ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση αρ. 666/2021)
6 Ιουνίου 2024
[ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ AΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
H. S.
Αιτητής
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Καθ’ ων η αίτηση.
……………………………
Χριστάκης Χριστάκη, για Χριστάκης Θ. Χριστάκης Δ.Ε.Π.Ε., για τον αιτητή.
Αφροδίτη Αναστασιάδη, Δικηγόρος, για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.: Με την υπό εκδίκαση προσφυγή, ο αιτητής αξιώνει από το Δικαστήριο ακύρωση της απόφασης των καθ’ ων η αίτηση, ημερομηνίας 7.6.2021, σύμφωνα με την οποία η αίτηση που υπέβαλε για απόκτηση της κυπριακής υπηκοότητας με πολιτογράφηση, απορρίφθηκε.
Ο αιτητής κατάγεται από το Ιράν. Στις 19.9.2001, αφίχθηκε στη Δημοκρατία, ανήλικος τότε, μαζί με την οικογένειά του, ως επισκέπτης με θεώρηση εισόδου. Στις 27.9.2001, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ενημερώθηκε από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών πως ο αιτητής κι η οικογένειά του, είχαν προβεί σε αίτημα ασύλου και για τον σκοπό αυτό, είχε εκδοθεί σε όλη την οικογένεια ειδική άδεια παραμονής, μέχρι την εξέταση του αιτήματος. Το αρχικό αίτημα ασύλου απορρίφθηκε από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών, στις 7.11.2003 και ο αιτητής μαζί με την οικογένειά του, κλήθηκαν όπως διευθετήσουν την αναχώρησή τους από τη Δημοκρατία. Στις 3.5.2004, υπεβλήθη εκ μέρους τους, νέο αίτημα ασύλου ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, το οποίο, όμως, απορρίφθηκε εκ νέου. Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου επικυρώθηκε από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, στην οποία εκδόθηκε απορριπτική απόφαση ημερομηνίας 23.3.2006, απόφαση που επικυρώθηκε και από το Ανώτατο Δικαστήριο, στα πλαίσια εκδίκασης της προσφυγής 1074/2006, ημερομηνίας 11.1.2008. Τόσο ο αιτητής, όσο κι η οικογένειά του, κλήθηκαν εκ νέου όπως αναχωρήσουν από την Δημοκρατία. Λόγω της παράλειψης τους να αναχωρήσουν και της συνέχισης της παράνομης παραμονής τους σε άγνωστη διεύθυνση, τα στοιχεία των γονέων του συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο αναζητούμενων προσώπων.
Στις 6.9.2010 ο αιτητής συνελήφθη για τα αδικήματα της παράνομης κατοχής και χρήσης ναρκωτικών ουσιών, καθώς και της παράνομης παραμονής στο έδαφος της Δημοκρατίας. Εναντίον του εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης κι απέλασης ημερομηνίας 7.9.2010, τα οποία όμως στη συνέχεια ανακλήθηκαν, ενόψει υποβολής εκ μέρους του τρίτης αίτησης ασύλου, ημερομηνίας 17.11.2010. Στις 20.9.2011 ο αιτητής βαπτίστηκε Χριστιανός Ορθόδοξος. Η Υπηρεσία Ασύλου, στα πλαίσια εξέτασης της τρίτης αίτησης ασύλου, αναγνώρισε τον αιτητή ως πρόσφυγα, όπως αυτό του γνωστοποιήθηκε με επιστολή ημερομηνίας 12.3.2012. Η παραμονή του διευθετήθηκε στη Δημοκρατία, με το καθεστώς του αναγνωρισμένου πρόσφυγα, μέχρι τις 21.1.2025.
Στις 6.2.2017, υπέβαλε την επίδικη αίτηση για απόκτηση κυπριακής υπηκοότητας δια πολιτογράφησης. Στις 27.6.2019 έλαβε χώρα έλεγχος των στοιχείων του από την Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών, η οποία, δια μέσω του Διοικητή της, στο σχετικό σημείωμά της, που βρίσκεται το ερυθρό 91 του Τεκμήριου 1, κατέγραψε την ύπαρξη πληροφοριών που βρίσκονται σε απόρρητο έγγραφο με ερυθρά 95-94, τα οποία προσκομίστηκαν στο Δικαστήριο και σημειώθηκαν ως Τεκμήριο 4. Την 1.7.2020 πραγματοποιήθηκε η προσωπική συνέντευξη του αιτητή, κατά την οποία λήφθηκαν πληροφορίες, μεταξύ άλλων, για την οικογενειακή του κατάσταση, τους οικονομικούς του πόρους και περιουσία, ενώ έγιναν κι ερωτήσεις με σκοπό την διαπίστωση του κατά πόσον ο αιτητής έχει ενσωματωθεί στον κυπριακό πολιτισμό κι εάν γνωρίζει το κυπριακό πρόβλημα. Διαπιστώθηκε, επίσης, πως πληροί τα χρόνια παραμονής στη Δημοκρατία που προνοούνται στη σχετική νομοθεσία, κατά τις διατάξεις του άρθρου 111 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου του 2002, Ν. 141(Ι)/2002, ως ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο.
Ακολούθως, λειτουργός του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, ετοίμασε σχετική έκθεση ημερομηνίας 3.7.2020, με την οποία υποβλήθηκε απορριπτική εισήγηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών, εισήγηση η οποία έγινε αποδεκτή, με αποτέλεσμα την έκδοση της επίδικης, απορριπτικής επί της αιτήσεώς του, διοικητικής απόφασης, ως αυτή του γνωστοποιήθηκε δια της επιστολής ημερομηνίας 7.6.2021.
Προς ακύρωση της επίδικης διοικητικής απόφασης, ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή, ήγειρε αριθμό νομικών ισχυρισμών. Καταρχήν, υποστήριξε πως δεν προσκομίστηκε προς το Δικαστήριο οποιαδήποτε απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, ενώ το μόνο που εντοπίζεται είναι μία χειρόγραφη σημείωση «Εγκρίνεται», με δύο υπογραφές άγνωστων προσώπων. Κατά τις εισηγήσεις, από πουθενά δεν προκύπτει πως την επίδικη απόφαση έλαβε ο ίδιος ο Υπουργός, ενώ δεν προκύπτει ούτε κι έγκριση της έκθεσης της λειτουργού του Τμήματος ημερομηνίας 3.7.2020.
Εγέρθηκε ισχυρισμός πως με την απορριπτική απόφαση υπήρξε παραβίαση του περί Αποκαταστάσεως Καταδικασθέντων Νόμου, Ν. 70/1981, καθότι αυτή στηρίχθηκε στην καταδίκη του αιτητή από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, ημερομηνίας 25.4.2013 για το αδίκημα της παράνομης χρήσης ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α, για το οποίο του επιβλήθηκε μόνον πρόστιμο, η οποία κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεως, είχε αποκατασταθεί, εξού κι είχε υποβάλει Πιστοποιητικό Λευκού Ποινικού Μητρώου. Κατά τις εισηγήσεις, εσφαλμένα έγινε αναφορά στο πιο πάνω γεγονός στην έκθεση της λειτουργού που εξέτασε την επίδικη αίτηση, αφού υπήρξε, πρόσθετα, παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας του αιτητή.
Έτερος ισχυρισμός, αφορά την θέση του αιτητή πως υπήρξε εκ μέρους των καθ’ ων η αίτηση χρήση εξωγενούς ποσοτικού κριτηρίου, αφού εκ της παραγράφου 1(γ) του άρθρου 1 του Τρίτου Πίνακα του άρθρου 111 του σχετικού Νόμου, δεν γίνεται αναφορά σε διαπίστωση ‘πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας’ πως ο αιτητής είναι άτομο καλού χαρακτήρα.
Εγείρεται ισχυρισμός ελλιπούς έρευνας, αιτιολογίας και ύπαρξης πλάνης, παράβασης της αρχής της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης, όπως και παράβαση της αρχής της αναλογικότητας.
Η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας, αφού τόνισε τη φύση της υποβληθείσας αιτήσεως και το κυριαρχικό δικαίωμα της Δημοκρατίας, δια μέσω του Υπουργού Εσωτερικών, να επιτρέπει την πολιτογράφηση αλλοδαπών, απέρριψε ένα προς ένα τους προβληθέντες ισχυρισμούς, υποστηρίζοντας πως οι προηγούμενες καταδίκες του αιτητή υπήρξαν αρκετές προκειμένου να δημιουργήσουν αμφιβολία της διοίκησης ως προς τον καλό του χαρακτήρα, επιφέροντας και την απόρριψη της υποβληθείσας αιτήσεως. Αφού τόνισε την μη ύπαρξη δικαιώματος του αιτητή σε πολιτογράφηση υποστήριξε πως ορθά και νόμιμα εκδόθηκε η επίδικη απορριπτική απόφαση.
Επίδικες, εν προκειμένω, είναι οι διατάξεις του άρθρου 111 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου του 2002, Ν. 141(Ι)2002 ως αυτός ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο σε συνδυασμό με τον Τρίτο Πίνακα του Νόμου.
Στην πολύ προσφάτως εκδοθείσα απόφαση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου στην Ε.Δ.Δ. 141/2018 Inad M. Al. Hamdan ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 6.3.2024, με αναφορά στην Mohamad ν. Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 18, επαναλήφθηκε πως η πολιτογράφηση είναι μία εξουσία που ανάγεται στην κυρίαρχη φύση του κράτους, το οποίο και μπορεί να παραχωρήσει υπηκοότητα σε πρόσωπα που επιθυμεί, με μόνο περιορισμό την ανάγκη επίδειξης καλής πίστης. Επαναλήφθηκε η επίσης σταθερή προσέγγιση της νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με παραπομπή στις Alyatim ν. Δημοκρατίας (2016) 3 Α.Α.Δ. 496, Amer ν. Δημοκρατίας (2011) 3(Α) Α.Α.Δ. 66, Ήρωα ν. Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 307, Ananda Marga Ltd v. Republic (1985) 3(D) C.L.R. 2583, πως ακριβώς, δεν αναγνωρίζεται απόλυτο δικαίωμα πολιτογράφησης στην Κυπριακή Δημοκρατία, παρά μόνον προσδοκία πως το υποβληθέν αίτημα θα αξιολογηθεί δεόντως και θα τύχει ανάλογης, καλόπιστης κι εξατομικευμένης κρίσης, κατ’ ενάσκηση, πάντα, της παρεχόμενης προς τη Διοίκηση ευρείας διακριτικής ευχέρειας.
Καθορίστηκε, επίσης, εκ της νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, πως η πλήρωση και μόνον των προϋποθέσεων που ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 111, σε συνάρτηση με τον Τρίτο Πίνακα του Νόμου, αναφορικά με το διάστημα παραμονής του εκάστοτε αιτητή στη Δημοκρατία, με τον καλό του χαρακτήρα και την πρόθεσή του, σε περίπτωση χορήγησης σε αυτόν πιστοποιητικού πολιτογράφησης, να διαμένει στη Δημοκρατία, δεν παρέχουν αφ’ εαυτών δικαίωμα στον αλλοδαπό για πολιτογράφηση.
Επί της προκείμενης περίπτωσης, ο αιτητής αμφισβητεί πως η χειρόγραφη σημείωση «Εγκρίνεται» που καταγράφεται επί του σημειώματος ημερομηνίας 18.2.2021, με δύο μονογραφές χωρίς όνομα και σφραγίδα, συνιστά απόφαση του ίδιου του Υπουργού Εσωτερικών.
Όπως προκύπτει από τα σχετικά έγγραφα που περιέχονται στην Ένσταση, μετά τη λήψη πληροφοριών από την Αστυνομία και την προσωπική συνέντευξη του αιτητή, η Λειτουργός του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, κα Ζ. Τ., ετοίμασε σχετικό σημείωμα / έκθεση ημερομηνίας 3.7.2020, με απορριπτική εισήγηση επί της αιτήσεως. Η εν λόγω έκθεση, έτυχε ελέγχου από την κα Ν. Ο. στις 29.1.2021 κι υποβλήθηκε μαζί με τους φακέλους των προσώπων που υπέβαλαν αίτηση για απόκτηση της ιδιότητας πολίτη της Δημοκρατίας, προς τον Υπουργό Εσωτερικών στις 18.2.2021, ως το σχετικό σημείωμα που φαίνεται ως Παράρτημα 17 στην Ένσταση, με εισήγηση για απόρριψη της αίτησης του αιτητή. Επί του σημειώματος ημερομηνίας 18.2.2021 που απευθύνεται προς τον Υπουργό Εσωτερικών, καταγράφεται η λέξη «Εγκρίνεται» με μονογραφή κι υπογραφή κι ημερομηνία 24.2.2021. Εξ’ αυτών και μόνον, διαπιστώνω πως δεν έχει ανατραπεί το τεκμήριο νομιμότητας, ως προς το ποιος υπέγραψε το υπό αναφορά σημείωμα, που δεν ήταν άλλος από τον Υπουργό Εσωτερικών στον οποίο άλλωστε απευθυνόταν το σημείωμα, ο οποίος δεν έχει εκχωρήσει σε οποιονδήποτε άλλο λειτουργό τις εξουσίες του, αλλά αντιθέτως, έχει ασκήσει την αποφασιστική του αρμοδιότητα, εκφράζοντας τις θέσεις του, επί των όσων του παρουσιάστηκαν από την λειτουργό που εξέτασε την υποβληθείσα αίτηση, συμφωνώντας με την απορριπτική εισήγηση.
Εξάλλου, όπως αναφέρεται στις διατάξεις του άρθρου 17(8) του Ν. 158(Ι)/99:-
«(8) ∆ε συνιστά αποχή από άσκηση αρμοδιότητας η υιοθέτηση ενός σημειώματος ή μιας πρότασης που υποβάλλεται από υφιστάμενο υπάλληλο ή όργανο στο αρμόδιο διοικητικό όργανο, αν το σημείωμα ή η πρόταση περιέχει συγκεκριμένη εισήγηση και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας προκύπτει ότι το αρμόδιο όργανο άσκησε ουσιαστικά την αποφασιστική του αρμοδιότητα.»
Ούτε ευσταθεί ο ισχυρισμός πως δεν προκύπτει έγκριση του σημειώματος / έκθεσης ημερομηνίας 3.7.2020 από τον Υπουργό Εσωτερικών, καθότι όπως προκύπτει από το σημείωμα ημερομηνίας 18.2.2021 η εν λόγω έκθεση υπεβλήθη προς τον Υπουργό και εγκρίθηκε, ως η εισήγηση, στις 24.2.2021.
Στη βάση των πιο πάνω, κρίνεται πως ο ισχυρισμός του αιτητή περί ανυπαρξίας απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών θα πρέπει να απορριφθεί, ως αβάσιμος.
Απορριπτέος τυγχάνει κι ο ισχυρισμός του αιτητή περί παραβίασης του περί Αποκαταστάσεως Καταδικασθέντων Νόμου, Ν. 70/81, ως αυτός έχει τροποποιηθεί. Το γεγονός πως ο αιτητής είχε απασχολήσει στο παρελθόν την Αστυνομία για διάφορα ποινικά αδικήματα, καθώς κι η ύπαρξη απόρρητων πληροφοριών, αποτέλεσαν, ως προκύπτει κι από το σημείωμα / έκθεση ημερομηνίας 3.7.2020, βαρύνον στοιχείο, σε σχέση με τον χαρακτήρα του. Σε συμφωνία με τις θέσεις της δικηγόρου των καθ’ ων η αίτηση, οι όποιες προηγούμενες καταδίκες του, ασχέτως του κατά πόσον αποκαταστάθηκαν ή όχι, κατά τον ουσιώδη χρόνο υποβολής της επίδικης αιτήσεως, αποτελούσαν επαρκές στοιχείο προκειμένου να δημιουργήσουν αμφιβολίες για την πλήρωση της προϋπόθεσης του ‘καλού χαρακτήρα’ της παραγράφου 1(γ) του Τρίτου Πίνακα του άρθρου 111 του Νόμου.
Εξάλλου, δεν αποτελεί προϋπόθεση εκ του Νόμου, η ύπαρξη λευκού ποινικού μητρώου, προκειμένου να ληφθεί υπόψη και να συνεξεταστεί το κατά πόσον τυχόν προηγούμενη καταδίκη έχει ή όχι αποκατασταθεί κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεως για πολιτογράφηση.
Αυτό που απαιτείται, είναι η διαπίστωση ύπαρξης καλού χαρακτήρα του προσώπου που απευθύνεται για να αποκτήσει Κυπριακή υπηκοότητα. Το ζητούμενο, δεν είναι ούτε το κατά πόσον ο εκάστοτε αιτητής έχει λευκό ποινικό μητρώο, ούτε το κατά πόσον τυχόν προηγούμενη καταδίκη του έχει ή όχι αποκατασταθεί. Αλλά η διαπίστωση εάν ο αιτητής είναι καλού χαρακτήρα, μπορεί να εκτιμηθεί από την ύπαρξη προηγούμενης καταδίκης, ασχέτως εάν αυτή έχει αποκατασταθεί κατά τον ουσιώδη χρόνο υποβολής της αίτησης, όπως ορθά και νόμιμα, στην υπό κρίση περίπτωση, η συμπεριφορά του αιτητή, αποτέλεσε αρνητικό παράγοντα για την έγκριση της αιτήσεως του.
Ούτε και το τεκμήριο αθωότητας του αιτητή έχει παραβιαστεί. Η εδώ περίπτωση, αφορά μία διοικητική διαδικασία, μία αίτηση που υποβάλλεται εκ μέρους του, προκειμένου να τύχει εξέτασης από το κράτος, λαμβανομένων υπόψη των νομολογιακών αρχών όπως έχουν διαμορφωθεί και την ευρεία εξουσία του ίδιου του κράτους, που ανάγεται στην κυρίαρχη φύση του, το οποίο και μπορεί να παραχωρήσει υπηκοότητα στα πρόσωπα που το ίδιο επιθυμεί.
Κανένα εξωγενές ποσοτικό κριτήριο έχει προστεθεί στις νομοθετικές προϋποθέσεις, αφού αυτό το οποίο εξετάστηκε είναι η γενικότερη συμπεριφορά του αιτητή για όσο χρονικό διάστημα βρισκόταν στην Κύπρο, που από πληροφορίες που λήφθηκαν, ορθά, κατά την κρίση μου, εκτιμήθηκαν ως μη προσδίδουσες καλό χαρακτήρα στον αιτητή. Τόσο στην προσβαλλόμενη απόφαση, όσο και στην υποβαλλόμενη προς τον Υπουργό Εσωτερικών έκθεση, περιέχονται επαρκώς οι λόγοι για τους οποίους η υποβληθείσα αίτηση είχε απορριπτική κατάληξη, η οποία βασίστηκε στην έρευνα που προηγήθηκε σε σχέση με το πρόσωπο και την συμπεριφορά του αιτητή.
Στη βάση των ενώπιον μου γεγονότων, κρίνεται πως παρέχεται επαρκές πραγματικό έρεισμα για την απορριπτική απόφαση, ενώ η εκτίμηση της διοίκησης, κρίνεται και εύλογη και επιτρεπτή, λαμβανομένου υπόψη πως δεν αναγνωρίζεται απόλυτο δικαίωμα πολιτογράφησης, παρά μόνον προσδοκία πως το υποβληθέν αίτημα θα αξιολογηθεί δεόντως, όπως και κρίνεται πως έγινε.
Δεν έχει αποδειχθεί ότι οι καθ’ ων η αίτηση ενήργησαν υπό πλάνη ή με κακή πίστη, η τεκμηρίωση της οποίας βαρύνει τον ίδιο τον αιτητή. Το τεκμήριο της καλόπιστης άσκησης της διακριτικής ευχέρειας παραμένει έγκυρο μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου.
Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή απορρίπτεται με €1.900 εναντίον του αιτητή και υπέρ των καθ’ ων η αίτηση.
Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται, δυνάμει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.
Γαβριήλ, Δ.Δ.Δ.