ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση αρ. 463/2021)
24 Μαΐου 2024
[ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Σ. Π.
Αιτητή,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Καθ’ ων η αίτηση.
……………………………
Ανδρέας Κλεάνθους, για τον αιτητή.
Παντελής Κωνσταντίνου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.: Ο αιτητής γεννηθείς το έτος 1963, ασκούσε το επάγγελμα του εργολάβου οικοδομών. Μετά από πτώση που είχε στην εργασία του, κατά το έτος 2016, υπεβλήθη σε τρείς χειρουργικές επεμβάσεις στον αγκώνα του αριστερού του χεριού. Στις 24.4.2017 υπέβαλε αίτηση για σύνταξη ανικανότητας, συνοδευόμενη από ιατρική έκθεση του θεράποντος ιατρού του, με διάγνωση την ύπαρξη συντριπτικού κατάγματος αριστερού αγκώνος. Ο ιατρός του, σημείωσε πως κατά τον χρόνο υποβολής της ιατρικής του έκθεσης, ήτοι κατά την 21.4.2017, ο αιτητής είναι ανίκανος για την άσκηση του επαγγέλματός του, ενώ κατέγραψε ερωτηματικό στην ερώτηση του κατά πόσον υπάρχει πρόβλεψη ο αιτητής να παραμείνει μόνιμα ανίκανος για άσκηση του επαγγέλματός του, όπως επίσης και ερωτηματικό αναφορικά με το κατά πόσον μπορεί να εργάζεται με μερική απασχόληση στο συγκεκριμένο επάγγελμα.
Η εν λόγω αίτηση απορρίφθηκε, όπως αυτό του γνωστοποιήθηκε με την επιστολή των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ημερομηνίας 10.7.2017, καθότι δεν πληρούσε την προϋπόθεση του άρθρου 40(1)(β) του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου, ήτοι δεν είχε αποδείξει ότι προβλέπεται να παραμείνει μόνιμα ανίκανος προς εργασία. Κατά της απορριπτικής αποφάσεως, ο αιτητής άσκησε ιεραρχική προσφυγή ενώπιον της Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, υποβάλλοντας και νέα έκθεση από τον θεράποντα ιατρό του. Αυτή τη φορά, ο ιατρός κατέγραψε πως ο αιτητής είναι μόνιμα ανίκανος για την άσκηση του επαγγέλματός του και πως προβλέπει ότι θα παραμείνει μόνιμα ανίκανος, σημειώνοντας πως υπάρχει αδυναμία ενεργητικής κίνησης από φόρτιση αριστερού αγκώνα.
Ο Διευθυντής των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με βάση τα νέα πρόσθετα στοιχεία που προσκόμισε ο αιτητής, αποφάσισε όπως αναθεωρήσει την απόφασή του ημερομηνίας 10.7.2017 και επανεξετάσει την αίτησή του, με παραπομπή σε Πρωτοβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο. Κλήθηκε όπως παρουσιαστεί προς εξέταση στις 16.1.2018. Το Πρωτοβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο, όπως καταγράφεται στην έκθεσή του, έκρινε τον αιτητή, κατά τον χρόνο της εξέτασης, ανίκανο προς άσκηση του επαγγέλματος του οικοδόμου, με πρόβλεψη πως θα παραμείνει μόνιμα ανίκανος προς άσκηση του επαγγέλματός του. Σημείωσε δε, πως μπορεί να αποδώσει ελαφρά εργασία, συγκρινόμενος με αυτήν που αποδίδει άτομο υγιές, με την ίδια μόρφωση και δυνατότητες και πως κρίνονται απαγορευτικές η εργασία βάρδιας, εργασία με κίνδυνο πτώσης και εργασία με συχνές επικύψεις, ανυψώσεις, μεταφορές αντικειμένων. Ανέφερε πως κρίνεται απαραίτητη η επανεξέταση της αιτήσεως, σε ένα χρόνο. Εν τέλει, η αίτηση για καταβολή σύνταξης ανικανότητας, εγκρίθηκε σε ποσοστό 75%, από 14.4.2017.
Ο αιτητής κλήθηκε εκ νέου προς επανεξέταση από Ιατρικό Συμβούλιο στις 24.9.2019. Οι ιατροί που εξέτασαν αυτή τη φορά τον αιτητή, διαπίστωσαν πως δεν είναι ανίκανος προς άσκηση του επαγγέλματός του κι ούτε προβλέπεται να παραμείνει μόνιμα ανίκανος. Όπως αναφέρθηκε, «Ο ασθενής παρουσιάζει πλήρη κινητικότητα αριστ. αγκώνα χωρίς πόνο. Μυϊκή ισχύς και μυϊκή μάζα αρ. άνω άκρου φυσιολογική. Ικανός για την εργασία του». Ως αποτέλεσμα αυτής της εξέτασης, ήταν ο τερματισμός της σύνταξης ανικανότητας, από 30.9.2019, ως αυτό του γνωστοποιήθηκε με την επιστολή ημερομηνίας 22.10.2019. Κατά της εν λόγω αποφάσεως, ο αιτητής άσκησε ιεραρχική προσφυγή ενώπιον της Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Κλήθηκε προς εξέταση από Δευτεροβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο, στις 9.10.2020. Αναφέρθηκε, ως διάγνωση, κάταγμα αριστερού αγκώνα, μετατραυματικά συμπτώματα και κατάλοιπα ωλένιας νευρίτιδας. Στη βάση της εξέτασης, ο αιτητής κρίθηκε ικανός προς άσκηση του επαγγέλματος του εργολάβου οικοδομών. Όπως αναφέρθηκε στην αιτιολόγηση της απόφασης:-
«Με βάση τα κλινικά ευρήματα και μετά από έλεγχο των πιστοποιητικών που παρουσίασε κρίνουμε ότι δεν απώλεσε τα 2/3 της ικανότητας του για εργασία».
Η εν λόγω απόφαση, γνωστοποιήθηκε προς τον αιτητή στις 26.2.2021, η νομιμότητα της οποίας συνιστά την προσβαλλόμενη με την υπό εκδίκαση προσφυγή, διοικητική απόφαση.
Δια του ευπαιδεύτου συνηγόρου του, ο αιτητής υποστήριξε πως από τον διοικητικό φάκελο απουσιάζουν τα πρακτικά του Πρωτοβάθμιου Ιατρικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 24.9.2019, το οποίο είχε κρίνει τον αιτητή ικανό προς εργασία. Κατά τις εισηγήσεις, είναι άγνωστο το τί είχε ληφθεί υπόψη του Ιατρικού Συμβουλίου, προκειμένου αυτό να καταλήξει σε κρίση περί ικανότητας του να ασκεί το επάγγελμά του.
Κατά δεύτερον, διατείνεται ο αιτητής πως, κατά την εξέταση ενώπιον του Δευτεροβάθμιου Ιατρικού Συμβουλίου ημερομηνίας 9.10.2020, είχε προσκομίσει ακτινογραφίες και ηλεκτροβιωγράφημα, τα οποία το Συμβούλιο αρνήθηκε να παραλάβει και να εξετάσει, ενώ δεν εντοπίζεται ούτε κι η νέα ιατρική έκθεση του θεράποντος ιατρού του, ημερομηνίας 5.7.2020. Κατά τις εισηγήσεις, η τελική κατάληξη του Δευτεροβάθμιου Ιατρικού Συμβουλίου, είναι αναιτιολόγητη, αφού δεν προκύπτει επαρκές αιτιολογικό έρεισμα ως προς την τελική κατάληξη των καθ’ ων η αίτηση να κρίνουν πως ο αιτητής δεν έχει απωλέσει τα 2/3 της ικανότητας του προς εργασία.
Οι καθ’ ων η αίτηση, στη γραπτή τους αγόρευση, παραθέτουν απλώς τα γεγονότα και γενική νομολογία, χωρίς να απαντούν στους ισχυρισμούς που τίθενται εκ μέρους του αιτητή, τακτική που πρέπει να αποφεύγεται, καθότι η γραπτή αγόρευση καθίσταται, ουσιαστικά εν τέλει, κενή περιεχομένου.
Έχω ενώπιον μου τους δύο διοικητικούς φακέλους που έχουν κατατεθεί στη διαδικασία ως Τεκμήρια 1 και 2, ήτοι ο φάκελος των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ο φάκελος του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Αποτελεί γεγονός αδιαμφισβήτητο, πως ο αιτητής λόγω συντριπτικού κατάγματος αριστερού αγκώνα, είχε υποβληθεί σε τρεις χειρουργικές επεμβάσεις προς αποκατάσταση, γεγονός που οδήγησε στη λήψη σύνταξης ανικανότητας σε ποσοστό 75% από τον Απρίλιο του 2017. Το ζήτημα της ικανότητας του αιτητή προς εργασία, ήταν υπό επανεξέταση. Αυτό το εισηγήθηκε τόσο ο θεράπων ιατρός του, όσο και το Πρωτοβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο που είχε εξετάσει αρχικά τον αιτητή το έτος 2017.
Συνεπώς, η αρχική κρίση περί λήψης σύνταξης ανικανότητας από τον αιτητή κατά ποσοστό 75%, ήταν υπό επανεξέταση. Εξ’ ου και κλήθηκε για νέα ιατρική εξέταση κατά την 24.9.2019. Ο αιτητής υποστηρίζει πως δεν εντοπίζονται στο διοικητικό φάκελο τα πρακτικά του Πρωτοβάθμιου Ιατρικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 24.9.2019. Η εν λόγω έκθεση του Πρωτοβάθμιου Ιατρικού Συμβουλίου ημερομηνίας 24.9.2019, περιέχεται στα ερυθρά 96-93 του Τεκμηρίου 1. Όπως καταγράφεται σ’ αυτήν, ο αιτητής αναφέρει άλγος στον αριστερό αγκώνα και αιμωδίες στην κατανομή των ωλενίων. Από κλινική εξέταση στο μυοσκελετικό σύστημα (παράγραφο 4.7 της έκθεσης), διαπιστώθηκε περιοδική οσφυαλγία στην σπονδυλική στήλη, στα άνω άκρα εντοπίστηκε πλήρης κινητικότητα αριστερού αγκώνα χωρίς πόνο, η μυϊκή ισχύς αριστερού άνω άκρου με κίνηση φυσιολογική, ενώ στις εργαστηριακές εξετάσεις γίνεται αναφορά σε ακτινογραφία ημερομηνίας 25.6.2019, στην οποία φαίνεται πλήρης πόρωση ωλεκρανίου οστού. Βάσει τούτων, ο αιτητής κρίθηκε ικανός προς εκτέλεση του επαγγέλματος του εργολάβου οικοδομών. Όπως αναφέρθηκε στην αιτιολογία της απόφασης «Ο ασθενής παρουσιάζει πλήρη κινητικότητα αριστ. αγκώνα χωρίς πόνο. Μυϊκή ισχύς και μυϊκή μάζα αρ. άνω άκρου φυσιολογική. Ικανός για την εργασία του».
Λαμβανομένων υπόψη των πιο πάνω και στην απουσία έγερσης οποιοδήποτε άλλου λόγου ακύρωσης σε σχέση με την κατάληξη, κρίνεται πως το Πρωτοβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο κατά την κλινική εξέταση του αιτητή στις 24.9.2019, έχοντας ενώπιον του και την ακτινογραφία ημερομηνίας 25.6.2019, εύλογα κατέληξε στο συγκεκριμένο συμπέρασμα, για το οποίο κρίνεται πως παρέχεται αιτιολογία και δίδονται συγκεκριμένες λεπτομέρειες, τόσο όσον αφορά την κινητικότητα του αριστερού αγκώνα, η οποία χαρακτηρίζεται πλήρης, όσο και αναφορικά με την μυϊκή ισχύ και μάζα, η οποία χαρακτηρίζεται ως ικανοποιητική.
Δεν ισχύει όμως το ίδιο σε σχέση με την κατάληξη του Δευτεροβάθμιου Ιατρικού Συμβουλίου, που εξέτασε τον αιτητή στις 9.10.2020, ήτοι ενάμιση χρόνο μετά την εξέταση από το Πρωτοβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο. Όπως προκύπτει από τα ερυθρά 36 – 34 του Τεκμήριου 2, ο αιτητής είχε προσκομίσει προς την Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στα πλαίσια υποβολής της ιεραρχικής προσφυγής ημερομηνίας 15.12.2020, νέα έκθεση του θεράποντος ιατρού του, ημερομηνίας 5.7.2020, στην οποία αναφέρεται πως ο αιτητής χρήζει μεταφοράς ωλένιου νεύρου αριστερού αγκώνα και πως θα πρέπει να υποβληθεί σε νέα χειρουργική επέμβαση. Κατά την εισήγηση επίσης του θεράποντος ιατρού, ο αιτητής μπορούσε να εκτελεί μόνον ελαφρά εργασία, αφού δεν δύναται να εκτελεί χειρωνακτική εργασία.
Παρά ταύτα, το Δευτεροβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο, όπως αναφέρεται στην έκθεσή του ημερομηνίας 9.10.2020, καταλήγει πως ο αιτητής δεν είναι ανίκανος να εκτελεί το επάγγελμά του και πως με βάση τα κλινικά ευρήματα και μετά από έλεγχο των πιστοποιητικών που ο αιτητής παρουσίασε, δεν έχει απωλέσει τα 2/3 της ικανότητας του για εργασία.
Καμία, όμως, αναφορά έγινε στη νέα ιατρική έκθεση του θεράποντος ιατρού του αιτητή, ημερομηνίας 5.7.2020, σε σχέση με την νέα χειρουργική επέμβαση για μεταφορά του ωλένιου νεύρου αριστερού αγκώνα, στην οποία θα πρέπει να υποβληθεί ο αιτητής. Δημιουργείται κενό έρευνας των προσαχθέντων πιστοποιητικών και ιατρικών εκθέσεων εκ μέρους του Δευτεροβάθμιου Ιατρικού Συμβουλίου, ενώ από τα όσα καταγράφονται στην εν λόγω έκθεση, δεν παρέχεται αιτιολόγηση και παράθεση των λόγων για τους οποίους κρίθηκε πως ο αιτητής, παρόλες τις χειρουργικές επεμβάσεις στις οποίες έχει υποβληθεί στον αγκώνα, δεν έχει απωλέσει τα 2/3 της ικανότητας του για εργασία. Αυτό, χωρίς να γίνει οποιαδήποτε αναφορά στα νέα δεδομένα της μεταφοράς του ωλένιου νεύρου του αριστερού αγκώνα, για το οποίο ο θεράπων ιατρός καταγράφει, στη δική του έκθεση, την αναγκαιότητα νέας χειρουργικής επέμβασης.
Τα πιο πάνω, θα έπρεπε να τύχουν διερεύνησης κατά την εξέτασης της ιεραρχικής προσφυγής, η οποία δε λειτουργεί ως έφεση, στη βάση των ενώπιον του Διευθυντή, δηλαδή, εγγράφων, αλλά ως νέα διερεύνηση όλων των νέων δεδομένων, έτσι ώστε να εξεταστούν και να διορθωθούν τυχόν λάθη ή παραλείψεις που προηγήθηκαν από το διοικητικό όργανο, προκειμένου το ιεραρχικά ανώτερο όργανο να καταλήξει στα δικά του ανεξάρτητα συμπεράσματα (Tsouloftas v. Republic (1983) 3 C.L.R. 426, Kyriakou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1207, Εταιρεία Αστικών Λεωφορείων Πάφου (ΑΔΕΠΑ) Λτδ. ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 837, Ιωαννίδου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ 75).
Επομένως, κατά την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής, η οποία δεν έχει την έννοια της έφεσης κι η οποία δεν αποσκοπεί στην αναθεώρηση της ορθότητας της απόφασης του ιεραρχικά κατώτερου διοικητικού οργάνου, έπρεπε να εξεταστεί και συναξιολογηθεί η νέα έκθεση του θεράποντος ιατρού του αιτητή, ημερομηνίας 5.7.2020, ενώ καμία αναφορά σ’ αυτήν έγινε.
Καίτοι το κατά πόσον ένας αιτητής είναι ή όχι ικανός προς εργασία, δεν αποτελεί θέμα για το οποίο το Δικαστήριο έχει την τεχνογνωσία να αποφανθεί, εντούτοις, για λόγους χρηστής διοίκησης, αναμένεται η πρόσδοση από το εξειδικευμένο στο θέμα αυτό, Δευτεροβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο, τεκμηριωμένων απαντήσεις και εξηγήσεων, σε σχέση με την κατάληξη αυτή.
Είναι για τους πιο πάνω λόγους που κρίνεται πως το Δευτεροβάθμιο Ιατρικό Συμβούλιο, δεν προέβη σε διερεύνηση όλων των ενώπιον του δεδομένων, αλλά κι εγγράφων / ιατρικών εκθέσεων, ούτε κι έδωσε την αναγκαία αιτιολογία για την κατάληξή του πως ο αιτητής δεν έχει απωλέσει τα 2/3 της ικανότητας του προς εργασία.
Με γνώμονα τα πιο πάνω, η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος. Ως προς τα έξοδα, επιδικάζεται ποσό €1.800 πλέον Φ.Π.Α., υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ’ ων η αίτηση.
Γαβριήλ, Δ.Δ.Δ.