ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 2744/2023
25 Ιανουαρίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
T. N. B., από το Καμερούν
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Ο Αιτητής παρών.
Σ. Σταύρου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Ε. Ηρακλέους (κα) παρούσα για πιστή μετάφραση από την Γαλλική στην Ελληνική γλώσσα και αντίστροφα.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 29/06/23 η οποία του κοινοποιήθηκε στις 8/8/23, βάση της οποίας ενημερώθηκε ότι του αναγνωρίστηκε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας αντί αυτό του πρόσφυγα.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής είναι υπήκοος Καμερούν και υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 30/08/17. Την 14/09/18 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του από λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (στο εξής ΕΥΥΑ) και στις 27/09/18 ετοίμασε έκθεση με εισήγηση για απόρριψη του αιτήματος του. Αποφασίστηκε η απόρριψη της αίτησης στις 22/11/18. Ακολούθως ο Αιτητής στις 13/12/18 καταχώρησε ιεραρχική προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων (στο εξής «ΑΑΠ»). Στις 12/06/23 η Υπηρεσία Ασύλου, ως η αρμόδια αρχή (που εξέταζε ιεραρχικές προσφυγές που εκκρεμούσαν στην καταργηθείσα πλέον ΑΑΠ) κάλεσε τον Αιτητή να προσκομίσει οποιαδήποτε υποστηρικτικά στοιχεία της αίτησης του, πράγμα που έπραξε στις 15/6/23. Ακολούθως, η Υπηρεσία Ασύλου έκρινε σκόπιμο όπως διεξάγει εκ νέου συνέντευξη του στις 23/06/23 και εκδόθηκε απόφαση με την οποία αναγνωρίστηκε στον Αιτητή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας αντί αυτό του πρόσφυγα, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία, ο Αιτητής υιοθέτησε τους λόγους που πρόβαλε ενώπιον της ΑΑΠ, καθώς και όσους λόγους καταγράφονται στην προσφυγή του. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι διώκεται για την εθνότητα του και απειλείται με θάνατο, επίσης είναι ευάλωτο άτομο με προβλήματα υγείας και τέλος είναι παντρεμένος στην Δημοκρατία με αναγνωρισμένη πρόσφυγα και έχει ένα παιδί.
Οι Καθ' ων η αίτηση απάντησαν ότι η απόφαση της ΑΑΠ είναι αιτιολογημένη, αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και ότι ο Αιτητής δεν δικαιούται το καθεστώς πρόσφυγα με βάση τους ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς του.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα όσα υποστηρίζονται από τον Αιτητή, αυτά που απάντησαν οι Καθ΄ ων η αίτηση, του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου και αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023, προχωρεί να εξετάσει την ουσία του αιτήματος του Αιτητή με βάση το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου της Υπηρεσίας Ασύλου (που σημειώνεται ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ 1 στο εξής «ΔΦ»).
Στην αίτηση διεθνούς προστασίας του, ο Αιτητής δήλωσε πως εγκατέλειψε την χώρα του επειδή καταζητείτο από την κυβέρνηση για την συμπλοκή του στην διατάραξη της εθνικής ασφάλειας του κράτους (ερυθρό 19 ΔΦ). Κατά το στάδιο της συνέντευξης του ημερομηνίας 14/09/18 ο Αιτητής είχε αρχικά δηλώσει ότι δεν έχει διαβατήριο της χώρας του, ότι είναι νυμφευμένος και έχει τρία παιδιά (ερυθρό 39/3χ ΔΦ). Η σύζυγος του βρίσκεται στην Douala και τα παιδιά στην Yaounde (ερυθρό 39/3χ ΔΦ). Δήλωσε επίσης ότι πάσχει από ηπατίτιδα και διαβήτη και έχει προβλήματα με την όραση του (ερυθρό 37 ΔΦ). Περαιτέρω, δήλωσε ότι γεννήθηκε στην Bafia, όπου διέμενε μέχρι το 1989, αργότερα μετακόμισε στη Douala μέχρι το 2000, όταν και μετακόμισε στη Limbe μέχρι το 2017 που εγκατέλειψε την χώρα (ερυθρό 37/1χ ΔΦ). Είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατέχει δίπλωμα στην υλικοτεχνική υποστήριξη μεταφορών, ομιλεί Γαλλικά και εργαζόταν σε πετρελαϊκή εταιρεία μέχρι στο 2015 στη Limbe όταν, στην ίδια πόλη, αποφάσισε να αρχίσει την δική του επιχείρηση που σχετιζόταν με το εμπόριο πετρελαίου (ερυθρό 36 ΔΦ).
Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, ισχυρίστηκε ότι στο πλαίσιο της επιχείρησης του συνεργαζόταν με αγγλόφωνους, οι οποίοι λάμβαναν πετρέλαιο από τη Νιγηρία και με τους οποίους συναντιόταν για να συζητήσουν την πορεία της συνεργασίας τους (ερυθρό 33 ΔΦ). Όταν άρχισε η κρίση στη χώρα το 2015, ισχυρίζεται ότι η Αστυνομία άρχισε να τον ψάχνει ως άτομο που συναντιέται με αγγλόφωνους (ερυθρό 34 ΔΦ) Κατόπιν πληροφόρησης που έλαβε ότι καταζητείται, άρχισε να κρύβεται μέχρις ότου παρουσιάστηκε η ευκαιρία να διασχίσει στη Νιγηρία. Ανέφερε, επίσης μετά από διευκρινιστικές ερωτήσεις, ότι η κυβέρνηση τον στοχεύει προσωπικά επειδή διοργάνωνε συναντήσεις για την αποσταθεροποίηση του Καμερούν και την καταστροφή σημαντικών τοποθεσιών (ερυθρό 34/2χ ΔΦ). Η λειτουργός του έθεσε σωρεία διευκρινιστικών ερωτήσεων σε σχέση με το πως είχε πληροφορηθεί ότι εκκρεμεί υπόθεση εναντίον του (ερυθρό 31/4χ, 5χ, 6χ και ερυθρό 30/4χ ΔΦ), την φύση της συνεργασίας του (ερυθρό 32 ΔΦ), καθώς και τους ακριβείς λόγους και περιστάσεις που τον οδήγησαν να πιστεύει ότι η κυβέρνηση τον κατηγορούσε γι’ αυτή την συνεργασία (ερυθρό 30/3χ, 4χ ΔΦ). Ακόμη, ο Αιτητής είχε αναφέρει ότι τα μέλη των οικογενειών των συνεργατών του τον έψαχναν και η λειτουργός είχε θέσει και ερωτήσεις και επ’ αυτού του θέματος (ερυθρό 29 ΔΦ).
Η λειτουργός αποδέχθηκε τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή αλλά ως προς τα υπόλοιπα στοιχεία και ισχυρισμούς του κρίθηκε ως εσωτερικά αναξιόπιστος. Ως εκ τούτου η αίτηση διεθνούς προστασίας του Αιτητή απορρίφθηκε και ενημερώθηκε με επιστολή ημερομηνίας 27/11/18.
Με την ιεραρχική προσφυγή του ο Αιτητής επικαλέστηκε το ευάλωτο της υγείας του (ερυθρό 82 του διοικητικού φακέλου της Α.Α.Π (που σημειώνεται ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ 2 στο εξής «ΔΦ 2»). Επανέλαβε δε τον ισχυρισμό του ότι καταζητείται από τις αρχές της χώρας για λόγους που αφορούν στην διατάραξη της δημόσιας τάξης, στην καταστροφή περιουσιών και σε παράνομες δραστηριότητες, ενώ επίσης έχει σχηματιστεί δικαστική έρευνα εναντίον του. Στις 03/02/23, κατέθεσε στην Υπηρεσία Ασύλου πιστοποιητικό γάμου ημερομηνίας 17/03/22 - ότι νυμφεύθηκε με αναγνωρισμένη πρόσφυγα (ερυθρό 76 ΔΦ). Αφού κλήθηκε να υποβάλει περαιτέρω στοιχεία, με χειρόγραφη επιστολή του επανέλαβε ισχυρισμούς του περί μαγείας, διώξεων που υποβλήθηκε η οικογένεια του (ερυθρά 100 – 108 ΔΦ 2), κατέθεσε αντίγραφα ιατρικών εγγράφων, ήτοι έντυπο οφθαλμολογικής εξέτασης που αφορά τον ίδιο (ερυθρά 92 – 93 ΔΦ 2) καθώς και ιατρικές βεβαιώσεις που αφορούν την κατάσταση υγείας του παιδιού του (ερυθρό 89 – 90 ΔΦ 2) ήτοι ότι το παιδί παρουσιάζει ιστορικό βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας λόγω προωρότητας εξ ου και λαμβάνει χρόνια αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα και παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα στη Παιδοπνευμονολογική Κλινική του Νοσοκομείου Αρχ. Μακαρίου ΙΙΙ. Περαιτέρω, κατέθεσε φωτογραφίες προς υποστήριξη των ισχυρισμών του ότι διάφορα μέλη της οικογένειας του απεβίωσαν από μαγεία (ερυθρά 94 – 99 ΔΦ 2). Συνεπεία, νέων στοιχείων, κρίθηκε απαραίτητο όπως κληθεί εκ νέου σε συνέντευξη.
Κατά την διάρκεια της συνέντευξης παραδέχτηκε ότι έχει στην κατοχή του διαβατήριο και ότι ο λόγος που δεν το είχε αναφέρει προηγουμένως ήταν επειδή τον είχαν συμβουλεύσει να μην δηλώσει ότι έχει διαβατήριο. Διευκρίνισε, ότι δεν είναι παντρεμένος στο Καμερούν, ειδάλλως δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει πιστοποιητικό ελευθερίας για τον γάμο του στην Δημοκρατία (ερυθρό 128/3χ ΔΦ). Ο Αιτητής ανέφερε ότι υπήρχε αρνητική στάση της κοινότητας του χωριού του στην οικογένεια του και ότι δεν αποδέχονταν τον πατέρα του επειδή ήταν υιοθετημένος και δεν αναγνώριζαν την ιδιοκτησία των περιουσιών που τους άφησε ο πατέρας του. Αναφέρθηκε γενικά σε απειλές που δέχτηκε από «άνδρες και γυναίκες του χωριού και ότι μέλη της οικογένειας του απεβίωσαν λόγω μαγείας. Δεν ζήτησε οποιαδήποτε προστασία από την Αστυνομία ή τον τοπικό αρχηγό επειδή έκριναν ότι δεν θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Μετά από συνέντευξη ο λειτουργός αποδέχθηκε τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, το ιδιαίτερο πρόβλημα που παρουσιάζει η κατάσταση της υγείας του τα συμπτώματα και την φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει. Απέρριψε, όμως, τον ισχυρισμό του ότι αυτός και η οικογένεια του καταδιώχθηκαν με μαγεία από το χωριό του πατέρα του καθότι κρίθηκε αναξιόπιστος. Με βάση την σχετική έκθεση/εισήγηση ο Αιτητής:
- δεν παρείχε επαρκείς και συγκεκριμένες λεπτομέρειες σε βασικές πτυχές της αφήγησης του, ήτοι στην ταυτότητα του ατόμου που υιοθέτησε τον πατέρα του, στις απειλές που δέχτηκε, ενώ βρέθηκε ασαφής ως προς την σύνδεση των θανάτων των μελών της οικογένειας του με τις μαγικές ενέργειες των χωρικών,
- δεν παρείχε ικανοποιητικές επεξηγήσεις για την διαφοροποίηση της σύνθεσης της πατρικής του οικογένειας και της ημερομηνίας του θανάτου των γονέων του, καθώς και για τους λόγους που δεν ανέφερε οτιδήποτε από αυτά στα προηγούμενα στάδια της διαδικασίας ασύλου λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και το υψηλό μορφωτικό του επίπεδο,
Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσαν να γίνουν δεκτοί οι λόγοι που επικαλείται για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του. Δεν έδωσε αναγκαίες και/ή ικανοποιητικές πληροφορίες αλλά ούτε οι απαντήσεις που έδωσε σε διευκρινιστικές ερωτήσεις που του τέθηκαν υποστηρίζουν τις δηλώσεις του περί μαγείας από το χωριό του πατέρα του. Οι δηλώσεις του κρίνονται ως αντιφατικές και εσωτερικά μη συνεκτικές λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι ουδέποτε είχε αναφέρει τον συγκεκριμένο λόγο κατά την αρχική διαδικασία αξιολόγησης της αίτησης ασύλου του, παρά μόνο κατά την ιεραρχική του προσφυγή. Ούτε οι ισχυρισμοί του, επί αυτού του σημείου του αφηγήματος του, παρουσιάζουν συνοχή και αληθοφάνεια, ενώ προκύπτουν από τις δηλώσεις του αντιφάσεις και ανακρίβειες. Δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους εν λόγω ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια. Σύμφωνα και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του Αιτητή (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Τα γεγονότα της περίπτωσης του Αιτητή σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών).
Με βάση όλα τα ανωτέρω κρίνω ότι η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αιτιολογημένη, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα και στα πλαίσια του Νόμου καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000). Ο Αιτητής απέτυχε να καταδείξει ότι σε περίπτωση επιστροφής στην χώρα καταγωγής του, υπάρχει κίνδυνος δίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων. Ούτε ο γάμος του Αιτητή με αναγνωρισμένη πρόσφυγα στη Δημοκρατία, επιβάλλει την αναγνώριση αυτού του καθεστώτος στον ίδιο, εφόσον ο ίδιος δεν πληροί ατομικώς τις προϋποθέσεις για την χορήγηση του εν λόγω καθεστώτος. Σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ C – 374/22 XXX κατά Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, αποφ. ημερ. 23/11/2023:
«Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε ότι η οδηγία 2011/95 δεν προβλέπει την επέκταση, με παράγωγο τρόπο, του καθεστώτος του πρόσφυγα ή του καθεστώτος επικουρικής προστασίας στα μέλη της οικογένειας του προσώπου στο οποίο έχει χορηγηθεί το καθεστώς αυτό τα οποία δεν πληρούν ατομικώς τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση του εν λόγω καθεστώτος. Συναφώς, από το άρθρο 23 της ως άνω οδηγίας προκύπτει ότι αυτό επιβάλλει απλώς στα κράτη μέλη την υποχρέωση να διαμορφώσουν το εθνικό τους δίκαιο κατά τρόπον ώστε τα εν λόγω μέλη της οικογένειας να δικαιούνται να αιτηθούν, σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες και εφόσον τούτο είναι σύμφωνο προς την προσωπική νομική κατάσταση των ως άνω μελών της οικογένειας, ορισμένα ευεργετήματα, όπως, μεταξύ άλλων, η άδεια διαμονής και η πρόσβαση στην απασχόληση ή στην εκπαίδευση, τα οποία αποσκοπούν στη διατήρηση της οικογενειακής ενότητας [αποφάσεις της 4ης Οκτωβρίου 2018, Ahmedbekova, C‑652/16, EU:C:2018:801, σκέψη 68, και της 9ης Νοεμβρίου 2021, Bundesrepublik Deutschland (Διατήρηση της οικογενειακής ενότητας), C‑91/20, EU:C:2021:898, σκέψη 36].»
Ως προς τις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο ο Αιτητής θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) (επίσης Άρθρο 15(α), (β) και (γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ) και κατέληξε ότι οι προσωπικές του περιστάσεις τον καθιστούν δικαιούχο στην βάση του Άρθρου 15(γ) του Νόμου – βάση του οποίου του αναγνωρίστηκε το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.