H.L.M ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ, Υπόθ. Αρ.: 4354/2023, 23/2/2024

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 4354/2023

23 Φεβρουαρίου, 2024

[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

H.L.M

Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ

Καθ' ων η Αίτηση

Εμφανίσεις:

Ο Αιτητής παρών

Σ. Πιτσιλλίδου (κα) για Ι.Α. Γεωργίου (κος), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η αίτηση.

Κ. Enongo (κος) για πιστή μετάφραση από τα Lingala στα Ελληνικά και αντίστροφα.

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 15/11/23 η οποία του κοινοποιήθηκε την ίδια μέρα, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 24/02/23, στις 19/10/23 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του και μετά από σχετική έκθεση/εισήγηση του λειτουργού ημερομηνίας 31/10/23, με την οποία εισηγείτο την απόρριψη του αιτήματος του, ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 02/11/23, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Ο Αιτητής υποστηρίζει ότι δεν νιώθει ασφαλής να επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του επειδή η ζωή του απειλείται από την οικογένεια της γυναίκας που σκοτώθηκε κατόπιν της σύγκρουσης της με το αυτοκίνητο του, υιοθετεί δε τους λόγους της αίτησης ασύλου του, χωρίς να προσθέτει οτιδήποτε πέραν των όσων ανέφερε κατά την συνέντευξη του.

Οι Καθ' ων η αίτηση αντιτείνουν ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή είναι γενικοί και αόριστοι, ότι τα όσα ανέφερε ενώπιον του δικαστηρίου έχουν αξιολογηθεί από την Υπηρεσία Ασύλου και έχει απορριφθεί η αίτηση του καθότι κρίθηκε αναξιόπιστος.

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα όσα υποστηρίζονται από τον Αιτητή, αυτά που απάντησαν οι Καθ΄ ων η αίτηση, του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου (στο εξής «Δ.Φ.») και αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί να εξετάσει την ουσία της υπόθεσης.

Μετά από αξιολόγηση των πρακτικών της συνέντευξης, διαπιστώνεται ότι ο εξεταστής της υπόθεσης/λειτουργός ενημέρωσε τον Αιτητή για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του (ερυθρό 54 Δ.Φ.) και κατά την διάρκεια της συνέντευξης του έθεσε διάφορα ερωτήματα για να καλύψει τους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει την χώρα του και να υποβάλει αίτηση ασύλου. Του παρασχέθηκε δωρεάν διερμηνέας, του διαβάστηκαν όσα καταγράφηκαν στη συνέντευξη και επιβεβαίωσε ότι το πρακτικό αντικατοπτρίζει επακριβώς τις δηλώσεις του (ερυθρό 42 Δ.Φ.) Από τις απαντήσεις του, έγινε αποδεκτό μόνο το μέρος της ιστορίας του ότι είναι υπήκοος Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό με περιοχή καταγωγής Κινσάσα (ερυθρό 69 Δ.Φ.). Απορρίφθηκαν οι ισχυρισμοί του ότι εγκατέλειψε τη χώρα του, διότι απειλήθηκε η ζωή του από τους συγγενείς της γυναίκας που σκοτώθηκε κατόπιν δυστυχήματος κατά το οποίο την κτύπησε ο Αιτητής με το αυτοκίνητο του.

Ο λειτουργός στην εισήγηση του έκρινε ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν γίνονται δεκτοί ως εσωτερικά αξιόπιστοι καθότι δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματος του, ενώ παρουσιάζουν οι δηλώσεις του γενικότητα, αοριστία και αντιφάσεις (ερυθρό 68-67 Δ.Φ.). Συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι ήταν ανακριβής στην περιγραφή του δυστυχήματος, καθότι ανέφερε ότι προσπάθησε να αποφύγει την γυναίκα, αυτή φορούσε ακουστικά και τελικά κατέληξε στην πορεία του με αποτέλεσμα να την κτυπήσει (ερυθρό 48 Δ.Φ.). Ερωτηθείς εάν θα μπορούσε να την αποφύγει φρενάροντας, απάντησε ότι τα φρένα δεν λειτουργούσαν σωστά, αλλά αυτό δεν το γνώριζε πριν οδηγήσει το συγκεκριμένο αυτοκίνητο (ερυθρό 48 Δ.Φ.). Περαιτέρω, δεν παρείχε επαρκείς πληροφορίες για την κατάσταση της γυναίκας και περιορίστηκε απλώς στο να αναφέρει ότι αιμορραγούσε (ερυθρό 47 Δ.Φ.). Ως προς τις απειλές που ισχυρίζεται ότι έλαβε από τους συγγενείς του θύματος, υπέπεσε σε αντιφάσεις επειδή αρχικά ανέφερε ότι βρισκόταν στο σπίτι του όταν τον επισκέφθηκαν, ενώ στην συνέχεια ανέφερε ότι δεν ήταν εκεί. Κληθείς να διευκρινίσει απάντησε ότι έμεινε στο σπίτι του μόνο για μια νύχτα πριν μετακομίσει (ερυθρό 46 Δ.Φ.). Ούτε παρείχε ικανοποιητικές λεπτομέρειες σε σχέση με το περιεχόμενο και τον τρόπο που έλαβε τις απειλές, ούτε και γνώριζε την τελευταία φορά που απειλήθηκε (ερυθρό 46, 43 Δ.Φ.). Περαιτέρω, παρουσίασε ελλιπείς ισχυρισμούς αναφορικά με το δικαστικό έγγραφο που παρέλαβαν οι γονείς του, το οποίο καλούσε τον Αιτητή να εμφανιστεί στο Δικαστήριο (ερυθρό 45 Δ.Φ.). Συγκεκριμένα, δεν γνώριζε ποια αρχή εξέδωσε το έγγραφο, ενώ ούτε γνωρίζει που βρίσκεται αυτό σήμερα (ερυθρό 45 Δ.Φ.). Ισχυρίστηκε ότι εστάλη ένταλμα σύλληψης στο σπίτι του, την επόμενη μέρα που έλαβε την κλήση για εμφάνιση στο Δικαστήριο. Κληθείς να σχολιάσει γιατί έλαβε ένταλμα σύλληψης πριν την ημερομηνία εμφάνισης του στο Δικαστήριο, απάντησε με μη συνεκτικό τρόπο ότι στη χώρα του η κατάσταση είναι περίπλοκη και την ίδια δικαιολογία έδωσε όταν ερωτήθηκε πώς κατάφερε να ταξιδέψει από το αεροδρόμιο από την στιγμή που υπήρχε εκδομένο ένταλμα σύλληψης εναντίον του (ερυθρό 44 Δ.Φ.).

Οι ισχυρισμοί του Αιτητή θα πρέπει να παρουσιάζουν συνοχή και αληθοφάνεια και να μην προκύπτουν αντιφάσεις και ανακρίβειες. Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό το πιο πάνω μέρος της ιστορίας του. Οι δε συνθήκες απειλών, οι γενικές περιγραφές του αφηγήματος του, οι ελλιπείς πληροφορίες και λεπτομέρειες, η μη ύπαρξη βιωματικών στοιχείων αποδυναμώνουν σημαντικά τους δείκτες αξιοπιστίας του στο σύνολό τους, καθότι ούτε σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του λειτουργού για αριθμό ζητημάτων ήταν ικανός να παράσχει ικανοποιητικές απαντήσεις^{^[1]}. (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11^{^[2]}). Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:

«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.

(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.

(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»

Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του Αιτητή. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών) Τα γεγονότα της περίπτωσης του Αιτητή σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Δεν έπεισε για το υπαρκτό οποιωνδήποτε απειλών και /ή ούτε αδιευκρίνιστες ή αόριστες απειλές από ιδιώτες (που δεν εμπίπτουν σε ομάδες ή οργανώσεις^{^[3]}) – εμπίπτουν στον ορισμό των φορέων δίωξης για να αξιολογηθεί στη συνέχεια κατά πόσο η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στο καθεστώς πρόσφυγα. Ακόμα δε και εάν γινόταν αποδεκτό το αφήγημα του δεν τεκμηριώνεται ότι ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση ή ομάδα στη χώρα καταγωγής του που να αντιμετωπίζει δίωξη, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν έχει τεκμηριώσει ότι θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του. Συνεπώς, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).

Ο λειτουργός, στα πλαίσια εξέτασης του αιτήματος του Αιτητή, έχει προβεί και σε σχετική ανάλυση κατά πόσο θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) και κατέληξε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρό 67-65 Δ.Φ.). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ^{^[4]} που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή του Αιτητή δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων.

Σημειώνεται ότι, ο ίδιος σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης του ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα του, ενώ από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου επιβεβαιώνεται ότι παρόλο που στην περιοχή του Αιτητή λαμβάνουν χώρα κάποια περιστατικά ασφαλείας, ο αριθμός των επεισοδίων αυτών είναι ουσιωδώς χαμηλός – επομένως ο βαθμός αδιάκριτης βίας δεν φτάνει το βαθμό κατά τον οποίο να τεκμηριώνεται ότι και μόνη η παρουσία του Αιτητή στο έδαφος της περιοχής τον εκθέτει σε πραγματικό κίνδυνο βλάβης. Ειδικότερα, στην επαρχία της Κινσάσα (τόπο τελευταίας διαμονής του Αιτητή) όπως προκύπτει από την τελευταία αναφορά σε περιστατικά βίας και σε απώλειες ζωών για την περίοδο 09/02/23 - 09/02/24, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED έχουν καταγραφεί μόνο 59 περιστατικά, τα οποία είχαν ως συνέπεια 71 απώλειες ανθρώπινων ζωών^{^[5]} Συγκεκριμένα, στην επαρχία της Kinshasa την εν λόγω χρονική περίοδο καταγράφονται 7 περιστατικά μαχών (με 20 θύματα), 23 περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 49 θύματα), 29 διαδηλώσεις (με 2 θύματα), ενώ δεν καταγράφονται περιστατικά εκρήξεων / απομακρυσμένης χρήσης βίας.^{^[6]} Σημειωτέον, δε, ότι ο πληθυσμός της επαρχίας της Kinshasa καταγράφεται στους 14.565.700 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το έτος 2020.^{^[7]}

Με βάση όλα τα πιο πάνω καταλήγω ότι η Υπηρεσία Ασύλου μετά από ενδελεχή έρευνα (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ), αιτιολογημένα (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270) απέρριψε την αίτηση του Αιτητή για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Το ίδιο δε Δικαστήριο μετά από πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του δικαιολογημένου φόβου δίωξης και/ή να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σύμφωνα με τα Άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €600 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.

[1] EYAA, Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System, Judicial Analysis 2^nd Edition, February 2023, σελ.122-123

[2] «Κατά κανόνα, όσο περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρονται και διατίθενται τόσο καλύτερη είναι η εικόνα που σχηματίζεται. Αυτό αφορά το γεγονός ότι τα γεγονότα που έχει πράγματι βιώσει κάποιος αναφέρονται με περισσότερη παραστατικότητα και αυθορμητισμό. […]Εάν η μαρτυρία του αιτούντος / της αιτούσας δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητα, αυτό ίσως αποτελεί ένδειξη έλλειψης αξιοπιστίας. Συνήθως, η προσωπική συνέντευξη αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων λεπτομερειών και εξειδικευμένων πληροφοριών και εξαρτάται πολύ από τις δεξιότητες λήψης συνέντευξης του χειριστή (δημιουργία καλής ατμόσφαιρας, ορθές τεχνικές συνέντευξης, βασικές γνώσεις για την υπόθεση) ώστε να εκμαιεύσει τις ουσιώδεις λεπτομέρειες.»

[3] Άρθρο 3Α του περί Προσφύγων Νόμος του 2000 έως 2023 (Ν.6(I)/2000)

Στους φορείς δίωξης ή σοβαρής βλάβης συμπεριλαμβάνονται:

(α) το κράτος,

(β) ομάδες ή οργανώσεις που ελέγχουν το κράτος ή ουσιώδες μέρος του εδάφους του κράτους,

(γ) μη κρατικοί φορείς, εάν μπορεί να καταδειχθεί ότι οι φορείς που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και (β), περιλαμβανομένων των διεθνών οργανισμών, δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να παράσχουν προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης, όπως ορίζεται στο άρθρο 3Β.

[4] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας

[5]ACLED Dashboard, filters: time period 09/02/23 – 09/02/24, country DR Congo, Kinshasa area, event type, battles, violence against civilians, explosions/remote violence, riots, διαθέσιμο σε https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard,