ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 3166/23
30 Ιανουαρίου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Μ. Ο. Α.
Αιτητής
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ’ ων η αίτηση
…………………….
Χ. Λαζάρου Αρτέμη (κα), για τον Αιτητή
Α. Καρσλιάδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ’ ων η αίτηση
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη, αντισυνταγματική και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 24.7.2023, με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για διεθνή προστασία καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2022 (στο εξής: ο Περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: ΟAιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία Περί τις 5.4.2023, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Την ίδια ημέρα, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή. Στις 24.7.2023, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) ενέκρινε εισήγηση για απόρριψη της αίτησής του για άσυλο. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 7.8.2023 και αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, καταχωρισθείσας στις 8.9.2023 (ημέρα Παρασκευή).
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση εγείρουν προδικαστική ένσταση, ότι η παρούσα προσφυγή καταχωρίστηκε εκπροθέσμως καθώς αυτή καταχωρίστηκε μετά την πάροδο των 30 ημερών που θεσπίζει το άρθρο 12Α(1) και το Δικαστήριο άκουσε τα μέρη επί της προδικαστικής ενστάσεως.
3. Από την πλευρά του ο Αιτητής ισχυρίζεται δια της συνηγόρου του ότι όταν εξηύρε τους κατάλληλους πόρους για να διορίσει δικηγόρο είχε νοσήσει. Ταυτόχρονα ανέφερε κατόπιν σχετικής ερώτησης ότι επισκέφθηκε τη συνήγορό του στις 5.9.2023.
4. Το Δικαστήριο άκουσε τα μέρη μόνο επί της προδικαστικής ενστάσεως.
To νομικό πλαίσιο
5. Το άρθρο 146 του Συντάγματος προβλέπει ότι:
«Άρθρον 146
1. Tο Aνώτατον Συνταγματικόν Δικαστήριον κέκτηται αποκλειστικήν δικαιοδοσίαν να αποφασίζη επί πάσης εφέσεως κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου το οποίο έχει αποκλειστική δικαιοδοσία να αποφασίζει σε πρώτο βαθμό επί πάσης προσφυγής υποβαλλομένης κατ’ αποφάσεως, πράξεως ή παραλείψεως οιουδήποτε οργάνου, αρχής ή προσώπου ασκούντων εκτελεστικήν ή διοικητικήν λειτουργίαν επί τω λόγω ότι αυτή είναι αντίθετος προς τας διατάξεις του Συντάγματος ή τον νόμον ή εγένετο καθ’ υπέρβασιν ή κατάχρησιν της εξουσίας της εμπεπιστευμένης εις το όργανον ή την αρχήν ή το πρόσωπον τούτο.
1Α. Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος άρθρου, νόμος ήθελε ορίσει περί της ίδρυσης, της δικαιοδοσίας και των εξουσιών Διοικητικού Δικαστηρίου.
2. H προσφυγή ασκείται υπό παντός προσώπου, του οποίου προσεβλήθη ευθέως δια της αποφάσεως, της πράξεως ή της παραλείψεως, ίδιον, ενεστώς έννομον συμφέρον, όπερ κέκτηται τούτο είτε ως άτομον είτε ως μέλος κοινότητός τινος.
3. H προσφυγή ασκείται εντός εβδομήκοντα πέντε ημερών από της ημέρας της δημοσιεύσεως της αποφάσεως ή της πράξεως ή, εν περιπτώσει μη δημοσιεύσεως ή εν περιπτώσει παραλείψεως, από της ημέρας καθ’ ην η πράξις ή παράλειψις περιήλθεν εις γνώσιν του προσφεύγοντος, εκτός εάν προβλέπεται διά νόμου, ρητά, διαφορετική προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά απόφασης πράξης ή παράλειψης.»
6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
7. To εδάφιο (1) του άρθρου 12Α του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου ορίζει ότι:
«((1) Κάθε προσφυγή κατά απόφασης ή πράξης ή παράλειψης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου ή της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων ασκείται εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία γνωστοποίησης της απόφασης ή της πράξης ή σε περίπτωση παράλειψης, από την ημέρα που αυτή περιήλθε σε γνώση του προσφεύγοντος. […]»
8. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι του παρόντος δικαστηρίου):
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
9. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
10. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
11. Προχωρώ καταρχάς στην εξέταση του εκπροθέσμου της προσφυγής, η οποία σε κάθε περίπτωση αποτελεί λόγο δημοσίας τάξεως, ο οποίος εξετάζεται και αυτεπάγγελτα και αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις παραδεκτού της προσφυγής.
12. H προθεσμία προσβολής της επίδικης πράξης, όπως προκύπτει από το Άρθρο 146 του Συντάγματος και από το άρθρο 12Α του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου είναι τριάντα (30) ημέρες. O Αιτητής καταχώρισε την παρούσα προσφυγή στις 8.9.2023. Επισημαίνω ότι ως διαφαίνεται από τον διοικητικό φάκελο η επίδικη πράξη κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 7.8.2023, γεγονός που είναι παραδεκτό και στο πλαίσιο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας. Παρατηρώ περαιτέρω ότι η εν λόγω απόφαση κοινοποιήθηκε στον Αιτητή σε γλώσσα καταληπτή σε αυτόν, καθώς η αιτιολόγηση της επίδικης απόφασης, όπως προκύπτει από το διοικητικό φάκελο, μεταφράστηκε σε αυτόν σε γλώσσα καταληπτή και φέρει ιδιόχειρη υπογραφή τόσο του ιδίου όσο και του μεταφραστή που προέβη σε μετάφραση. Συνεπώς η παρούσα προσφυγή ασκήθηκε μετά την εκπνοή της εν λόγω προθεσμίας, ήτοι μετά την 6.9.2023 (ημέρα Τετάρτη).
13. Σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η προθεσμία προσβολής μίας διοικητικής πράξης είναι ανατρεπτική και όχι ενδεικτική [Βλ. ενδεικτικώς Α.Ε. Αρ. 159/2006, Μάρκος Γανωμάτης ν. Δημοκρατίας, ημερ. 26.3.2008, (2008) 3 Α.Α.Δ. 133, Α.Ε. αρ. 346, Potamitis v. Water Board of Limassol, (1985) 3 C.L.R. 260 και Γανωματής ν. Δημοκρατίας]. Παρέκκλιση από την προθεσμία αποτελεί εξαιρετική περίσταση και μόνο για όσο διάστημα εξακολουθεί η εν λόγω εξαιρετική περίσταση (Μαραγκού ν. Δημοκρατίας (1997) 1 Α.Α.Δ. 1715, 1718).
14. Πλήρης γνώση θεωρείται η γνώση που επιτρέπει στον επηρεαζόμενο διοικούμενο να διαγνώσει με βεβαιότητα και ακρίβεια την υλική και ηθική ζημία που υφίσταται από την πράξη παρέχοντας σε αυτόν τη δυνατότητα να προσφύγει δικαστικώς προς τον έλεγχό της. [Βλ. Α.Ε. αρ.: 3810, Φιλίππου v. Α.Η.Κ., ημερ. 1.12.2006, (2006) 3 ΑΑΔ 729, Υπόθεση Αρ. 110/2012, Γρουτίδης ν. Κυπριακού Συμβουλίου Κύπρου, ημερ. 26 Φεβρουαρίου 2014] Πρέπει να τίθενται συγκεκριμένα δεδομένα ενώπιον του Δικαστηρίου που να δικαιολογούν την έναρξη της προθεσμίας που θέτει ο νόμος. Αυτό είναι θέμα γεγονότων που βαρύνουν σε κάθε περίπτωση τον αιτητή, (Βλ. Θεμιστοκλέους κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 415 και Υπόθεση Αρ. 110/2012, Γρουτίδης, ανωτέρω).
15. Εν προκειμένω, προκύπτει ότι ο Αιτητής έλαβε πλήρη γνώση της επίδικης πράξης στις 7.8.2023. Ο Αιτητής επικαλείται την ύπαρξη ανωτέρας βίας και ειδικότερα το γεγονός ότι αρχικώς δεν είχε τους απαραίτητους πόρους και στη συνέχεια ότι ασθένησε. Σημειώνεται ότι ο Αιτητής δεν έχει προσκομίσει οποιοδήποτε συναφές ιατρικό πιστοποιητικό από το οποίο να απορρέει η αδυναμία του να καταχωρίσει την παρούσα προσφυγή ενώ ταυτόχρονα, ως δήλωσε η συνήγορός του την επισκέφθηκε με σκοπό της καταχώριση προσφυγής στις 5.9.2023, ήτοι μία ημέρα πριν από την εκπνοή της προθεσμίας. Ως εκ τούτου, διαπιστώνεται ότι δεν έχουν προβληθεί και δεν έχουν τεκμηριωθεί τέτοιες εξαιρετικής φύσεως περιστάσεις που να καθιστούσαν αδύνατη την εμπρόθεσμη καταχώριση της παρούσας προσφυγής από τον Αιτητή. Αφενός διότι δεν έχει προσκομίσει οποιαδήποτε μαρτυρία από την οποία να προκύπτει ασθένεια που να καθιστά αδύνατη την καταχώριση προσφυγής και αφετέρου, η συνήγορός του έλαβε γνώση της υπόθεσης και θα μπορούσε να προχωρήσει με καταχώριση της προσφυγής πριν από την εκπνοή της κρίσιμης προθεσμίας.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με 1000 ευρώ έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ’ ων η αίτηση.
Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.