ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 3714/2023
05 Φεβρουαρίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
I.V.O
Αιτητή
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας δια του Υπουργού Εσωτερικών Υπηρεσία Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Π. Δουρτμέ (κα) για Χ. Ματθαίου (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή.
Α. Φιλίππου (κος), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Ο Αιτητής Παρών.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 13/09/23, η οποία του κοινοποιήθηκε αυθημερόν, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος, πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 02/11/22, ακολούθησε η συνέντευξη του στις 31/07/23, ακολούθησε έκθεση/εισήγηση ημερομηνίας 14/08/23 και εκδόθηκε απόφαση απόρριψης της αίτησης ασύλου στις 19/08/23, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο Αιτητής μέσω της δικηγόρου διατείνεται ότι η έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν μη επαρκής και μη δέουσα και ελήφθη υπό πλάνη και υπό πλανημένα κριτήρια. Παρέπεμψε στην ουσία του αιτήματος του και ισχυρίζεται ότι ως χριστιανός στο θρήσκευμα κινδυνεύει στην χώρα του. Τέλος, υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι μη δεόντως αιτιολογημένη ή/και αναιτιολόγητη.
Οι Καθ' ων η Αίτηση υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης τους και υποστήριξαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα ουσιώδη στοιχεία, γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης. Ο Αιτητής, τόνισαν, δεν εμπίπτει στο καθεστώς πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρεί σε αξιολόγηση της ουσίας του αιτήματος ασύλου σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς του δικηγόρου του Αιτητή έλλειψης δέουσας έρευνας, ανεπαρκούς αιτιολόγησης και πλάνης της προσβαλλόμενης πράξης στη βάση του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ»).
Με την αίτηση ασύλου του ο Αιτητής δήλωσε ότι αιτείται διεθνούς προστασίας επειδή ο αρχηγός του χωριού του επιθυμούσε να τον μυήσει στη μαγεία αλλά αυτός αρνήθηκε. Εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του για να σώσει την ζωή του και δεν μπορεί να επιστρέψει επειδή έχουν ήδη σκοτώσει τα δύο του αδέρφια.
Κατά το στάδιο της συνέντευξης, ανέφερε ότι είναι κάτοχος διαβατηρίου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Νιγηρίας και κατάγεται από την πόλη Aba της πολιτείας Abia, όπου έζησε όλη του την ζωή μέχρι την ημέρα που εγκατέλειψε την χώρα, με εξαίρεση το διάστημα 2014 – 2016 όπου είχε μεταβεί στο Owerri για τις σπουδές του (ερυθρά 43/2Χ ΔΦ, 42/2Χ ΔΦ). Είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ερυθρό 42/1Χ ΔΦ), εργαζόταν στην χώρα του και έχει επαφές με την οικογένεια του (ερυθρό 42 – 2Χ). Δεν είναι παντρεμένος ούτε έχει παιδιά (ερυθρό 42/2Χ ΔΦ). Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα, ανέφερε ότι η κοινότητα του χωριού του επιθυμούσε να τον μυήσει στην μαγεία, καθότι όταν ήταν 18 χρονών αλλά αρνήθηκε, εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων (ερυθρό 40/2Χ ΔΦ). Κατονόμασε την ομάδα αυτή ως την Masquerda Group (ερυθρά 39/2Χ ΔΦ). Τα μέλη της κοινότητας αυτής ζήτησαν επίσης από τον πατέρα του να τον παραδώσει σε αυτούς, αλλά αυτός αρνήθηκε (ερυθρό 38/1Χ ΔΦ). Εξαιτίας της άρνησης του άρχισε να λαμβάνει απειλές (ερυθρό 36/1Χ ΔΦ). Δήλωσε ότι σε περίπτωση που επιστρέψει φοβάται ότι θα τον δολοφονήσουν από την κοινότητα του (ερυθρό 39/2Χ ΔΦ).
Με βάση το περιεχόμενο της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού έγιναν αποδεκτά τα προσωπικά του στοιχεία ήτοι, η Νιγηριανή του υπηκοότητα, η καταγωγή του και τελευταίος τόπος διαμονής του ως η Aba της πολιτείας Abia, καθώς και το εκπαιδευτικό και εργασιακό του προφίλ (ερυθρό 82 ΔΦ). Απορρίφθηκε, όμως, ο ισχυρισμός του για δίωξη του από την κοινότητα του χωριού του (που ανήκε σε μια μυστική, πνευματική ομάδα του ζήτησε να ενταχθεί μαζί αλλά αυτός αρνήθηκε και άρχισε να λαμβάνει απειλές). Οι δηλώσεις του Αιτητή κρίθηκαν γενικές, χωρίς λεπτομέρειες και δεν ήταν σε θέση να παράσχει πληροφορίες σε σχέση με την μυστική κοινότητα, πλην του ότι προβαίνουν σε τελετουργικά (μαγεία). Δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τις συνθήκες ένταξης σε αυτή τη κοινότητα ή τις συνθήκες υπό τις οποίες ζήτησαν από τον πατέρα του να τον παραδώσει. Έτη περαιτέρω, δεν παρείχε λεπτομέρειες σε σχέση με τις απειλές που έλαβε, από ποιους τις έλαβε καθώς και την αντίδραση του μετά από αυτές (ερυθρά 80 – 79 ΔΦ). Ο δε λόγος που δεν κατήγγειλε το περιστατικό στις αρχές - ότι είναι ένα πρόβλημα που επιλύεται εντός του χωριού - δεν θεωρήθηκε συνεκτικός, εφόσον η ζωή του βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο. Ως προκύπτει από την έκθεση/εισήγηση ο λειτουργός προέβη σε σχετική έρευνα μέσω εξωτερικών πηγών, αναφορικά με την κοινότητα «Masquerda society» την οποία επικαλέστηκε ο Αιτητής, εντούτοις αυτό που εντόπισε αφορούσε πηγές σύμφωνα με τις οποίες οι μεταμφιέσεις «masquerades» αποτελούν παράδοση των Igbo, εμφανίζονται σε παραδοσιακές γιορτές, κηδείες και φεστιβάλ. Παράλληλα, εξηύρε πληροφορίες αναφορικά με την επιρροή των μυστικών οργανώσεων στη Νιγηρία, εντούτοις δεδομένης της εσωτερικής αναξιοπιστίας του Αιτητή ο ισχυρισμός του έτυχε απόρριψης στην ολότητα του (ερυθρό 78 – ΔΦ).
Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός ο ισχυρισμός που πρόβαλε ο Αιτητής για εγκατάλειψη της χώρας καταγωγής του. Δεν ήταν σε θέση να προσφέρει λεπτομερή περιγραφή των όσων του είχαν συμβεί, υπήρχαν ασάφειες και δεν μπορούσε να δώσει επαρκείς απαντήσεις. Το αφήγημα του ήτο γενικά μη ευλογοφανές. Οι συνθήκες δίωξης του, οι περιγραφές των πρωταγωνιστών του αφηγήματος του, οι ελλιπείς πληροφορίες και λεπτομέρειες, η μη ύπαρξη βιωματικών στοιχείων και οι δηλώσεις του για χρήση μαύρης μαγείας αποδυναμώνουν σημαντικά τους δείκτες αξιοπιστίας του στο σύνολό τους.(Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, Ν.6(Ι)/2000, βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11[1]). Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο αιτών θα πρέπει:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του Αιτητή. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών) Τα γεγονότα της περίπτωσης του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ορθά κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν ανήκει αυτός ή μέλος της οικογενείας του σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση ή ομάδα στη χώρα καταγωγής του, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του και δεν έχει ούτε καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται και δεν έχει κακοποιηθεί ή διωχθεί. Επομένως, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι ορθή και στα πλαίσια του Νόμου καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
Ούτε η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο ο Αιτητής θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται. Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[2] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή του Αιτητή δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Σημειώνεται ότι, ο ίδιος σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης του ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα του, ενώ από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου επιβεβαιώνεται ότι παρόλο που στην περιοχή του Αιτητή λαμβάνουν χώρα κάποια περιστατικά ασφαλείας, ο αριθμός των επεισοδίων αυτών είναι χαμηλός – επομένως ο βαθμός αδιάκριτης βίας δεν φτάνει το βαθμό κατά τον οποίο να τεκμηριώνεται ότι και μόνη η παρουσία του Αιτητή στο έδαφος της περιοχής τον εκθέτει σε πραγματικό κίνδυνο βλάβης. Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία της ιστοσελίδας ACLED αναφορικά με ολόκληρη την πολιτεία Abia εντοπίστηκαν στο σύνολο 26 περιστατικά ασφαλείας και 30 θάνατοι εκ των οποίων 9 μάχες (13 θάνατοι), 14 περιστατικά βίας εναντίον αμάχων (11 θάνατοι), 0 εκρήξεις / απομακρυσμένη βία και 3 εξεγέρσεις (6 θάνατοι).[3] Εξ αυτών των περιστατικών, 9 (και 16 θανάτοι) αφορούσαν συγκεκριμένα στην πόλη Aba, πληθυσμός της οποίας Aba ανέρχεται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου στο 1 εκατομμύριο.[4]
Επομένως, με βάση όλα τα ανωτέρω δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ). Η επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270).
Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας. Λαμβάνεται δε υπόψη ότι με την Κ.Δ.Π.166/2023 ημερ. 26/05/23 καθορίστηκε η χώρα καταγωγής του Αιτητή ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας και δεν κατάφερε να τεκμηριώσει με οποιοδήποτε τρόπο ότι η χώρα του δεν είναι ασφαλής ειδικά για την περίπτωση του.
Για όλους του πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] «Κατά κανόνα, όσο περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρονται και διατίθενται τόσο καλύτερη είναι η εικόνα που σχηματίζεται. Αυτό αφορά το γεγονός ότι τα γεγονότα που έχει πράγματι βιώσει κάποιος αναφέρονται με περισσότερη παραστατικότητα και αυθορμητισμό. Ωστόσο, ο χειριστής πρέπει να θυμάται ότι μπορεί να υπάρχει εύλογη εξήγηση σχετικά με το γιατί ο αιτών / η αιτούσα δεν μπορεί να ανακαλέσει στη μνήμη του λεπτομέρειες ενός συγκεκριμένου γεγονότος και πρέπει να λαμβάνει υπόψη του πιθανές στρεβλώσεις (βλ. επίσης ενότητα 2.4 σχετικά με τους παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν στρεβλώσεις). Κατά συνέπεια, η έλλειψη λεπτομερειών δεν επηρεάζει την αξιοπιστία σε όλες τις περιπτώσεις. Η πτυχή της ιδιαιτερότητας αφορά τις προσωπικές, ατομικές περιστάσεις και τον τρόπο με τον οποίο βιώνεται και εκφράζεται ένα γεγονός. Η βασική ιστορία πολλών υποθέσεων μπορεί να είναι ιδιαίτερα παρεμφερής, αλλά κάθε υπόθεση έχει τις δικές της μεμονωμένες ιδιαιτερότητες οι οποίες την καθιστούν μοναδική. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ενδέχεται να είναι χρήσιμο να μη μένετε πολύ προσηλωμένοι στα κύρια στοιχεία των ισχυρισμών, αλλά να θέτετε περισσότερα ερωτήματα σχετικά με το γεγονός και με τον τρόπο αυτό να διαπιστώσετε τις ιδιαιτερότητες. Εάν η μαρτυρία του αιτούντος / της αιτούσας δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητα, αυτό ίσως αποτελεί ένδειξη έλλειψης αξιοπιστίας. Συνήθως, η προσωπική συνέντευξη αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων λεπτομερειών και εξειδικευμένων πληροφοριών και εξαρτάται πολύ από τις δεξιότητες λήψης συνέντευξης του χειριστή (δημιουργία καλής ατμόσφαιρας, ορθές τεχνικές συνέντευξης, βασικές γνώσεις για την υπόθεση) ώστε να εκμαιεύσει τις ουσιώδεις λεπτομέρειες.»
[2] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας
[3] ACLED dashboard, Nigeria, Abia,, 26/01/2023-26/01/2024, https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard
[4] Britannica, ‘Aba, Nigeria,’ https://www.britannica.com/place/Aba-Nigeria ημερ. πρόσβασης 02/02/2024