J. E. O ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μεσω Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση Αρ. 5458/2022, 22/2/2024

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ. 5458/2022

22 Φεβρουαρίου, 2024

[X. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

J. E. O

Αιτητή

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω της

Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ’ ων η αίτηση

…………………….

Μελάνθη Χαραλαμπίδου για Χρύσα Ματθαίου, Δικηγόρος για τον αιτητή

Αλίκη Καρσλιάδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο αιτητής προσφεύγει με την παρούσα αίτηση ακυρώσεως εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 16/10/2021, με την οποία απορρίφθηκε η μεταγενέστερη αίτηση του για διεθνή προστασία ως απαράδεκτη.

Όπως προκύπτει από την Ένσταση που καταχώρησε η ευπαίδευτη συνήγορος που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, τα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης έχουν ως κατωτέρω: Ο αιτητής είναι υπήκοος Νιγηρίας και στις 10/03/2020 υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία. Στις 24/03/2020 παρέλαβε τη Βεβαίωση Υποβολής Αίτησης Διεθνούς Προστασίας. Στις 22/06/2020 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του αιτητή στην Υπηρεσία Ασύλου και η αρμόδια λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου. Ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου, αποφάσισε την απόρριψη της αίτησής του στις 07/12/2020. Στις 08/12/2020, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή στην οποία συμπεριέλαβε την απορριπτική της απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή στις 15/02/2021.

Στις 23/08/2021 ο αιτητής υπέβαλε μεταγενέστερη αίτηση για διεθνή προστασία με σκοπό το επανάνοιγμα του φακέλου του, σχετικά με το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Στις 18/09/2021, αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε Σημείωμα/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με την μεταγενέστερη αίτηση του αιτητή. Στις 16/10/2021, δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός που εκτελεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, υιοθέτησε το Σημείωμα/Εισήγηση του λειτουργού σχετικά με τη μεταγενέστερη αίτηση που υπέβαλε ο αιτητής, κρίνοντάς την ως απαράδεκτη. H Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε επιστολή στην οποία συμπεριέλαβε την απορριπτική της απόφαση επί της μεταγενέστερης αίτησης, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή στις 23/08/2022. Στη συνέχεια, ο αιτητής καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.

Θα πρέπει να αναφερθεί πως η συνήγορος του Αιτητή κατά την δικάσιμο ημερομηνίας 11/09/2023, όπου η υπόθεση ήταν ορισμένη για διευκρινίσεις και παρουσίαση φακέλου, απέσυρε όλους τους νομικούς ισχυρισμούς που προωθούσε μέσω της γραπτής της αγόρευσης και δήλωσε πως προωθεί τον ισχυρισμό, περί έλλειψης δέουσας έρευνας εκ μέρους του αρμόδιου οργάνου. Κατά συνέπεια, οι νομικοί ισχυρισμοί που αποσύρθηκαν, απορρίφθηκαν από το Δικαστήριο κατά την ίδια δικάσιμο.

Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, υπεραμύνθηκε της νομιμότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, μέσω της Γραπτής της Αγόρευσης, αλλά και κατά το στάδιο των διευκρινίσεων, απορρίπτοντας τον προβαλλόμενο ισχυρισμό και υποστηρίζοντας πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη και λήφθηκε, αφού προηγήθηκε η δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα.

Προχωρώ να εξετάσω τον ισχυρισμό του Αιτητή περί του ότι εσφαλμένα και λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας, το αρμόδιο όργανο απέρριψε το αίτημά του για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Θεωρώ χρήσιμο να καταγραφούν όλοι οι ισχυρισμοί που πρόβαλε ο Αιτητής σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός του, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, αλλά και για να διαφανεί εάν το αρμόδιο όργανο αποφάσισε μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της σχετικής νομοθεσίας.

Ο αιτητής στην αίτηση που υπέβαλε στην Υπηρεσία Ασύλου, δήλωσε πως εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, προκειμένου να αναζητήσει καταφύγιο. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο αιτητής ισχυρίστηκε πως εισήλθε στην Κυπριακή Δημοκρατία για να εργαστεί και να υποστηρίξει οικονομικά την οικογένειά του. Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι διώκεται από μέλη της ομάδας «Courties» επειδή αρνήθηκε να ενταχθεί στην ομάδα τους. Ανέφερε ότι τα πρόσωπα της εν λόγω ομάδας είναι πολύ επικίνδυνα και ότι του επιτέθηκαν και τον χτύπησαν αρκετές φορές (ερυθρό 11-5χ, του διοικητικού φακέλου).

Ο αιτητής ισχυρίστηκε πως σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα του πιθανόν να είναι νεκρός. Δήλωσε ότι τα προβλήματα με την ομάδα άρχισαν το 2019, όταν του ζητήθηκε να ενταχθεί στην ομάδα τους αρκετές φορές αλλά αρνήθηκε και εξαιτίας τούτου τον χτύπησαν τρείς φορές (ερυθρό 11-7χ, του διοικητικού φακέλου). Η τελευταία φορά που συνάντησε μέλη της εν λόγω ομάδας ήταν τον Ιανουάριο του 2020 και την τελευταία φορά που τον χτύπησαν ήταν κατά τον Δεκέμβριο του 2019 (ερυθρό 10-4χ, 5χ, του διοικητικού φακέλου). Ισχυρίστηκε επίσης πως ουδέποτε συνελήφθη και/ ή τέθηκε υπό κράτηση στη χώρα καταγωγής του για οποιοδήποτε λόγο και πως οι αρχές της χώρας του θα του επιτρέψουν την είσοδο σε περίπτωση επιστροφής του. Η Υπηρεσία Ασύλου στη βάση των πιο πάνω ισχυρισμών απέρριψε το αίτημα του αιτητή, εφόσον έκρινε πως δεν πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για παραχώρηση καθεστώτος πρόσφυγα ή καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.

Στη συνέχεια, ο αιτητής υπέβαλε μεταγενέστερη αίτηση για επανάνοιγμα του φακέλου του στην οποία κατέγραψε ότι η χώρα καταγωγής του δεν είναι ασφαλής χώρα λόγω της προηγούμενης εμπειρίας του με την ομάδα «Curtists» (όπως ο ίδιος αναφέρει την ομάδα αυτή στην αίτησή του) αλλά και λόγω της κατάστασης που επικρατεί. Ανέφερε ότι αρκετοί άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά και πως ζωές και περιουσίες χάθηκαν λόγω της ανασφάλειας που επικρατεί στη χώρα. Επιπρόσθετα, ανέφερε πως έχει επηρεαστεί η υγεία και η εργασία του, έχασε την ελευθερία διακίνησης στη χώρα του καθώς και την επικοινωνία με την οικογένεια του.

Επιπλέον, ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι φοβάται να επιστρέψει λόγω των επιθέσεων που δέχθηκε κατά το παρελθόν. Στη βάση των ανωτέρω ισχυρισμών, η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε το αίτημα του αιτητή στις 16/10/2021, υιοθετώντας το Σημείωμα/Εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού, ο οποίος αφού συνεκτίμησε όλους τους ισχυρισμούς που πρόβαλε ο αιτητής, εισηγήθηκε όπως η μεταγενέστερη αίτηση κριθεί απαράδεκτη καθώς οι ισχυρισμοί του αιτητή δεν αναφέρθηκαν κατά την εξέταση της αίτησης του λόγω δικής του υπαιτιότητας και επιπρόσθετα, ανέφερε πως δεν αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησής του με καθεστώς διεθνούς προστασία.

Θα πρέπει να διευκρινιστεί πως ο αιτητής κατέγραψε ισχυρισμούς που τους έθεσε στη διαδικασία που προηγήθηκε και εξετάστηκαν από την Υπηρεσία Ασύλου και απορρίφθηκαν. Οι ισχυρισμοί που τέθηκαν περί του ότι επηρεάστηκε η υγεία και η εργασία του, η ελευθερία διακίνησής του και η επικοινωνία με την οικογένειά του, είναι νέοι ισχυρισμοί οι οποίοι όντως λόγω δικής του υπαιτιότητας δεν τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσία Ασύλου και εξαιτίας της γενικότητας με την οποία τίθενται οι ισχυρισμοί αυτοί δεν αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Ούτως ή άλλως οι ισχυρισμοί αυτοί δεν υποδεικνύουν ότι ο αιτητής διατρέχει οποιονδήποτε κίνδυνο σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του.

Από το άρθρο 16 Δ και το άρθρο 12Βτετράκις (2) (δ), του Ν. 6 (Ι)/2000, προκύπτει πως η μεταγενέστερη αίτηση δεν εξετάζεται ως ένα νέο αίτημα, αλλά ως ένα μεταγενέστερο διάβημα στα πλαίσια της αίτησης που αποφασίστηκε ήδη από το αρμόδιο όργανο. Ο Προϊστάμενος έχει υποχρέωση να λάβει υπόψη όλα τα γεγονότα που προηγήθηκαν και να προβεί σε μία συγκριτική εξέταση της προγενέστερης και μεταγενέστερης αίτησης του αιτητή, προκειμένου να διαφανεί εάν από την υποβολή του μεταγενέστερου αιτήματος προβάλλονται στοιχεία ή ισχυρισμοί για πρώτη φορά ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, τα οποία χρήζουν διερεύνησης και τα οποία δεν έλαβε υπόψη του κατά την έκδοση της απόφασης επί της αρχικής του αίτησης.

Επιπρόσθετα, εάν καταλήξει ότι υπάρχουν νέα στοιχεία, θα πρέπει να διαπιστώσει εάν τα εν λόγω στοιχεία αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας και να επιβεβαιώσει ότι ο αιτητής χωρίς δική του υπαιτιότητα δεν υπέβαλε τα στοιχεία αυτά κατά την προηγούμενη διαδικασία. Συνεπώς, ο σκοπός της προκαταρτικής έρευνας η οποία κατέληξε στην προσβαλλόμενη απόφαση, είναι ο έλεγχος του κατά πόσο πληρούνται οι προϋποθέσεις που καθορίζονται από το άρθρο 16Δ, του Ν.6(Ι)/2000 και οι οποίες θα δικαιολογούσαν επανάνοιγμα του φακέλου του αιτητή και όχι την εις βάθος, ή την εξ' υπαρχής και επί της ουσίας έρευνα των ισχυρισμών του αιτητή.

Κατά τη μεταγενέστερη αίτηση για επανάνοιγμα του φακέλου του, ο αιτητής αναφέρθηκε επιπρόσθετα στη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στη χώρα καταγωγής του, χωρίς οποιανδήποτε αναφορά σε ισχυρισμούς που αφορούν τον ίδιο προσωπικά, ισχυρισμός, ο οποίος δεν αναφέρθηκε κατά την εξέταση της αίτησης του λόγω δικής του υπαιτιότητας και δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι οι ισχυρισμοί του αυτοί αυξάνουν τις πιθανότητες χορήγησης του με καθεστώς διεθνούς προστασίας γεγονός που επιβεβαιώνεται από έρευνα που έχω διεξάγει σε πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής του αιτητή.

Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Oyo, τόπος καταγωγής του αιτητή, καταγράφηκαν την περίοδο 16/2/2023 έως 16/2/2024, 53 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 29 ανθρώπων[1], σε σύνολο πληθυσμού 7 976 100.[2] Στην πολιτεία Oyo, όπως και στις άλλες πέντε πολιτείες της νοτιοδυτικής περιοχής, δημιουργήθηκε το Δίκτυο Ασφάλειας της Δυτικής Νιγηρίας για την προστασία των κοινοτήτων από τις συγκρούσεις μεταξύ κτηνοτρόφων και αγροτών και/ή από εγκληματικές δραστηριότητες.[3] Από τα πιο πάνω στοιχεία διαφαίνεται πως ο αιτητής δεν διατρέχει οποιονδήποτε κίνδυνο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα του με μόνη την παρουσία του στην περιοχή.

Θα πρέπει επιπρόσθετα να αναφερθεί πως ο Υπουργός Εσωτερικών στα πλαίσια των εξουσιών του δυνάμει του άρθρου 12 Β τρις του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6 (Ι)/2000, με την ΚΔΠ 166/2023, καθόρισε τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας, εφόσον ικανοποιήθηκε βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, ότι στην οριζόμενη χώρα γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από τη χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

Κατά πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (Βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447). Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βΒλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. (2 Α.Α.Δ. 120).

Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (Βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή και/ή δέουσα έρευνα. Διαφαίνεται από τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον μου, πως το αρμόδιο όργανο διεξήγαγε τη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα. Ως εκ τούτου, ο σχετικός προβαλλόμενος νομικός ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολό του, εφόσον το αρμόδιο όργανο διενήργησε τη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα και αποφάσισε εντός των πλαισίων της σχετικής νομοθεσίας.

Με βάση λοιπόν το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, καταλήγω ότι το αίτημα του αιτητή εξετάστηκε με επάρκεια και υπήρξε επαρκής αιτιολόγηση. Το περιεχόμενο της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία συμπληρώνεται από την αιτιολογημένη εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού, στην οποία αναφέρονται οι λόγοι της απόρριψης του αιτήματος του ως απαράδεκτο, αποκαλύπτει ότι η απόφασή της ήταν απόλυτα ορθή και σύμφωνη με το Νόμο.

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση, και εναντίον του αιτητή.

Χ. Μιχαηλίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.

[1] ACLED, Dashboard, timeframe 16/2/2023 – 16/2/2024, Nigeria, Oyo State, available at: https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (πρόσβαση 22/2/2024)