ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 2144/2023

 

23 Φεβρουαρίου, 2024

            [Μ.ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

V.A.O. από Νιγηρία τώρα Λευκωσία

Αιτητής

-και-

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ'ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Ρ. Μαλεκκίδου (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή.

Α. Φιλίππου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Ο Αιτητής παρών

Ε. Ηρακλέους (κα) για πιστή μετάφραση από τα Αγγλικά στα Ελληνικά και αντίστροφα.

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 29/05/23 (του κοινοποιήθηκε 06/06/23), με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας ως άκυρη, παράνομη και/ή αντισυνταγματική και/ή στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος και είναι αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου.  

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 06/06/22, ακολούθησε η συνέντευξη του την 01/02/23 και στις 16/03/23 λειτουργός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (στο εξής «ΕΥΥΑ») ετοίμασε έκθεση με εισήγηση για απόρριψη του αιτήματός του. Ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 21/03/23, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Ο Αιτητής  υποστηρίζει μέσω της δικηγόρου του ότι δεν υπήρξε δέουσα έρευνα από τους Καθ΄ ων η αίτηση καθώς αναγνωρίστηκε ως ευάλωτο πρόσωπο που πάσχει από σοβαρή ασθένεια και είναι απαραίτητη η πρόσβαση του σε ιατρική φροντίδα. Προωθείται, επίσης, ως λόγος ακύρωσης η μη αξιολόγηση του Αιτητή να υπαχθεί στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας και η μη εφαρμογή του  Άρθρου 15 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2023 (Ν.6(Ι)/2000) και/ή ότι ο Αιτητής θα υποστεί απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση λόγω αδυναμίας πρόσβασης του σε υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

 

Οι Καθ’ ων η αίτηση υιοθέτησαν το περιεχόμενο της Ένστασης και υπέδειξαν ότι ο Αιτητής λαμβάνει τη δέουσα ιατροφαρμακευτική φροντίδα στην χώρα του, ούτε εμπίπτει στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Είναι ισχυρισμός του Αιτητή ότι παραβιάστηκε το Άρθρο 15 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023 (Ν.6(Ι)/2000) το οποίο προνοεί ιατρική και ψυχολογική εξέταση του στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν «(α) ενδείξεις που ενδεχομένως υποδηλώνουν διώξεις ή σοβαρή βλάβη που υπέστη κατά το παρελθόν∙ και(β) συμπτώματα και ενδείξεις βασανιστηρίων ή άλλων σοβαρών πράξεων σωματικής ή ψυχολογικής βίας, περιλαμβανομένων των πράξεων σεξουαλικής βίας». H κατάσταση της υγείας και/ή η πάθηση του Αιτητή ουδεμία σχέση έχει με τις πρόνοιες του σχετικού άρθρου του Νόμου. Άλλωστε υπάρχει στο ερυθρό 27-14 ΔΦ συμπληρωμένο το ειδικό έντυπο «Screening Assessment Vulnerability Form» στο οποίο δεν σημειώνεται οποιαδήποτε πρόβλημα σωματικής ή ψυχολογικής βίας που έχει υποστεί ο Αιτητής – παρά μόνο τα όσα ανέφερε ο ίδιος. Το δε ζήτημα πάθησης του από ΗIV έχει γίνει αποδεκτό, έχει εκδοθεί βεβαίωση ότι πρόκειται για πρόσωπο με ειδικές ανάγκες υποδοχής και έχει αξιολογηθεί από την Υπηρεσία Ασύλου στα πλαίσια επιστροφής του (ως θα αναλυθεί κατωτέρω).   Συνεπώς, δεν προκύπτει οποιαδήποτε παράβαση του σχετικού άρθρου του Νόμου.

 

Το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023, (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί σε εξέταση της ουσίας της αίτησης του Αιτητή σε συνδυασμό με τους εγειρόμενους λόγους ακύρωσης που αφορούν έλλειψη δέουσας έρευνας και μη εξέτασης για παραχώρηση σε αυτόν του καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας (λόγω και των ιδιαίτερων συνθηκών του προβλήματος υγείας που αντιμετωπίζει).

 

Κατά τη καταγραφή του αιτήματος ασύλου του ο Αιτητής αναφέρει ότι ως ο πρωτότοκος γιος του πατέρα του έπρεπε να τον διαδεχτεί ως αρχηγός της φυλής του, εντούτοις αρνήθηκε εξαιτίας της θρησκείας του. Ο αρχηγός της φυλής έστειλε άτομα να τον απαγάγουν και να τον θυσιάσουν, τον βασάνισαν και έτυχε ξυλοδαρμού μέχρι θανάτου εξ ου και νοσηλευόταν στο νοσοκομείο για τρεις μήνες. Κάποιος φίλος του τον βοήθησε να διαφύγει και να αιτηθεί διεθνή προστασία στη Δημοκρατία.

 

Κατά την συνέντευξη επιβεβαίωσε τα προσωπικά του στοιχεία και τον τόπο καταγωγής (χωριό Ukehe, πολιτεία Enugu), την εθνοτική καταγωγή του, τη θρησκεία του και την οικογενειακή του κατάσταση. Ανέφερε ότι διαγνώστηκε ως φορέας του HIV κατά την διενέργεια εξετάσεων στη Δημοκρατία και επανέλαβε στην ελεύθερη αφήγηση του, τους λόγους που κατέγραψε στην αίτηση διεθνούς προστασίας του. Προσέθεσε, ότι την ημέρα που πληροφορήθηκε ότι πρέπει να γίνει αρχηγός της φυλής, νεαροί τον μετέφεραν στο ναό με την βία και τραγούδησαν κάποια ξόρκια. Οι φίλοι του όταν το έμαθαν, ήρθαν να τον διασώσουν. Κατόπιν αυτού, νοσηλεύτηκε για δύο με τρεις εβδομάδες στο νοσοκομείο. Σε σχέση με την διαδικασία της επιλογής του αρχηγού της φυλής, ο Αιτητής ανέφερε ότι ο θεσμός περνά από φυλή σε φυλή. Ερωτηθείς σε διάφορα σημεία να περιγράψει πώς επιλέγεται η φυλή (ερυθρό 46/2Χ, 45/1Χ ΔΦ), ανέφερε ότι υπάρχει μια λίστα και την ημέρα όπου προορίζεται να γίνει η επιλογή του επόμενου αρχηγού τραγουδούν ένα ξόρκι και επιλέγεται το προοριζόμενο άτομο (ερυθρό 45/1Χ ΔΦ). Ερωτηθείς να περιγράψει τα καθήκοντα του αρχηγού απάντησε ότι ποτέ δεν τον ενδιέφερε να μάθει επειδή είναι ενάντια στην θρησκεία του (ερυθρό 45/1Χ ΔΦ). Σε σχέση με τις επιπτώσεις άρνησης ανάληψης αυτού του καθήκοντος, υποστήριξε ότι γίνεται θυσία του ατόμου που αρνήθηκε στο ναό (ερυθρό 44/2Χ ΔΦ). Αναφορικά με την δική του περίπτωση, περιέγραψε ότι οι πρεσβύτεροι της κοινότητας ήρθαν στο σπίτι της οικογένειας του για να τους ενημερώσουν ότι θα έπρεπε να αναλάβει την θέση και αφού αρνήθηκε, έστειλαν τους νεαρότερους να τον παραλάβουν με την βία (ερυθρό 44/2Χ ΔΦ). Κληθείς να περιγράψει τι έγινε στο ναό, απάντησε ότι δεν καταλάβαινε τι έλεγαν στα ξόρκια, ότι σκότωναν κοτόπουλα (ερυθρό 42/2Χ ΔΦ) και ότι θα τον θυσίαζαν (ερυθρό 41/1Χ ΔΦ). Σε σχέση με την διάγνωση του ως φορέας HIV, δήλωσε ότι στη χώρα του θα έχει πρόσβαση σε κλινικές και στο σύστημα υγείας της χώρας του (ερυθρό 40/1Χ ΔΦ), ενώ δεν είχε σκεφτεί να ζητήσει την βοήθεια των αρχών της χώρας του, επειδή αυτό είναι ένα διαδεδομένο φαινόμενο (ερυθρό 40/2Χ ΔΦ).

 

Τα προσωπικά στοιχεία και προφίλ του Αιτητή έγιναν αποδεκτά από την Υπηρεσία Ασύλου (ερυθρά 88-86 ΔΦ). Απορρίφθηκε, όμως η ισχυριζόμενη δίωξή του από την κοινότητα του (θυσία του διότι αρνήθηκε να αναλάβει ως αρχιερέας της φυλής του τον 9ο/21), καθότι κρίθηκε εσωτερικά αναξιόπιστος (ερυθρό 86-83 ΔΦ) ειδικότερα:

-          δεν ήταν συγκεκριμένος ως προς τον τρόπο επιλογής του επόμενου αρχιερέα,

-          δεν παρείχε επαρκείς και συγκεκριμένες πληροφορίες ως προς τα καθήκοντα και τον ρόλο του αρχιερέα,

-          δεν ήταν συγκεκριμένος ως προς την περιγραφή της ημέρας που του ανακοινώθηκε ότι θα πρέπει να αναλάβει την θέση, ούτε σε σχέση με το περιστατικό της απαγωγής του, ούτε την διαδικασία που έλαβε χώρα στο ναό που τον είχαν μεταφέρει,

-          δεν έδωσε επαρκείς λεπτομέρειες όταν ερωτήθηκε πώς γνώριζε ότι θα θυσιαστεί, ενώ κληθείς να εκθέσει τους λόγους για τους οποίους αρνήθηκε να αναλάβει την θέση εφόσον γνώριζε τις επιπτώσεις δεν έδωσε ικανοποιητικές απαντήσεις,

-          γενικόλογες και αόριστες θεωρήθηκαν οι αναφορές του σε σχέση με τον τρόπο που διασώθηκε από τον ναό.

Σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ανευρέθηκαν κάποιες πληροφορίες που παραπέμπουν στους ισχυρισμούς του Αιτητή, εντούτοις δεν υπάρχουν πληροφορίες που να επιβεβαιώνουν την θέση του για θυσία αυτού που δεν αποδέχεται θέση διαδοχής, ο δε λειτουργός εξαιτίας της έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας του, δεν αποδέχθηκε τον σχετικό ισχυρισμό.

 

Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό αυτό το μέρος του αφηγήματος του Αιτητή. Οι συνθήκες δίωξης του, οι περιγραφές των πρωταγωνιστών του αφηγήματος του, οι ελλιπείς πληροφορίες και λεπτομέρειες, η μη ύπαρξη βιωματικών στοιχείων και ειδικότερα οι δηλώσεις του περί θυσίας του αποδυναμώνουν σημαντικά τους δείκτες αξιοπιστίας του στο σύνολό τους. Ούτε παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11[1]). Γενικά τα κενά πληροφοριών που παρουσιάστηκαν από αυτόν δημιουργούν σοβαρά ερωτηματικά ως προς την γενική αξιοπιστία του, καθότι ούτε σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του λειτουργού για αριθμό ζητημάτων ήταν ικανός να παράσχει ικανοποιητικές απαντήσεις[2]. Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:

 

«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.

(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.

(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς.  Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»

 

Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντα. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Από τα γεγονότα της περίπτωσης του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ακόμα δε και εάν γινόταν αποδεκτό το αφήγημα του δεν τεκμηριώνεται ότι ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση ή ομάδα στη χώρα καταγωγής του που να αντιμετωπίζει δίωξη, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του. Ούτε έχει τεκμηριωθεί με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).

 

Η περίπτωση του Αιτητή, επίσης, δεν καλύπτεται από το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρό 80 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[3] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, καταγράφεται στην έκθεση/εισήγηση ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή του Αιτητή δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Σημειώνεται ότι, ο ίδιος σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης του ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα του, από δε αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου[4] επιβεβαιώνεται ότι παρόλο που στην περιοχή του Αιτητή λαμβάνουν χώρα κάποια περιστατικά ασφαλείας, ο αριθμός των επεισοδίων αυτών είναι χαμηλός σε συνάρτηση με το πληθυσμό της περιοχής[5]. Ούτε λόγω του προβλήματος υγείας που αντιμετωπίζει (HIV[6]) μπορεί να του παρασχεθεί καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας και/ή η επιστροφή του συνεπάγεται με απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ως ο ισχυρισμός της συνηγόρου του. Ο λειτουργός έχει προβεί, επίσης, σε ενδελεχή ανάλυση για τις ιδιαίτερες περιστάσεις της υγείας του Αιτητή στο μέρος που αφορά εκτίμηση κινδύνου κατά την επιστροφή του, καταλήγοντας ότι δεν θα εκτεθεί σε πραγματικό κίνδυνο βλάβης λόγω του προβλήματος υγείας που αντιμετωπίζει. (ερυθρό 83-81 ΔΦ)

 

Στην N. v. the United Kingdom, no. 26565/05[7] κρίθηκε πως από τη Σύμβαση δεν προκύπτει τυπική υποχρέωση για την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να παράσχει δωρεάν και απεριόριστη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους αλλοδαπούς που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής και βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία του, ώστε να αντιμετωπίζονται οι διαφορές ανάμεσα στις ρυθμίσεις για την περίθαλψη σε κράτη μη μέρη στη Σύμβαση (ΕΣΔΑ). Επίσης, στην απόφαση του ΔΕΕ C-542/13, Mohamed M’Bodj v Βελγικού Δημοσίου, ημερ.18/12/2014 αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι:

 

«35    Συγκεκριμένα, το άρθρο 6 της οδηγίας αυτής απαριθμεί τους φορείς σοβαρής βλάβης, γεγονός που επιβεβαιώνει την άποψη ότι οι βλάβες αυτές πρέπει να απορρέουν από συμπεριφορά τρίτου και δεν μπορούν, κατά συνέπεια, να αποτελούν απλώς και μόνο συνέπεια των γενικών ανεπαρκειών του συστήματος υγείας της χώρας καταγωγής.

36      Ομοίως, η αιτιολογική σκέψη 26 της εν λόγω οδηγίας διευκρινίζει ότι οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη. Επομένως, ο κίνδυνος επιδεινώσεως της καταστάσεως του πάσχοντος από σοβαρή ασθένεια υπηκόου τρίτης χώρας, ο οποίος απορρέει από την ανυπαρξία κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη χώρα καταγωγής του, δεν αρκεί προκειμένου να χορηγηθεί η επικουρική προστασία, εκτός αν απορρέει από την εκ προθέσεως άρνηση χορηγήσεως ιατρικής περιθάλψεως στον εν λόγω υπήκοο τρίτης χώρας.

[…]

40      Εντούτοις, το γεγονός ότι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν είναι δυνατή, δυνάμει του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, όπως έχει ερμηνευτεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η απομάκρυνση πάσχοντος από σοβαρή ασθένεια υπηκόου τρίτης χώρας προς χώρα στην οποία δεν υπάρχει κατάλληλη θεραπευτική αγωγή δεν σημαίνει ότι είναι υποχρεωτικό να του χορηγηθεί άδεια διαμονής σε κράτος μέλος, δυνάμει του καθεστώτος επικουρικής προστασίας που προβλέπει η οδηγία 2004/83.

41      Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, το άρθρο 15, στοιχείο β΄, της οδηγίας 2004/83 έχει την έννοια ότι η σοβαρή προσβολή που αυτό διαλαμβάνει δεν καλύπτει περίπτωση κατά την οποία τυχόν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, κατά τα προβλεπόμενα από την εφαρμοστέα στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική νομοθεσία, την οποία ενδέχεται να υποστεί αιτών διεθνή προστασία σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του είναι απόρροια της ελλείψεως κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη συγκεκριμένη χώρα, εκτός αν συντρέχει περίπτωση εκ προθέσεως αρνήσεως χορηγήσεως ιατρικής περιθάλψεως στον εν λόγω αιτούντα.

[…]

43      Εντούτοις, η επιφύλαξη του άρθρου 3 της οδηγίας 2004/83 απαγορεύει στα κράτη μέλη να θεσπίζουν ή να διατηρούν σε ισχύ διατάξεις που χορηγούν το προβλεπόμενο από την οδηγία καθεστώς της επικουρικής προστασίας σε υπήκοο τρίτης χώρας πάσχοντα από σοβαρή ασθένεια λόγω του κινδύνου επιδεινώσεως της καταστάσεως της υγείας του συνεπεία της ελλείψεως κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στη χώρα καταγωγής, καθόσον τέτοιου είδους διατάξεις δεν συνάδουν με τη συγκεκριμένη οδηγία.»

 

Σημειώνεται, ότι και στην υπόθεση L530 1309578-5[8] που αφορά σε Νιγηριανό υπήκοο εξετάστηκε η διαθεσιμότητα περίθαλψης και φαρμακευτικής αγωγής στην Νιγηρία για «sarcoidosis of the lungs and liver and pre-existing conditions», όπου κρίθηκε ότι ήτο διαθέσιμη – συνεπώς η συνέχισή της σε περίπτωση επιστροφής δε συνεπαγόταν οποιοδήποτε αρνητικό αντίκτυπο στο επίπεδο της υγείας, την ταλαιπωρία που υφίσταται ο αιτών ή το προσδόκιμο ζωής του. Για σκοπούς ολοκληρωμένης έρευνας του Δικαστηρίου και χωρίς αυτό να επηρέαζε το ζήτημα συμπληρωματικής προστασίας του Αιτητή και/ή την προσβαλλόμενη απόφαση (με βάση την M’Bodj, ανωτέρω) μετά από έρευνα προκύπτει ότι στη Νιγηρία, ο ιός HIV κατατάσσεται ως η πέμπτη κυριότερη αιτία θανάτου στην χώρα[9] και σύμφωνα με στοιχεία του 2020, 1.7 εκ. άνθρωποι είναι φορείς του ιού.[10] Κάθε πολιτεία έχει το δικό της σύστημα υγείας, κατά το οποίο υπάρχουν τα γενικά νοσοκομεία (που παρέχουν κυρίως δευτεροβάθμια περίθαλψη) και οι εγκαταστάσεις πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (που παρέχουν πρωτοβάθμια περίθαλψη). Στην κυβέρνηση ανήκει περίπου το 70% των υποδομών υγείας, ενώ οι ιδιωτικοί φορείς συντελούν το 60% ολόκληρης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στη χώρα. Το σύστημα υγείας της Νιγηρίας συμπεριλαμβάνει ένα γενικό δίκτυο φορέων, συμπεριλαμβανομένων κυβερνητικών υπηρεσιών και ρυθμιστών, μη κυβερνητικών ή/και θρησκευτικών οργανώσεων, και διεθνών εταίρων.[11] Τον 12ο/2021 η χώρα επέκτεινε την παροχή αντιρετροικής θεραπείας σε όλους όσους έχουν επιβεβαιωμένα κριθεί ως φορείς και συστήνουν την έναρξη της εν λόγω θεραπείας μόλις οι ασθενείς είναι πρόθυμοι και έτοιμοι να ξεκινήσουν να την λαμβάνουν.[12] Η χώρα έχει υιοθετήσει το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τον HIV και AIDS 2017 – 2021 καθώς και το αναθεωρημένο πλαίσιο του 2019 – 2021 που θα καθοδηγήσει την μελλοντική ανταπόκριση του HIV.[13] Περαιτέρω, παρέχεται, ανάμεσα σε άλλα, συμβουλευτική και περίθαλψη συν νοσηρών καταστάσεων στο πακέτο υπηρεσιών που χρηματοδοτούνται από το βασικό ταμείο παροχής υγειονομικής περίθαλψης – το οποίο αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 1 % των ενοποιημένων ομοσπονδιακών κρατικών εσόδων που προορίζονται για την παροχή υπηρεσιών υγείας στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων των επειγουσών παρεμβάσεων υγείας.[14] Λόγω ελλείψεων εργαζομένων στον τομέα της υγείας ειδικά στις αγροτικές κοινότητες, το Υπουργείο Υγείας άρθρωσε μια συστηματική προσέγγιση για την αποκέντρωση της παροχής ανιτρετροικής θεραπείας, που περιλαμβάνει μετατόπιση και κοινή χρήση εργασιών διαχείρισης του HIV από τους γιατρούς στους μη ιατρούς, από τους νοσηλευτές στους εργαζόμενους στην κοινότητα υγείας (CHEW) και στη συνέχεια σε εκπαιδευμένους εκπαιδευτές συνομηλίκων, ασθενείς και κοινότητες.[15] Ως προς την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα ευρήματα του λειτουργού, γύρω στο 65% των ενηλίκων και παιδιών που ζουν με τον ιό λαμβάνουν την σχετική θεραπεία. Σύμφωνα με δημοσιεύματα  του 11ο/ 2023, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Νιγηρίας και το United States Center for Disease Control and Prevention (USCDC) έχουν εντείνει τις προσπάθειες τους στην καταπολέμηση του HIV, την διαθεσιμότητα των εξετάσεων για HIV και περίθαλψης - ως μια εκ των κατηγοριών που έχουν βελτιωθεί. Οι κυβερνητικές προσπάθειες συνεχίζονται και εκπονούνται σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Τα αντιρετροικά φάρμακα και ιατρική περίθαλψη για τον HIV, παρέχονται δωρεάν από τις κυβερνητικές υπηρεσίες, εντούτοις στις ιδιωτικές κλινικές και φαρμακεία ενδέχεται να μην είναι δωρεάν[16] (ερυθρό 68 ΔΦ). Σύμφωνα, τώρα, με στοιχεία από τοπικό μη κυβερνητικό οργανισμό, στην πολιτεία Enugu υπάρχουν 7 κέντρα εξέτασης και θεραπείας για τον HIV στην πολιτεία Enugu[17] και η εν λόγω πολιτεία φέρεται να έχει ξεκινήσει την κατασκευή 260 νέων πρωτοβάθμιων κέντρων υγείας.[18] Συνεπώς, ως η ανωτέρω καταγραφή, στην χώρα καταγωγής του Αιτητή είναι προσβάσιμη και διαθέσιμη η ιατρική περίθαλψη σε σχέση με την κατάσταση της υγείας του, παρόλες τις δυσχέρειες που υπάρχουν.

 

Επομένως, με βάση όλα τα ανωτέρω δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ). Η επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270).

 

Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι ο Υπουργός Εσωτερικών στα πλαίσια των εξουσιών του Άρθρου 12 Β τρις του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023,(Ν.6(Ι)/2000), με την Κ.Δ.Π. 166/2023 ημερ.26/05/23 ορίζει την χώρα καταγωγής του Αιτητή ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας, ο ίδιος δεν έχει τεκμηριώσει ότι στην χώρα του δεν είναι ασφαλής λόγω των ειδικών του περιστάσεων. Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.

 

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

                          Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.


[1]«Κατά κανόνα, όσο περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρονται και διατίθενται τόσο καλύτερη είναι η εικόνα που σχηματίζεται. Αυτό αφορά το γεγονός ότι τα γεγονότα που έχει πράγματι βιώσει κάποιος αναφέρονται με περισσότερη παραστατικότητα και αυθορμητισμό. […] Εάν η μαρτυρία του αιτούντος / της αιτούσας δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητα, αυτό ίσως αποτελεί ένδειξη έλλειψης αξιοπιστίας. Συνήθως, η προσωπική συνέντευξη αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων λεπτομερειών και εξειδικευμένων πληροφοριών και εξαρτάται πολύ από τις δεξιότητες λήψης συνέντευξης του χειριστή (δημιουργία καλής ατμόσφαιρας, ορθές τεχνικές συνέντευξης, βασικές γνώσεις για την υπόθεση) ώστε να εκμαιεύσει τις ουσιώδεις λεπτομέρειες.»

[2] EYAA, Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System, Judicial Analysis 2nd Edition, February 2023, σελ.122-123

[3]του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας

[4]https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard στοιχεία της ιστοσελίδας ACLED, Nigeria, Enugu, 19/01/23-19/01/24, εντοπίστηκαν στο σύνολο 82 περιστατικά ασφαλείας και 80 θάνατοι εκ των οποίων 26 μάχες (43 θάνατοι), 52 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (37 θάνατοι), και 4 εξεγέρσεις

[5]City Population, Enugu, https://citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA014__enugu/, βλέπε επίσης, Britannica, Enugu State, Nigeria, https://www.britannica.com/place/Enugu-state-Nigeria, ο πληθυσμός της πολιτείας Enugu είχε εκτιμηθεί το 2022 ότι ανερχόταν στα 4.6 εκατομμύρια, καθότι το 2006 η επίσημη καταγραφή πληθυσμού ανέδειξε ότι ήταν 3.2 εκατομμύρια.

[6] Centers for Disease Control and Prevention, ‘About HIV’, https://www.cdc.gov/hiv/basics/whatishiv.html,

[7] European Court of Human Rights, N. v. the United Kingdom, no. 26565/05, 27.05.2008, https://hudoc.echr.coe.int/fre#{%22itemid%22:[%22001-86490%22]}

[8]Austria, Federal Administrative Court [Bundesverwaltungsgericht - BVwG], L530 1309578-5, 04/01/2022, (https://caselaw.euaa.europa.eu/pages/)

[9] Institute for Health Metrics and Evaluation, Nigeria Dashboard, 2019, https://www.healthdata.org/research-analysis/health-by-location/profiles/nigeria,

[10] UNAIDS, Nigeria Fact Sheet, 2019, https://www.unaids.org/en/regionscountries/countries/nigeriaημερ. πρόσβασης 29/01/2024

[11]Cheluchi Onyemelukwe, «In review: the healthcare framework in Nigeria» published in «Health Ethics and Law Consulting» 25/08/23

[12] Nigeria, FMoH, National Guidelines for HIV Prevention, Treatment and Care, 2016,

https://www.prepwatch.org/wp-content/uploads/2017/08/nigeria_national_guidelines_2016.pdf , pp. 4-5, 197

[13] Nigeria, NACA, National HIV and AIDS Strategic Plan 2017-2021, December 2017, https://naca.gov.ng/wp-content/uploads/2018/05/National-HIV-and-AIDS-Strategic-Plan-FINAL1.pdf , σελ. 20,; Nigeria, NACA, Revised National HIV and AIDS Strategic Framework 2019-2021: Future Directions for the HIV/AIDS Response in Nigeria, n.d., https://naca.gov.ng/wp-content/uploads/2019/03/NATIONAL-HIV-AND-AIDS-STRATEGIC-FRAMEWORK-1.pdf , σελ. 16, ημερ, πρόσβασης 29/01/24

[14] Nigeria, FMoH, National Health Insurance Scheme (NHIS) and the National Primary Care Development Agency (NPHCDA), Basic Healthcare Provision Fund, Guidelines for the Administration, Disbursement, Monitoring and Fund Management of the Basic Healthcare Provision Fund, 08/2016, publichealth.com.ng/wp-content/uploads/2020/07/Guidelines-for-the-Administration-Disbursement-Monitoring-and-Fund-Management-of-the-Basic-Healthcare-Provision-Fund-2016-1.pdf,σελ.41

[15] Nigeria, FMoH, Task-shifting and Task-sharing Policy for Essential Health Care Services in Nigeria, Αύγουστος 2014, https://www.health.gov.ng/doc/TSTS.pdf, σελ.41

[16] EUAA1, Medical Doctor and local consultant responsible for in-country data collection of the report, email correspondence, April-May 2021 διαθέσιμοστο EUAA, ‘Medical Country of Origin Information Report – Nigeria’,https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2022_04_EUAA_MedCOI_Report_Nigeria.pdfeu),σελ. 71

[17]MediaCon, ‘HIV/AIDS Testing & Treatment Centers’, https://www.mediaconcern.net/hiv-testing-centers, ημερ. πρόσβασης 30/01/2024

[18]Federal Office for Migration and Refugees, ‘Briefing Notes Summary: Group 62 – Information Centre for Asylum and Migration – Nigeria – July to December 2023’, https://milo.bamf.de/OTCS/cs.exe/fetchcsui/%2D29187911/Deutschland._Bundesamt_f%FCr_Migration_und_Fl%FCchtlinge%2C_Briefing_Notes_Zusammenfassung_%2D_Nigeria%2C_Juli_bis_Dezember_2023_ENG%2C_31.12.2023.pdf, ημερ. πρόσβασης 30/01/2024

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο