ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Νομική Αρωγή Αρ.: 16/24
29 Μαρτίου, 2024
[Κ. Κ. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ. 1 ΤΟΥ 2003, ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ
ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΜΕΧΡΙ 2019
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:
J.N.D.
Αιτητού
......................
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά
A. Φιλίππου (κ.), για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
Η. Φανούς (κ.), για πιστή διερμηνεία από αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την αίτησή του ημερομηνίας 2.2.2024, αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για την καταχώριση προσφυγής δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος, εναντίον της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) ημερομηνίας 29.11.2023, με την οποία απορρίπτεται η αίτησή του για διεθνή προστασία δυνάμει των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως προκύπτουν από το γραπτό σημείωμα που καταχώρισε ο συνήγορος που εμφανίζεται για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από το Καμερούν. Περί τις 22.6.2022, αφού εισήλθε στη Δημοκρατία παράνομα, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 21.11.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό, ο οποίος ετοίμασε Έκθεση/ Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης ασύλου της. Στις 29.11.2023, η εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο. Στις 11.12.2023, η εν λόγω απορριπτική απόφαση κοινοποιήθηκε στο Αιτητή. ο οποίος ακολούθως, άσκησε την προσφυγή υπ’ αριθμό 4743/2023, κατά της εν λόγω απόφασης.
2. Στο πλαίσιο του εντύπου της αίτησής του για διεθνή προστασία, ο Αιτητής στο πεδίο καταγραφής των λόγων εγκατάλειψης της χώρας του, αναφέρει ότι διέφυγε εξαιτίας της πολιτικής κρίσης που επικρατεί, η οποία τον επηρέασε με διάφορους τρόπους. Καταρχάς κάηκε το σπίτι του με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να διαμείνουν σε μια αγροτική περιοχή με την οικογένειά του. Τα παιδιά αναγκάζονταν να σταματήσουν το σχολείο και γενικότερα τα σχολείο στη νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν έπαυσαν να λειτουργούν.
3. Στο πλαίσιο της συνέντευξή του, ο Αιτητής δήλωσε ότι γεννήθηκε το 1997 στο Καμερούν και συγκεκριμένα στο Bambe-Nguti. Ωστόσο διέμεινε διαδοχικά και σε άλλες περιοχές της χώρας του (Tombel 2018, Souza- Littoral region 2018 έως 2019, Buea 2020 έως 2021 και προτού εγκαταλείψει τη χώρα του και επί 3 εβδομάδες επέστρεψε στη περιοχή Souza- Littoral) Οι γονείς του διαμένουν στην Douala και τα πέντε αδέλφια του πηγαίνουν σχολείο στο Tombel. O ίδιος ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και εργαζόταν ως λειτουργός στην εθνική στατιστική υπηρεσία. Εγκατάλειψε τη χώρα του αεροπορικώς, μέσω του διεθνούς αερολιμένα της Doula, χωρίς να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα κατά την έξοδό του από τη χώρα. Ερωτηθείς ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα του, ο Αιτητής ανέφερε ότι το 2017 όντας στον τόπο καταγωγής του τον χωριό Bambe-Nguti, έκαψαν το σπίτι τους. Αργότερα ακολούθησε την πορεία του στην εκπαίδευση. Στο πλαίσιο της εργασίας του, τον έστειλαν στην περιοχή Etem το Φεβρουάριο του 2022 όπου συνελήφθη από τους αποσχιστές Ambazonians. Αυτοί, βλέποντας τα έγγραφά του, αντιλήφθηκαν ότι πρόκειται περί ατόμου που εργάζεται για την κυβέρνηση. Τον συνέλαβαν και τον πήραν στο στρατόπεδό τους όπου τον κακοποίησαν. Στη συνέχεια, του ζήτησαν να συνταχθεί μαζί τους με τον ίδιο να αρνείται. Ωστόσο τον ανάγκασαν να ακολουθήσει κάποιου είδος εκπαίδευσης χειρισμού των όπλων. Στο πλαίσιο μιας απόπειράς του να διαφύγει, ο στρατός τον συνέλαβε και τον οδήγησε σε κάποιο φυλακή στην Βuea όπου. Ο στρατός δύο μέρες αργότερα πήγε στο στρατόπεδο των αποσχιστών και οι επιζήσαντες θεώρησαν ότι ο ίδιος έστειλε το στρατό στο στρατόπεδό τους. Με τη βοήθεια του θείου του, ο Αιτητής κατόρθωσε να αφεθεί ελεύθερος από το στρατό. Υποβλήθηκαν στη συνέχεια διερευνητικής φύσεως ερωτήματα στον Αιτητή αναφορικά με τον εμπρησμό της οικείας του το 2017, τη σύλληψή τους από τους αποσχιστές το Φεβρουάριο του 2022, τις περιστάσεις της απόδρασής του το Μάρτιο του 2022 από τους αποσχιστές, της σύλληψής του από το στρατό και της απελευθέρωσής του από το στρατό. Ερωτηθείς ο Αιτητής ως προς την πηγή της γνώσης του περί της επίθεσης που δέχθηκαν οι αποσχιστές αυτός ανέφερε ότι τον πληροφόρησε ο θείος του, ομοίως υποδεικνύει ότι ο θείος του τον πληροφόρησε ότι τον αναζητούν οι αποσχιστές και ότι του αποδίδουν την επίθεση στο στρατόπεδό τους. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει πώς ο θείος του ήταν σε θέση να γνωρίζει αυτές τις πληροφορίες.
4. Αξιολογώντας τις δηλώσεις του Αιτητή, ο Προϊστάμενος διέκρινε τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς, o πρώτος σχετικά με την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του, ο δεύτερος αναφορικά την κατ΄ισχυρισμό δίωξής του από τους αποσχιστές και ο τρίτος ισχυρισμός αναφορικά με την κατ΄ισχυρισμό δίωξή του από το στρατό. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός ενώ ο δεύτερος και ο τρίτος έτυχαν απόρριψης. Ειδικότερα, ως προς την ισχυριζόμενη δίωξή του από τους Ambazonians, ο Προϊστάμενος αξιολόγησε ως ελλείπεις και μη επαρκείς τις αναφορές του στις περιστάσεις γύρω από την κράτησή του από τους αποσχιστές. Δεν ήταν εξάλλου σε θέση να παρέχει λεπτομέρειες ως προς τις συνθήκες της διαφυγής του από τους αποσχιστές. Ελλιπείς χαρακτηρίστηκαν και ο δηλώσεις του ως προς τα μέσα με τα οποία οι αποσχιστές τόν αναζητούσαν. Καίτοι οι εξωτερικές πηγές επιβεβαιώνουν τη δράση των αποσχιστικών ομάδων με την ονομασία Amazonians, ο συναφής ισχυρισμός απορρίφθηκε εξαιτίας της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή. Ομοίως ως προς τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό, ο Προϊστάμενος αξιολόγησε ως ελλιπείς και μη ακρούντως λεπτομερείς τις αναφορές του Αιτητή ως προς τις περιστάσεις της κράτησής του καθώς και τις συνθήκες τις σύλληψής του. Ως αντίφαση σημειώθηκε η αναφορά του Αιτητή ότι του απέδωσαν οι αποσχιστές την επίθεση στο στρατόπεδό τους σε συνάρτηση με προηγουμένη αναφορά του ότι δεν έγινε αντιληπτή η απόδρασή του. Επίσης, σημειώθηκε ότι δεν ήταν σε θέση να απαντήσει όταν ερωτήθηκε πώς πληροφορήθηκε ότι τον αναζητούν οι Αμπαζόνιας και πώς ο θείος του γνώριζε για αυτό το γεγονός.
5. Αξιολογώντας τον κίνδυνο που διατρέχει ο Αιτητής στη βάση του πρώτου και μόνο αποδεκτού ισχυρισμού του, κρίθηκε ότι αυτός δεν διατρέχει βάσιμο φόβο δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικώς αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου ούτε και κίνδυνο σοβαρής βλάβης δυνάμει του άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου.
6. Ειδικότερα κατά την αξιολόγηση του κινδύνου λήφθηκε ιδίως υπόψη η τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του και ιδίως στο τόπο τ, όπου κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν φαίνεται να διατρέχει κίνδυνο δίωξης ή πραγματικής βλάβης για τον Αιτητή.
7. Κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, ο Αιτητής επανέλαβε τον πυρήνα του αιτήματός του περί φόβου δίωξής του από τους Ambazonians και από το στρατό.
8. To άρθρο 6Β των περί Νομικής Αρωγής Νόμων του 2002 μέχρι 2019 (ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος) προβλέπει τα εξής (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας
6Β. (1) [...]
(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -
(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(β) […]
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη».
9. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο καθεστώς του πρόσφυγα.
10. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
11. Ο Αιτητής έχει καταχωρίσει την προσφυγή υπ’ αριθμό 4743/23 κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου δυνάμει του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου. Η περίπτωση αυτή εμπίπτει στο άρθρο 6Β(2)(α) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.
12. Πρώτο κριτήριο χορήγησης νομικής αρωγής σε αιτητή διεθνούς προστασίας που θεσπίζεται με την υπό αναφορά διάταξη αποτελεί η ύπαρξη, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.
13. Δίδεται δε ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιόν του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14/10/2010).
14. Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου.
15. Περαιτέρω, το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του αιτητή να ακουστεί στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιόν του, χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας (Βλ. Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ. 6.5.2010 και στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 25/2010, Antonia Adahor, ημερ. 13.12.2010).
16. Κατά την εξέταση των ισχυρισμών, το Δικαστήριο προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς βεβαίως το Δικαστήριο να καλείται να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρήσει ο αιτητής. Σημειώνεται, πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, δεν θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρηθεί από την Αιτήτρια, εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής (Αποφάσεις στις Yπoθ. αρ. 278/09, Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15.7.2009, Baghour και Yπoθ. αρ. 7/11 και 8/11, Roud Gad, ημερ. 28.3.2011).
17. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιόν του [Bλ. απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 31/2013, Singh Khushwant, ημερ. 23.12.2013].
18. Εν προκειμένω, σημειώνεται ότι η εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε μέσω του Γραπτού της Σημειώματος ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος για την παραχώρηση του ευεργετήματος της νομικής αρωγής στον Αιτητή.
19. Έχω μελετήσει προσεκτικά το Γραπτό Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα, τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου, τη συνέντευξη του Αιτητή ενώπιον των αρμόδιων λειτουργών, την εισηγητική έκθεση της λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, την απόφαση του Προϊσταμένου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου.
20. Από τα ενώπιόν μου δεδομένα, διαπιστώνω ότι ο Προϊστάμενος εξέτασε τους ισχυρισμούς του Αιτητή, στο μέτρο που αυτοί θα ήταν κρίσιμοι για την υπαγωγή του τελευταίου στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Το Δικαστήριο δε θα προβεί σε επανεξέταση των ισχυρισμών, οι οποίοι έχουν γίνει αποδεκτοί από την Υπηρεσία Ασύλου, ήτοι τα προσωπικά τουστοιχεία. Συντάσσομαι επιπλέον με την τοποθέτηση του Προϊσταμένου ότι ο δεύτερος και ο τρίτο ισχυρισμό του Αιτητή φαίνεται εκ πρώτης όψεως να είναι αναξιόπιστος εξαιτίας της γενικότητας με την οποία παρατίθενται τα γεγονότα από αυτόν και την έλλειψη βιωματικού υποβάθρου. Επισημαίνεται εξάλλου ότι μόνη πηγή πληροφόρησης του Αιτητή περί της αναζήτησής του από τους αποσχιστές είναι ένας θείος του, ο οποίος τον πληροφόρησε για την επίθεση του στρατού στο στρατόπεδο των αποσχιστών, στις απώλειές τους σε ανθρώπινες ζωές και αναφορικά με την απόδοση ευθύνης στον Αιτητή για την επίθεση που αυτοί δέχτηκαν. Εντούτοις, ο Αιτητής δεν μπορούσε να εξηγήσει πώς ο θείος του έλαβε αυτή της πληροφόρηση την οποία θα μπορούσε ευλόγως να γνωρίζει μόνο εάν είχε επικοινωνία με κάποιους εξ αυτών ή με κάποιο πρόσωπο που έχει επαφή με αυτούς, δεδομένο που δεν κρίνεται εύλογο υπό τις περιστάσεις. Επιπλέον, αφ’ ης στιγμής ο Αιτήτής αφέθηκε ως ανέφερε ελεύθερος από τον στρατό δεν εξηγείται ποια είναι τα κίνητρα για περαιτέρω δίωξή του ως ο ίδιος εικάζει, τη στιγμή που ο ίδιος εγκατέλειψε τη χώρα χωρίς να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα με τις αρχές της χώρας του. Κατά τα άλλα φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι ο Προϊστάμενος εξέτασε την κατάσταση ασφαλείας στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής χωρίς να προκύπτει κατάσταση αδιάκριτης βίας σε βαθμό που να θέτει σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα αμάχων κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 19(2)(γ), δεδομένου και του προφίλ του Αιτητή ως υγιούς άρρενος με εργασιακή πείρα και υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής του. Δεν παροράται εξάλλου το γεγονός ότι οι γονείς του Αιτητή διαμένουν στην Douala, ήτοι στο γαλλόφωνο μέρος της χώρας, το οποίο δεν βρίσκεται στο επίκεντρο της εμφύλιας διαμάχης.
21. Με βάση τα πιο πάνω δεδομένα, εκ πρώτης όψεως κρίνεται ότι τα συμπεράσματα του Προϊσταμένου περί μη υπαγωγής του Αιτητή σε καθεστώς διεθνούς προστασίας είναι ορθά καθότι δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται, επικουρικώς, η υπαγωγή της σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς εκ πρώτης όψεως και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που παρατίθενται για την κατάσταση ασφαλείας στον τελευταίος τόπο συνήθους διαμονής του σε συνάρτηση με τις προσωπικές του περιστάσεις, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
22. Για τους λόγους που έχουν εκτεθεί, έχοντας υπόψη ότι, βάσει των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας o Αιτητής θα πρέπει να καταδείξει ότι έχει πραγματικές πιθανότητες να εκδοθεί δικαστική απόφαση υπέρ του και χωρίς να αποφασίζεται οριστικά το αποτέλεσμα της προσφυγής που έχει καταχωρίσει (Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 1/2009, Tamaga Durja Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15/7/2009, και στη Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 10/12, Nacira Baghour και Maged Ahmad Odeh, ημερ. 28/3/2012), κρίνω στη βάση των ενώπιόν μου στοιχείων πως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η καταχωρισθείσα προσφυγή του έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας.
Με δεδομένη τη μη ικανοποίηση αυτής της απαραίτητης εκ του Νόμου προϋπόθεσης, η αίτηση αναπόφευκτα απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Ο Αιτητής έχει βέβαια κάθε δικαίωμα να προωθήσει την προσφυγή που έχει καταχωρίσει στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, με δικά του έξοδα, παρά την απόρριψη της αίτησής του για παραχώρηση σε αυτόν δωρεάν νομικής αρωγής.
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.