ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 3614/2023
01 Φεβρουαρίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
M.K.O
Αιτήτριας
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας δια του Υπουργού Εσωτερικών Υπηρεσία Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
O. Νικολάου (κα) για Χ. Λαζάρου - Αρτέμη (κα), Δικηγόρος Αιτήτριας.
Α. Αναστασιάδη (κα) για Μ. Φιλίππου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Η Αιτήτρια παρούσα.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 07/09/23, η οποία της κοινοποιήθηκε αυθημερόν, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα της για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη και/ή παράνομη και/ή αντισυνταγματική και στερείται οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Η Αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 29/11/22, ακολούθησε η συνέντευξη της στις 10/08/23, η έκθεση/εισήγηση ημερομηνίας 11/08/23 και απόφαση απόρριψη της αίτησης ασύλου στις 22/08/23, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Κατά την ενώπιον μου διαδικασία η Αιτήτρια μέσω της δικηγόρου της περιορίστηκε να αναφέρει ότι η έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν μη επαρκής και μη δέουσα, ελήφθη δε υπό πλάνη και υπό πλανημένα κριτήρια και/ή ότι είναι μη δεόντως αιτιολογημένη ή/και αναιτιολόγητη.
Οι Καθ' ων η Αίτηση αντιτείνουν ότι η προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και ότι θα πρέπει να απορριφθούν οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας καθότι κρίθηκε αναξιόπιστη και προέρχεται από ασφαλή χώρα ιθαγένειας με βάση την Κ.Δ.Π.166/2023 ημερ. 26/05/23.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Το Δικαστήριο, αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρεί σε αξιολόγηση της ουσίας του αιτήματος της Αιτήτριας σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς έλλειψης δέουσας έρευνας, ανεπαρκούς αιτιολόγησης και πλάνης της προσβαλλόμενης πράξης στη βάση του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ»).
Με την αίτηση ασύλου της η Αιτήτρια δήλωσε ότι εξαιτίας περιουσιακών διαφορών η ζωή της κινδύνευε από τον θείο της, ο οποίος εν τέλει δολοφόνησε τον πατέρα και την αδελφή της. Όπως ισχυρίζεται κινδυνεύει και η ίδια από αυτόν (ερυθρό 1 – ΔΦ).
Κατά την συνέντευξη της δήλωσε ότι είναι υπήκοος Νιγηρίας (ερυθρά 10 – 11 ΔΦ). Βρισκόταν στις μη ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές με «φοιτητική άδεια εισόδου» με σκοπό να σπουδάσει. Εντούτοις όταν σταμάτησε να έχει επαφή με κάποιον φίλο της, ο οποίος της είχε υποσχεθεί ότι θα πληρώσει τα δίδακτρα της, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τις αρχές της Δημοκρατίας περιοχές (ερυθρό 21 ΔΦ). Κατάγεται από το χωριό Omu – Aran, του Ilorin LGA, πολιτεία Kwara, αλλά από το 2011 διέμενε στο Lagos. Οι γονείς της και η μοναδική αδελφή της έχουν αποβιώσει, ενώ ο μόνος άλλος συγγενής που έχει είναι ο θείος της, με τον οποίο δεν έχει επικοινωνία (ερυθρά 21 – 20 ΔΦ). Είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δούλευε ως πωλήτρια για δυο χρόνια ενώ ασχολούταν με την καλλιέργεια της γης που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα της (ερυθρό 20 – ΔΦ). Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα, επανέλαβε όσα δήλωσε στην αίτηση της, προσθέτοντας ότι εν τέλει παρέδωσε τα χαρτιά ιδιοκτησίας στον θείο της σκεπτόμενη ότι ως γυναίκα δεν χρειάζεται την γη (ερυθρό 19/1Χ ΔΦ). Ανέφερε ότι ο θείος της συνέχισε να την κυνηγά και την εντόπισε στο Lagos όπου διέμενε, το 2020, μέσω της κόρης του η οποία έγινε φίλη με την Αιτήτρια (ερυθρό 19/1Χ ΔΦ). Όπως ανέφερε, της επιτέθηκε στο σπίτι της και στην συνέχεια λάμβανε λεκτικές απειλές τόσο από αυτόν όσο και από άτομα που εργάζονταν για τον ίδιο (ερυθρό 18/1Χ-2Χ, ερυθρό 17/1Χ-2Χ ΔΦ). Ισχυρίστηκε επίσης ότι ο θείος της την ακολουθούσε (ερυθρό 16/6Χ ΔΦ). Η τελευταία φορά που έλαβε τις απειλές ήταν τον Ιούλιο του 2022 (ερυθρό 17 ΔΦ). Τέλος, ως ανέφερε, δεν θα μπορούσε να επιστρέψει επειδή ο θείος της θα την σκοτώσει (ερυθρό 16 ΔΦ).
Με βάση το περιεχόμενο της Έκθεσης/Εισήγησης έγιναν αποδεκτά τα προσωπικά στοιχεία της Αιτήτριας, ήτοι η Νιγηριανή της υπηκοότητα, η καταγωγή της από το χωριό Omu – Aran, του Ilorin LGA, πολιτεία Kwara και τελευταίος τόπος διαμονής το Lagos (ερυθρό 46 ΔΦ). Απορρίφθηκε, όμως, ο ισχυριζόμενος φόβος δίωξης από τον θείο της λόγω περιουσίας μέσω απειλών. Ο λειτουργός έκρινε ότι η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματος της, ενώ υπέπεσε σε ασυνέπειες, έλλειψη ευλογοφάνειας και δεν παρείχε επαρκείς και ακριβείς πληροφορίες (ερυθρό 45 ΔΦ). Συγκεκριμένα, οι περιγραφές της σχετικά με τις απειλές που δέχτηκε ήταν ασαφείς και δεν περιείχαν στοιχεία που να παραπέμπουν σε προσωπικά βιώματα. Κληθείσα να διευκρινίσει πώς γνώριζε ότι την ακολουθούσαν ανέφερε ότι όταν «κάποιος σε ακολουθεί, το γνωρίζεις». Περαιτέρω, παρατηρήθηκε έλλειψη ευλογοφάνειας στις ενέργειες της από το διάστημα που έλαβε την πρώτη απειλή / επίθεση το 2020 μέχρι το 2022 όταν εγκατέλειψε την χώρα, καθότι, σύμφωνα με τον αρμόδιο λειτουργό θα αναμενόταν από αυτήν να λάβει περισσότερα μέτρα προστασίας για την ίδια, από το να αλλάζει απλώς σπίτια (ερυθρό 44 – ΔΦ). Έτη περαιτέρω, παρατηρήθηκε ασυνέπεια καθότι αφενός ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε την χώρα εξαιτίας περιουσιακών διαφορών με τον θείο της και αφετέρου δεν γνωρίζει τι απέγινε με την περιουσία και την έχει παραχωρήσει στον θείο της επειδή ως γυναίκα δεν την χρειάζεται (ερυθρό 44 ΔΦ). Κρίθηκε τελικά ότι η ισχυριζόμενη δίωξη της Αιτήτριας δεν υφίσταται, επειδή η περιουσία δεν βρίσκεται πλέον στα χέρια της, αλλά στην κατοχή του θείου της και συνεπώς απουσιάζει το στοιχείο του φορέα δίωξης από τα λεγόμενα της (ερυθρό 44 ΔΦ).
Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός ο ισχυρισμός που πρόβαλε η Αιτήτρια για εγκατάλειψη της χώρας καταγωγής της. Δεν ήταν σε θέση να προσφέρει λεπτομερή περιγραφή των όσων της είχαν συμβεί, υπήρχαν ασάφειες και δεν μπορούσε να δώσει επαρκείς απαντήσεις. Ούτε παρουσίασε αξιόπιστα έγγραφα σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς της. Συνεπώς, η Αιτήτρια δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, Ν.6(Ι)/2000, βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11[1]). Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο αιτών θα πρέπει:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του Αιτητή. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Τα γεγονότα της περίπτωσης της σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις της δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο της εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ορθά κρίθηκε ότι η Αιτήτρια δεν ανήκει αυτή ή μέλος της οικογενείας της σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση ή ομάδα στη χώρα καταγωγής του, ενώ σε περίπτωση επιστροφής της δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του και δεν έχει ούτε καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται και δεν έχει κακοποιηθεί ή διωχθεί. Επομένως, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι ορθή και στα πλαίσια του Νόμου καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
Ούτε η περίπτωση της Αιτήτριας εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτήν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο η Αιτήτρια θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται. Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι η ίδια προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[2] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή της Αιτήτριας δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων (ερυθρό 43 – 42 ΔΦ). Σημειώνεται ότι, η ίδια σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης της ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα της, ενώ από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου επιβεβαιώνεται ότι παρόλο που στην περιοχή της Αιτήτριας λαμβάνουν χώρα κάποια περιστατικά ασφαλείας, ο αριθμός των επεισοδίων αυτών είναι χαμηλός – επομένως ο βαθμός αδιάκριτης βίας δεν φτάνει το βαθμό κατά τον οποίο να τεκμηριώνεται ότι και μόνη η παρουσία της στο έδαφος της περιοχής την εκθέτει σε πραγματικό κίνδυνο βλάβης. Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία της ιστοσελίδας ACLED εντοπίστηκαν στο σύνολο 108 περιστατικά ασφαλείας και 50 θάνατοι εκ των οποίων 20 μάχες (21 θάνατοι), 54 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (24 θάνατοι), 0 εκρήξεις / απομακρυσμένη βία και 34 εξεγέρσεις (5 θάνατοι).[3] O πληθυσμός της πόλης ανέρχεται περίπου στα 12 εκατομμύρια.[4]
Επομένως, με βάση όλα τα ανωτέρω δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ). Η επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Το δε Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων της Αιτήτριας, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να της αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
Λαμβάνω δε υπόψη ότι με την Κ.Δ.Π.166/2023 ημερ. 26/05/23 καθορίστηκε η χώρα καταγωγής της Αιτήτριας ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας και δεν κατάφερε να τεκμηριώσει με οποιοδήποτε τρόπο ότι η χώρα της δεν είναι ασφαλής ειδικά για την περίπτωση της.
Για όλους του πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον της Αιτήτριας και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] «Κατά κανόνα, όσο περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρονται και διατίθενται τόσο καλύτερη είναι η εικόνα που σχηματίζεται. Αυτό αφορά το γεγονός ότι τα γεγονότα που έχει πράγματι βιώσει κάποιος αναφέρονται με περισσότερη παραστατικότητα και αυθορμητισμό. Ωστόσο, ο χειριστής πρέπει να θυμάται ότι μπορεί να υπάρχει εύλογη εξήγηση σχετικά με το γιατί ο αιτών / η αιτούσα δεν μπορεί να ανακαλέσει στη μνήμη του λεπτομέρειες ενός συγκεκριμένου γεγονότος και πρέπει να λαμβάνει υπόψη του πιθανές στρεβλώσεις (βλ. επίσης ενότητα 2.4 σχετικά με τους παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν στρεβλώσεις). Κατά συνέπεια, η έλλειψη λεπτομερειών δεν επηρεάζει την αξιοπιστία σε όλες τις περιπτώσεις. Η πτυχή της ιδιαιτερότητας αφορά τις προσωπικές, ατομικές περιστάσεις και τον τρόπο με τον οποίο βιώνεται και εκφράζεται ένα γεγονός. Η βασική ιστορία πολλών υποθέσεων μπορεί να είναι ιδιαίτερα παρεμφερής, αλλά κάθε υπόθεση έχει τις δικές της μεμονωμένες ιδιαιτερότητες οι οποίες την καθιστούν μοναδική. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ενδέχεται να είναι χρήσιμο να μη μένετε πολύ προσηλωμένοι στα κύρια στοιχεία των ισχυρισμών, αλλά να θέτετε περισσότερα ερωτήματα σχετικά με το γεγονός και με τον τρόπο αυτό να διαπιστώσετε τις ιδιαιτερότητες. Εάν η μαρτυρία του αιτούντος / της αιτούσας δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητα, αυτό ίσως αποτελεί ένδειξη έλλειψης αξιοπιστίας. Συνήθως, η προσωπική συνέντευξη αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων λεπτομερειών και εξειδικευμένων πληροφοριών και εξαρτάται πολύ από τις δεξιότητες λήψης συνέντευξης του χειριστή (δημιουργία καλής ατμόσφαιρας, ορθές τεχνικές συνέντευξης, βασικές γνώσεις για την υπόθεση) ώστε να εκμαιεύσει τις ουσιώδεις λεπτομέρειες.»
[2] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας
[3] ACLED dashboard, Nigeria, Lagos, 26/01/2023-26/01/2024, https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard
[4] African Cities Research Consortium, ‘Lagos’, https://www.african-cities.org/lagos/, ημερ. πρόσβασης 31/01/2024