ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Νομική Αρωγή αρ. 113/2023
15 Μαρτίου, 2024
[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2002,
Ν. 168(Ι)/2002 ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΑΡ.1) ΤΟΥ 2003
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:
Τ.Ι.Ν.
από Νιγηρία
Αιτητής
Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως
Δικηγόρος για Καθ' ων η αίτηση : Μέλανη Τρεμούρη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας.
[Ρ. Ευαγγέλου (κος) Διερμηνέας, για διερμηνεία από την αγγλική στην ελληνική και αντίστροφα]
Α Π Ο Φ Α Σ Η
E. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την υποβληθείσα αίτησή του, αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, έτσι ώστε να του δοθεί η δυνατότητα να διορίσει δικηγόρο, προκειμένου να χειριστεί την προσφυγή που έχει ήδη καταχωρίσει εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 10.07.2023, με την οποίαν απορρίπτεται η αίτησή του για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ως προκύπτει από το γραπτό σημείωμα που κατατέθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο που εκπροσωπεί τον Γενικό Εισαγγελέα, καθώς και από τα τεκμήρια που επισυνάπτονται σε αυτό, τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση σκιαγραφούνται ως ακολούθως:
Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία και είναι κάτοχος διαβατηρίου της χώρας καταγωγής του, το οποίο προσκόμισε στην Υπηρεσία Ασύλου. Εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του στις 28.03.2022 και εισήλθε στις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές δια μέσου των οποίων διήλθε στις 23.04.2022 στις ελεγχόμενες περιοχές χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, καταθέτοντας αίτηση χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας στις 30.05.2022. Στις 29.06.2023 διενεργήθηκε η συνέντευξη ασύλου του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος στις 10.07.2023 συνέταξε Έκθεση/ Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου με την οποίαν εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης του. Η εν λόγω εισήγηση εγκρίθηκε στις 10.07.2023 και η απόφαση αυτή παραλήφθηκε και υπογράφηκε από τον Αιτητή στις 03.08.2023 με επιστολή της Υπηρεσίας Ασύλου ίδιας ημερομηνίας.
Εναντίον της απόφασης αυτής, ο Αιτητής καταχώρισε την προσφυγή υπ' αρ. 2685/2023 για την προώθηση της οποίας, επιθυμεί να λάβει δωρεάν νομική αρωγή, μέσω της υπό εξέταση αίτησης.
Στο έντυπο της αίτησής του για άσυλο, ο Αιτητής δήλωσε πως εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του διότι φοβόταν για τη ζωή του. Ως ο ίδιος κατέγραψε, στη χώρα καταγωγής του ήταν περιβαλλοντικός ακτιβιστής και μαχόταν κατά της περιβαλλοντικής ρύπανσης, ενώ είχε προβεί και σε αναφορές σχετικά με κλοπές πετρελαίου. Λόγω της δραστηριότητάς του αυτής, υπήρξε, ως ισχυρίστηκε θύμα επίθεσης, κατά την οποία τραυματίστηκε.
Κατά την συνέντευξη του, ο Αιτητής δήλωσε Ijaw εθνοτικής καταγωγής, Χριστιανός ως προς το θρήσκευμα ενώ ως προς την οικογενειακή του κατάσταση, δήλωσε διαζευγμένος και πατέρας τριών παιδιών από δύο διαφορετικές γυναίκες, το ένα του τέκνο βρίσκεται στην Γαλλία με την μητέρα του (τέκνου του) και τα άλλα δύο βρίσκονται και αυτά με την μητέρα τους στη Νιγηρία. Ως προς το εκπαιδευτικό του επίπεδο δήλωσε ότι είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με πτυχίο στη γεωλογία και την εξόρυξη από το Πανεπιστήμιο του Port Harcout. Η πατρική του οικογένεια αποτελείται από τη μητέρα του και τα αδέρφια του, ετεροθαλή και βιολογικά καθώς ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι προέρχεται από πολυγαμική οικογένεια, τα μέλη της οποίας βρίσκονται στη Νιγηρία. Ο πατέρας του, ο οποίος ως ο Αιτητής ισχυρίστηκε είχε υπάρξει Υπουργός Πετρελαίου της Νιγηρίας, έχει αποβιώσει. Ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν έχει επικοινωνία με την οικογένειά του. Τόπος συνήθους διαμονής του στη Νιγηρία ήταν το Port Harcout.
Ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής, ο Αιτητής δήλωσε ότι ήταν περιβαλλοντικός ακτιβιστής και μαχόταν υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος στο Δέλτα του Νίγηρα. Ως ισχυρίστηκε, καθώς η συγκεκριμένη περιοχή είναι πλούσια σε πετρέλαιο, λειτουργούν παράνομα διυλιστήρια τα οποία διυλίζουν κλεμμένο πετρέλαιο, ενέργεια η οποία δημιουργεί τοξικότητα η οποία προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα. Ο Αιτητής προσέθεσε πως υπάρχουν αρκετοί που δραστηριοποιούνται στις συγκεκριμένες διαδικασίες παράνομης διύλισης και πως οι πολιτικοί τους βοηθάνε σε αυτό. Ο Αιτητής εξήγησε πως, όταν πληροφορήθηκε ότι οι πολίτες αντιμετωπίζουν λόγω αυτού προβλήματα υγείας, ξεκίνησε να κινητοποιεί τον κόσμο και να οργανώνει διαμαρτυρίες στη Bayelsa του Rivers State κατά της παράνομης διύλισης. Συνεχίζοντας την αφήγησή του, ο Αιτητής υποστήριξε ότι περί το 2021, έπειτα από μία διαμαρτυρία του, υπήρξαν συλλήψεις σε ένα διυλιστήριο που βρισκόταν σε μία περιοχή του Port Harcout ονόματι Omagwua. Λόγω των συγκεκριμένων συλλήψεων ο Αιτητής εξήγησε ότι άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα. Συγκεκριμένα ισχυρίστηκε πως μία ημέρα, ενώ βρισκόταν σε έναν κόμβο στο Port Harcout, δέχθηκε επίθεση από άγνωστα άτομα και κατέληξε στο νοσοκομείο, ενώ η συγκεκριμένη επίθεση καταγράφηκε και από ειδησεογραφικά πρακτορεία. Ο Αιτητής δήλωσε ότι δέχθηκε και δεύτερη επίθεση, αυτή τη φορά με πυροβολισμούς στο αυτοκίνητό του. Έπειτα από αυτά τα περιστατικά ο Αιτητής έφυγε από τη Νιγηρία και μετέβη στη Δημοκρατία.
Σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του ο Αιτητής ισχυρίστηκε πως η ζωή του θα βρεθεί σε κίνδυνο καθώς, προτού να φύγει από τη Νιγηρία, είχε πέσει δύο φορές θύμα απόπειρας δολοφονίας.
Ερωτηθείς εάν μπορεί να εγκατασταθεί σε άλλη περιοχή της Νιγηρίας, ο Αιτητής υποστήριξε ότι αυτό δεν είναι εφικτό καθώς οι διώκτες του έχουν δύναμη παντού.
Κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων δήλωσε σχετικά με την κατ’ ισχυρισμόν ακτιβιστική του δράση πως ήθελε να γίνει η φωνή των πολιτών και πως μαχόταν ενάντια της περιβαλλοντικής ρύπανσης και πιο συγκεκριμένα της ρύπανσης του αέρα και της διαρροής πετρελαίου που υποβαθμίζει την ποιότητα του νερού. Περαιτέρω, δήλωσε ότι συσπείρωνε τους πολίτες σε διαμαρτυρίες τόσο κατά της κλοπής πετρελαίου όσο και κατά των διαρροών πετρελαίου και μαζούτ που έχουν ως αποτέλεσμα την καταστροφή αγροτικών εκτάσεων, ενώ είχε προβεί και σε διαμαρτυρίες ενώπιον της Αρχής για τη Λεκάνη του Νίγηρα (Niger Basin Authority). Ο Αιτητής υποστήριξε ότι η ακτιβιστική του δράση άρχισε περί το 2006, ενώ ως προς το εάν διατηρούσε και κάποια σχετική οργάνωση, ο Αιτητής δήλωσε πως δρούσε αυτόνομα. Ο Αιτητής εξήγησε ότι δεν ενέπλεξε ποτέ τον πατέρα του, λόγω της ιδιότητάς του, καθώς σεβόταν την ιδιωτικότητά του και δεν είχαν ιδιαίτερα στενές σχέσεις. Έπειτα από σχετική ερώτηση ο Αιτητής διευκρίνισε ότι διαδήλωνε και κατά της Κυβέρνησης.
Ως προς τις κατ’ ισχυρισμόν επιθέσεις που δέχθηκε λόγω της ακτιβιστικής του δράσης, ο Αιτητής επανέλαβε ότι η πρώτη επίθεση έλαβε χώρα περί τον Ιούνιο 2021 στον κόμβο Rumuokwuta, κατά την οποία δέχθηκε σωματική βία και του επισημάνθηκε ότι γνωρίζουν πως αυτός ήταν ο υπεύθυνος για ότι τους συνέβη, απειλώντας τον να σταματήσει να ασχολείται με τις επιχειρήσεις πετρελαίου. Ο Αιτητής διακομίστηκε σε κλινική όπου του παρασχέθηκαν πρώτες βοήθειες, ενώ έδωσε και συνέντευξη σε ειδησεογραφικό πρακτορείο, στα πλαίσια της οποίας δήλωσε ότι λόγω της δράσης του διενεργήθηκαν συλλήψεις και έκλεισε το παράνομο διυλιστήριο. Προσέθεσε ότι μερικοί από τους εμπλεκόμενους βρίσκονται εκτός φυλακής. Έπειτα από αυτή την επίθεση ο Αιτητής δήλωσε ότι σταμάτησε την ακτιβιστική του δράση λόγω πιέσεων που δέχθηκε από την οικογένειά του. Σχετικά με τη δεύτερη επίθεση, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι έλαβε χώρα περί τον Ιανουάριο του 2022, κατά τη διάρκεια της οποίας το αμάξι του δέχθηκε πυροβολισμούς.
Ερωτηθείς ως προς το πως γνώριζε ότι τα άτομα της δεύτερης επίθεσης ήταν τα ίδια με τα άτομα της πρώτης, ο Αιτητής ισχυρίστηκε πως οι επιτιθέμενοι του είπαν να μην ασχολείται με τις επιχειρήσεις πετρελαίου και πως γνώριζαν ότι ετοίμαζε νέα διαδήλωση. Ως προς τον λόγο που ο Αιτητής αποφάσισε να ξεκινήσει πάλι τις διαδηλώσεις από τη στιγμή που είχε σταματήσει για οικογενειακούς λόγους, ισχυρίστηκε ότι παρακινήθηκε από το θέαμα ενός άρρωστου παιδιού που οι γονείς του δεν είχαν χρήματα για τη θεραπεία του. Προσέθεσε ότι δε γνωρίζει τον τρόπο που οι δράστες της επίθεσης γνώριζαν ότι ετοίμαζε νέα διαμαρτυρία, υποθέτοντας πως κάποιος τους το είπε. Ως προς τα μέτρα προστασίας που έλαβε, ο Αιτητής δήλωσε ότι δεν απευθύνθηκε στις αρχές καθώς δεν τους είχε εμπιστοσύνη και πως απλώς έφυγε από τη χώρα. Προσέθεσε επίσης ότι υπάρχει και εμπλοκή των κρατικών αρχών αλλά και της Κυβέρνησης στις συγκεκριμένες παράνομες δραστηριότητες.
Ο Αιτητής προέβαλε ότι βρίσκεται στις «μαύρες λίστες» της Κυβέρνησης. Ερωτηθείς ως προς το πως γίνεται, από τη στιγμή που έχει στοχοποιηθεί από την Κυβέρνηση να έφυγε από τη χώρα του κάνοντας χρήση του διαβατηρίου του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι δεν ήξεραν που βρισκόταν τη δεδομένη στιγμή. Σχετικά με το εάν μπορούσε να ζητήσει τη βοήθεια κάποιου πολιτικού προσώπου, λόγω της ιδιότητας του πατέρα του, όπως για παράδειγμα του Πρωθυπουργού Buhari, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά λέγοντας πως ο πατέρας του είχε αποβιώσει προτού συμβούν όλα αυτά και πως ο Buhari έχει αλλάξει από τη δεκαετία του 1990 κι έπειτα. Τέλος, αναφορικά με το εάν του συνέβη και κάτι άλλο πλην αυτών των απειλών, ο Αιτητής ισχυρίστηκε πως δεν του συνέβη επειδή οι διώκτες του δεν είχαν τρόπο επικοινωνίας μαζί του. Ωστόσο, ισχυρίστηκε επίσης ότι όσο βρισκόταν στη Νιγηρία είχε δεχθεί ορισμένα τηλεφωνήματα απειλητικού περιεχομένου.
Η προϋπόθεση της πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της προσφυγής
Ο Αιτητής έχει καταχωρίσει προσφυγή κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία εκδόθηκε δυνάμει του άρθρου 33 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 και συνεπώς η εξεταζόμενη περίπτωση εμπίπτει στο άρθρο 6Β(2)(α) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπό κρίση αίτηση αφορά στην πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής και ότι συνεπώς πληρείται η πρώτη προϋπόθεση παραχώρησης δωρεάν νομικής αρωγής ως αυτή θεσπίζεται με το εδάφιο (αα) του άρθρου 6Β(2) (ανωτέρω), κρίσιμη καθίσταται η εξέταση της δεύτερης προϋπόθεσης, θεσπιζόμενης διά του εδαφίου (ββ) της ίδιας διάταξης, την ύπαρξη δηλαδή, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.
Σύμφωνα με τη διαμορφωθείσα νομολογία, δίδεται ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιον του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας.[1]
Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου χωρίς να περιορίζεται αυθαίρετα η παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη. Περαιτέρω όμως το Δικαστήριο, θα πρέπει να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιόν του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας.[2]
Σημειώνεται δε, πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, δεν θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που έχει ήδη καταχωρηθεί από τον Αιτητή, εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής.[3]
Σημειώνεται εξάλλου ότι, το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής, στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιον του.[4]
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΉ ΚΑΙ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΩΝ Η ΑΙΤΗΣΗ
Προς αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή, ο λειτουργός ασύλου διέκρινε τρεις (3) ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο μεν πρώτος, αναφορικά με τα προσωπικά στοιχεία, το προφίλ και τον τόπο καταγωγής του, ο δεύτερος αναφορικά με την ιδιότητά του ως περιβαλλοντικός ακτιβιστής και ο τρίτος ως προς την ισχυριζόμενη δίωξή του από αγνώστους λόγω της ιδιότητάς του.
Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθώς στοιχειοθετήθηκαν τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική αξιοπιστία του Αιτητή.
Αναφορικά με το δεύτερο κρίσιμο ισχυρισμό, ήτοι ότι ο Αιτητής ήταν περιβαλλοντικός ακτιβιστής, ο λειτουργός έκρινε πως τα λεγόμενα του ήταν αρκούντως επαρκή και ικανοποιητικά, ενώ διακατέχονταν από λεπτομέρεια και συνοχή. Παράλληλα, ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός έκανε δεκτό το αντίγραφο άρθρου εφημερίδας που προσκόμισε ο Αιτητής καθώς έκρινε πως το εν λόγω άρθρο το οποίο κάνει αναφορά στο όνομα, στην ιδιότητά του, στη δράση του, καθώς και στην επίθεση κατά της ζωής του τον Ιούνιο του 2021 επιβεβαιώνει τα λεγόμενά του. Συνεπώς, καθώς τεκμηριώθηκε τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο ισχυρισμός έγινε αποδεκτός.
Όσον αφορά τον τρίτο κρίσιμο ισχυρισμό, που συνίσταται στην ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή από αγνώστους λόγω της ιδιότητάς του, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι οι δηλώσεις του ήταν αόριστες και γενικόλογες καθώς δεν παρείχε επαρκείς πληροφορίες και λεπτομέρειες σχετικά με τον κίνδυνο ζωής που κατ’ ισχυρισμόν αντιμετώπιζε, ενώ παρατηρήθηκε και έλλειψη ευλογοφάνειας ως προς το ότι έφυγε από τη Νιγηρία με νόμιμο τρόπο όπως και για το ότι το μοναδικό προστατευτικό μέτρο που έλαβε ήταν το να αποχωρήσει από τη χώρα αντί να ζητήσει βοήθεια από τις αρχές της. Καταληκτικά, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι ο ισχυρισμός δεν ήταν εσωτερικά αξιόπιστος. Σε ό,τι αφορά την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός αξιολόγησε εκ νέου το απόκομμα εφημερίδας που προσκόμισε ο Αιτητής και το οποίο αναφέρεται στην επίθεση που δέχθηκε στις 26.01,2021, επισήμανε ωστόσο ότι, παρ’ όλο που εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφέρονται στο περιστατικό κατά του Αιτητή, εντούτοις δε διαφαίνεται η συστηματικότητα και η συνήθεια που να επιβεβαιώνει τη δίωξη που ισχυρίζεται πως υφίστατο ο Αιτητής. Περαιτέρω, ο αρμόδιος λειτουργός παρέθεσε εξωτερικές πηγές που κάνουν λόγο για προσπάθειες εντοπισμού και παύσης των παράνομων ορυχείων από τις νιγηριανές αρχές. Με βάση την ανωτέρω ανάλυση ο ισχυρισμός απορρίφθηκε.
Στα πλαίσια των ισχυρισμών που έγιναν αποδεκτοί, ο λειτουργός κατά την αξιολόγηση κινδύνου έκρινε ότι, βάσει των πληροφοριών τις οποίες παρέθεσε, δεν προκύπτει εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να εκτεθεί σε συνθήκες οι οποίες ισοδυναμούν με δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία. Σχετικώς, λήφθηκαν υπόψη το προσωπικό προφίλ του Αιτητή (ενήλικας, υγιής, σε θέση να εργαστεί και χωρίς κάποια άλλη ευαλωτότητα). Συνυπολογίστηκε επίσης ότι δεν διαπιστώθηκε προηγούμενη δίωξη στη χώρα καταγωγής του, ενώ παρατέθηκαν και πληροφορίες αναφορικά με τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό στη Νιγηρία, σύμφωνα με τις οποίες «διαδίδεται δραματικά». Τέλος, παρατέθηκαν και πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Rivers με το συμπέρασμα ότι δεν παρατηρείται συνθήκη ένοπλης σύγκρουσης στην περιοχή.
Κατά τη νομική ανάλυση, και λαμβάνοντας υπόψη τους αποδεκτούς ισχυρισμούς, ο αρμόδιος λειτουργός καταλήγει ότι ο αιτητής δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρόσφυγας.
Προχωρώντας στην εξέταση δυνατότητας απόδοσης επικουρικής προστασίας ο λειτουργός καταλήγει ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία ο Αιτητής δε θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής του ή της σωματικής του ακεραιότητας ως άμαχος λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις εσωτερικής ή διεθνούς ένοπλης σύρραξης. Με βάση τις πληροφορίες που παρατέθηκαν κατά την εκτίμηση κινδύνου ο αρμόδιος λειτουργός τόνισε ότι στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πολιτεία Rivers, δεν παρατηρούνται συνθήκες ενόπλων συγκρούσεων.
Στο έντυπο της αίτησής του στην παρούσα διαδικασία ο Αιτητής αναφέρει ότι λαμβάνει απειλές κατά της ζωής του ενώ κατά την επ’ ακροατηρίω διαδικασία, επανέλαβε τα όσα ανέφερε στη συνέντευξή του ήτοι ότι είναι περιβαλλοντικός ακτιβιστής και στη Νιγηρία δεχόταν απειλές κατά της ζωής του από άτομα που διατηρούσαν παράνομα διυλιστήρια πετρελαίου.
Σημειώνεται ότι η ευπαίδευτη εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε τόσο μέσω του Γραπτού της Σημειώματος όσο και προφορικώς ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος για την παραχώρηση του ευεργετήματος της νομικής αρωγής στον Αιτητή.
Έχω μελετήσει προσεκτικά το Γραπτό Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα, τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου, τη συνέντευξη του Αιτητή ενώπιόν των αρμόδιων λειτουργών, την εισηγητική έκθεση και την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, τους ισχυρισμούς του Αιτητή ενώπιόν του Δικαστηρίου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου.
Από το σύνολο των πιο πάνω δεδομένων διαπιστώνω πως ο αρμόδιος λειτουργός έκανε δεκτό τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, ο οποίος αφορούσε την ακτιβιστική ιδιότητα του Αιτητή. Όπως σημειώθηκε και ανωτέρω, ο αρμόδιος λειτουργός κατά την εξέταση της εξωτερικής αξιοπιστίας του συγκεκριμένου ισχυρισμού δεν περιορίστηκε στην αξιολόγηση της εσωτερικής αξιοπιστίας των ισχυρισμών του, αλλά έκρινε τον ισχυρισμό και ως εξωτερικά αξιόπιστο με βάση διαθέσιμες εξωτερικές πηγές καθώς δέχθηκε το υποστηρικτικό έγγραφο που προσκόμισε ο Αιτητής, δηλώνοντας μάλιστα εμφαντικά πως ο ισχυρισμός γίνεται αποδεκτός «και λόγω επιβεβαίωσης των ισχυρισμών του από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης».
Το προσκομισθέν έγγραφο του Αιτητή, το οποίο είναι αντίγραφο άρθρου της διαδικτυακής εφημερίδας “Leadership”, τιτλοφορείται ως «περιβαλλοντικός ακτιβιστής δέχεται βίαιη επίθεση στο Rivers» (“Environmental activist brutally attacked in Rivers”). Στο συγκεκριμένο άρθρο καταγράφεται πως ο Αιτητής, ο οποίος είναι περιβαλλοντικός ακτιβιστής, δέχθηκε επίθεση από άγνωστους που οπλοφορούσαν στις 25 Ιουνίου 2021 στον κόμβο Rumuokuta, ενώ τονίζεται ότι η συγκεκριμένη επίθεση «εγείρει αμφιβολίες» για την ασφάλεια των περιβαλλοντικών ακτιβιστών στη χώρα. Το άρθρο καταλήγει στο ότι οι αρχές έχουν ξεκινήσει έρευνες για τον εντοπισμό των δραστών. Έπειτα δε από έρευνα του Δικαστηρίου, το συγκεκριμένο άρθρο ανευρέθηκε αναρτημένο στον ιστότοπο της εφημερίδας[5] .
Όσον αφορά τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό, ήτοι την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή λόγω της ιδιότητάς του, ο οποίος απορρίφθηκε, ανατρέχοντας στην έκθεση – εισήγηση διαπιστώνω ότι ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ως μη αξιόπιστους τους ισχυρισμούς του Αιτητή αναφορικά με τις επιθέσεις που δέχθηκε και οι οποίες στρέφονταν κατά της ζωής του. Οι δηλώσεις του δε, χαρακτηρίστηκαν ως ασαφείς, αόριστες και μη ευλογοφανείς. Ανάμεσα στα σημεία που κρίθηκαν ως μη ευλογοφανή περιλαμβάνεται και η δήλωση του Αιτητή περί του ότι δεν ζήτησε την προστασία των αρχών της χώρας καταγωγής του λόγω της διαφθοράς που επικρατεί, αλλά πως το μέτρο αυτοπροστασίας που έλαβε ήταν η φυγή του από τη Νιγηρία.
Ωστόσο, προχωρώντας στην εξέταση της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού, ο αρμόδιος λειτουργός επαναφέρει ως υποστηρικτικό του ισχυρισμού, το έγγραφο που προσκόμισε ο Αιτητής το οποίο, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, είχε γίνει ήδη αποδεκτό ως προς το περιεχόμενό του εν συνόλω στα πλαίσια εξέτασης του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού. Ο αρμόδιος λειτουργός παραθέτει εκ νέου το συγκεκριμένο έγγραφο λέγοντας πως «σύμφωνα με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, και συγκεκριμένα [σύμφωνα] με το απόσπασμα της εφημερίδας που παρέδωσε ο αιτών, γίνεται αναφορά στην επίθεση που δέχθηκε ο ίδιος στις 25/06/2021. Αναφέρεται επίσης στην ίδια πηγή η αντίδραση που έγινε από τις αρχές, αφού ξεκίνησε έρευνα […]». Ωστόσο ο λειτουργός καταλήγει σε απόρριψη του ισχυρισμού καθώς, ως καταγράφει, οι ισχυρισμοί του Αιτητή χαρακτηρίζονται από αντιφάσεις, αοριστίες, ασάφειες και έλλειψη ευλογοφάνειας. Αμέσως μετά, αναφέρει πως «παρόλο που εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφέρονται στο περιστατικό εναντία του αιτούντος, [εντούτοις] δε διαφαίνεται η συστηματικότητα και η συνήθεια που να επιβεβαιώνουν τη δίωξη που ισχυρίζεται ο Αιτητής […]».
Μελετώντας τη συγκεκριμένη ανάλυση που οδήγησε σε απόρριψη του κρίσιμου αυτού ισχυρισμού του Αιτητή, εντοπίζω αντίφαση στο σκεπτικό του λειτουργού καθώς, αφενός μεν κρίνει τον ισχυρισμό ως μη αξιόπιστο εσωτερικά, αφετέρου δε στην αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού καταλήγει, κάνοντας μάλιστα και χρήση εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, πως δε διαφαίνεται συστηματικότητα και συνήθεια στην κατ’ ισχυρισμόν δίωξη του Αιτητή, ωσάν δηλαδή να είχε αποδεχθεί τον ισχυρισμό αυτό.
Προχωρώντας δε στην αξιολόγηση κινδύνου, ο αρμόδιος λειτουργός δεν προχωρά σε αξιολόγηση πιθανού ρίσκου λόγω της ιδιότητας του Αιτητή ως περιβαλλοντικού ακτιβιστή. Και τούτο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το προσκομισθέν έγγραφο που αφορά την επίθεση κατά του Αιτητή, λόγω ακριβώς της ακτιβιστικής του δράσης, είχε γίνει προηγουμένως αποδεκτό από τον αρμόδιο λειτουργό και δεν αμφισβητήθηκε η αξιοπιστία του σε κανένα στάδιο της εξέτασης του αιτήματός διεθνούς προστασίας του.
Σύμφωνα με τον Πρακτικό Οδηγό του European Union Agency for Asylum (EUAA) για την αξιολόγηση στοιχείων και εκτίμηση κινδύνου, η εξωτερική αξιοπιστία αναφέρεται στη συνοχή μεταξύ των δηλώσεων που παρέχονται από τον αιτούντα και των αποδεικτικών στοιχείων που είναι διαθέσιμα στην αποφαινόμενη αρχή, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής, των αποδεικτικών στοιχείων πραγματογνωμοσύνης ή άλλων εξωτερικών αποδεικτικών στοιχείων. Θα πρέπει πάντα να αξιολογείται η συνέπεια των δηλώσεων του αιτούντος με τις πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα που σχετίζονται με τη χώρα προέλευσης. Οι πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής μπορεί να επιβεβαιώσουν ή να αντικρούσουν τις δηλώσεις του αιτούντος. Οι δηλώσεις του αιτούντος που υποστηρίζονται από τις πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής είναι συνεπείς, ενώ οι δηλώσεις που αντικρούονται από τις πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής είναι ασυνεπείς[6].
Επισημαίνεται ότι στο στάδιο της αξιολόγησης κινδύνου, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε ότι δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη άμα τη επιστροφή του. Εντούτοις, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Αιτητής προσκόμισε αντίγραφο διαδικτυακής εφημερίδας στο οποίο γίνεται αναφορά στην επίθεση που δέχθηκε λόγω της ακτιβιστικής του δράσης και το οποίο έγγραφο χρησιμοποιήθηκε από τον αρμόδιο λειτουργό ως θετικός δείκτης αξιοπιστίας, θεωρώ ότι όφειλε η αρμόδια αρχή να εξετάσει περαιτέρω την πιθανότητα να υπάρχει εύλογη πιθανότητα βάσιμου και δικαιολογημένου φόβου δίωξης ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης. Περαιτέρω, καθώς το σχετικό έγγραφο αναφέρει πως οι αρχές είχαν επιληφθεί της διερεύνησης της επίθεσης κατά του Αιτητή το συγκεκριμένο στοιχείο έπρεπε να είχε τεθεί στον Αιτητή προς διευκρίνηση, σε συνδυασμό με τη δήλωσή του περί άρνησης προσφυγής του στις αρχές της χώρας καταγωγής του.
Εντοπίζω συνεπώς εκ πρώτης όψεως, έλλειψη δέουσας και επαρκούς έρευνας αναφορικά με το σχετικό ρίσκο του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία ούτως ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο Αιτητής να συγκεντρώνει στο πρόσωπο του ιδιότητες δυνάμενες να ικανοποιούν τις προϋποθέσεις για αναγνώρισή του ως πρόσφυγα λόγω της ακτιβιστικής του δράσης.
Από τα παραπάνω φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι ενδέχεται να υφίσταται δικαιολογημένος φόβος δίωξης κατά την έννοια των διατάξεων της Σύμβασης της Γενεύης όσο και των διατάξεων του άρθρου 3 του Περί Προσφύγων Νόμου 2000 (6(I)/2000) για κάποιον από τους περιοριστικά αναγραφόμενους στη Σύμβαση της Γενεύης λόγους για χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος εφόσον μπορεί να θεωρηθεί δυτικοποιημένος εξαιτίας της διαμονής του στο εξωτερικό.
Με βάση λοιπόν το σύνολο των στοιχείων που τέθηκε ενώπιον μου, όπως τα έχω αναφέρει και πιο πάνω, καταλήγω - στο βαθμό που απαιτείται στην παρούσα, η οποία δεν απαιτεί εις βάθος εξέταση της ουσίας της αιτήσεως διεθνούς προστασίας - ότι το αίτημα του Αιτητή για παροχή διεθνούς προστασίας δεν εξετάστηκε επιμελώς ούτε ερευνήθηκε δεόντως από την Υπηρεσία Ασύλου. Για τους λόγους που έχουν εκτεθεί καταλήγω ότι, βάσει των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας, και λαμβανομένων υπόψη των ενώπιόν μου στοιχείων, μπορεί να θεωρηθεί ότι η προσφυγή εναντίον της επίδικης απόφασης έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας. Υπό το φως των ανωτέρω, κρίνω ότι υπάρχουν εκ πρώτης όψεως πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας της προσφυγής που έχει καταχωρίσει ο Αιτητής, καθώς, διαπιστώνεται η ύπαρξη κρίσιμων στοιχείων, των οποίων αρμόζει περαιτέρω εξέταση και αποκρυστάλλωση στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας, δεδομένης και της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου.
Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 7 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου, το Δικαστήριο προτού προχωρήσει στην έκδοση πιστοποιητικού για παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, συνεκτιμά την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του εκάστοτε αιτητή καθώς επίσης και τη σοβαρότητα της υπόθεσης ή άλλων περιστάσεων της υπόθεσης προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον είναι επιθυμητό για το συμφέρον της δικαιοσύνης ο εκάστοτε αιτητής να τύχει δωρεάν νομικής αρωγής για την προετοιμασία και το χειρισμό της υπόθεσής του.
Ενόψει των όσων ανωτέρω αναφέρονται, η αίτηση δυνατόν να γίνει δεκτή υπό την αίρεση εξέτασης της κοινωνικοοικονομικής έκθεσης από το Δικαστήριο. Διατάσσεται, συνεπώς, η κατάθεση στο Πρωτοκολλητείο, Κοινωνικοοικονομικής Έκθεσης του Γραφείου Ευημερίας για τους σκοπούς των άρθρων 7(1)(α) και 8 του ίδιου Νόμου, μέχρι τις 29.03.2024. Η Πρωτοκολλητής να ενημερώσει το Γραφείο Ευημερίας για την σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου.
Τηρουμένων των πιο πάνω οδηγιών του Δικαστηρίου, η αίτηση ορίζεται για περαιτέρω εξέταση στις 02.04.2024 και ώρα 10:30 π.μ.
Τα έξοδα του Διερμηνέα καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.
Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1]Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14.10.2010
[2]Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ. 06.05.2010 και στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 25/2010, Antonia Adahor, ημερ. 13.12.2010
[3]Αποφάσεις στις Yπoθ. αρ. 278/09, Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15.07.2009, και Yπoθ. αρ. 7/11 και 8/11, NaciraBaghour και Roud Gad, ημερ. 28.03.2011
[4]Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 31/2013, Singh Khushwant, ημερ. 23.12.2013
[5] Leadership (2021), ‘Environmental Activist Brutally Attacked by Gunmen in Rivers’, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Environmental Activist Brutally Attacked By Gunmen In Rivers (leadership.ng) (τελευταία πρόσβαση στις 07/03/2024).
[6] European Union Agency for Asylum (Ιανουάριος 2024), ‘Practical Guide on Evidence and Risk Assessment’, διαθέσιμο στη διεύθυνση: Practical Guide on Evidence and Risk Assessment | European Union Agency for Asylum (europa.eu), σελ. 71 – 72 (Τελευταία πρόσβαση στις 08.03.2024).