5 – 3 και Παράρτημα 28 στην ένσταση).
Ο καθ’ ου η αίτηση σε απάντηση της εισήγησης των αιτητών, εισηγούνται ότι η απόφαση λήφθηκε αρμοδίως και παραπέμπουν στα Παραρτήματα 14 και 15 της ένστασης. Το Παράρτημα 14 είναι προσχέδιο σημειώματος ημερομηνίας 6.3.2019 προς την προϊστάμενη μονάδας διαχείρισης εμπορικών σημάτων και το Παράρτημα 15 είναι η απόφαση ημερομηνίας 18.3.2019.
Η απόφαση που ανακλήθηκε με την εδώ προσβαλλόμενη απόφαση είναι αυτή της 18.3.2019 (Παράρτημα 15). Συνεπώς, οποιαδήποτε αναφορά σε αυτή την απόφαση η οποία με την ανάκλησή της έπαψε να υπάρχει γίνεται εσφαλμένα. Από την άλλη, η απόφαση ανάκλησης δεν εξαφανίζει το πραγματικό υπόβαθρο που προηγήθηκε της απόφασης ημερομηνίας 18.3.2019 ως αυτό καταγράφεται στο σημείωμα Παράρτημα 14 που παραπέμπει ο καθ’ ου η αίτηση.
Στο εν λόγω έγγραφο γίνεται η εξής αναφορά:
«Σε συνέχεια των οδηγιών του Υπουργού και του Γενικού Διευθυντή (ερ. 53) αναφορικά με τη συμμετοχή του Υπουργείου στην έκθεση ‘‘GULFOOD, Dubai, 17-21.2.2019’’ σας ενημερώνω τα ακόλουθα: […]»
Το ερυθρό 53 που αναφέρεται πιο πάνω εντοπίζεται στο Τεκμήριο 3 και είναι προσχέδιο προς τον Υπουργό ημερομηνίας 19.2.2019 από λειτουργό του καθ’ ου η αίτηση προς τον Υπουργό μέσω άλλων δύο λειτουργών, της διευθύντριας εμπορίου και του Γενικού Διευθυντή με διάφορες χειρόγραφες σημειώσεις. Μεταξύ αυτών είναι εισήγηση ημερομηνίας 19.2.2019 από τη διευθύντρια εμπορίου προς Γενικό Διευθυντή και Υπουργό, σημείωση ημερομηνίας 20.2.2019 από τον Γενικό Διευθυντή προς τον Υπουργό ως εξής:
«Εισηγούμαι να υιοθετήσουμε την εισήγηση (1) και (2) του Σημειώματος. Περαιτέρω μέτρα να εφαρμοστούν σε περίπτωση που επαναληφθεί»
Με σημείωση ημερομηνίας 22.2.2019 ο Υπουργός γράφει:
«Συμφωνώ με εισήγηση Γ/Δ. Παρακαλώ το προσχέδιο να είναι έτοιμο Δευτέρα πρωί.»
Ακολουθεί προσχέδιο επιστολής με ημερομηνία 5.3.2019 προς τον Γενικό Διευθυντή (Τεκμήριο 3, ερ. 55-54) το οποίο φέρει διάφορες χειρόγραφες προσθήκες και διορθώσεις. Ως ερυθρά 57-56 είναι καταχωρημένο στο Τεκμήριο 3 το νέο προσχέδιο σημειώματος με ημερομηνία 6.3.2019 που όπως έχω ήδη αναφέρει απευθύνεται στην προϊστάμενη μονάδας διαχείρισης εμπορικών σημάτων.
Όπως προκύπτει από το σημείωμα προς τον Υπουργό ημερομηνίας 19.2.2019, ο Υπουργός συμφώνησε με δύο εισηγήσεις του σημειώματος και συγκεκριμένα τις πιο κάτω:
«Σύμφωνα με σχετική πρόνοια του Σχεδίου «σε περιπτώσεις παραβίασης δικαιωμάτων ιδιοκτησίας της Δημοκρατίας συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανικής ιδιοκτησίας της Δημοκρατίας ή/και τρίτων προσώπων, συνεπάγεται την υποχρέωση επιστροφής της χορηγίας εντόκως προς 5% το χρόνο.
[…]
Για το συγκεκριμένο θέμα θεωρούμε ότι θα πρέπει άμεσα να ζητηθεί η θέση/γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας.»
Συμφώνησε, επίσης, με την εισήγηση του Γενικού Διευθυντή όπως εφαρμοστούν περαιτέρω μέτρα σε περίπτωση επανάληψης.
Με τα πιο πάνω δεδομένα, θα θεωρείτο ότι η απόφαση λήφθηκε αρμοδίως εάν το θέμα σταματούσε στην απόφαση ως κοινοποιήθηκε με την επιστολή ημερομηνίας 18.3.2019. Εντούτοις, μετά την ανάκληση της συγκεκριμένης απόφασης για να δοθεί το δικαίωμα στους αιτητές να τοποθετηθούν επί της διαπιστωθείσας παράβασης – πράγμα το οποίο έπραξαν μέσω των δικηγόρων τους στις 15.5.2020 – οι θέσεις των αιτητών θα έπρεπε να είχαν υποβληθεί εκ νέου στο αρμόδιο πρόσωπο προς λήψη απόφασης και όχι απλά να εκδοθεί μία νέα απόφαση. Διαφορετικά, ποιό θα ήταν το νόημα της ανάκλησης της προηγούμενης απόφασης εάν η διοίκηση δεν είχε καμία πρόθεση να μελετήσει και αξιολογήσει τις θέσεις των αιτητών προτού λάβει τη νέα της απόφαση.
Στους διοικητικούς φακέλους που κατατέθηκαν δεν εντοπίζω να έγινε οτιδήποτε σχετικό. Ούτε στη γραπτή αγόρευση των καθ’ ων η αίτηση γίνεται κάποια παραπομπή πέρα από τα όσα έχω ήδη αναφέρει πιο πάνω. Για σκοπούς πλήρους διασαφήνισης του γεγονότος ότι δεν εντοπίζεται τίποτε σχετικό στους διοικητικούς φακέλους, το Δικαστήριο ζήτησε με πρακτικό ημερομηνίας 29.3.2024 από τον καθ’ ου η αίτηση να διευκρινίσει κατά πόσο κάποιος φάκελος δεν κατατέθηκε αφού «Συγκεκριμένα, ενώ ο φάκελος 8.3.02.13.2.1/5* έχει ως τελευταία αρχειοθέτηση σημείωση με ημερομηνία 3.6.2020, ο επόμενος φάκελος που κατατέθηκε 8.3.02.13.2.1/11* αρχίζει από 26.2.2021.».
Η συνήγορος του καθ’ ου η αίτηση ανταποκρίθηκε με ηλεκτρονικό μήνυμα αναφέροντας τα εξής:
«Με το παρόν ηλεκτρονικό μήνυμα, ενημερώνω το Σεβαστό Δικαστήριο, ότι στο Δικαστήριο κατατέθηκαν οι διοικητικοί φάκελοι που αφορούν στην Αιτήτρια, για αυτό υπάρχει αυτή η διαφορά στην αρίθμηση. Εκκρεμούν και άλλες προσφυγές στο Διοικητικό Δικαστήριο από άλλες εταιρείες κατά της απόφασης αυτής της διοίκησης. Κατόπιν σχετικής έρευνας, διαπιστώθηκε ότι, εκ παραδρομής δεν κατατέθηκε ο διοικητικός φάκελος αρ.8.3.02.13.2.1/6, στον οποίο περιλαμβάνεται 1 επιστολή που αφορά στην Αιτήτρια.
Άνευ επηρεασμού των ανωτέρω, εάν το επιθυμεί το Σεβαστό Δικαστήριο, είναι δυνατό όπως καταχωρηθούν όλοι οι διοικητικοί φακέλοι στο Δικαστήριο, έστω και εάν δεν περιλαμβάνουν έγγραφα που αφορούν στην Αιτήτρια.»
Επομένως στη βάση των ως άνω καταλήγω ότι μόνο η υπογραφή της προσβαλλόμενης απόφασης «για Γενικό Διευθυντή» χωρίς να υπάρχει καταχωρημένη η διαδικασία που να δεικνύει ότι οι παρατηρήσεις που υπέβαλαν οι αιτητές αξιολογήθηκαν δεόντως από το αρμόδιο προς αυτό πρόσωπο δηλαδή τον Υπουργό και μετά έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση, αναπόφευκτα οδηγεί σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης λόγω λήψης της από αναρμόδιο πρόσωπο και έλλειψη πρακτικών.
Το πιο πάνω εύρημα καθιστά την εξέταση των άλλων λόγων ακύρωσης αλυσιτελή διότι δεν μπορεί το Δικαστήριο να γνωρίζει ποια θα ήταν η απόφαση εάν ακολουθείτο η νόμιμη διαδικασία.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται €2000 πλέον Φ.Π.Α. υπέρ των αιτητών και εναντίον του καθ’ ου η αίτηση.
Ε. ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ