ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Νομική Αρωγή αρ.77/23
12 Ιουλίου 2023
[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003 ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2002 (Ν. 165(Ι)/2002)
Αίτηση από:
J. S.
Αιτητής
Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως
Κα Α. Σιαξιατέ, Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
Κος Α. Άλι, μεταφραστής για πιστή μετάφραση από Περσικά στα Ελληνικά και αντίστροφα
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα αίτηση για παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, προκειμένου να διορίσει δικηγόρο για να χειριστεί την προσφυγή την οποία έχει ήδη καταχωρίσει εναντίον απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.18/05/23, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας που υπέβαλε.
Ως προκύπτει από το σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα που κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας, ο αιτητής κατάγεται από το Αφγανιστάν, εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές παράτυπα, μέσω κατεχομένων, και στις 07/04/23 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, η οποία και απορρίφθηκε.
Η παρούσα στηρίζεται στους περί Νομικής Αρωγής Διαδικαστικούς Κανονισμούς (Αρ.1) του 2003 και στον περί Νομικής Αρωγής Νόμο του 2002, Ν. 165(Ι)/2002 και συγκεκριμένα στις διατάξεις του άρθρου 6Β (2) (α) και 6Β (2) (ββ) του σχετικού Νόμου, το οποίο ορίζει τα ακόλουθα:
«(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -
[.]
(α) Κατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη.»
Σε περιπτώσεις λοιπόν ως η παρούσα θα πρέπει να ληφθεί υπόψη του το δικαίωμα του αιτητή να έχει πρόσβαση στην δικαιοσύνη, όμως το Δικαστήριο καλείται να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιον του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας.
Κατά την εξέταση των εκατέρωθεν ισχυρισμών το Δικαστήριο προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς βεβαίως να αποφασίζεται οριστικά η τύχη της προσφυγής που σε κάθε περίπτωση έχει δικαίωμα να καταχωρήσει ο αιτητής. Το αποτέλεσμα δε της παρούσας δεν επηρεάζει κατ’ ουδένα λόγο την τελική έκβαση της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρηθεί από τον αιτητή (βλέπε μεταξύ άλλων Durgo Man v. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 278/2009, ημ.15/07/2009, καθώς και Baghour και Roud Gad, υπόθ. αρ.7/11 και 8/11, ημ.28/03/2011 ).
Στην απόφαση στην αιτ. Νομικής Αρωγής αρ.31/2013, SINGH KHUSHWANT του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
«Όπως νομολογιακά έχει αποφασιστεί, ο Νόμος δίνει ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει, κατά πόσον «είναι πιθανό να εκδοθεί θετική δικαστική απόφαση». Είναι, επίσης, πάγια γραμμή της Νομολογίας, ότι ο Αιτητής δεν πρέπει να στερείται, χωρίς επαρκή λόγο, του δικαιώματός του να ακουστεί η προσφυγή του από το Ανώτατο Δικαστήριο, έχοντας τη βοήθεια συνηγόρου. Από την άλλη, όμως, δεν είναι επιτρεπτή η παροχή νομικής αρωγής ανεξέλεγκτα, με συνακόλουθο την σπατάλη δημοσίου χρήματος με την καταχώρηση προσφυγών, οι οποίες δεν έχουν πιθανότητα επιτυχίας.
[…]
Παρεμβάλλω ότι είναι βασική αρχή πως το Δικαστήριο, εξετάζοντας αιτήσεις αυτής της μορφής και ασκώντας την ευρεία διακριτική του εξουσία, δεν προβαίνει σε οριστικά συμπεράσματα ως προς το αποτέλεσμα της ίδιας της προσφυγής, αλλά παραμένει στην πιθανολόγηση έκδοσης θετικής απόφασης. […]. Τελικό, λοιπόν, κριτήριο είναι η πιθανότητα έκδοσης θετικής δικαστικής απόφασης και, κατά την εξέταση μιας τέτοιας πιθανότητας, το Δικαστήριο δεν αποφασίζει για την οριστική τύχη της προσφυγής, αλλά, όπως είναι καθήκον του, σταθμίζει τα ενώπιόν του στοιχεία, προκειμένου να κρίνει κατά πόσον οι απαραίτητες προϋποθέσεις του Νόμου ικανοποιούνται, για να συνεκτιμήσει την πιθανότητα έκδοσης θετικής δικαστικής απόφασης στην αναμενόμενη να καταχωρηθεί προσφυγή.».
Λαμβάνεται υπόψη ότι το Δικαστήριο έχει εξουσία να εξετάσει τυχόν προσφυγή κατά απορριπτικής απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου εξ υπαρχής (ex nunc) τα γεγονότα και νομικά ζητήματα που προκύπτουν καθώς, στη βάσει του άρ.11 (5) του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, «[…] λαμβάνει υπόψη και σχετικά γεγονότα και ισχυρισμούς του προσφεύγοντος που δεν λήφθηκαν υπόψη κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης ή πράξης, είτε αυτά είναι προγενέστερα είτε είναι μεταγενέστερα αυτής.»
Από τα συνημμένα στο Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα προκύπτουν τα ακόλουθα.
Στην αίτηση διεθνούς προστασίας ο αιτητής κατέγραψε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του εξαιτίας απειλών που δέχθηκε από τους Ταλιμπάν επειδή αυτός παρέδιδε κατ’ οίκο μαθήματα σε μια ομάδα κοριτσιών. Πρόσθεσε ότι ήθελε να φτιάξει μια ομάδα γυναικών η οποία θα μάχεται για τα δικαιώματα τους στην χώρα, οι Ταλιμπάν το ανακάλυψαν και ο πατέρας του, προέτρεψε τον αιτητή να κρυφθεί. Τότε πήγε στο σπίτι της θείας του όπου εκεί έμεινε μια εβδομάδα, και ο πατέρας του τον προειδοποίησε να μην έχει επικοινωνία με κανέναν και να μην αναφέρει σε κανέναν που βρίσκεται επειδή κινδυνεύει η ζωή του. Δήλωσε ακόμη ότι έφυγε από την χώρα καταγωγής του επειδή είναι και Tajik.
Στην συνέντευξη ο αιτητής ανέφερε δήλωσε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στην περιοχή Κarte Bakhtar της Mazar-i-Sherif Province και πριν εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του διέμεινε για μια εβδομάδα στο σπίτι της θείας του. Αναφορικά με το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο δήλωσε ότι φοίτησε για 7 εξάμηνα στο τμήμα Πληροφορικής σε πανεπιστήμιο, είναι εθνοτικής καταγωγής TAJIK και Σουνίτης Μοσυουλμάνος στο θρήσκευμα, άγαμος και άτεκνος. Αναφορικά με την πατρική του οικογένεια δήλωσε ότι αυτή αποτελείται από τους γονείς του, την γιαγιά του, τους δύο αδελφούς του και τις δύο αδελφές του, όλοι διαμένουν στην γειτονιά karte Bakhtar της Mazar-i-Sherif πλην της μίας αδελφής του που είναι έγγαμη και διαμένει στην Kabul. Δήλωσε ότι η ζωή της οικογένειας του εκεί είναι ικανοποιητική. Στην χώρα καταγωγής του εργάστηκε για τρία έτη ως υπάλληλος σε ανταλλακτήριο συναλλάγματος το οποίο βρίσκεται στην αγορά Kafayat κοντά στην γειτονιά Baihaky.
Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του δήλωσε πως στοχοποιήθηκε από τους Ταλιμπάν εξαιτίας μαθημάτων που παρέδιδε σε ομάδα κοριτσιών, και το ότι παρακινούσε αυτές να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους απέναντι στους Ταλιμπάν. Ερωτηθείς τι πιστεύει ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του δήλωσε ότι οι Ταλιμπάν θα τον σκοτώσουν εξαιτίας των ως άνω αναφερόμενων δραστηριοτήτων του.
Ειδικότερα, δήλωσε ότι, μετά την απόφαση να απαγορεύσουν στις γυναίκες και στα κορίτσια να φοιτούν στο σχολείο, άρχισε να παραδίδει μαθήματα στην αδελφή του και αργότερα συνέχισε τα μαθήματα σε μια ομάδα κοριτσιών, αποτελούμενη από την αδελφή του, τις δύο εξαδέλφες του και τέσσερα κορίτσια από την γειτονιά του, κατόπιν της συγκατάθεσης των γονέων τους, και να τις παρακινεί κατά την διάρκεια αυτών των μαθημάτων να υψώσουν την φωνή τους απέναντι στους Ταλιμπάν υπερασπιζόμενες τα δικαιώματα τους στην εκπαίδευση. Ξεκίνησε αυτά τα μαθήματα 4 μήνες προτού εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του και δίδασκε στα κορίτσια μαθήματα όπως το Κοράνι, το Ισλάμ και πληροφορική. Αυτά τα μαθήματα λάμβαναν χώρα τρείς φορές την εβδομάδα, στην πατρική του οικία. Ως προς τον λόγο που το έκανε αυτό, ο αιτητής δήλωσε ότι παρακινούσε τα κορίτσια να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους επειδή κατά τις διαδηλώσεις οι Ταλιμπάν χτυπούν τους άνδρες ενώ τις γυναίκες αποφεύγουν να τις αγγίξουν. Πρόσθεσε ότι η οικογένεια του γνώριζε γι’ αυτό και ήταν αρνητική με αυτή την του ενασχόληση επειδή δεν είναι επιτρεπτή από τους Ταλιμπάν η συναναστροφή ανδρών με κορίτσια.
Κληθείς να επεξηγήσει με ποιον τρόπο εμψύχωνε τα κορίτσια να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους επανέλαβε ότι τις συμβούλευε να αντισταθούν και να υψώσουν το ανάστημα τους απέναντι στους Ταλιμπάν και ότι οι άνδρες και οι γυναίκες είναι ίσοι ενώπιον του Ισλάμ. Ο ίδιος δήλωσε ότι δεν συμμετείχε στις διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα όταν απαγορεύθηκε στις γυναίκες να πηγαίνουν στο σχολείο επειδή έπρεπε να βρίσκεται στην εργασία του. Δήλωσε περαιτέρω ότι τα κορίτσια τα οποία ενθάρρυνε να μιλήσουν ανοιχτά για τα δικαιώματα τους απέναντι στους Ταλιμπάν δεν προέβησαν σε κάποια σχετική ενέργεια, επειδή αυτές δεν πρόλαβαν καθώς οι δραστηριότητες του έγιναν αντιληπτές από τους Ταλιμπάν και έπρεπε να εγκαταλείψει την χώρα.
Στη συνέχεια δήλωσε ότι ο πατέρας του πληροφορήθηκε πως ο ίδιος κινδυνεύει από τους Ταλιμπάν εξαιτίας των δραστηριοτήτων του που έγιναν αντιληπτές από το καθεστώς και αφού του πήρε το κινητό του τηλέφωνο τον έστειλε στο σπίτι της θείας του για να μην προλάβουν οι Ταλιμπάν να τον εντοπίσουν. Εκεί έμεινε για μια εβδομάδα και μετά εγκατέλειψε το Αφγανιστάν. Ερωτηθείς πως ο πατέρας του έμαθε ότι αυτός βρίσκεται σε κίνδυνο δήλωσε ότι δεν γνωρίζει και πως δεν τον ρώτησε ενώ κληθείς εκ νέου να απαντήσει σε σχετική ερώτηση αποκρίθηκε ότι ρώτησε τον πατέρα του αλλά αυτός το μόνο που του είπε ήταν να φύγει από το σπίτι και να μεταβεί στην οικία της θείας του, να μην μιλάει πολύ και ότι θα του εξηγούσε αργότερα. Κληθείς να επεξηγήσει πως ανακάλυψαν οι Ταλιμπάν τις δραστηριότητες του, αποκρίθηκε πως αυτοί το είπαν στον πατέρα του χωρίς να γνωρίζει ποια είναι η πηγή τους και πως οι Ταλιμπάν όταν θέλουν να βλάψουν κάποιον δεν στέλνουν καμία προειδοποίηση. Ο ίδιος είπε ότι δεν είχε αποκαλύψει σε άτομα εκτός του σπιτιού του τις δραστηριότητες του στην χώρα.
Ερωτηθείς αν η οικογένεια του έχει δεχθεί κάποια ενόχληση μετά την έξοδο του από την χώρα αποκρίθηκε ότι δεν γνωρίζει επειδή δεν έχει μεγάλη επαφή μαζί τους ώστε να τους ρωτήσει, επεξήγησε ότι ανταλλάσσουν μόνο ηχητικά μηνύματα μεταξύ τους μέσω εφαρμογής, και ότι οι συνομιλίες τους περιορίζονται στις καθημερινές τους δραστηριότητες, και πως μπορεί και αυτοί να βρίσκονται σε κίνδυνο αλλά μην θέλουν να του το μεταφέρουν. Ερωτηθείς πως είναι δυνατόν να μην αντιμετωπίζουν κάποιο κίνδυνο και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένεια του από τη στιγμή που υποστήριζαν εμμέσως τις δραστηριότητες του, δήλωσε πως οι Ταλιμπάν γνώριζαν ότι μόνο αυτός είχε εμπλακεί σε αυτές τις δραστηριότητες και για αυτό τον λόγο αυτοί δεν κινδυνεύουν, πρόσθεσε δε, ότι μπορεί και αυτοί να κινδυνεύουν αλλά δεν το γνωρίζει.
Τέλος δήλωσε ότι δεν δέχθηκε κάποια προσωπική απειλή από τους Ταλιμπάν σχετικά με τις δραστηριότητες του στην χώρα και δεν αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα κατά την έξοδο του από την χώρα, δεν έχει συλληφθεί ή κρατηθεί ποτέ και δεν γνωρίζει εάν οι αρχές της χώρας καταγωγής του θα του επέτρεπαν την είσοδο σε περίπτωση επιστροφής του. Πρόσθεσε ότι οι εθνοτική ομάδα στην οποία ανήκει υφίσταται διακριτική μεταχείριση από τους Ταλιμπάν, και κληθείς να αναφερθεί πως ο ίδιος έχει επηρεασθεί, αναφέρθηκε σε κάποια περιστατικά στις δημόσιες υπηρεσίες όπου δεν έλαβε εξυπηρέτηση ή δεν είχε πρόσβαση σε αυτές, όταν έγινε αντιληπτό ότι δεν ομιλεί την γλώσσα Pastho και ότι δεν ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Pashtun, από την οποία προέρχονται οι Ταλιμπάν.
Η Υπηρεσία Ασύλου, στην εισηγητική έκθεση που ετοίμασε, διέκρινε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο 1ος αφορά τη ταυτότητα, το προφίλ, τη χώρα καταγωγής και τον τόπο συνήθους διαμονής του του αιτητή και έγινε δεκτός και ο 2ος σχετίζεται με τον φόβο δίωξης του, ήτοι ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του κατόπιν παρότρυνσης του πατέρα του, λόγω της δραστηριότητας του, η οποία περιλάμβανε κατ’ οίκο μαθήματα σε κορίτσια και παρακίνηση αυτών να διεκδικήσουν το δικαίωμα τους στην εκπαίδευση και απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος.
Συγκεκριμένα ο 2ος ισχυρισμός δεν έγινε δεκτός καθώς κρίθηκε ως εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστος αφού, ως στην σχετική με την παρούσα έκθεση καταγράφεται, κρίθηκε ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να τεκμηριώσει με λεπτομέρεια, επάρκεια και ευλογοφάνεια τις δηλώσεις του και τα όσα δήλωσε σχετικά με τις δραστηριότητες του στην χώρα καταγωγής του δεν επιβεβαιώνονται εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την μεταχείριση όσων δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση και στον ακτιβισμό.
Ειδικότερα, κρίθηκε ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να δώσει επαρκείς απαντήσεις σχετικά με το πως ο πατέρας του πληροφορήθηκε ότι ο ίδιος κινδυνεύει από τους Ταλιμπάν εξαιτίας των δραστηριοτήτων του αλλά και πως αυτοί ανακάλυψαν το περιεχόμενο αυτών, αποκρινόμενος σε σχετικές ερωτήσεις που του ετέθησαν ότι δεν γνωρίζει ενώ δεν ήταν σε θέση να παραθέσει λεπτομέρειες σχετικά με τις δραστηριότητες του, τα μαθήματα, τον τρόπο με τον οποίο παρακινούσε τα κορίτσια να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους αλλά και το κίνητρο του ώστε να ξεκινήσει αυτές τις δραστηριότητες, παρά αναφέρθηκε στα ανωτέρω θέματα, ενώ του ετέθη πλήθος σχετικών ερωτήσεων, με γενικότητα και χωρίς λεπτομέρεια.
Ως μη ευλογοφανείς κρίθηκαν οι δηλώσεις του σχετικά με τον λόγο για τον οποίο δεν συμμετείχε σε διαδηλώσεις όταν επιβλήθηκε από τους Ταλιμπάν η απαγόρευση συμμετοχής γυναικών στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, καθώς και η δήλωση του ότι παρακινούσε τις κοπέλες να αντισταθούν επειδή δεν υπόκεινται βία ενώ του παρατέθηκαν πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης οι οποίες δεικνύουν το αντίθετο, ήτοι συλλήψεις και βασανιστήρια γυναικών που διαδήλωναν υπέρ των δικαιωμάτων τους. Εξίσου αόριστες κρίθηκαν οι απαντήσεις του αιτητή σε ερώτηση σχετικά με το αν η οικογένεια του βρίσκεται σε κίνδυνο επειδή του παρείχε υποστήριξη και τον βοήθησε να εγκαταλείψει την χώρα, όπου ανέφερε ότι δεν γνωρίζει επειδή δεν τους ρώτησε ποτέ αν και βρίσκεται σε επικοινωνία μαζί τους.
Κατά την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του αφηγήματος του αιτητή κρίθηκε ότι οι πληροφορίες που ανευρέθηκαν αφενός, σχετικά με την πρόσβαση των γυναικών στο εκπαιδευτικό σύστημα και αφετέρου, σχετικά με τον τρόπο που μεταχειρίζονται άτομα που δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση και στον ακτιβισμό, δεν βρίσκονται σε συνάφεια με το προφίλ του αιτητή, καθώς παρατηρείται, εξ όσων ο ίδιος παρέθεσε κατά την συνέντευξη του σχετικά με τις δραστηριότητες του, ότι αυτός δεν ασκούσε έντονη και δημόσια ακτιβιστική δράση και δεν αντιστεκόταν ανοιχτά στις αρχές και τις πολιτικές της κυβέρνησης των Ταλιμπάν.
Περαιτέρω, κατά την αξιολόγηση κινδύνου, κρίθηκε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση επιστροφής του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, κινδυνεύει να αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης βάσει των ατομικών του περιστάσεων. Τούτο παρά το ότι, κατόπιν αξιολόγησης πληροφοριών από πηγές πληροφόρησης σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή συνήθους διαμονής του αιτητή στην χώρα καταγωγής του, την πόλη Mazar-i-Sharif, της επαρχίας Balkh, υπάρχει αδιάκριτη βία. Εντούτοις, σε συνδυασμό με το ατομικό του προφίλ, ήτοι ότι ο αιτητής είναι ενήλικο άτομο, νέος, μορφωμένος, υγιής, χωρίς κάποια ένδειξη ευαλωτότητας και χωρίς να έχει υποστεί παρελθούσα δίωξη ή σοβαρό κίνδυνο βλάβης στην χώρα καταγωγής του, με σταθερή εργασία και με υποστηρικτικό δίκτυο στην χώρα καταγωγής του, διαπιστώθηκε ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι ο αιτητής σε περίπτωση επιστροφής εκεί θα υποστεί κάποιο κίνδυνο για την σωματική ακεραιότητα του υπό την έννοια του αρ.19 (2) (γ) του Νόμου.
Συνεπεία των ως πιο πάνω το αίτημα για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε.
Στον αιτητή μεταφράστηκε το σημείωμα του γενικού εισαγγελέα και του δόθηκε η ευκαιρία να αναφέρει οτιδήποτε επιθυμεί, αφότου του εξηγήθηκαν οι προϋποθέσεις που θέτει η οικεία νομοθεσία σε σχέση με την έγκριση αιτήσεων ως η παρούσα.
Κατά την ακρόαση λοιπόν της παρούσης ο αιτητής ανέφερε ότι διώκεται από τη νέα κυβέρνηση και πως η Υπηρεσία του ανέφερε ότι τα έγγραφα που προσκόμισε είναι πλαστά και αναζητά τρόπους να του στείλουν νέα έγγραφα. Ως ανέφερε έχει μιλήσει με τον πατέρα του και αυτός έχει λάβει ένταλμα που αφορά τον αιτητή. Ως περαιτέρω πρόσθεσε ο αιτητής, όταν σε αναζητούν από τις αρχές «δεν βγαίνεις ζωντανός» και ο λόγος που δεν έχουν ακόμα ενοχλήσει την οικογένεια του είναι γιατί δεν έχουν, ως ανέφερε, σιγουρευτεί ακόμα για την δράση του αιτητή.
Προχωρώ σε αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων.
Πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής του αιτητή της οποίες έχω εντοπίσει αναφέρουν τα εξής.
Άρθρο του Jamestown Foundation σχετικά με την ένοπλη αντιπολιτευτική κίνηση National Resistance Front (NRF) στο Αφγανιστάν αναφέρει ότι ο κύριος αντίπαλος των Ταλιμπάν στην χώρα είναι η ισλαμιστική ομάδα ISKP, η οποία φαίνεται να επεκτείνεται όσον αφορά τους ασύμμετρους βομβαρδισμούς, τις επιθέσεις αυτοκτονίας και τις δολοφονίες, μεταξύ άλλων στην Herat στα δυτικά και στην Kunduz και Mazar-e-Sharif στο βόρειο Αφγανιστάν[1].
Σύμφωνα με το Σημείωμα καθοδήγησης για το Αφγανιστάν του EUAA το οποίο δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2023 αναφέρεται ότι «αδιάκριτη βία λαμβάνει χώρα και στην επαρχία Balkh […]. Ωστόσο, αυτή η βία δεν φθάνει σε υψηλό επίπεδο με αποτέλεσμα να απαιτείται μεγαλύτερος βαθμός προσωπικών περιστάσεων προς στοιχειοθέτηση κινδύνου σοβαρής βλάβης. Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό των απωλειών αμάχων σε αυτές τις επαρχίες θεωρείται ότι είναι παράπλευρες απώλειες ως αποτέλεσμα στοχευμένων περιστατικών ασφαλείας» [2].
Αναφορικά με τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην χώρα παρατίθενται τα κάτωθι.
Σύμφωνα με το RULAC αναφέρεται ότι […] επί του παρόντος η κυβέρνηση των Ταλιμπάν εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις: μία ενάντια στο Μέτωπο Εθνικής Αντίστασης (πιστό στην πρώην κυβέρνηση) και το άλλο ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος IS-KP [3].
Σύμφωνα με το Σημείωμα καθοδήγησης για το Αφγανιστάν του EUAA, το οποίο δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2023 αναφέρονται τα κάτωθι σχετικά με τις ομάδες που αντιμάχονται τους Ταλιμπάν ότι « ένας αριθμός διαφορετικών ομάδων αντιτίθεται στους Ταλιμπάν, από τους οποίους το μέτωπο NRF-National Resistance Front(η οποία συνδέεται με τους Tajiks) είναι το πιο σημαντικό. Η NRF και οι συνδεδεμένες ομάδες με αυτήν δραστηριοποιούνται κυρίως στην επαρχία Panjshir και σε γειτονικές βόρειες περιοχές. Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, μαχητές του ISKP έχουν εμπλακεί σε επιθέσεις εναντίον μελών Ταλιμπάν καθώς και εναντίον αμάχων, όπως κατά των Σιιτών Χαζάρα.» Αναφέρεται ότι η ISKP δεν κατέχει καθόλου ή έχει μόνο περιορισμένο έδαφος στο Αφγανιστάν. Το ACLED κατέγραψε 2.635 περιστατικά ασφαλείας κατά την περίοδο αναφοράς 15 Αυγούστου 2021 – 21 Οκτωβρίου 2022, εκ των οποίων 1.164 κωδικοποιήθηκαν ως «μάχες», 994 ως «βία κατά αμάχων» και 477 ως «εκρήξεις/εξ αποστάσεως βία» [4].
Σύμφωνα με Καθοδηγητικό Σημείωμα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σχετικά με τις ανάγκες προστασίας όσων εγκαταλείπουν το Αφγανιστάν αναφέρεται ότι «οι άμαχοι στο Αφγανιστάν εξακολουθούν να πλήττονται σοβαρά από την ασφάλεια, την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις ανθρωπιστικές κρίσεις στη χώρα. Μέχρι το τέλος του 2022, οι δραστηριότητες από ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες αναφέρθηκε ότι είχαν ενταθεί, με την UNAMA να καταγράφει 22 ένοπλες ομάδες ισχυριζόμενες ότι δρουν σε 11 από τις 34 επαρχίες του Αφγανιστάν. Μεταξύ 17 Αυγούστου και 13 Νοεμβρίου 2022, ο ΟΗΕ κατέγραψε 1.587 περιστατικά που σχετίζονται με την ασφάλεια, αύξηση 23 τοις εκατό σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021. Οι επαρχίες με τον υψηλότερο αριθμό σε περιστατικά ασφαλείας ήταν η Kabul, Herat και η Kandahar. Οι de facto αρχές των Ταλιμπάν αναφέρεται ότι έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων εξωδικαστικών δολοφονιών, αυθαίρετων συλλήψεων και κρατήσεων, βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης.[…] Πάνω από το 90 τοις εκατό του αφγανικού πληθυσμού εκτιμάται ότι βρίσκεται σε επισιτιστική ανασφάλεια, με 19,9 εκατομμύρια Αφγανούς να αντιμετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια»[5].
Σύμφωνα με κοινή έκθεση του ACLED και του Afghan Peace Watch(APW) αναφέρεται ότι «από την πτώση της Καμπούλ, οι άμαχοι εξακολουθούν να γίνονται στόχος των Ταλιμπάν και του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), καθώς και να στοχοποιούνται από άλλες άγνωστες ένοπλες ομάδες. Οι Ταλιμπάν ήταν οι κύριοι υπεύθυνοι πρόκλησης βίας κατά αμάχων, διαπράττοντας πάνω από το ήμισυ των περιστατικών βίας κατά αμάχων που καταγράφηκαν από την ACLED από τις 15 Αυγούστου 2021(περίοδο αναφοράς 15 Αυγούστου 2021- 15 Μαρτίου 2022). Από τις 15 Αυγούστου 2021, η Kabul, Nangarhar, και Kandahar έχουν βιώσει τα υψηλότερα επίπεδα βίας που έχουν αναφερθεί με στόχο αμάχους, σύμφωνα με δεδομένα ACLED (αναφέρονται στον παρακάτω χάρτη). Η Kandahar, η γενέτειρα των Ταλιμπάν, και η Καμπούλ είναι οι μεγαλύτερες πόλεις στο Αφγανιστάν, και ο αυτοκινητόδρομος που τις συνδέει ήταν εδώ και καιρό τόπος βίας. Εν τω μεταξύ, η ανατολική επαρχία Nangarhar είναι ένα προπύργιο του IS, με τους μαχητές του IS να στοχοποιούν συχνά αμάχους στην περιοχή.[…] Οι πολίτες έχουν στοχοποιηθεί για το επάγγελμα τους, την εθνικότητα και τη θρησκεία τους. Οι Hazaras, Uzbeks, και οι Tajiks έχουν γίνει στόχος λόγω της συμμετοχής τους σε συμμαχίες κατά των Ταλιμπάν τη δεκαετία του 1990 [6].
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Freedom House, η οποία καλύπτει τα γεγονότα του 2022 αναφέρεται ότι «οι Αφγανοί βίωσαν δύσκολες οικονομικές συνθήκες καθώς η χώρα υπέφερε από την απόσυρση της βοήθειας, την ξηρασία και την τραπεζική κρίση. Τον Μάιο, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Επισιτισμού (WFP) ανέφερε ότι το 92 τοις εκατό του πληθυσμού δεν σιτίζονταν επαρκώς. Οι Ταλιμπάν περιόρισαν σοβαρά τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών κατά τη διάρκεια του έτους. Τον Μάρτιο, τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παρέμειναν κλειστά για τα κορίτσια. Τον Νοέμβριο, ο ανώτατος ηγέτης του καθεστώτος, Haibatullah Akhundzada, εξέδωσε διάταγμα καλώντας τους δικαστές και τους εισαγγελείς να επιβάλουν ποινές σύμφωνα με την ερμηνεία του νόμου της Σαρία. Οι αρχές άρχισαν να επιβάλλουν σωματικές τιμωρίες αργότερα τον ίδιο μήνα, ενώ το καθεστώς πραγματοποίησε την πρώτη δημόσια εκτέλεση τον Δεκέμβριο. Η ένοπλη ομάδα του Islamic State Khorasan Province (ISKP)εξαπέλυσε τρομοκρατικές επιθέσεις καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Συγκεκριμένα εξαπέλυσε πολλές επιθέσεις κατά τη διάρκεια της αργίας της Ashura τον Αύγουστο, με την Αποστολή Βοήθειας του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν (UNAMA) να αναφέρει ότι 120 άνθρωποι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν» [7].
Σύμφωνα με ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για την χώρα η οποία καλύπτει το έτος 2022 επιβεβαιώνονται τα ανωτέρω και παρατίθενται τα κάτωθι:
«Οι περιορισμοί στα δικαιώματα των γυναικών, στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και στην ελευθερία της έκφρασης αυξήθηκαν εκθετικά. Τα ιδρύματα/ινστιτούτα που σχεδιάστηκαν για την υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιορίστηκαν σοβαρά ή έκλεισαν εντελώς. Οι ειρηνικοί διαδηλωτές αντιμετώπισαν αυθαίρετες συλλήψεις, βασανιστήρια και εξαναγκαστικές εξαφανίσεις. Οι Ταλιμπάν διεξήγαγανεξωδικαστικές εκτελέσεις, αυθαίρετες συλλήψεις, βασανιστήρια και παράνομη κράτηση των αντιπάλων τους με ατιμωρησία, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα φόβου. Η ακραία φτώχεια αυξήθηκε, επιδεινώθηκε από την ξηρασία και άλλες φυσικές καταστροφές. Οι δημόσιες εκτελέσεις και οι μαστιγώσεις χρησιμοποιήθηκαν ως τιμωρία για εγκλήματα όπως φόνος, κλοπή, «παράνομες» σχέσεις ή παραβίαση κοινωνικών κανόνων. Τα δικαιώματα των γυναικών συνέχισαν να υφίστανται επίθεση και η συμμετοχή των γυναικών στη δημόσια ζωή ήταν σοβαρά περιορισμένη»[8].
Η ανωτέρω έκθεση του EUAA παραθέτει σχετικά με τους εκτοπισμούς ότι «το 2021, ο ΔΟΜ κατέγραψε 1.327.474 νέους εκτοπισθέντες, εκ των οποίων περίπου το 62 % εκτοπίστηκαν λόγω της σύγκρουσης. Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες κατέγραψε 789.590 εκτοπισμούς που προκλήθηκαν από συγκρούσεις μεταξύ αρχών του 2021 και στα μέσα Απριλίου 2022. […]Τους πρώτους μήνες του 2022 έως τα μέσα Ιουνίου 2022, καταγράφηκαν συνολικά 1.155 εκτοπισμένοι, οι περισσότεροι από τους οποίους κατάγονταν από τη Baghlan (763) και την επαρχία Panjshir (392). Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, πολλοί από τους πρόσφατα εκτοπισμένους επέστρεψαν πόσω στον τόπο καταγωγής τους»[9].
Αναφορικά με την στοχοποίηση των Tajik δεν ανευρέθηκαν πολλές πληροφορίες παρατίθενται όμως τα κάτωθι.
Σύμφωνα με το Σημείωμα καθοδήγησης για το Αφγανιστάν του EUAA, το οποίο δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2023, αναφέρονται σχετικά με τους Tajik ότι «έχει αναφερθεί ότι οι Ταλιμπάν αντιλαμβάνονταν τους Tajiks, ειδικά εκείνους που κατάγονταν από την Panjshir, ως πιθανούς υποστηρικτές του εθνικού μετώπου αντίστασης- NRF. Δολοφονίες αμάχων έχουν λάβει χώρα στην επαρχία Panjshir και στις γειτονικές περιοχές όπου επικρατούν πληθυσμιακά οι Tajik στην Baghlan και στην Takhar. Υπάρχει επίσης ένα υψηλότερο επίπεδο απειλής για τους Panjshiris στην Καμπούλ, καθώς οι δυνάμεις των Ταλιμπάν είχαν εμπλακεί στον ξυλοδαρμό και σε αυθαίρετες συλλήψεις πολιτών στο Panjshir οι οποίοι κατηγορήθηκαν για υποστήριξη του NRF»[10].
Σύμφωνα με το Freedom House αναφέρεται ότι οι Ταλιμπάν έχουν επιδοθεί σε διακρίσεις εις βάρος μελών εθνοτικών μειονοτήτων, ιδιαίτερα των Tajik, των Hazaras και των Uzbeks [11].
Από τις διαθέσιμες λοιπόν πληροφορίες, ως ανωτέρω καταγράφονται, προκύπτει ότι η αδιακρίτως ασκούμενη βία και οι απώλειες αμάχων έχουν μειωθεί μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Παρά τούτο, πληροφορίες για την χώρα καταγωγής καταγράφουν ότι οι Ταλιμπάν επιδίδονται σε συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εξωδικαστικές εκτελέσεις, συλλήψεις, βασανιστήρια, καταστολή των διαφωνούντων, και περιορισμό θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως της ελευθερίας της έκφρασης και τον αποκλεισμό των γυναικών από την εκπαίδευση και την εργασία. Επίσης, παρατηρείται και επισιτιστικό πρόβλημα στην χώρα με το 92% του πληθυσμού να μην σιτίζεται επαρκώς (αναφορά του Παγκόσμιου Προγράμματος Επισιτισμού (WFP). Φαίνεται ότι οι συγκρούσεις μεταξύ των Ταλιμπάν και του ISKP συνεχίζονται αλλά σε μικρότερη ένταση. Οι κύριοι δρώντες των συγκρούσεων απέναντι στους Ταλιμπάν είναι οι NRF-National Resistance Front (αποτελούνται κυρίως από Tajik μαχητές και πρώην μέλη του αφγανικού στρατού) και το Ισλαμικό Κράτος- ISKP, αλλά και αυτές οι ομάδες υιοθετούν ως τακτική πολέμου το να πλήξουν αμάχους. Οι βιαιότητες που διαπράττονται στη χώρα μπορεί να έχουν θεωρηθεί στοχευμένες, όμως κατά τη διάρκεια αυτών των περιστατικών έχουν λάβει χώρα αρκετές παράπλευρες απώλειες αμάχων.
Εκ των ως άνω λοιπόν προκύπτει ότι είναι υπαρκτό το ενδεχόμενο να στοχοποιηθούν άτομα είτε ως αποτέλεσμα ακτιβιστικής δράσης είτε και για λόγους που αφορούν και μόνο την εθνοτική καταγωγή, ως εκ της αποδιδόμενης σ’ αυτούς αντικαθεστωτικής τους δράσης. Περαιτέρω φαίνεται να υπάρχει η πιθανότητα άμαχοι να στοχοποιηθούν ή και να υποστούν σοβαρή βλάβη εξαιτίας του ιδιαίτερου τους προφίλ στα πλαίσια συγκρούσεων του στρατού με αντικαθεστωτικές ομάδες με ένοπλη δράση.
Εν προκειμένω, παρά το ότι ο αιτητής ανήκει στην εθνοτική ομάδα Tajik, μέλη της οποίας φαίνεται να υπόκεινται παραβάσεις δικαιωμάτων εκ τούτου και μόνο του λόγου, οι καθ’ ων η αίτηση δεν φαίνεται να συνυπολόγισαν τούτο κατά την εξέταση τόσο της πτυχής του προσφυγικού όσο και της πτυχής του κατά πόσο τούτο συνιστά ιδιαίτερη περίσταση που θα μπορούσε να επιτείνει τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό της χώρας, στη βάση της νομολογιακής μεθόδου της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF and DN).
Βάσει των προνοιών της οικείας νομοθεσίας, τα ανωτέρω είναι αρκετά για να θεωρηθεί για τους σκοπούς της παρούσας - χωρίς να υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω εξέταση ή και εμβάθυνση, δεδομένης της εκ πρώτης όψεως και χωρίς να προδικάζεται το αποτέλεσμα της προσφυγής θεώρησης των ενώπιον μου στοιχείων - ότι η προσφυγή που έχει καταχωρήσει ο αιτητής ενδεχομένως έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας.
Δια τούτο και θεωρώ ότι αντίθετη κατάληξη της παρούσας, θα εμπόδιζε τον αιτητή από του να έχει ουσιαστική πρόσβαση στη δικαιοσύνη και θα ήταν αντίθετη με την σχετική επιφύλαξη που θέτει ο νομοθέτης στο τέλος αρ.6Β (2) και 7 (1) (β) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002.
Ενόψει των όσων ανωτέρω αναφέρονται, η αίτηση δυνατόν να γίνει δεκτή υπό την αίρεση εξέτασης της οικονομικής κατάστασης του αιτητή από το Δικαστήριο.
Τα έξοδα του μεταφραστή να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.
Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Jamestown Foundation (Author): Brief: National Resistance Front (NRF) Fails to Foment Unrest Against the Taliban; Terrorism Monitor Volume: 21 Issue: 7, 31/03/23
https://www.ecoi.net/en/document/2091479.html (accessed on 29 June 2023)
[2] EUAA – European Union Agency for Asylum, Country guidance: Afghanistan, January 2023, σελ.125, https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-03/2023_Country_Guidance_Afghanistan_EN.pdf accessed on 29 June 2023)
[4] EUAA – European Union Agency for Asylum, Country guidance: Afghanistan, January 2023, σελ.120-121, https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-03/2023_Country_Guidance_Afghanistan_EN.pdf (accessed on 29 June 2023)
[5] UNHCR – UN High Commissioner for Refugees (Author): Guidance Note on the International Protection Needs of People Fleeing Afghanistan
https://www.ecoi.net/en/file/local/2086941/63e0cb714.pdf(accessed on 29 June 2023)
[6] ACLED – Armed Conflict Location & Event Data Project, APW - Afghan Peace Watch (Author): Tracking disorder during Taliban rule in Afghanistan; A Joint ACLED and APW Report, April 2022
https://www.ecoi.net/en/file/local/2071514/ACLED_APW_JointReport_Tracking-Disorder-During-Taliban-Rule-in-Afghanistan_WebFin2022.pdf (accessed on 29 June 2023)
[7] Freedom House (Author): Freedom in the World 2023 - Afghanistan, 2023
https://www.ecoi.net/en/document/2092936.html (accessed on 29 June 2023)
[8] AI – Amnesty International (Author): Amnesty International Report 2022/23; The State of the World's Human Rights; Afghanistan 2022, 27 March 2023
https://www.ecoi.net/en/document/2089394.html (accessed on 30 June 2023)
[9] EUAA – European Union Agency for Asylum, Country guidance: Afghanistan, January 2023, σελ.123-124, https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-03/2023_Country_Guidance_Afghanistan_EN.pdf (accessed on 29 June 2023)
[10] EUAA – European Union Agency for Asylum, Country guidance: Afghanistan, January 2023, σελ.85, https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-03/2023_Country_Guidance_Afghanistan_EN.pdf accessed on 29 June 2023)
[11] Freedom House (Author): Freedom in the World 2023 - Afghanistan, 2023
https://www.ecoi.net/en/document/2092936.html (accessed on 30 June 2023)