Β. Κ. Κ. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση Αρ.: 5296/22, 26/2/2024

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 5296/22

26 Φεβρουαρίου, 2024

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Β. Κ. Κ.

Αιτητού

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η αίτηση

........

Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως

Μ. Μαυρονικόλας (κ.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

Η. Φανούς (κ.) για διερμηνεία από την ελληνική στη γαλλική και αντιστρόφως

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 28.7.2022, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση του τελευταίου για διεθνή προστασία και κατά της απόφασης επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του.

Γεγονότα

1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (στο εξής: ΛΔΛ). Εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία και περί τις 27.6.2022 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 19.7.2022, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό. Στις 27.7.2022, ο λειτουργός υπέβαλε Έκθεση /Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 28.7.2022. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις αυθημερόν, αναπόσπαστο κομμάτι της οποίας συνιστά και η απόφαση επιστροφής, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

Νομικοί Ισχυρισμοί

2. Ο Αιτητής στο εισαγωγικό δικόγραφο δηλώνει την αντίθεσή του με την επίδικη απόφαση, καθώς εξακολουθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στη χώρα του και κινδυνεύει εάν επιστρέψει σε αυτή.

3. Στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας, ο Αιτητής δήλωσε ότι διατηρούσε σχέση με μια κοπέλα, ο πατέρας της οποίας διαφωνούσε με αυτήν τη σχέση. Στο μεταξύ η κοπέλα φαίνεται ότι έμεινε έγκυος και η οικογένειάς της κατηγόρησε τον Αιτητή. Ο Αιτητής κρατήθηκε για διάστημα λίγων ημερών στη φυλακή, καθώς η κοπέλα έκανε έκτρωση, και αφέθηκε ελεύθερος μετά τη βοήθεια ενός ξαδέλφου του, ο οποίος βοήθησε να μεσολαβήσει κάποιος δικηγόρος. Μετά την αποφυλάκισή του, ο Αιτητής ανέφερε ότι υπήρχαν κάποια αυτοκίνητα έξω από το σπίτι του και έτσι αποφάσισε να φύγει από την Κinshasa και να εγκατασταθεί στο Μatati, όπου διέμενε η αδελφή της. Ακολούθως, ο σύζυγός της αδελφής του έλαβε μια κλήση, υπονοώντας για λογαριασμόό του Αιτητή, και ο τελευταίος αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χώρα.

4. Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση υπεραμύνονται της επίδικης πράξης. Υποδεικνύοντας ότι, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Αιτητή κατά το στάδιο της διοικητικής εξέτασης της αίτησής του, αυτός δεν κατόρθωσε να προβάλει κατά τρόπο αξιόπιστο τον ισχυρισμό του ότι διώκεται από ένα στρατιωτικό με την κόρη του οποίου διατηρούσε σχέση. Οι δηλώσεις του χαρακτηρίζονται, σύμφωνα με τους Καθ’ ων η αίτηση ως γενικές και μη επαρκώς λεπτομερείς. Ούτε και το συστατικό στοιχείο της δίωξης κατόρθωσε να τεκμηριώσει ο Αιτητής. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχουν, ως εισηγούνται, οι προϋποθέσεις υπαγωγής του Αιτητή σε καθεστώς διεθνούς προστασίας, κυρίως διότι οι δηλώσεις του δεν κρίθηκαν αξιόπιστες ενώ από τα υπόλοιπα στοιχεία του προφίλ του δεν προκύπτει βάσιμος φόβος δίωξης ή κίνδυνος σοβαρής βλάβης.

To νομικό πλαίσιο

5. Η Σύμβαση περί του καθεστώτος των προσφύγων, η οποία υπογράφηκε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 και τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 1954 [Recueil des traités des Nations unies, τόμος 189, σ. 150, αριθ. 2545 (1954)], όπως συμπληρώθηκε με το Πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων, το οποίο συνήφθη στη Νέα Υόρκη στις 31 Ιανουαρίου 1967 και τέθηκε σε ισχύ στις 4 Οκτωβρίου 1967 (στο εξής: Σύμβαση της Γενεύης), ορίζει, στο άρθρο 1, τμήμα Α, σημείο 2, πρώτο εδάφιο, ότι ο όρος «πρόσφυγας» εφαρμόζεται επί παντός προσώπου το οποίο, «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων, ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την ιθαγένεια και δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύη της προστασίας της χώρας ταύτης».

6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα ακόλουθα:

«Πρόσφυγας

3.-(1) Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής, ή πρόσωπο, που δεν έχει ιθαγένεια, το οποίο, ενώ είναι εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του ως αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων, δεν είναι σε θέση ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο να επιστρέψει σ' αυτή και στο οποίο δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5.».

8. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:

«Υποχρεώσεις Αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών

16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο Αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).

(2) Ιδίως, ο Αιτητής οφείλει-

(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του Αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο Αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙

[.]

9. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τα εξής:

«Αναγνώριση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας

19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε Αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.

(2) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, "σοβαρή βλάβη" ή "σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη" σημαίνει-

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης...».

Κατάληξη

10. Επισημαίνεται εκ προοιμίου ότι το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως και μάλιστα σε επικαιροποιημένη βάση (ex nunc). Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.

11. Παρατηρείται συναφώς ότι ο Αιτητής κατά την καταγραφή του αιτήματός του για διεθνή προστασία στο πεδίο καταγραφής των λόγων εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του, ανέφερε ότι ως νεαρός μαθητής είχε μια ερωτική σχέση με μία κοπέλα, ο πατέρας της οποίας ήταν στρατιωτικός . Κάποια στιγμή η κοπέλα έμεινε έγκυος και ο πατέρας της δεν ήταν σύμφωνος και την οδήγησε σε έκτρωση. Στη συνέχεια, τον έβαλε αδίκως φυλακή αλλά κατόρθωσε να αφεθεί ελεύθερος, χάρις στα αποδεικτικά στοιχεία που είχαν, μετά από μια εβδομάδα. Ωστόσο, ο στρατηγός συνέχισε να απειλεί τον ίδιο και την οικογένειά του και η οικογένειά του λόγω της ευαλωτότητάς τους αναγκάστηκε να πουλήσει την πατρική του οικία και να πάει σε μια άλλη χώρα.

12. Κατά το στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε πως κατάγεται από τη ΛΔΚ και ειδικότερα από την πόλη Κinshasa. Εντούτοις, για λόγους σπουδών έζησε και σε άλλες πόλεις όπως Kasangulu, Kitsantu, Matadi και Bandundu. Πριν εγκαταλείψει τη χώρα του διέμενε στον τόπο καταγωγής του τη Kinshasa. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και παρακολούθησε σε ανώτατο επίπεδο ως πολιτικός μηχανικός, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους. Εργάστηκε ως ηλεκτρολόγος και στο ευρύτερο οικοδομικό τομέα όταν βρισκόταν στη χώρα του. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση, δεν είναι συζευγμένος ούτε και έχει παιδιά. Οι γονείς του ζουν αλλά είναι χωρισμένοι και έχει επίσης δύο αδελφές και τέσσερεις αδελφούς. Κατά την έξοδό του από τη χώρα τον Ιούνιο του 2022 δεν αντιμετώπισε οποιοδήποτε πρόβλημα. Ερωτηθείς αναφορικά με τα κίνητρα εγκατάλειψης της χώρας του, δήλωσε ότι τον εκφόβιζε ένας στρατιωτικός διότι είχε δεσμό με την κόρη του, κάτι με το οποίο αυτός διαφωνούσε λόγω της διαφορετικής κοινωνικής θέσης. Η κοπέλα έμεινε έγκυος και ενώ ο ίδιος ο πατέρας της την ώθησε σε αποβολή, κατηγόρησε τον Αιτητή ως υπαίτιο της αποβολής. Επειδή η αποβολή είναι πράξη παράνομη στη ΛΔΚ, ο Αιτητής, χωρίς νόμιμες διαδικασίες οδηγήθηκε στη φυλακή. Με χρήματα που δανείστηκε η μητέρα του κατόρθωσε να αφεθεί ελεύθερος. Φοβούμενος το εν λόγω πρόσωπο μετέβη στο Matadi, ενώ η μητέρα του προχώρησε σε εκποίηση της οικογενειακής οικίας προκειμένου να αποπληρωθεί το ποσό που δανείστηκε και το υπόλοιπα κατανεμήθηκε στα μέλη της οικογένειας. Με τα χρήματα που του αναλογούσαν, ο Αιτητής επέλεξε να ταξιδέψει έξω από τη χώρα του. Αυτός είναι και ο μόνος λόγος που εγκατέλειψε ο Αιτητής τη χώρα του. Ως προς τις συνέπειές πιθανής επιστροφής στη χώρα του, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι το εν λόγω πρόσωπο θα τον ακολουθήσει και ενδέχεται να τον σκοτώσει. Ο Αιτητής ανέφερε το όνομα του στρατηγού (G.Y. ερ. 25 του διοικητικού φακέλου). Στη συνέχεια υποβλήθηκαν διερευνητικής φύσεως ερωτήματα στον Αιτητή αναφορικά με τη σχέση που διατηρούσε με την κόρη του στρατηγού και σε σχέση με τις προειδοποιήσεις που λάμβανε από φίλους του στρατηγού προκειμένου να διακόψει τη σχέση τους. Ο Αιτητής ερωτήθηκε για τις συνθήκες της κράτησής του, όπου δήλωσε ότι δεν αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα στη φυλακή (ερ. 22) και τη διαδικασία στο δικαστήριο. Ο Αιτητής δήλωσε ότι αφέθηκε ελεύθερος καθώς δεν εντοπίστηκε κάτι εναντίον του (ερ. 22 σημείο 4Χ). Εν συνεχεία, όταν αφέθηκε ελεύθερος παρέμεινε στην οικογενειακή του οικία αλλά καθώς δεν αισθανόταν ασφαλής, διότι στρατιωτικοί βρίσκονταν γύρω από το σπίτι του μετέβη στο Matadi στο σπίτι της αδελφής του. Όντας στο σπίτι της αδελφής του, ο Αιτητής ανέφερε ότι ο σύζυγος της έλαβε μια κλήση από το δικαστήριο, εντούτοις ο Αιητής δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει ούτε το περιεχόμενο τη κλήσης ούτε σε ποιόν απευθυνόταν (ερ. 21 σημεία 5Χ, 6Χ του διοικητικού φακέλου). Ο Αιτητής στη συνέχεια δήλωσε ότι απευθυνόταν στο σύζυγο της αδελφής του, ο οποίος ουδέποτε εμφανίστηκε στο δικαστήριο και ότι μετά από αυτό δεν έλαβε κάποιο άλλο σημείωμα(ερ. 20 σημείο 3Χ). Έκτοτε δεν έχει καμία επαφή με την πρώην σύντροφό του. Ερωτηθείς ο Αιτητής ως προς ενδεχόμενο μετεγκατάστασής του σε κάποια άλλη από τις περιοχές όπου διέμενε στο παρελθόν εκτός της Kinshasa, αυτός απάντησε θετικά ότι θα μπορούσε ενδεχόμενα να επιστρέψει σε ένα χρόνο θεωρώντας ότι το πρόβλημα θα έχει επιλυθεί μέχρι τότε.

13. Οι Καθ’ ων η αίτηση στη βάση των ανωτέρω σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος ισχυρισμός αφορούσε την ταυτότητα του Αιτητή, τα προσωπικά του στοιχεία και την καταγωγή του. Ο δεύτερος ισχυρισμός ως προς τη δήλωση του Αιτητή ότι κινδυνεύει από ένα στρατηγό.

14. Ο πρώτος ισχυρισμός του έγινε αποδεκτός. Ειδικότερα έγινε δεκτό ότι πρόκειται για νεαρό άνδρα (γεννηθείς το 1993), εθνοτικής καταγωγής Batunu, χριστιανό καθολικό στο θρήσκευμα, με τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της πόλη Kinshasa, o οποίος παρέθεσε ακριβείς πληροφορίες αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσής του. Οι εν λόγω πληροφορίες διασταυρώθηκαν και από εξωτερικές πηγές ως προς την εξωτερική τους αξιοπιστία.

15. Ως προς το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή, οι Καθ’ ων η αίτηση έκριναν τις συναφείς δηλώσεις του ως μη επαρκώς σαφείς, συνεκτικές και λεπτομερείς. Κρίθηκε ειδικότερα, ότι ο Αιτητής αναφέρθηκε με γενικότητα στις απειλές που δέχτηκε από τον στρατηγό και πατέρα της συντρόφου του, ενώ σε άλλο σημείο της συνέντευξής του δήλωσε ότι δεν έλαβε απευθείας απειλές από το εν λόγω πρόσωπο άλλα προειδοποιήθηκε σχετικά από φίλους του στρατηγού να τερματίσει τη σχέση του με την κόρη του. Επίσης ως προς τους λόγους της σύλληψής του ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να απαντήσει με συνοχή. Ο Αιτητής ακολούθως ανέφερε ότι ο δικηγόρος κατόρθωσε μετά από μια εβδομάδα να τον απαλλάξει από τις κατηγορίες. Επομένως, ενώ σε ένα σημείο της συνέντευξής του αναφέρει ότι δεν του γνωστοποιήθηκε ο ακριβής λόγος της σύλληψης και οι κατηγορίες που προσάπτουν εναντίον του στη συνέχεια αναφέρει ότι ο δικηγόρος κατόρθωσε να τον απαλλάξει από τις κατηγορίες. Ακολούθως όταν αφέθηκε ελεύθερος και επιστρέφοντας στο σπίτι του, ο Αιτητής δήλωσε ότι μέλη του στρατού βρίσκονταν γύρω από το σπίτι του. Ωστόσο όταν ζητήθηκε από τον Αιτητή να εξηγήσει τη διασύνδεση της παρουσίας μελών του στρατού στη γειτονιά του με την υπόθεσή του, ο ίδιος δεν μπορούσε να στηρίξει τη θέση του. Ερωτηθείς ακολούθως εάν γνώριζε κάποιο για τη μετάβασή του στο Μatadi, ο Αιτητής δήλωσε ότι «δεν μπορεί να ελέγξει τα πράγματα.». Εξάλλου ενώ ο Αιτητής δήλωσε ότι έλαβε κλήση από το δικαστήριο ενώ βρισκόταν στο Matadi στο σπίτι της αδελφής του, ανακόλουθα στη συνέχεια ανέφερε ότι η κλήση απευθυνόταν στο σύζυγο της αδελφής του του και ότι αυτός δεν εμφανίστηκε εν τέλει στο δικαστήριο, χωρίς να είναι σε θέση να παρέχει λεπτομέρειες ως προς το περιεχόμενο της κλήσης. Από τις δηλώσεις του προκύπτει ότι όντας στο Matadi o Αιτητής δεν αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα.

16. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του συναφούς ισχυρισμού, επισημαίνεται ότι δεν είναι δυνατή η εξεύρεση πηγών ειδικά για το θέμα του Αιτητή. Ωστόσο, εξετάστηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση η ποινικοποίηση των εκτρώσεων στη ΛΔΚ. Ειδικότερα διαπιστώθηκε ότι καίτοι η έκτρωση αποτελεί καταρχήν αδίκημα, έχοντας κυρώσει το κράτος το Πρωτόκολλο του Maputo, το οποίο ενθαρρύνει τα κράτη να κάνουν δεκτή την έκτρωση όταν αφορά στη σωματική και πνευματική υγεία των γυναικών,λόγω της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή, ο ισχυρισμός του περί δίωξής του από ένα στρατηγό στη χώρα του απορρίφθηκε.

17. Προβαίνοντας σε αξιολόγηση κινδύνου βάσει του αποδεκτού ισχυρισμού του Αιτητή, οι Καθ’ ων η αίτηση έκριναν πως ο τελευταίος δεν πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο άρθρο 3 ή, επικουρικώς, στο 19(1) και (2) του περί Προσφύγων Νόμου. Εξετάστηκε ειδικώς η κατάσταση ασφαλείας στην πρωτεύουσα Kinshasa, όπου διαπιστώθηκε ότι αυτή δεν επηρεάζεται από διαμάχες που λαμβάνουν χώρα σε άλλες περιοχές της ΛΔΚ και με βάση τα δεδομένα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή κρίθηκε ότι δεν επικρατεί κατάσταση αδιάκριτης βίας.

18. Ως εκ τούτου, προχωρώντας ωστόσο στη νομική ανάλυση, οι Καθ' ων η αίτηση διαπιστώνουν ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητού δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης βίας δυνάμει του άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου, παραθέτοντας επιπλέον πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του Αιτητή. και λαμβάνοντας υπόψιν τις προσωπικές περιστάσεις του ιδίου.

19. Κατά το στάδιο της δικαστικής διαδικασίας, ο Αιτητής επανέλαβε τους ισχυρισμούς του περί κινδύνου που αυτός διατρέχει από τον πατέρα της πρώην συντρόφου του. Θα εξεταστούν και θα αξιολογηθούν πιο κάτω, οι ισχυρισμοί του Αιτητή όπως αυτοί εκτέθηκαν καθ’ όλη τη διαδικασία εξέτασης της αίτησής του. Συντάσσομαι προς τούτο με το σύνολο της ανάλυσης των Καθ’ ων η αίτηση, τόσο ως προς τη διάκριση των ουσιωδών ισχυρισμών του Αιτητή όσο και ως προς την αξιολόγηση της αξιοπιστίας αυτών και τη περαιτέρω αξιολόγηση κινδύνου και νομική ανάλυσης.

23. Ειδικώς ως προς το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, συμφωνώ και υπερθεματίζω ότι ο Αιτητής δεν ήταν επαρκώς συνεκτικός και λεπτομερής[1] ως προς τους λόγους της κράτησής του στη φυλακή. Επιπλέον δεν μπόρεσε με τρόπο αληθοφανή να παρουσιάσει κάποιο σημείο δίωξής του μετά την έξοδό του από τη φυλακή. Η παρουσία στρατιωτικών στη γειτονιά του συνδέεται μόνο από δική του εικασία με την υπόθεσή του ενώ από τη στιγμή που μετέβη στο Matadi ο Αιτητής δεν παρουσίασε οποιαδήποτε αντικειμενική ένδειξη ότι όντας εκεί, είτε ο στρατιωτικός είτε οι αρχές της χώρας του εξακολουθούσαν να τον αναζητούν.

24. Με βάση το μόνο αποδεκτό ισχυρισμό του Αιτητής, ήτοι το προφίλ και τον τόπο διαμονής του, δεν προκύπτουν οποιεσδήποτε ενδείξεις για κίνδυνο βλάβης ή φόβο δίωξής του. Ως προς την κατάσταση ασφαλείας επισημαίνεται ότι σύμφωνα με επικαιροποιημένες εξωτερικές πηγές στην πόλη Kinshasa, δεν αναφέρεται η δραστηριοποίηση ενεργών, μη κρατικών, ένοπλων ομάδων στην Kinshasa.Η έκθεση του 2021 της πύλης RULAC σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Kinshasa, αναφέρει: «Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) εμπλέκεται σε πολλές μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) εντός των εδαφών της εναντίον ορισμένων ένοπλων ομάδων στις περιοχές Ituri, Kasai και Kivu.[2] Παράλληλα, το International Crisis Group’s Crisis Watch δεν κατέγραψε απώλειες αμάχων συνδεόμενες με περιστατικά ασφαλείας στην Kinshasa από τον Ιανουάριο του 2020 μέχρι και τον Ιούλιο του 2021.^{^[3]} Συν τοις άλλοις, Έκθεση στις Διεθνούς Αμνηστίας για τη ΛΔΚ το 2022 αναφέρει ότι ένοπλες συγκρούσεις στη ΛΔΚ εντοπίζονται στις περιοχές Nord-Kivu, Sud-Kivu, Ituri, Tanganyika, Kasaï-Oriental, Kasaï Central, Kasaï και Mai-Ndombe χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στην Kinshasa.[4] Ομοίως στη περιοχή Matadi , όπου ο Αιτητής διατηρεί συγγενικούς δεσμούς και διέμενε πλέον του ενός μηνός πριν αναχωρήσει από τη χώρα καταγωγής του.

25. Παρά την απόρριψη του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή, ως προς τον κίνδυνο δίωξής του από τον στρατιωτικό, σημειώνεται ότι σε κανένα στάδιο των δηλώσεών του ο Αιτητής δεν φαίνεται να ήρθε άμεσα αντιμέτωπος με απειλές από τον εν λόγω πρόσωπο ή να συνομίλησε ποτέ με αυτό. Η κατ’ ισχυρισμό διαδικασία που αντινομικώς έλαβε χώρα κατέλεξε εντέλει στην απελευθέρωσή του και στην απαλλαγή του Αιτητή από οποιεσδήποτε κατηγορίες και έκτοτε ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παραθέσει οποιαδήποτε δεδομένα, τα οποία να παραπέμπουν σε δίωξη κατά τρόπο αντικειμενικό. Σημειώνεται δε ότι αυτός εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του χωρίς να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα κατά την έξοδό του. Τέλος, παρατηρείται ότι αυτός δεν διατηρεί επαφή με την πρώην σύντροφό του για περίοδο πέραν των δύο ετών. O Αιτητής ερωτηθείς εάν μπορεί να μετεγκατασταθεί σε άλλη πόλη στη χώρα καταγωγής του απάντησε θετικά αλλά σε ένα έτος, διότι, ως δήλωσε πιστεύει ότι το ζήτημα θα λυθεί (ερ. 19-1χ), χωρίς να προβάλλει οποιουσδήποτε νέους ισχυρισμούς που να έπονται χρονικά της συνέντευξής του και που να διαφοροποιούν τα μέχρι τότε δεδομένα.

26. Καταληκτικά, ενόψει των ανωτέρω και από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει δυνατότητα υπαγωγής του Αιτητή στην προστατευτική διάταξη του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Τέτοιος φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός ούτε από τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά.

27. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται η υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν επικαλέστηκε κατά βάσιμο τρόπο αλλά και από τα ενώπιον μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

28. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] και δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].

29. Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].

30. Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε Αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».

31. Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

32. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

33. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».

34. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), για το διάστημα από 16/02/2023 έως 16/02/2024, σημειώθηκαν στην Κinshasa συνολικά 60 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 70 ανθρώπων. Μεταξύ αυτών, 31 περιστατικά συνίσταντο σε εξεγέρσεις/ ταραχές, 7 περιστατικά σε μάχες και 22 περιστατικά βίας κατά αμάχων.^{^[5]} Δεδομένου ότι ο συνολικός πληθυσμός της επαρχίας της Kinshasa ανέρχεται σε 14.565.700 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη καταμέτρηση που έλαβε χώρα το έτος 2020[6], καθίσταται κατανοητό ότι ο ανωτέρω αναφερόμενος αριθμός θανάτων στην εν λόγω περιοχή από περιστατικά ασφαλείας (70 θάνατοι) δεν ανέρχεται σε τόσο υψηλά επίπεδα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής, έτσι ώστε η κατάσταση στην εν λόγω περιοχή να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένοπλη σύρραξη επιφέρουσα συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας.

35. Αλλά και όλως επικουρικώς των ανωτέρω, δεν εντοπίζω οποιοδήποτε παράγοντα επίτασης κινδύνου εξετάζοντας τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, διαπιστώνοντας ότι αυτός είναι, σε κάθε περίπτωση, ενήλικας άνδρας, υγιής, νεαρής ηλικίας, μορφωμένος, με υποστηρικτικό πλαίσιο (οικογενειακό και φιλικό), χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας ή κάποια άλλη ευαλωτότητα.

36. Όλως επικουρικώς, ο Αιτητής θα μπορούσε εάν το επιθυμούσε να διαμείνει στην περιοχή Matadi, της περιφέρειας Kongo Central, όπου διέμενε ο ίδιος πριν εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του και διαθέτει υποστηρικτικό/οικογενειακό δίκτυο, την αδελφή του με τον σύζυγο της αλλά και την οικογένεια του συζύγου της (ερ. 21-8χ του Δ.Φ). Τα δε περιστατικά τα οποία καταγράφονται από το ACLED dashboard για το διάστημα από 16.02.2023 έως τις 16.02.2024, πληθυσμό περί τις 448 000[7] είναι 20 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 61 απώλειες. Εξ αυτών των περιστατικών 3 καταχωρήθηκαν ως «μάχες», 10 ως «εξεγέρσεις/ταραχές» και 7 ως «βία κατά πολιτών».[8]

37. Υπό το φως των ανωτέρω, κρίνεται ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν καταδεικνύεται ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.

[2] RULAC, Non-international Armed Conflicts in Democratic Republic of Congo, 13 April 2021, διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/news/drc-a-new-conflict-in-ituri-involving-the-cooperative-for-development-of-th, [ημερ. πρόσβασης 22/02/2024]

[3]International Crisis Group, Crisis Watch, Tracking Conflict Worldwide, Democratic Republic of Congo, n.d, διαθέσιμο σε https://www.crisisgroup.org/crisiswatch/database?location%5B%5D=7&date_range=custom&from_month=01&from_year=2020&to_month=07&to_year=2021, [ημερ. πρόσβασης 22/02/2024]

[5] Διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/02/2024)

[6] City Population, Congo (Dem. Rep.), Provinces, Kinshasa, https://www.citypopulation.de/en/drcongo/cities/, [ημερ. πρόσβασης 22/02/2024]

[7] https://www.macrotrends.net/cities/20857/matadi/population, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/02/2024)

[8] Διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/02/2024)