ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Υπόθεση Αρ. 270/2020
13 Ιουνίου, 2024
[Φ. ΚΑΜΕΝΟΣ, ΔΔΔ.]
ΑΝΑΦOΡΙΚΑ ΜΕ ΤA ΑΡΘΡA 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Ά. Γ.
Αιτητή
Και
Δήμου Πάφου
Καθ' ου η Αίτηση
.........
Στάλω Τρύφωνος για Χρήστος Γεωργιάδης & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε, Δικηγόροι για Αιτητή
Φοινικούλα Στεφάνου για Στεφάνου & Στεφάνου ΔΕΠΕ Δικηγόροι για Καθ' ου η αίτηση.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Φ. Καμένος, ΔΔΔ.: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής αξιώνει ακύρωση της απόφασης του Καθ’ ου η αίτηση ημερ. 13.01.2020 να απορρίψει το αίτημά του να του παρασχεθει πληροφόρηση και πρόσβαση σε έγγραφα και πληροφορίες που σχετίζονται με το ενδεχόμενο ανέγερσης Ναού στον Δημόσιο Κήπο της Πάφου.
Ο Αιτητής κατάγεται και διατηρεί κατοικία και γραφείο στην Πάφο. Μαζί με ομάδα άλλων προσώπων (περίοικοι ή κάτοικοι Πάφου) εντός του έτους 2019 γνωστοποίησαν γραπτώς την ένστασή τους στην ανέγερση οικοδομών, περιλαμβανομένου ναού εντός του Δημοσίου Κήπου στην Πάφο (εφεξής ο «Κήπος») επικαλούμενοι σοβαρές περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις. Ζήτησαν περαιτέρω, εντός του ίδιου έτους (2019) από τον Καθ’ ου η αίτηση, συγκεκριμένα έγγραφα των οποίων την ύπαρξη είχαν πληροφορηθεί από δημόσιες δηλώσεις αξιωματούχων του. Σ’ αυτά περιλαμβάνονταν πρακτικά συγκεκριμένων συνεδριών (Μαρτίου, Απριλίου, Ιουνίου 2019) του Δημοτικού Συμβουλίου, όπου συζητήθηκε το ενδεχόμενο ανέγερσης ναού στον Κήπο, απόφαση για δημιουργία κοινής ομάδας μελέτης μεταξύ του Καθ’ ου η αίτηση και της Ιεράς Μητρόπολης Πάφου και άλλα.
Λόγω μη ανταπόκρισης του Καθ’ ου η αίτηση, αποτάθηκαν με επιστολές του Αιτητή στον Υπουργό Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ο οποίος με επιστολή του ημερομηνίας 10.10.2019 επεσύναψε γνωμάτευση [με βάση το άρθρο 15 του Ν.140(Ι)/2005] του Τμήματος Περιβάλλοντος ημερομηνίας 20.08.2010 αναφορικά με την κατασκευή και λειτουργία ναού στον Κήπο καλώντας τον Καθ’ ου η αίτηση, εφόσον είναι κάτοχος περιβαλλοντικής πληροφόρησης, να την παράσχει στο ενδιαφερόμενο κοινό.
Κατόπιν τούτου, ο Καθ’ ου η αίτηση με επιστολή του ημερομηνίας 13.01.2020 απάντησε αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι το αίτημα είναι πρόωρο καθότι σε εκείνο το στάδιο δεν εκκρεμούσε οποιαδήποτε αίτηση της Ιεράς Μητρόπολης για πολεοδομική άδεια ανέγερσης ναού ή για τη λήψη προκαταρκτικών απόψεων, δεν έχει συσταθεί κοινή ομάδα μελέτης παρά το ότι λήφθηκε απόφαση για αυτή κτλ. Ανέφερε περαιτέρω ότι το Δημοτικό Συμβούλιο εξέφρασε προκαταρκτικά τη θέση ότι δεν είναι αντίθετο στην έκδοση τέτοιων αδειών λαμβάνοντας υπόψη ότι τέτοια ενέργεια θα διευθετούσε πλήρως τις δικαστικές διαφορές του Καθ’ ου η αίτηση με την Ιερά Μητρόπολη Πάφου και ότι «το Συμβούλιο έδωσε θετική άποψη χωρίς όμως αυτό να γίνει στο πλαίσιο της εξέτασης πολεοδομικής αίτησης». Σε αυτή τη βάση, αρνήθηκε να δώσει τα έγγραφα τα οποία ζητήθηκαν.
Ο Αιτητής προσέβαλε την πιο πάνω άρνηση του Καθ’ ου η αίτηση με την παρούσα προσφυγή, η οποία καταχωρήθηκε στις 16.03.2020.
Με επιστολή του ημερομηνίας 13.05.2021 και κατόπιν όχλησης του Αιτητή (η οποία φέρεται να ήταν ημερομηνίας 25.09.2020), ο Υπουργός κάλεσε τον Καθ’ ου η αίτηση όπως προμηθεύσει αντίγραφο της αίτησης της Ιεράς Μητρόπολης για πολεοδομική άδεια για χορήγηση πολεοδομικής άδειας για ανέγερση ναού στον Κήπο (η οποία είχε στο μεταξύ υποβληθεί στις 20.01.2020) και «αντίγραφα οποιωνδήποτε άλλων σχετικών αιτήσεων, εγγράφων και επιστολών», ενώ παράλληλα ανέφερε ότι άλλα σχετικά έγγραφα ως η Αιτιολογημένη Διαπίστωση Περιβαλλοντικής Αρχής και η ΜΕΕΠ, βρίσκονται δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα του Τμήματος Περιβάλλοντος και άρα προσβάσιμα από το κοινό.
Κατόπιν τούτης της επιστολής, με νεώτερη επιστολή του ημερομηνίας 28.05.2021 ο Αιτητής αξίωσε εκ νέου τα έγγραφα που είχε ζητήσει το 2019 (πρακτικά συνεδριών Δημοτικού Συμβουλίου Μαρτίου, Απριλίου, Ιουνίου 2019, απόφαση για δημιουργία κοινής ομάδας μελέτης μεταξύ του Καθ’ ου η αίτηση και της Ιεράς Μητρόπολης Πάφου κ.α) επιπλέον δε αξίωσε και αντίγραφο της αίτησης για πολεοδομική άδεια, η οποία είχε στο μεταξύ (ως ανέφερα) υποβληθεί.
Στις αγορεύσεις του Αιτητή αναφέρεται ότι, μετά την επιστολή του Υπουργού ημερομηνίας 13.05.2021 ο Καθ’ ου η αίτηση συμμορφώθηκε και του έδωσε όλα τα έγγραφα που είχε ζητήσει. Κατά τη δικάσιμο ημερομηνίας 23.01.2024, που η υπόθεση είχε οριστεί για το σκοπό αυτό, αναφέρθηκε από τους δικηγόρους του Καθ’ ου η αίτηση ότι πράγματι υπάρχει συμμόρφωση από τον Ιούνιο 2021, δηλαδή μετά την επιστολή του Αιτητή ημερομηνίας 28.05.2021. Αυτό όμως έγινε τότε, κατά την εισήγηση του Καθ’ ου η αίτηση, διότι είχε πλέον υποβληθεί η αίτηση για πολεοδομική άδεια και άρα ήταν ο κατάλληλος χρόνος.
Δεδομένης της ικανοποίησης του αιτήματος του, ο Αιτητής εισηγήθηκε απόσυρσή της προσφυγής αξιώνοντας όμως τα έξοδα, εισήγηση, η οποία δεν βρήκε σύμφωνη την πλευρά του Καθ’ ου η αίτηση. Αν και συμφωνεί ότι ο Καθ’ ου η αίτηση συμμορφώθηκε και άρα ότι η παρούσα δεν έχει αντικείμενο θεωρεί ότι η συμμόρφωση έγινε μετά την καταχώριση της αίτησης για πολεοδομική άδεια και άρα όταν είχε υποβληθεί η προσφυγή, αυτή ήταν πρόωρη. Δεδομένης της διαφωνίας των μερών ως προς τα έξοδα, επιφυλάχθηκε απόφαση του Δικαστηρίου ως προς τούτο.
Θα πρέπει καταρχάς να υπομνησθεί ότι, δυνάμει του Κανονισμού 22 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, «τα δικαστικά έξοδα οιασδήποτε διαδικασίας θα επαφίενται εις την κρίσιν του Δικαστηρίου» και η επιδίκαση τους ανάγεται στη σύμφυτη δικαιοδοσία του δικαστηρίου, απαραίτητη για την εκπλήρωση του δικαστικού έργου (Χατζηγεωργίου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 23). Γνώμονα για την άσκηση της διακριτικής αυτής εξουσίας του δικαστηρίου αποτελούν τα γεγονότα της υπόθεσης, κυρίως το αποτέλεσμα. Η δικαίωση του διαδίκου επιμαρτυρεί το δικαιολογημένο των εξόδων, στην απουσία αποχρώντων λόγων περί του αντιθέτου και για το λόγο αυτό τα έξοδα ακολουθούν, κατά κανόνα, το αποτέλεσμα της απόφασης (Pavlos Varellas Trading Co Ltd κ.ά ν Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων (2003) 3 ΑΑΔ 398). Έχοντας αυτά κατά νου προχωρώ να εξετάσω τις εκατέρωθεν θέσεις.
Με την ένστασή του ο Καθ’ ου η αίτηση εγείρει δύο προδικαστικές ενστάσεις. Πρώτα ότι ο Αιτητής δε διαθέτει το απαραίτητο έννομο συμφέρον για καταχώριση της παρούσα προσφυγής γιατί δε θεμελιώνει ζημιά από την απόρριψη του αιτήματος του για πληροφόρηση και λήψη αντιγράφων των εγγράφων. Με τη δεύτερη προδικαστική ένσταση ο Καθ’ ου η αίτηση θέτει ότι η προσβαλλόμενη δεν είναι εκτελεστή αλλά πληροφοριακή πράξη καθότι με αυτή ο Αιτητής ενημερώθηκε ότι το αίτημά του είναι πρόωρο ενόψει του ότι τότε ακόμα δεν είχε υποβληθεί αίτηση για πολεοδομική άδεια για ανέγερση ναού.
Από τη μεριά του ο Αιτητής απορρίπτει τις προδικαστικές ενστάσεις επιμένοντας στη βασιμότητα της προσφυγής του, επικαλούμενος τις πρόνοιες του περί της Πρόσβασης του Κοινού σε Πληροφορίες που είναι Σχετικές με το Περιβάλλον Νόμου του 2004 (Ν. 119(I)/2004)-εφεξής ο «Νόμος»-, υποβάλλοντας ότι στις πρόνοιες του στηρίζεται το αίτημά του για παροχή πληροφοριών. Μάλιστα ο Νόμος προνοεί ρητώς δικαίωμα προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο (άρθρο 11) σε περίπτωση άρνησης ικανοποίησής τέτοιου αιτήματος. Στην παρούσα περίπτωση το αίτημα ικανοποιήθηκε μετά την καταχώριση της προσφυγής του και άρα θεωρεί ότι τόσο οι προδικαστικές ενστάσεις πρέπει να απορριφθούν όσο και ότι δικαιούται τα έξοδα εφόσον το αίτημά του ήταν σύμφωνο με τον Νόμο.
Έχοντας μελετήσει τα εκατέρωθεν επιχειρήματα, καταλήγω να αποδεχτώ τις θέσεις του Αιτητή. Εξαρχής ο Αιτητής επικαλέστηκε τον Νόμο για σκοπούς θεμελίωσης του αιτήματός του. Το άρθρο 2 του Νόμου προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι «πληροφορία σχετική με το περιβάλλον» περιλαμβάνει κάθε στοιχείο σε γραπτή, οπτική, ακουστική, ηλεκτρονική ή άλλη υλική μορφή, σχετική με:
«(α) Την κατάσταση των στοιχείων του περιβάλλοντος, όπως ο αέρας και η ατμόσφαιρα, το νερό, το έδαφος, το τοπίο και οι φυσικές τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων των υγροβιότοπων, των παράκτιων και θαλάσσιων περιοχών και της βιοποικιλότητας και των στοιχείων της, συμπεριλαμβανομένων των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, και την αλληλεπίδραση μεταξύ των στοιχείων αυτών,
(β) παράγοντες, όπως οι ουσίες, η ενέργεια, ο θόρυβος, οι ακτινοβολίες ή τα απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων των ραδιενεργών αποβλήτων, οι εκπομπές, οι απορρίψεις και άλλες εκπομπές στο περιβάλλον, που επηρεάζουν ή ενδέχεται να επηρεάσουν τα στοιχεία του περιβάλλοντος που αναφέρονται στην παράγραφο (α),
(γ) μέτρα, συμπεριλαμβανομένων της νομοθεσίας και των διοικητικών μέτρων, όπως οι πολιτικές, τα σχέδια, τα προγράμματα, οι περιβαλλοντικές συμφωνίες και οι δραστηριότητες που επηρεάζουν ή ενδέχεται να επηρεάσουν τα στοιχεία και τους παράγοντες που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και (β), καθώς και μέτρα ή δραστηριότητες που αποσκοπούν στην προστασία των ως άνω στοιχείων (η υπογράμμιση του Δικαστηρίου)».
Με την προσβαλλόμενη πράξη, ο Καθ΄ ου η αίτηση πληροφόρησε τον Αιτητή ότι πράγματι το Δημοτικό Συμβούλιο είχε εκφράσει προκαταρκτικά θετική γνώμη για την ανέγερση ναού εντός του Κήπου. Σε εκείνο το στάδιο δεν είχε μεν καταχωρηθεί αίτηση για αδειοδότηση όμως το αρμόδιο όργανο να αποφασίσει επί μιας τέτοιας ενδεχόμενης αίτησης, είχε ήδη διατυπώσει θετική γνώμη και είχε μάλιστα λάβει απόφαση για τη δημιουργία κοινής ομάδας μελέτης μεταξύ του Καθ’ ου η αίτηση και της Ιεράς Μητρόπολης Πάφου κατόπιν επιστολής της τελευταίας. Σημειώνεται δε ότι από το 2010, είχε προηγηθεί η γνωμάτευση του Τμήματος Περιβάλλοντος ημερομηνίας 20.08.2010 αναφορικά με την κατασκευή και λειτουργία ναού στον Κήπο με όσα αρνητικά για το περιβάλλον αυτή, έστω προκαταρκτικά τότε, είχε διατυπώσει.
Οι πληροφορίες λοιπόν που αφορούν τις πιο πάνω ενέργειες πριν την υποβολή της αίτησης για πολεοδομική άδεια για ανέγερση ναού εντός του Κήπου, υπό τις ως άνω ειδικές περιστάσεις, θα μπορούσαν, θεωρώ από τα ενώπιόν μου στοιχεία, να ενταχθούν στην έννοια μιας «πληροφορίας σχετικής με το περιβάλλον» ως μέτρα ή δραστηριότητες που ενδέχεται να επηρεάσουν τα στοιχεία και τους παράγοντες που αναφέρονται στο άρθρο 3 εδάφια (α) και (β).
Προφανώς το ίδιο θεώρησε και ο Καθ’ ου η αίτηση, ο οποίος έδωσε τελικά τις εν λόγω πληροφορίες στον Αιτητή χωρίς να περιοριστεί μόνον στην παροχή της αίτησης για πολεοδομική άδεια. Σε κάθε δε περίπτωση, η αίτηση για αδειοδότηση δεν αποτελεί διοικητική απόφαση, η υλοποίηση της οποίας θα είχε πιο άμεσο (ενδεχόμενα) αποτέλεσμα στον όποιο επηρεασμό του περιβάλλοντος αλλά μια ενέργεια που ενδεχομένως να οδηγήσει σε μια τέτοια διοικητική απόφαση, συνεπώς δεν γίνεται αντιληπτός ο λόγος που ο Καθ’ ου η αίτηση θεώρησε ως ουσιώδες ότι το 2019 δεν είχε ακόμα καταχωρηθεί τέτοια αίτηση προκειμένου να αρνηθεί την παροχή των ζητούμενων πληροφοριών.
Ως εκ των ανωτέρω θεωρώ ότι η προσφυγή του Αιτητή, θα επιτύγχανε, χωρίς να είναι ουσιώδες ότι η αίτηση για πολεοδομική άδεια δεν είχε ακόμα καταχωρηθεί τον χρόνο που ο Αιτητής είχε ζητήσει τη σχετική πληροφόρηση. Δεν μπορεί άλλωστε καν υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης να τεθεί θέμα «πρόωρου» αιτήματος. Σημειώνω επί τούτου μάλιστα ότι, ενώ ο Καθ’ ου η αίτηση είχε ήδη λάβει το αίτημα του Αιτητή και ενώ είχε απαντήσει αρνητικά με την προσβαλλόμενη απόφαση του ημερομηνίας 13.01.2020 επικαλούμενος το πρόωρό του αιτήματος λόγω της μη υποβολής ακόμα τότε, αίτησης για πολεοδομική άδεια, την οποία έλαβε μετά από μόλις μία εβδομάδα, εντούτοις δεν έδωσε την πληροφόρηση αυτή στον Αιτητή ώστε να αποφευχθεί η καταχώριση της προσφυγής (καταχωρήθηκε μετά από σχεδόν δύο μήνες στις 16.03.2020) και το έπραξε μόλις έλαβε την επιστολή του Υπουργού τον Ιούνιο 2021, μετά δηλαδή από πέραν του ενός έτους.
Νοείται ότι απορριπτέα θα ήταν τόσο η προδικαστική ένσταση περί έλλειψης εννόμου συμφέροντος του Αιτητή όσο και η προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν είναι εκτελεστή. Ο ίδιος ο Νόμος (άρθρο 11) καθορίζει την εκτελεστότητα άρνησης, παράλειψης ή πλημμελούς ικανοποίησης ενός τέτοιου αιτήματος καθώς και του εννόμου συμφέροντος του Αιτητή ως κατοίκου Πάφου και μέρος του ευρύτερου κοινού της[1]. Άλλωστε το άρθρο 3 του Νόμου ρητώς προβλέπει ότι οι δημόσιες αρχές (περιλαμβανομένων των δημοτικών) υποχρεούνται να παρέχουν πληροφορίες που κατέχονται από τις ίδιες σε αιτητή αυτών χωρίς ο τελευταίος να οφείλει να επικαλεσθεί το περιβάλλον ή να αποδείξει συμφέρον. Μάλιστα εκ των κεντρικών στόχων και εκτιμήσεων της οδηγίας 2003/4/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28ης Ιανουαρίου 2003 (βλ. παράγραφος 1 προοιμίου και άρθρο 1, μεταξύ άλλων), την οποία ενσωμάτωσε ο Νόμος είναι ότι η αυξημένη πρόσβαση του κοινού στις περιβαλλοντικές πληροφορίες και η διάδοση των πληροφοριών αυτών συμβάλλει στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση προς τα περιβαλλοντικά θέματα, την ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, ουσιαστικότερη συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για περιβαλλοντικά θέματα και, τελικά, σε καλύτερο περιβάλλον.
Ως εκ τούτου η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται λόγω απώλειας του αντικειμένου της. Δεδομένου ότι οι συνοπτικές αγορεύσεις ακολούθησαν την παροχή των ζητούμενων πληροφοριών και αφού ο Αιτητής είχε εισηγηθεί απόσυρσή της λόγω ικανοποίησής του, κρίνω εύλογο όπως επιδικάσω 1.000 ευρώ έξοδα υπέρ του Αιτητή και εναντίον του Καθ’ ου η αίτηση.
Φ. Καμένος, ΔΔΔ
[1] Αίτημα το οποίο και ο Καθ’ ου αναγνώρισε ως τεθέν εντός του Νόμου δίδοντας τις πληροφορίες και παραδεχόμενος τη συμμόρφωσή του, με ότι αυτό συνεπάγεται ως προς την αντιφατικότητα των προδικαστικών ενστάσεων.