ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 4414/2023
06 Φεβρουαρίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
M.M.L.
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Ο Αιτητής παρών
Μ. Φιλίππου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η αίτηση.
Κ. Enongo (κος) παρών για πιστή μετάφραση από τα Γαλλικά στα Ελληνικά και αντίστροφα.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 17/11/23 η οποία του κοινοποιήθηκε την ίδια μέρα, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 12/04/22, στις 03/11/23 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του, στις 04/11/23 συντάχθηκε έκθεση/εισήγηση και ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης αυθημερόν, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία ο Αιτητής υιοθέτησε τους λόγους που πρόβαλε κατά την συνέντευξη του στην Υπηρεσία Ασύλου και υποστήριξε ότι εργαζόταν σε ένα συνταγματάρχη του στρατού που διατηρούσε ερωτική σχέση με την σύζυγο του. Όταν αποκαλύφθηκε η σχέση του κρατήθηκε και βασανίστηκε και η σύντροφος του τον βοήθησε να διαφύγει. Από τα κτυπήματα που είχε δεχθεί από τους σωματοφύλακες του εργοδότη του έχει μόνιμα προβλήματα υγείας.
Οι Καθ' ων η αίτηση αντιτείνουν ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή είναι γενικοί και αόριστοι, ότι τα όσα ανέφερε ενώπιον του δικαστηρίου έχουν αξιολογηθεί από την Υπηρεσία Ασύλου και έχει απορριφθεί η αίτηση του καθότι κρίθηκε αναξιόπιστος.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα όσα υποστηρίζονται από τον Αιτητή, αυτά που απάντησαν οι Καθ΄ ων η αίτηση και αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023, προχωρεί να εξετάσει την ουσία του αιτήματος του με βάση το περιεχόμενο του σχετικού διοικητικού φακέλου (στο εξής «ΔΦ»).
Μετά από αξιολόγηση των πρακτικών της συνέντευξης το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ο εξεταστής της υπόθεσης – λειτουργός – ενημέρωσε τον Αιτητή για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του (ερυθρό 26 ΔΦ) και κατά την διάρκεια της συνέντευξης του έθεσε διάφορα ερωτήματα για να καλύψει τους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει την χώρα του και να υποβάλει αίτηση ασύλου. Του παρασχέθηκε δωρεάν διερμηνέας, του διαβάστηκαν όσα καταγράφηκαν στη συνέντευξη και επιβεβαίωσε πως όσα καταγράφηκαν αντικατοπτρίζουν επακριβώς τις δηλώσεις του (ερυθρό 17-16 ΔΦ). Από τις απαντήσεις του Αιτητή, έγινε αποδεκτό μόνο το μέρος της ιστορίας του ότι είναι υπήκοος Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό με περιοχή καταγωγής Κινσάσα (ερυθρό 45 ΔΦ), απορρίφθηκαν όμως οι δηλώσεις του ότι δέχθηκε επιθέσεις και απειλές από σωματοφύλακες και τον σύζυγο γυναίκας που διατηρούσε δεσμό.
Κατά την ελεύθερη αφήγηση του, δήλωσε ότι διατηρούσε δεσμό με κόρη και τη μητέρα της (στο εξής «σύντροφος») και πως ο σωματοφύλακας της συντρόφου του τους ανακάλυψε να συνευρίσκονται ερωτικώς. Ο Αιτητής γνώρισε τις συγκεκριμένες γυναίκες καθώς εργαζόταν στην οικία τους ως καθαριστής. Αφού ο σωματοφύλακας τους ανακάλυψε, ισχυρίστηκε ότι κρατήθηκε αιχμάλωτος για διάστημα μίας εβδομάδας σε έναν υπόγειο χώρο, όπου κακοποιήθηκε σωματικά, έως ότου απελευθερώθηκε με τη βοήθεια της συντρόφου του. Προσέθεσε ότι προσπάθησε να τον εντοπίσει, ο συγκεκριμένος άντρας, μετά την απόδρασή του. Η σύντροφος του κατάφερε να τον εντοπίσει και τον ειδοποίησε ότι ο σύζυγός της θέλει να τον σκοτώσει. Για τον λόγο αυτό τον βοήθησε να εκδώσει διαβατήριο για να εγκαταλείψει τη χώρα. Καθώς ο Αιτητής περίμενε να φτάσει η στιγμή του ταξιδιού του δήλωσε πως η κόρη της συντρόφου του, με την οποία διατηρούσε επίσης δεσμό, απέβαλε (καθότι κυοφορούσε το παιδί του). Σε περαιτέρω διευκρινιστικές ερωτήσεις που του τέθηκαν ισχυρίστηκε ότι γνώρισε τη σύντροφο του τον 5ο/2021 και πως διατηρούσαν δεσμό έως και τον 12ο/2021, οπότε και τον ανακάλυψαν οι σωματοφύλακες. Η ακριβής ημερομηνία που συνέβη αυτό ήταν η 26/12/21.Την ίδια ημέρα κρατήθηκε στον υπόγειο χώρο στάθμευσης του σπιτιού, στην περιοχή Kitambo, ενώ δήλωσε ότι ο σύζυγος της συντρόφου του ενημερώθηκε για το δεσμό τους μέσω του σωματοφύλακά του. Ανέφερε, ότι παρέμεινε κρατούμενος μέχρι την Πρωτοχρονιά και δέχτηκε σωματική βία. Απελευθερώθηκε με την βοήθεια της συντρόφου του. Ως προς τις κατ’ ισχυρισμό απειλές που δέχθηκε πρόβαλε ότι στο κινητό του βρήκε απειλητικά ηχητικά μηνύματα του συζύγου της συντρόφου του, ενώ μία φορά μετέβη στην οικία του και λογομάχησε με τη μητέρα του Αιτητή, ηχογραφώντας τη συνομιλία. Επιπλέον, λάμβανε απειλές μέσω των σωματοφυλάκων του, ενώ ήταν κρατούμενος. Ποτέ δεν απειλήθηκε ευθέως ο ίδιος από τον συγκεκριμένο άντρα, παρά μόνο μέσω τρίτων, καθώς κατά το διάστημα που ήταν περιορισμένος-κρατείτο ο σύζυγος της συντρόφου έλειπε σε ταξίδι. Παράλληλα, η σύντροφός του τον βοήθησε να εκδώσει το διαβατήριό, το οποίο μάλιστα παρέλαβε η ίδια έχοντας στην κατοχή της την ταυτότητα του Αιτητή. Ως προς τον δεσμό που διατηρούσε παράλληλα με την κόρη της συντρόφου του, δήλωσε ότι δεν αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα καθώς κανένας δεν το ήξερε. Τέθηκε επίσης στον Αιτητή η αντίφαση μεταξύ της αίτησης ασύλου - καταγραφές του και των όσων δήλωσε ενώπιον του λειτουργού. Απάντησε πως ο συνταγματάρχης, που είχε ισχυριστεί κατά την καταγραφή του, ότι τον ανακάλυψε ήταν ο προαναφερθείς σωματοφύλακας και όχι ο σύζυγός της. Τέλος, ερωτηθείς ως προς το τι φοβάται ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του αποκρίθηκε ότι φοβάται πως θα χάσει τη ζωή του και πως, όταν ήταν κρατούμενος, ήθελαν να τον σκοτώσουν αλλά περίμεναν την έγκριση του συζύγου που απουσίαζε σε ταξίδι.
Ο λειτουργός στην έκθεση/εισήγηση του έκρινε ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν γίνονται δεκτοί ως εσωτερικά αξιόπιστοι καθότι δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματος του. Ειδικότερα, διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:
- δεν ήταν επαρκώς συγκεκριμένος ως προς το περιστατικό που περιέγραψε το οποίο πυροδότησε τα γεγονότα που τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τη χώρα του,
- θα αναμενόταν να είναι σε θέση να δώσει επαρκείς περιγραφές και λεπτομέρειες,
- δήλωσε ότι ποτέ δεν απειλήθηκε ευθέως ο ίδιος από τον φερόμενο διώκτη του, αλλά πως λάμβανε απειλές μέσω τρίτων,
- καταγράφηκε η αντίφαση μεταξύ της αίτησης του και των όσων δηλώθηκαν κατά την συνέντευξη,
- παρατέθηκαν εκτενώς οι δηλώσεις του Αιτητή ειδικά ως προς το ότι από τον 12ο/2021-02ο/2022 δεν του είχε συμβεί οτιδήποτε,
- η ημερομηνία έκδοσης του διαβατηρίου του ήτο τον 11ο/2021, πριν συμβεί το οτιδήποτε, ενώ ο Αιτητής είχε προβάλει πως εξέδωσε το διαβατήριο με τη βοήθεια της συντρόφου του αφού τον βοήθησε πρώτα να απελευθερωθεί,
- συνέχισε να έχει συναντήσεις με την σύντροφό του μετά την απελευθέρωσή του, παρ’ όλο που εξ’ αιτίας του δεσμού μαζί της αντιμετώπιζε προβλήματα, γεγονός μη ευλογοφανές,
- οι απαντήσεις του στερούνταν συνοχής, συνέπειας, λεπτομέρειας και ακρίβειας, στοιχεία καθοριστικά για την εδραίωση της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του.
Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός ο ισχυρισμός που πρόβαλε ο Αιτητής για εγκατάλειψη της χώρας του. Δεν ήταν σε θέση να προσφέρει λεπτομερή περιγραφή των όσων του είχαν συμβεί, υπήρχαν ασάφειες και δεν πρόσφερε επαρκείς απαντήσεις. Οι δηλώσεις του κατά την συνέντευξη δεν είχαν ιδιαίτερη συνοχή και αληθοφάνεια, ενώ προκύπτουν σωρεία αντιφάσεων και ανακριβειών στο αφήγημα του. Ούτε παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11[1]). Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του Αιτητή. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών) Τα γεγονότα της περίπτωσης του Αιτητή σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ούτε οι αδιευκρίνιστες απειλές από ιδιώτες ή από αόριστες μη οριζόμενες ομάδες (που δεν εμπίπτουν σε ομάδες ή οργανώσεις[2]) – εμπίπτουν στον ορισμό των φορέων δίωξης για να αξιολογηθεί στη συνέχεια κατά πόσο η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στο καθεστώς πρόσφυγα. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι ο Αιτητής με την προσφυγή του δηλώνει ότι ο «διώκτης» του ήτο συνταγματάρχης του FARDC (Armed Forces of the Democratic Republic of the Congo) – ισχυρισμός που βρίσκεται σε αντίφαση με σημεία της συνέντευξης του και εγείρει περαιτέρω αμφιβολίες για την αληθοφάνεια του αφηγήματος του. Σημειώνεται ότι, στις περιπτώσεις όπου παρουσιάζονται ψευδείς πληροφορίες από τον αιτούντα, η επίδραση τους μπορεί να είναι μοιραία για το αίτημα ασύλου του, ειδικά εάν αυτές οι πληροφορίες είναι καίριας σημασίας στην συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών του[3]. Η έκθεση/εισήγηση του λειτουργού και η επακόλουθη κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας και είναι δεόντως αιτιολογημένη. Ακόμα δε και εάν γινόταν αποδεκτό το αφήγημα του δεν τεκμηριώνεται ότι ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση ή ομάδα στη χώρα καταγωγής του που να αντιμετωπίζει δίωξη, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του. Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
Ούτε η περίπτωσή του εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο ο Αιτητής θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000) και κατέληξε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρό 41 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[4] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή του Αιτητή δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Από αναθεωρημένη έρευνα που προέβη και το Δικαστήριο, περιστατικά ασφαλείας αφορούν ορισμένες γεωγραφικές περιοχές από τις οποίες δεν προέρχεται ο Αιτητής (υποδεικνύεται ότι σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης ο Αιτητής ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα του) - ούτε δραστηριοποιούνται στη περιοχή συνήθους διαμονής του μη κρατικοί ένοπλοι φορείς, αλλά μόνον στις ανατολικές περιοχές της χώρας.[5] Σημειωτέον, δε, ότι ο πληθυσμός της επαρχίας της Kinshasa καταγράφεται στους 14.565.700 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το έτος 2020.[6]
Με βάση όλα τα πιο πάνω καταλήγω ότι η Υπηρεσία Ασύλου μετά από ενδελεχή έρευνα (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ), και αιτιολογημένα (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270) απέρριψε την αίτηση του Αιτητή για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €600 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] «Κατά κανόνα, όσο περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρονται και διατίθενται τόσο καλύτερη είναι η εικόνα που σχηματίζεται. Αυτό αφορά το γεγονός ότι τα γεγονότα που έχει πράγματι βιώσει κάποιος αναφέρονται με περισσότερη παραστατικότητα και αυθορμητισμό. […] Εάν η μαρτυρία του αιτούντος / της αιτούσας δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητα, αυτό ίσως αποτελεί ένδειξη έλλειψης αξιοπιστίας. Συνήθως, η προσωπική συνέντευξη αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων λεπτομερειών και εξειδικευμένων πληροφοριών και εξαρτάται πολύ από τις δεξιότητες λήψης συνέντευξης του χειριστή (δημιουργία καλής ατμόσφαιρας, ορθές τεχνικές συνέντευξης, βασικές γνώσεις για την υπόθεση) ώστε να εκμαιεύσει τις ουσιώδεις λεπτομέρειες.»
[2] Άρθρο 3Α του περί Προσφύγων Νόμος του 2000 έως 2023 (Ν.6(I)/2000)
Στους φορείς δίωξης ή σοβαρής βλάβης συμπεριλαμβάνονται:
(α) το κράτος,
(β) ομάδες ή οργανώσεις που ελέγχουν το κράτος ή ουσιώδες μέρος του εδάφους του κράτους,
(γ) μη κρατικοί φορείς, εάν μπορεί να καταδειχθεί ότι οι φορείς που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και (β), περιλαμβανομένων των διεθνών οργανισμών, δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να παράσχουν προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης, όπως ορίζεται στο άρθρο 3Β.
[3] EUAA, Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System, Judicial Analysis 2nd Edition, February 2023, σελ.103-105
[4] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας
[5] RULAC, Non-international Armed Conflicts in Democratic Republic of Congo, 13 April 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.rulac.org/news/drc-a-new-conflict-in-ituri-involving-the-cooperative-for-development-of-th,UN Security Council Resolutions για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό στη διεύθυνση: https://www.securitycouncilreport.org/un-documents/democratic-republic-of-the-congo/ καθώς και το πλέον πρόσφατο ψήφισμα που υιοθετήθηκε στις 20/12/2022, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7B65BFCF9B-6D27-4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7D/S_RES_2666.pdf , HRW, Democratic Republic of Congo, Events of 2022, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/democratic-republic-congo , UNHCR, Escalating violence leaves hundreds dead and hundreds of thousands on the move in eastern DRC, 24 January 2023, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.unhcr.org/news/briefing/2023/1/63cf9fb24/escalating-violence-leaves-hundreds-dead-hundreds-thousands-move-eastern.html , USAID, Democratic Republic of the Congo – Complex Emergency, Fact Sheet #3, 13 May 2022, διαθέσιμο στη διεύθυνση:https://www.usaid.gov/sites/default/files/documents/2022-05-13_USG_Democratic_Republic_of_the_Congo_Complex_Emergency_Fact_Sheet_3_0.pdf και CFA, Global Conflict Tracker, Center for Preventive Action, Instability in the Democratic Republic of Congo, last updated 17 February 2023, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.cfr.org/global-conflict-tracker/conflict/violence-democratic-republic-congo
[6] City Population, Congo (Dem. Rep.), Provinces: Kinshasa, διαθέσιμο σε https://citypopulation.de/en/drcongo/cities/?admid=7296