ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση Αρ. 274/2020)
5 Αυγούστου, 2024
[ΜΙΧΑΗΛ, Δ/στης ΔΔ]
Π. Γ.
Αιτήτριας,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΕΠΑΡΧΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
Καθ’ ου η Αίτηση.
…………………………
Φρίξος Βρυωνίδης για Α. Βρυωνίδης & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για την αιτήτρια.
Θεοδώρα Πιπερή - Χριστοδούλου (κα) για Γενικό Εισαγγελέα, για τον καθ’ ου η αίτηση.
Δήμος Συρίμης, για το ενδιαφερόμενο μέρος.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ: Με την προσφυγή της η αιτήτρια ζητά την ακύρωση της απόφασης του καθ’ ου η αίτηση της οποίας έλαβε γνώση με επιστολή ημερομηνίας 20.1.2020 να απορρίψει την ένστασή της σε σχέση με απαλλοτρίωση από το Κοινοτικό Συμβούλιο Κουτραφά (στο εξής το «ενδιαφερόμενο μέρος») μέρους δύο τεμαχίων δικής της ιδιοκτησίας με αριθμό 254 και 272.
Το ενδιαφερόμενο μέρος κατόπιν διαφόρων αλλαγών στις αποφάσεις του, κατέληξε το 2016 στη λήψη απόφασης για απαλλοτρίωση με σκοπό την εγγραφή δρόμου η οποία περιλαμβάνει μέρος των δύο τεμαχίων της αιτήτριας. Ακολούθησαν θέματα διαδικαστικά μεταξύ της Επαρχιακής Διοίκησης Λευκωσίας και του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Στις 23.11.2018 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας η γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης ενώ αποστάλθηκαν επιστολές ενημέρωσης των επηρεαζόμενων ιδιοκτητών. Η γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης δημοσιεύτηκε και σε δύο ημερήσιες εφημερίδες στις 4.3.2019. Στις 17.2.2019 η αιτήτρια γνωστοποίησε στον καθ’ ου η αίτηση την ένστασή της η οποία έτυχε εξέτασης από την αρμόδια Υπουργική επιτροπή και απορρίφθηκε στις 30.5.2019. Στις 9.8.2019 δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας διατάγματα απαλλοτρίωσης και επίταξης. Η αιτήτρια με νέα επιστολή της στις 27.11.2019 ανέφερε ότι έλαβε επιστολή από εκπρόσωπο του ενδιαφερόμενου μέρους αλλά ουδέποτε ενημερώθηκε για το αποτέλεσμα της ένστασης που είχε υποβάλει. Ακολούθησε η επιστολή του καθ’ ου η αίτηση ημερομηνίας 20.1.2020 προς την αιτήτρια η οποία αποτελεί την προσβαλλόμενη απόφαση.
Οι λόγοι ακύρωσης που προβάλλει η αιτήτρια συνοψίζονται σε παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης, της αναλογικότητας, της αμεροληψίας, έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και πραγματική και νομική πλάνη.
Ο καθ’ ου η αίτηση εγείρει δύο προδικαστικές ενστάσεις με τις οποίες εισηγείται ότι η προσφυγή εσφαλμένα στρέφεται κατά του Έπαρχου Λευκωσίας αντί του ενδιαφερόμενου μέρους και ότι το περιεχόμενο της επιστολής που είναι το αντικείμενο της προσφυγής δεν είναι εκτελεστή πράξη. Συγκεκριμένα, εισηγείται ότι σύμφωνα με το Άρθρο 6 του περί Αναγκαστικής Απαλλοτρίωσης Νόμου, Ν. 14/1962, η διαδικασία απαλλοτρίωσης δεν ολοκληρώνεται παρά μόνο με την έκδοση του διατάγματος απαλλοτρίωσης το οποίο δεν εκδίδεται από τη Δημοκρατία αλλά από το ενδιαφερόμενο μέρος. Η διαδικασία υποβολής και εξέτασης ενστάσεων είναι, κατά την εισήγηση του καθ’ ου η αίτηση, ενδιάμεσο στάδιο που, όμως, δεν σηματοδοτεί την έναρξη των έννομων συνεπειών στον διοικούμενο πριν την έκδοση του διατάγματος απαλλοτρίωσης.
Η αιτήτρια σε απάντηση των προδικαστικών ενστάσεων εισηγείται, αφενός, ότι η απόφαση που προσβάλλεται λήφθηκε από τον καθ’ ου η αίτηση και συνεπώς ορθά στρέφεται εναντίον του η προσφυγή και ότι εν πάση περιπτώσει η απαλλοτριούσα αρχή συμμετέχει στη διαδικασία ως ενδιαφερόμενο μέρος και, αφετέρου, ότι το έννομο συμφέρον της αιτήτριας επηρεάζεται από την απόρριψη της ένστασης που ήταν η μόνη γνωστή σε αυτήν απόφαση κατά την καταχώρηση της προσφυγής και ότι είναι τυπολατρική προσέγγιση η απόρριψη της προσφυγής για τον λόγο ότι ρητώς δεν αναφέρεται το διάταγμα απαλλοτρίωσης. Αναφέρει, επίσης, η αιτήτρια ότι η προσβολή του διατάγματος απαλλοτρίωσης από τον Φεβρουάριο του 2020 που παραλήφθηκε η επιστολή και εντεύθεν όταν το διάταγμα είχε δημοσιευτεί τον Ιούλιο του 2019 θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα εκπρόθεσμη και συνεπώς η μη αποδοχή ότι η προσφυγή στρέφεται και κατά του διατάγματος απαλλοτρίωσης δημιουργεί αδικία.
Αρχίζοντας από την τελευταία εισήγηση της αιτήτριας, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της επιστολής της ημερομηνίας 27.11.2019 αναφέρεται σε συστημένη επιστολή που έλαβε στις 7.11.2019. Η εν λόγω επιστολή επισυνάπτεται ως Παράρτημα 17 στην προσφυγή της αιτήτριας και σε αυτή ρητώς καταγράφεται η ημερομηνία δημοσίευσης του διατάγματος απαλλοτρίωσης ως η 9.8.2019. Η αιτήτρια, όμως, δεν έλαβε κανένα νομικό μέτρο έστω όταν έλαβε γνώση για τη δημοσίευση μέσω της επιστολής κατά του διατάγματος ακόμα και μετά τη σαφή ενημέρωσή της ότι εκδόθηκε διάταγμα απαλλοτρίωσης. Το κατά πόσο θα κρινόταν τέτοια προσφυγή ως εκπρόθεσμη ή μη στη βάση του πότε έλαβε γνώση η αιτήτρια είναι καθαρά θεωρητικό ερώτημα αλλά δεν μπορεί να επικαλείται πρόκληση αδικίας η αιτήτρια εφόσον η ίδια δεν έλαβε κανένα μέτρο. Ούτε να ισχυρίζεται ότι κατά τον χρόνο καταχώρησης της προσφυγής γνώριζε μόνο για την απόρριψη της ένστασής της αλλά τίποτε για τη δημοσίευση του διατάγματος αφού δεν υποστηρίζεται από το περιεχόμενο της επιστολής που έλαβε η ίδια η αιτήτρια.
Επί της ουσίας των προδικαστικών ενστάσεων, η εισήγηση του καθ’ ου η αίτηση ότι η απάντηση στην ένσταση δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη είναι ορθή εφόσον το ζήτημα ήδη κρίθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Σταυρίδη κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 303 από την οποία παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα που υιοθετώ για σκοπούς της παρούσας υπόθεσης:
«Το προσβλητό της Απόρριψης της Ένστασης στην Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης.
Με την προσφυγή 436/89 και πάλι δεν προσβάλλεται το Διάταγμα Απαλλοτρίωσης∙ προσβάλλεται η "πράξη ή/και απόφαση των καθ’ ων η αίτηση που εκοινοποιήθη στην αιτήτρια με επιστολή ημερ. 18.4.89, με την οποία απέρριψαν την ένσταση της αιτήτριας για την ακύρωση της απαλλοτρίωσης του ακινήτου της Τεμάχιο 156, Φ.Σχ. ΧΧΙ.46.3 ΧΩΙ & 47.Ι.ΧΙΙ, Χρυσαλινιώτισσα, που εδημοσιεύθη δια γνωστοποιήσεως στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας υπ’ αρ. 1897 της 18.12.87"
Προκύπτει από το φάκελο ότι η ένσταση της αιτήτριας όπως και όλες οι άλλες ενστάσεις εξετάστηκαν και, στις περιπτώσεις που καλύπτει το Διάταγμα Απαλλοτρίωσης, απορρίφθηκαν πριν από την έκδοση του Διατάγματος αυτού. Η εξέταση και η απόρριψη των ενστάσεων ήταν μέρος της διοικητικής διαδικασίας που οδήγησε στην τελική πράξη της έκδοσης του Διατάγματος Απαλλοτρίωσης που είναι και η μόνη εκτελεστή διοικητική πράξη που θα μπορούσε να αποτελέσει το αντικείμενο αίτησης ακύρωσης. Οι Υποθέσεις [Christos Maliotis and Others v. The Municipality of NicosiaAnother (1965) CLR 75,] Nemitsas Industries Ltd v. The Municipal Corporation of Limassol and (196 7) 3CLR 134 και Demetrios Thymopoulos and Others v. The Municipal Committee of Nicosia (1967) 3 CLR 588 στις οποίες μας παρέπεμψε ο δικηγόρος της αιτήτριας, δεν είναι σχετικές. Αναφέρονται στο προσβλητό σχεδίων διαπλάτυνσης δρόμων που δημοσιεύτηκαν κατά τον περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμο, Κεφ. 96.
Το γεγονός της κοινοποίησης, όπως αναφέρεται, της απόρριψης της ένστασης την 18η Απριλίου 1989, μετά δηλαδή την ημερομηνία δημοσίευσης του Διατάγματος Απαλλοτρίωσης, δεν μεταβάλλει την πιο πάνω νομική πραγματικότητα. Η καθυστερημένη γνωστοποίηση του γεγονότος της απόρριψης της ένστασης, θα μπορούσε ενδεχομένως να δημιουργήσει ζήτημα ως προς το χρονικό σημείο έναρξης της προθεσμίας των 75 ημερών του Άρθρου 146.3 του Συντάγματος. (Βλ. Melpomeni Constanti Antoni Bakkaliaou v. Municipality Famagusta (1969) 3 CLR 19, Lavrentios Demetriou and others v. The Republic (1988) 3 C.L.R. 91. Αυτό, όμως, σε σχέση με τη δυνατότητα άσκησης προσφυγής κατά του Διατάγματος Απαλλοτρίωσης και όχι οποιασδήποτε προγενέστερης ενέργειας. Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή 436/89 πρέπει να απορριφθεί.»
Η αναφορά της αιτήτριας στην αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που σχετίζεται με τη διαδικασία της γνωστοποίησης απαλλοτρίωσης, δεν μεταβάλλει τα όσα αποφασίστηκαν σε σχέση με το διάταγμα απαλλοτρίωσης ως τη μόνη εκτελεστή πράξη.
Η προδικαστική ένσταση του καθ’ ου η αίτηση επιτυγχάνει και η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Επιδικάζονται €1700 έξοδα υπέρ της αιτήτριας και εναντίον του καθ’ ου η αίτηση.
Ε. ΜΙΧΑΗΛ, ΔΔΔ