ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Υπόθεση Αρ. 343/2019
18 Απριλίου, 2024
[Φ. ΚΑΜΕΝΟΣ, ΔΔΔ.]
ΑΝΑΦOΡΙΚΑ ΜΕ ΤA ΑΡΘΡA 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Αντώνη Σιβιτανίδη
Αιτητή
Και
Δήμου Γεροσκήπου
Καθ' ων η Αίτηση
.........
Σύνθια Τόκα για Αντώνης Τόκας & ΣΙΑ Δ.Ε.Π.Ε, Δικηγόροι για Αιτητή
Αρίστη Κορακίδου για Aristi Korakidou-Makridou LLC, Δικηγόροι για Καθ' ων η αίτηση.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Φ. Καμένος, ΔΔΔ.: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής αξιώνει ακύρωση του Πιστοποιητικού Μη Εξουσιοδοτημένων Εργασιών με Αρ. ΠΜΕ30/2019 αναφορικά με το τεμάχιο ιδιοκτησίας του με αρ. 2χ, Φ/Σχ 5χ/19χχ περιοχή Καττοέρη στον Δήμο Γεροσκήπου (εφεξής θα αναφέρεται ως το «τεμάχιο»).
Τα γεγονότα, που προκύπτουν από τον διοικητικό φάκελο αρ. Β.615/1992 (τεκμήριο 1 στην διαδικασία) και από τα δικόγραφα, τα οποία είναι ουσιώδη για τους σκοπούς της παρούσας είναι τα ακόλουθα:
Περί τον Νοέμβριο 1992 ο πατέρας του Αιτητή, τότε ιδιοκτήτης του τεμαχίου, το οποίο ακολούθως μεταβίβασε στον Αιτητή, είχε αιτηθεί στην αρμόδια, τότε, Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου, την έκδοση άδειας περίφραξης του τεμαχίου. Tον καιρό εκείνο το τεμάχιο είχε αριθμό 148.
Η αιτούμενη άδεια τελικώς εξεδόθη (εφεξής η «άδεια περίφραξης»). Στην παράγραφο 4 της Ένστασης αναφέρεται ότι αυτό έγινε στις 23.09.1993. Σχετικό είναι το έγγραφο ΔΠ/2(ΓΕΡ) του διοικητικού φακέλου του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Πάφου προς τον Έπαρχο Πάφου, στο οποίο το Κυανό 13 παραπέμπει με σημείωση ημερομηνίας 06.07.1993 καθώς και οι σημειώσεις (6) και (9) του διοικητικού φακέλου. Η σημείωση (9) περιέχει την έγκριση της άδειας στις 05.08.1993 με την ακόλουθη αναφορά:
«Εγκρίνεται η έκδοση της άδειας περίφραξης του τεμ. 148, Φ/Σχ 5χ/19 στη Γεροσκήπου με τους όρους στο Κ13 και τον όρο «χ» στη σημ (6)».
Οι εν λόγω αναφερόμενοι όροι της άδειας περίφραξης-Κυανό 13 του διοικητικού φακέλου, προνοούν τα ακόλουθα:
«(α) Το τμήμα του τεμαχίου που επηρεάζεται από το σχέδιο διεύρυνσης του οδικού δικτύου και δείχνεται με κίτρινο χρώμα στα χωρομετρικά σχέδια, να παραχωρηθεί στο δημόσιο δρόμο και να διαμορφωθεί σύμφωνα με τις υποδείξεις της Αρμόδιας Αρχής.
(β) Ο Χώρος που θα περιφραχθεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για γεωργικούς σκοπούς και δεν θα χρησιμοποιηθεί για οποιουσδήποτε αποθηκευτικούς ή βιομηχανικούς σκοπούς.
(γ) Το περίφραγμα θα τοποθετηθεί πάνω στη γραμμή ρυμοτομίας και στα άλλα σύνορα του τεμαχίου».
Τα σχετικά τέλη για την έκδοση της άδειας πληρώθηκαν στις 21.09.1993.
Στην παράγραφο 15 της αίτησης ακυρώσεως και 21 της Αγόρευσης του αλλά και από το όλο περιεχόμενο των αγορεύσεων, ο Αιτητής δέχεται την έκδοσή της άδειας περίφραξης, αρνείται όμως την υλοποίησή της θεωρώντας ότι αυτή εγκαταλείφθηκε. Η θέση του Αιτητή είναι ότι η υφιστάμενη, κατά τον χρόνο έκδοσης της διά της παρούσας προσβαλλόμενης πράξης, περίφραξη ανεγέρθηκε πολύ μεταγενέστερα, κατόπιν σχετικής αίτησης του ημερ. 27.05.2010 και άδειας οικοδομής, κατά τη θέση του, εκδοθείσας περί το 2010 για ανέγερση γεωργικής αποθήκης, την οποία ανήγειρε στο τεμάχιο. Οι Καθ’ ων η αίτηση, από τη μεριά τους, θεωρούν ότι η περίφραξη υλοποιήθηκε κατόπιν της έκδοσης της άδειας περίφραξης και πάντως πριν το 2010.
Εδώ παρεμβάλλω για σκοπούς καλύτερης κατανόησης ότι, διαφορές που αφορούν την τύχη της αίτησης ημερομηνίας 27.05.2010 αλλά και γενικότερα το τεμάχιο οδηγήθηκαν σε δικαστικές διαμάχες μεταξύ των μερών στην Προσφυγή αρ. 1438/2011 Αντώνη Σιβιτανίδη ν. Δήμου Γεροσκήπου ημερ. 24.10.2014, ECLI:CY:AD:2014:D809, στην Προσφυγή αρ. 1448/2014 Αντώνη Σιβιτανίδη ν. Δήμου Γεροσκήπου ημερ. 23.03.2018 και στην Αγωγή Ε.Δ. Πάφου αρ. 57/2012 1. Αντώνη Σιβιτανίδη ν. 1. Επάρχου Πάφου, 2. Δήμου Γεροσκήπου και 3. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Πάφου ημερ. 13.12.2018.
Στην Προσφυγή αρ. 1438/2011 ακυρώθηκε η απόρριψη της αίτησης ημερομηνίας 27.05.2010 ενώ στην Προσφυγή αρ. 1448/2014 ακυρώθηκε η απαλλοτρίωσή μέρους του τεμαχίου για διαπλάτυνση/κατασκευή/εγγραφή δημόσιου δρόμου. Στις εν λόγω υποθέσεις, τα δικαστήρια απασχόλησε, αναλόγως του τρόπου που σε έκαστη κατέστη αυτό επίδικο, το πραγματικό γεγονός της διέλευσης δρόμου, ο οποίος συνδέει το κέντρο της Γεροσκήπου με την τουριστική της περιοχή, μέσα από το τεμάχιο, σε έκταση η οποία, από τις θέσεις των μερών ως καταγράφονται στις αγορεύσεις φαίνεται να καταλαμβάνει περί τα 265τμ.
Επανερχόμενος στα γεγονότα, κατόπιν των ανωτέρω, στις 14.12.2018, λειτουργοί της τεχνικής υπηρεσίας των Καθ’ ων η αίτηση επιθεώρησαν το τεμάχιο. Την ίδια ημέρα συνέταξαν έγγραφο με τίτλο «Έκθεση Επιθεώρησης για έκδοση πιστοποιητικού εγκρίσεως οικοδομής-διαχωρισμού», (εφεξής η «Έκθεση»), το οποίο καταγράφει τα ακόλουθα:
«Παρατηρήσεις:
1. Η περίφραξη έχει ανεγερθεί σύμφωνα με τα σχέδια της Άδειας Οικοδομής Αρ. 15286 με ημερομηνία έκδοσης 23/9/1993.
2. Στο τεμάχιο έχουν ανεγερθεί παράνομα υποστατικά με ευτελή υλικά διαστάσεων περίπου 3,50μ X 23μ καθώς και διαμόρφωση χώρου με σκυρόδεμα διαστάσεων 24,5μΧ23,50μ.
3. Προτείνεται η έκδοση Πιστοποιητικού Τελικής Έγκρισης Μη Εξουσιοδοτημένων Εργασιών».
Στις 17.12.2018, σε συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής των Καθ’ ων η αίτηση καταγράφεται το ακόλουθο θέμα:
«2. Πιστοποιητικά Εγκρίσεως.
2.1 Σε σχέση με την περίφραξη που υλοποιήθηκε με την αίτηση Β615/1992 του Αντώνη Σιββιτανίδη για το τεμάχιο 2χ Φ./Σχ. 5χ.19χχ αποφασίστηκε να παραπεμφθεί στην ολομέλεια του Δημοτικού Συμβούλιου για να εξεταστεί το θέμα και να ληφθεί απόφαση»
Στα πρακτικά συνεδριάσεως των Καθ’ ων η αίτηση ημερομηνίας 21.12.2018 με αρ. 24/2018 (εφεξής το «Πρακτικό»), που ακολούθησε, αναφέρονται τα ακόλουθα:
Ο Δημοτικός Μηχανικός, αφού παρουσίασε τα πρακτικά της Εκτελεστικής Επιτροπής, ανέφερε πως το θέμα 2.1 που αφορούσε το πιστοποιητικό εγκρίσεως για την περίφραξη, η οποία υλοποιήθηκε με την αίτηση Β615/1992, παραπέμφθηκε στην ολομέλεια του Δημοτικού Συμβουλίου. Ο Δημοτικός Μηχανικός ανέφερε πως σύμφωνα με την άδεια οικοδομής η οποία εξεδόθη από τον Έπαρχο Πάφου για κατασκευή περίφραξης υπήρχε όρος για παραχώρηση ρυμοτομίας στον δημόσιο δρόμο. Κατά τον χρόνο έκδοσης της άδειας καμία ένσταση προβλήθηκε από τον Αιτητή και δεν προσέφυγε Δικαστικώς για ακύρωσή της. Αντιθέτως, η περίφραξη κατασκευάστηκε και με την υλοποίηση της βάσει του Κεφ.96 άρθρο 13 η ρυμοτομία περιήλθε στο δημόσιο αλλά παρέμεινε τυπικά στον τίτλο του ιδιοκτήτη ο οποίος δεν εκσυγχρονίστηκε μέχρι σήμερα. Ο Δήμος σύμφωνα με το Κεφ. 96 άρθρο 10(5) μπορεί να εκδώσει πιστοποιητικό έγκρισης σύμφωνα με την άδεια περίφραξης και να ζητήσει από το Κτηματολόγιο τον εκσυγχρονισμό του τίτλου.
Ο κύριος Δήμαρχος έδωσε τον λόγο στον Νομικό Σύμβουλο του Δήμου, για να παρουσιάσει το εν λόγω θέμα.
Ο κύριος Πχχχχχχχχχ ανέφερε πως το συγκεκριμένο τεμάχιο έχει απασχολήσει τον Δήμο λόγω του έργου το οποίο σύντομα θα ξεκινήσει και αφορά τον συνδετήριο δρόμο Τουριστικής Περιοχής με το Κέντρο της Γεροσκήπου. Μέρος του τεμαχίου είχε απαλλοτριωθεί από τον Δήμο Γεροσκήπου, όμως κρίθηκε από το Διοικητικό Δικαστήριο πως δεν έγινε δέουσα έρευνα πριν από την έκδοση του Διατάγματος και το Διοικητικό Δικαστήριο ακύρωσε το Διάταγμα Απαλλοτρίωσης. Ο Συνδετήριος Δρόμος λόγω του ότι είναι Πολεοδομικό Έργο και θα γίνει από το κράτος ο Δημοτικός Μηχανικός έχει επικοινωνήσει με λειτουργούς του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, έτσι ώστε να προωθηθεί επίταξη μέρους του τεμαχίου, έτσι ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα στο έργο Διεύρυνσης /Βελτίωσης του Κάθετου Δρόμου που συνδέει το κέντρο της Γεροσκήπου με την τουριστική περιοχή Γεροσκήπου.
O κύριος Πχχχχχχχχχχ ανέφερε πως σύμφωνα με το κεφ.96 άρθρο 10) (5) η αρμόδια αρχή, μετά από σχετική αίτηση που υποβάλλεται από τον κάτοχο άδειας ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει συμφέρον στην οικοδομή ή στο διαχωρισμό ή αυτεπάγγελτα, εκδίδει πιστοποιητικό έγκρισης της εργασίας, όταν ικανοποιηθεί ότι η εργασία ολοκληρώθηκε σύμφωνα με την άδεια. Νοείται περαιτέρω ότι σε περίπτωση έκδοσης πιστοποιητικού έγκρισης κατόπιν αίτησης που υποβάλλεται από οποιοδήποτε πρόσωπο έχει συμφέρον στην οικοδομή ή στο διαχωρισμό ή αυτεπάγγελτα, η αρμόδια αρχή είναι δυνατό να απαιτεί την καταβολή των σχετικών δικαιωμάτων από το εν λόγω πρόσωπο και, σε περίπτωση άρνησης καταβολής των δικαιωμάτων, η αρχή ενημερώνει κατάλληλα τον Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, ώστε τα οφειλόμενα δικαιώματα να καθίστανται απαραίτητα και υποχρεωτικά καταβλητέα πριν τη μεταβίβαση και εγγραφή μονάδας στον ιδιοκτήτη ή σε πρόσωπο που έχει συμφέρον στην οικοδομή, κατ' αναλογία προς την υποχρέωση που ήδη υπάρχει και εφαρμόζεται αναφορικά με διάφορες φορολογίες και τέλη, σε σχέση με τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων εξόφλησης πριν την εγγραφή.
Νοείται ότι περαιτέρω το πιστοποιητικό έγκρισης που εκδίδεται σύμφωνα με το παρόν άρθρο καθιστά νόμιμη κάθε εργασία στην οποία αναφέρεται και είναι δυνατό να εκδοθεί ανεξάρτητα από την ύπαρξη σε ισχύ πολεοδομικής άδειας ή άδειας οικοδομής. Η αρμόδια αρχή είναι δυνατό να εκδίδει πιστοποιητικό έγκρισης για τμήμα της εργασίας ή του θέματος για το οποίο εκδόθηκε άδεια. Η αρμόδια αρχή αποστέλλει πάντοτε στον Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό αντίγραφο κάθε πιστοποιητικού έγκρισης, που εκδίδεται σύμφωνα με τον παρόντα Νόμο.
Επίσης, σύμφωνα με τον Περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας Νόμο (ΚΕΦ. 224) και την εξουσία αναγκαστικού εκσυγχρονισμού εγγραφής, όταν ο εγγεγραμμένος κύριος ακίνητης ιδιοκτησίας, της οποίας η εγγραφή χρήζει εκσυγχρονισμού, παραλείπει να υποβάλει αίτηση με βάση το άρθρο 65ΚΒ, ο Διευθυντής δύναται να εξαναγκάσει τον εκσυγχρονισμό της εγγραφής, είτε αυτεπάγγελτα, είτε μετά από αίτηση αρμόδιας αρχής, ή προσώπου το οποίο έχει συμφέρον στην ιδιοκτησία, περιλαμβανομένου ενυπόθηκου δανειστή ή αγοραστή ο οποίος έχει καταθέσει το πωλητήριο έγγραφο με βάση τον περί Πώλησης Γαιών (Ειδική Εκτέλεση) Νόμο, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη το πιο πάνω νομοθετικό πλαίσιο, είμαστε της άποψης πως ο Δήμος έχει το δικαίωμα να λάβει πρωτοβουλία, ώστε να κινηθούν οι αναγκαίες διαδικασίες και να εγγραφεί το επηρεαζόμενο μέρος του ακινήτου προς όφελος του δημόσιου δρόμου.
Ο Δημοτικός Μηχανικός ανέφερε πως o Δήμος είχε προχωρήσει σε διαδικασία απαλλοτρίωσης, επειδή κατά τον χρόνο εκείνο δεν γνώριζε για την ύπαρξη του φακέλου Β615/92 και τον όρο για παραχώρηση ρυμοτομίας στο δημόσιο δρόμο ενόψει του ότι αρμόδια αρχή για την έκδοση της κατά τον ουσιώδη χρόνο ήταν o Έπαρχος. Η πιο πάνω προσέγγιση, όπως αναλύθηκε από τον κ. Πχχχχχχχχχ, επικροτείται και προωθείται και από τον Διευθυντή του Κτηματολογίου, όπως μας κοινοποιήθηκε με την επιστολή ημερομηνίας 21/09/2018 αντίγραφο της οποίας διαβιβάζεται στα μέλη. Ειδικότερα, είναι θέση τους πως από τη στιγμή που μια άδεια παραχωρείται και ο ενδιαφερόμενος, ενώ έχει δικαίωμα, δεν προσβάλλει κανένα όρο και προχωρεί με την υλοποίηση της άδειας, το μέρος εκείνο έχει παραχωρηθεί και εκκρεμεί τυπικά η εγγραφή του ως δρόμος.
Στο σημείο αυτό αποχώρησαν από την συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου o κ. Κχχχχχχχ Λχχχχχχχχ — Δημοτικός Μηχανικός και ο νομικός σύμβουλος του Δήμου κ. Ιχχχχχχ Πχχχχχχχχ.
3. Τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, αφού αντάλλαξαν απόψεις/ εισηγήσεις μεταξύ τους, αποφάσισαν την αυτεπάγγελτη, έκδοση Πιστοποιητικού έγκρισης σύμφωνα με την άδεια περίφραξης δυνάμει του φάκελου Β615/92. Αποφασίστηκε να ζητηθεί από το Κτηματολόγιο ο εκσυγχρονισμός του τίτλου του τεμαχίου 25. Εγκρίνονται τα πρακτικά της Εκτελεστικής Επιτροπής ημερ. 17/12/2018.».
Ακολούθως, στις 10.01.2019 εξεδόθη το προσβαλλόμενο ΠΜΕΕ δυνάμει του άρθρου 10Γ του Νόμου. Εκεί αναφέρεται:
«ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΜΗ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
(O περί ρυθμίσεων Οδών και Οικοδομών Νόμος, Κεφ. 96- Άρθρο 10Γ)
Αριθμός Φακέλου: Β615/1992 Αρ. Πιστοποιητικού ΠΜΕ30/2019
Με το παρόν πιστοποιείται ότι στο έργο Σιβιτανίδης Κωνσταντίνος Αντώνιος που βρίσκεται στον Δήμο Γεροσκήπου περιοχή ΚΑΤΤΟΕΡΗ στο τεμάχιο με Αριθμό 2χ Φύλλο/Σχέδιο ή Κτηματικό Σχέδιο 5χ/19χχ Τμήμα,, Αρ. Πιστοποιητικού Εγγραφής χχ Αρ. Φακ. Τμημ. Κτηματολογίου (αν υπάρχει), για την εκτέλεση του οποίου έχει εκδοθεί η άδεια οικοδομής για περίφραξη με αριθμό 15286 και ημερ. 23/09/1993, έχουν πραγματοποιηθεί οι πιο κάτω εργασίες ουσιώδους σημασίας ( μη εξουσιοδοτημένες εργασίες ή/ και παραλείψεις) που δεν είναι σύμφωνες με την άδεια οικοδομης που εκδόθηκε με βάση το άρθρο 3 του Νόμου:
1. Στο τεμάχιο έχουν ανεγερθεί παράνομα υποστατικό με ευτελή υλικά διαστάσεων περίπου 3,50μ X 23,00μ καθώς και διαμόρφωση χώρου με σκυρόδεμα διαστάσεων 24,50μΧ23,50μ.
Τα ανωτέρω, είναι πιστή αντιγραφή του περιεχομένου των εγγράφων του διοικητικού φακέλου-Τεκμήριο 1[1].
Έρχομαι τώρα στα επιχειρήματα των μερών.
Με την ένστασή τους, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των Καθ’ ων η αίτηση εγείρουν προδικαστικώς ότι η προσβαλλόμενη δεν είναι εκτελεστή πράξη αλλά πράξη εκτέλεσης και ότι η προσφυγή είναι απαράδεκτη. Τη θέση αυτή απορρίπτουν οι ευπαίδευτοι συνήγοροι του Αιτητή. Θεωρούν την προσβαλλόμενη ως εκτελεστή πράξη, υποβάλλοντας μάλιστα (παράγραφος 19 σε Αγόρευση Αιτητή) ότι, με την παρούσα προσβολή του ΠΜΕΕ, προσβαλλόμενη είναι και η άδεια περίφραξης.
Θα ασχοληθώ πρώτα με τα εν λόγω προδικαστικά ζητήματα.
Στην απόφαση Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 Α.Α.Δ. 26 αναφέρθηκε:
«Το κριτήριο για την εκτελεστότητα διοικητικής πράξης ή απόφασης είναι η παραγωγή έννομων αποτελεσμάτων, δηλαδή η γένεση εξ αυτής δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Πράξη είναι εκτελεστή εφόσον επιβάλλει υποχρεώσεις στο διοικούμενο, μη υφιστάμενες πριν την έκδοση της, η μη εκπλήρωση των οποίων παρέχει το δικαίωμα στη Διοίκηση να επικαλεσθεί τα μέσα του δικαίου για την εκτέλεσή τους. Πράξη εκτέλεσης είναι εκείνη που έχει ως λόγο την εφαρμογή εκτελεστής πράξης. Διοικητικά μέτρα για την εφαρμογή εκτελεστής πράξης συνιστούν πράξη εκτέλεσης που όπως υποδηλώνει ο όρος η πράξη δεν είναι αφ' αυτής γενεσιουργός δικαιωμάτων και υποχρεώσεων αλλά μοχλός για την υλοποίηση της γενέτειρας πράξης ή απόφασης. (Βλ. ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ, 1929-1959, σελ. 240, Τσάτσος - Η ΑΙΤΗΣΙΣ ΑΚΥΡΩΣΕΩΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ, σελ. 127 κ.επ., και Στασινόπουλος - ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ, σελ. 125). Χρήσιμη αναφορά για τη φύση και χαρακτήρα των πράξεων της Αρχής Λιμένων μπορεί να γίνει στην Ναυτικός Όμιλος Πάφου ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1992)1 Α.Α.Δ. 882 καθώς και στα χαρακτηριστικά πράξεων εξουσίας.
Πράξη δε χάνει τον εκτελεστό της χαρακτήρα όπου η έκδοσή της προοιωνίζεται από προγενέστερη εκτελεστή διοικητική πράξη. Το κριτήριο για την εκτελεστότητα πράξης ή απόφασης παραμένει αμετάβλητο και συναρτάται αποκλειστικά από τα έννομα αποτελέσματα της πράξης. Εάν η πράξη είναι παράγωγος εννόμων αποτελεσμάτων αυτή είναι εκτελεστή».
Το επίδικο Πιστοποιητικό Μη Εξουσιοδοτημένων Εργασιών (εφεξής «ΠΜΕΕ») σαφώς και αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη, αφ’ εαυτής δημιουργούσα δυσμενή για τα δικαιώματα του Αιτητή αποτελέσματα, η οποία δύναται να προσβληθεί με προσφυγή στο διοικητικό δικαστήριο. Το άρθρο 10Γ του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου (Κεφ.96) (εφεξής ο «Νόμος»), ως είχε κατά τον χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης (προ των τροποποιήσεων που επέφεραν οι Ν. 53(I)/2021 και Ν. 132(I)/2022), προέβλεπε ότι:
«10Γ. (1) Χωρίς επηρεασμό των διατάξεων του άρθρου 10 του παρόντος Νόμου, μετά τη συμπλήρωση των εργασιών, σε περίπτωση που η αρμόδια αρχή κρίνει ότι έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες ουσιώδους σημασίας, που αφορούν στην ανέγερση οικοδομής ή στη διενέργεια διαχωρισμού οικοπέδων εκτός των ορίων της ιδιοκτησίας ή στον ουσιώδη επηρεασμό των ανέσεων γειτονικών ιδιοκτησιών ή στον επηρεασμό της ασφάλειας του κοινού ή άλλων οικοδομών ή της δημόσιας υγείας ή σε άλλα θέματα που είναι δυνατό να καθορισθούν με διάταγμα του Υπουργού, που δεν είναι σύμφωνες με την άδεια που εκδόθηκε με βάση το άρθρο 3, κατόπιν αίτησης του κατόχου της άδειας ή οποιουδήποτε προσώπου έχει συμφέρον στην οικοδομή ή στο διαχωρισμό, ή αυτεπάγγελτα, η αρμόδια αρχή είναι δυνατό να εκδώσει πιστοποιητικό μη εξουσιοδοτημένων εργασιών, αφού ακολουθηθεί η διαδικασία των εδαφίων (2), (3), (5) και (6) του άρθρου 10, ανάλογα με την περίπτωση.
(2) Το πιστοποιητικό μη εξουσιοδοτημένων εργασιών που εκδίδεται δυνάμει του παρόντος άρθρου αποστέλλεται στον οικείο Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό και θεωρείται ως ενυπάρχουσα απαίτηση της αρμόδιας αρχής προς τον οικείο Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό για την εγγραφή απαγόρευσης εκούσιας μεταβίβασης και επιβάρυνσης της επηρεαζόμενης ακίνητης ιδιοκτησίας ή αυτοτελούς τμήματός της:
Νοείται ότι, η πιο πάνω απαγόρευση δεν ισχύει σε περίπτωση μη εκούσιας μεταβίβασης ή επιβάρυνσης ή μεταβίβασης λόγω κληρονομικής διαδοχής ή δωρεάς σε σύζυγο ή τέκνα ή πρόσωπο μέχρι τρίτου βαθμού συγγένειας και μεταφέρεται στους νέους ιδιοκτήτες.
(3) Για σκοπούς του παρόντος άρθρου, “εκούσια μεταβίβαση ή επιβάρυνση” σημαίνει μεταβίβαση ή επιβάρυνση της επηρεαζόμενης ακίνητης ιδιοκτησίας με την ελεύθερη βούληση του δικαιοπάροχου, χωρίς οποιοδήποτε καταναγκασμό του μετά τη λήψη νομικών μέτρων, και δεν περιλαμβάνει μεταβίβαση ή επιβάρυνση μετά από διαδικασία ειδικής εκτέλεσης δυνάμει του περί Πώλησης Γαιών (Ειδική Εκτέλεση) Νόμου, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται, μετά από δικαστικό διάταγμα, αναγκαστική εκτέλεση, εκποίηση συνεπεία υποθήκης ή άλλου ασφαλιστικού μέτρου».
Από τα ανωτέρω, είναι σαφής η δυσμενής φύση του ΠΜΕΕ εφόσον λειτουργεί ως απαίτηση της αρμόδιας αρχής για την, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, εγγραφή απαγόρευσης εκούσιας μεταβίβασης και επιβάρυνσης της επηρεαζόμενης ακίνητης ιδιοκτησίας. Και η δυσμενής της φύση είναι ανεξάρτητη από την έκδοση της άδειας περίφραξης, αλλά παράγει η ίδια τα πιο πάνω έννομα αποτελέσματα, ενώ λόγος έκδοσης του ΠΜΕΕ δεν αποτελεί η εφαρμογή της εκάστοτε οικοδομικής άδειας, την οποία αφορά.
Ως εκ τούτου η προδικαστική ένσταση των Καθ’ ων η αίτηση απορρίπτεται.
Απορριπτέα από την άλλη μεριά είναι και η θέση του Αιτητή ότι, με την παρούσα προσφυγή εναντίον του ΠΜΕΕ, (συμ)προσβαλλόμενη είναι και η άδεια περίφραξης. Καταρχάς η θέση αυτή του Αιτητή, ως τηλεγραφικά διατυπώθηκε, δεν συνοδεύεται από οποιαδήποτε νομική αιτιολόγηση ώστε να γίνει κατανοητό για ποιον λόγο τίθεται, άρα είναι φυσιολογικά απορριπτέα λόγω ανεπαρκούς τεκμηρίωσης.
Εν πάση περιπτώσει, σημειώνω ότι δε θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη αποτελεί το τέλος οποιασδήποτε σύνθετης διοικητικής ενέργειας, η οποία είχε εκκινήσει με την έκδοση της άδειας περίφραξης ώστε να μπορούσα να αντικρύσω την εν λόγω θέση του Αιτητή, υπό ένα τέτοιο πρίσμα. Περαιτέρω, ουδείς λόγος ακυρότητας εγείρεται εναντίον της άδειας περίφραξης ή όρων της ώστε να γίνει αντιληπτή έστω η δυσμένειά της και άρα ο λόγος που ο Αιτητής τη θέλει τώρα συμπροσβαλλόμενη με την παρούσα. Εξάλλου η άδεια περίφραξης δεν προσβάλλεται με τα αιτητικά της παρούσας προσφυγής που, άλλωστε, μια τέτοια προσβολή της, μετά από 26 και πλέον έτη από της έκδοσής της, θα ήταν εμφανώς εκπρόθεσμη.
Θεωρώ άρα ότι η νομιμότητα της άδειας περίφραξης, ως εκτελεστής διοικητικής πράξης, ανεξάρτητης από την επίσης εκτελεστή (ως ανέφερα) προσβαλλόμενη (ΠΜΕΕ), δεν είναι δυνατόν να αμφισβητηθεί στα πλαίσια της παρούσας προσφυγής, και άρα η εν λόγω θέση του Αιτητή απορρίπτεται.
Περνώ στους λόγους ακύρωσης.
Εγείρονται ισχυρισμοί ότι η προσβαλλόμενη παραβιάζει τον Νόμο, τις αρχές της ισότητας και χρηστής διοίκησης, ότι είναι προϊόν κατάχρησης εξουσίας, ανεπαρκούς έρευνας και πλάνης περί τα πράγματα καθώς και ότι είναι αναιτιολόγητη. Ως προς το τελευταίο, η ευπαίδευτη συνήγορος του Αιτητή θέτει (παράγραφος 1 σε σελ. 16 Αγόρευσης Αιτητή) ότι δεν υπάρχει κανένα πρακτικό ή έγγραφο των Καθ’ ων η αίτηση που να αιτιολογεί την επίκληση του άρθρου 10Γ του Νόμου.
Η βασιμότητα των ισχυρισμών περί ανεπαρκούς έρευνας, πλάνης περί τα πράγματα και ελλιπούς αιτιολογίας, θεωρώ «αναδύεται» ήδη δεδομένου του περιεχομένου των πρακτικών σε συνάρτηση με αυτό της προσβαλλόμενης, αποσπάσματα των οποίων παρέπεμψα πιο πάνω.
Αναγιγνώσκοντας από την αρχή ως το τέλος το Πρακτικό, μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί ότι ουδεμία απόφαση για έκδοση ΠΜΕΕ δυνάμει του άρθρου 10Γ του Νόμου εξεδόθη ως προς το τεμάχιο.
Όσες αναφορές περιέχονται στο Πρακτικό, και δεν είναι λίγες[2], ομιλούν για έκδοση Πιστοποιητικού Έγκρισης δυνάμει του άρθρου 10(5) του Νόμου και όχι για έκδοση ΠΜΕΕ δυνάμει του άρθρου 10Γ του Νόμου, το οποίο αποτελεί τελείως διαφορετικό πιστοποιητικό από πιστοποιητικό έγκρισης, εφόσον με το ΠΜΕΕ δεν εγκρίνεται η οικοδομική εργασία αλλά αντιθέτως θεωρείται ότι έχει εκτελεστεί με παρατυπίες τέτοιου βαθμού, οι οποίες μάλιστα θα πρέπει να λειτουργήσουν ως βάρος επί του τεμαχίου.
Τελείως όμως αντίθετα με το περιεχόμενο της απόφασης των Καθ’ ων η αίτηση, ως τουλάχιστον αυτή καταγράφηκε στο Πρακτικό των Καθ’ ων η αίτηση, με την προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία υπογράφεται από τον Δήμαρχο στις 10.01.2019, εξεδόθην ΠΜΕΕ περιλαμβάνοντας μάλιστα ως μη εξουσιοδοτημένες εργασίες ότι:
«1. Στο τεμάχιο έχουν ανεγερθεί παράνομα υποστατικό με ευτελή υλικά διαστάσεων περίπου 3,50μ X 23,00μ καθώς και διαμόρφωση χώρου με σκυρόδεμα διαστάσεων 24,50μΧ23,50μ».
Είναι εμφανές άρα κατά την άποψή μου ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι προϊόν πραγματικής και νομικής πλάνης εφόσον δεν συνάδει με την, επί Πρακτικού, απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση. Επίσης βέβαια η προσβαλλόμενη είναι και αναιτιολόγητη δεδομένου ότι τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου είναι αντιφατικά, σε τέτοιο βαθμό, ώστε καθίσταται αδύνατη η μόρφωση δικαστικής κρίσης.
Πέραν της διάστασης Πρακτικού και ΠΜΕΕ, διάσταση την οποία θεωρώ καταλυτική, ούτως ή άλλως, για τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης, η αντιφατικότητα έγκειται και στο ότι, τα υπόλοιπα ουσιώδη στοιχεία του διοικητικού φακέλου και βασικά η Έκθεση είναι ασαφή ή περιέχουν αντιφατικά στοιχεία μη δυνάμενα να οδηγήσουν σε ασφαλές συμπέρασμα ως προς την διοικητική απόφαση. Καταρχάς, στο επίμαχο θέμα 1 της συνεδρίας των Καθ’ ων η αίτηση ημερομηνίας 21.12.2018 που βρίσκεται στο Πρακτικό[3], γίνεται λεκτική μόνο αναφορά στην «έκθεση επιθεώρησης για έκδοση πιστοποιητικού εγκρίσεως». Καμία όμως παραπομπή στο κείμενο του Πρακτικού υπάρχει ως προς την υιοθέτησή ή αποδοχή της Έκθεσης ή την απόφαση όπως η σημείωση, η οποία περιέχεται στην Έκθεση (περί παράνομου οικοδομήματος από ευτελή υλικά), ενσωματωθεί τελικά και στο ΠΜΕΕ. Περαιτέρω, η καταφυγή, εκ μέρους του Δικαστηρίου, στον διοικητικό φάκελο και δη στο περιεχόμενο της Έκθεσης, όχι μόνον δε διασώζει την έλλειψη αιτιολογίας ή τη διοικητική κρίση αλλά την καθιστά ακόμα πιο προβληματική επιβεβαιώνοντας την πλημμέλειά της.
Οι 3 επιγραμματικές σημειώσεις της Έκθεσης[4], καταγράφουν, η υπό αριθμό 1 σημείωση ότι η ανέγερση της περίφραξης εκτελέστηκε σύμφωνα με την άδεια περίφραξης, η υπό αριθμό 2 σημείωση είναι σχεδόν πανομοιότυπη με την αναφερόμενη στο ΠΜΕΕ ως παρατυπία (περί οικοδομής από ευτελή υλικά), ενώ με την υπό αριθμό 3 σημείωση προτείνεται η έκδοση «Πιστοποιητικού Τελικής Έγκρισης Μη εξουσιοδοτημένων Εργασιών».
Τα επίμαχα άρθρα 10 και 10Γ του Νόμου όμως, σαφώς και δεν προβλέπουν την έκδοση ενός τέτοιου πιστοποιητικού που να είναι δηλαδή και έγκρισης αλλά και μη εξουσιοδοτημένων εργασιών.
Η ως άνω όμως διφορούμενη (ή πεπλανημένη) εισήγηση, η οποία περιέχεται στην Έκθεση, ιδίως σε συνδυασμό με όσα καταγράφουν οι προηγούμενες δύο σημειώσεις, δηλαδή η μεν υπό 1 να θεωρεί ότι η περίφραξη έγινε σύμφωνα με τους όρους και άρα είναι θετική ενώ η υπό 2 να ομιλεί για παράνομη ανέγερση υποστατικού και άρα να είναι αρνητική, καθιστά τελικά αδύνατο ακόμα κι αν θεωρούσα ότι οι Καθ’ ων η αίτηση είχαν υιοθετήσει την εισήγηση στην Έκθεση, να γίνει αντιληπτό ποιο τελικά ήταν το περιεχόμενο της.
Το άρθρο 28(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(I)/1999) προβλέπει ότι η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης πρέπει να είναι σαφής, ώστε να μην αφήνει αμφιβολίες ως προς το ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οδήγησε το διοικητικό όργανο στη λήψη της απόφασης. Παράλληλα το άρθρο 26(1) θέτει ότι η διοικητική πράξη πρέπει να είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη, ιδίως όταν είναι αντίθετη ως προς το περιεχόμενο της με τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου.
Η παρούσα, είναι μια τέτοια περίπτωση. Ο διοικητικός φάκελος φανερώνει διαφορετική βούληση των Καθ’ ων η αίτηση στο Πρακτικό από αυτή που τελικά αποτυπώθηκε στο προσβαλλόμενο ΠΜΕΕ, τα δε στοιχεία του διοικητικού φακέλου είναι αντιφατικά σε τέτοιο βαθμό που καθιστούν την προσβαλλόμενη ακυρωτέα ως πάσχουσα τόσο σε επίπεδο αιτιολογίας όσο και ως προϊόν πραγματικής και νομικής πλάνης.
Δεδομένων όλων όσων ανέφερα πάνω, παρέλκει η εξέταση των υπολοίπων λόγων ακύρωσης. Η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται με 2.100 ευρώ έξοδα πλέον ΦΠΑ υπέρ του Αιτητή και εναντίον των Καθ’ ων η αίτηση.
Φ. Καμένος, ΔΔΔ
[1] Σημειώνεται ότι όσα έγγραφα ακολουθούν το κυανό 15 (Κυανό 15 είναι η απόδειξη είσπραξης δικαιωμάτων για την άδεια περίφραξης ημερ. 21.09.1993), και τα οποία είναι πρόσφατα, ήτοι από το 2018 και εντεύθεν, δεν φέρουν αρίθμηση.
[2] Συγκεκριμένα αναφέρθηκαν:
«Ο Δημοτικός Μηχανικός, αφού παρουσίασε τα πρακτικά της Εκτελεστικής Επιτροπής, ανέφερε πως το θέμα 2.1 που αφορούσε το πιστοποιητικό εγκρίσεως για την περίφραξη, η οποία υλοποιήθηκε με την αίτηση Β615/1992,
(…)
Ο Δήμος σύμφωνα με το Κεφ. 96 άρθρο 10(5) μπορεί να εκδώσει πιστοποιητικό έγκρισης σύμφωνα με την άδεια περίφραξης και να ζητήσει από το Κτηματολόγιο τον εκσυγχρονισμό του τίτλου.
(…)
O κύριος Πχχχχχχχχχ ανέφερε πως σύμφωνα με το κεφ.96 άρθρο 10) (5) η αρμόδια αρχή, μετά από σχετική αίτηση που υποβάλλεται από τον κάτοχο άδειας ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει συμφέρον στην οικοδομή ή στο διαχωρισμό ή αυτεπάγγελτα, εκδίδει πιστοποιητικό έγκρισης της εργασίας, όταν ικανοποιηθεί ότι η εργασία ολοκληρώθηκε σύμφωνα με την άδεια. (…)
Νοείται ότι περαιτέρω το πιστοποιητικό έγκρισης που εκδίδεται σύμφωνα με το παρόν άρθρο καθιστά νόμιμη κάθε εργασία στην οποία αναφέρεται και είναι δυνατό να εκδοθεί ανεξάρτητα από την ύπαρξη σε ισχύ πολεοδομικής άδειας ή άδειας οικοδομής. Η αρμόδια αρχή είναι δυνατό να εκδίδει πιστοποιητικό έγκρισης για τμήμα της εργασίας ή του θέματος για το οποίο εκδόθηκε άδεια. Η αρμόδια αρχή αποστέλλει πάντοτε στον Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό αντίγραφο κάθε πιστοποιητικού έγκρισης, που εκδίδεται σύμφωνα με τον παρόντα Νόμο.
(…)
3. Τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, αφού αντάλλαξαν απόψεις/ εισηγήσεις μεταξύ τους, αποφάσισαν την αυτεπάγγελτη, έκδοση Πιστοποιητικού έγκρισης σύμφωνα με την άδεια περίφραξης δυνάμει του φάκελου Β615/92. (…)».
[3] Ως θέμα αναφέρεται:
«Πρακτικά Εκτελεστικής Επιτροπής ημερ. 17/12/2018 (επισυνάπτονται πρακτικά Εκτελεστικής Επιτροπής, Έκθεση Επιθεώρησης για έκδοση Πιστοποιητικού Εγκρίσεως)».
[4] Το κείμενό της Έκθεσης έχει παρατεθεί ανωτέρω.