ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
27 Μαρτίου 2024
[Β.ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ ΚΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
S.B. από Σιέρρα Λεόνε εκ Σιέρα Λεόνε
Αιτητής
-και-
Υπηρεσία Ασύλου / Υπουργείο Εσωτερικών
Καθ’ ων η Αίτηση
Μ. Μόσχου (κα) για Κ. Κουπαρή (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή
Χρ. Δημητρίου (κα) για Ε. Προκοπίου (κα) Δικηγόρος για τους Καθ’ ων η Αίτηση.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Με την υπό εξέταση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση ημερ. 15/06/2022, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 26/6/2022, με την οποία τον πληροφορούν ότι το αίτημα του για διεθνή προστασία ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου απορρίπτεται καθότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 3 και 19 του Περί Προσφύγων Νόμο και ότι ο Αιτητής δεν απέδειξε οποιονδήποτε λόγο για να του παραχωρηθεί το καθεστώς πρόσφυγα ή της συμπληρωματικής προστασίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Σιέρρα Λεόνε. Εγκατέλειψε την χώρα του στις 28/9/2020 και στις 29/09/2020 εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες περιοχές της Δημοκρατίας από τις κατεχόμενες από την Τουρκία και μη ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές της Δημοκρατίας, όπου και υπέβαλε αίτηση για παροχή Διεθνούς Προστασίας στις 12/11/2020. Στις 12/11/2020 ο Αιτητής παρέλαβε την βεβαίωση υποβολής αιτήματος Διεθνούς Προστασίας από την Υπηρεσία Ασύλου. Ακολούθως, στις 13/06/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από την Υπηρεσία Ασύλου και αυθημερόν ο Αρμόδιος Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε Έκθεση - Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με την συνέντευξη του Αιτητή. Στην συνέχεια, ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή στις 15/06/2023. Στις 26/06/2023 η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης της σχετικά με το αίτημα του Αιτητή, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από τον Αιτητή στις 26/6/2023. Στις 27/7/2023 καταχωρήθηκε η παρούσα ποσφυγή.
ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΑΙΤΗΤΗ
Η συνήγορος του Αιτητή με το δικόγραφο της προσφυγής του, προέβαλε διάφορους λόγους ακύρωσης κατά του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης, τους οποίους ωστόσο τόσο με την αγόρευση της όσο και κατά το στάδιο των διευκρινήσεων, προώθησε τον ισχυρισμό του περί έλλειψης δέουσας έρευνας. Περαιτέρω με την απαντητική της αγόρευση εγείρει ζήτημα περί της της αναρμοδιότητας εξουσιοδοτημένου λειτουργού και/ή νόσφισης εξουσίας το οποίο τίθεται ως ζήτημα δημόσιας τάξης, γεγονός που το Δικαστήριο οφείλει αν εξετάσει αυτεπαγγέλτως.
Οι Καθ’ ων η Αίτηση αντιτείνουν ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ’ ων η Αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Αρχικά θα πρέπει να τονιστεί ότι τα νομικά σημεία στην προσφυγή του Αιτητή είναι με γενικότητα και αοριστία που εγείρονται. Η απλή καταγραφή κατά ιδιαίτερο συνοπτικό τρόπο στους λόγους ακύρωσης της νομικής βάσης της προσφυγής δεν ικανοποιεί την επιτακτική ανάγκη του Καν. 7 του Ανώτατου Συνταγματικού Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, όπως οι νομικοί λόγοι αναφέρονται πλήρως.
Η αναφορά, για παράδειγμα, ότι «Η απόφαση πάσχει γιατί λήφθηκε χωρίς την δέουσα έρευνα» (το ίδιο αοριστόλογοι είναι και οι υπόλοιποι λόγοι ακύρωσης), δεν εξηγεί καθόλου, ούτε παραπέμπει σε συγκεκριμένα κατ’ ισχυρισμόν δεδομένα που οδήγησαν σε μη έρευνα, ή σε πλάνη, ή καταπάτηση των αρχών της ίσης μεταχείρισης κλπ. Η προσφυγή θα μπορούσε να απορριφθεί για τους πιο πάνω διαδικαστικούς λόγους οι οποίοι αντανακλούν βεβαίως και επί της ουσίας. Αυστηρώς ομιλούντες τα όσα αναφέρονται στην αγόρευση του δικηγόρου του αιτητή δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη, εφόσον παγίως αναγνωρίζεται ότι οι αγορεύσεις δεν αποτελούν μέσο για τη θεμελίωση γεγονότων. (δέστε Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Ελισσαίου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 412 και Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 384) (δέστε Υπόθεση Αρ. 1119/2009 ημερ. 31 Ιανουαρίου 2012 FARHAN KHALIL, και Κυπριακής Δημοκρατίας).
Οι ισχυρισμοί για την ακύρωση μιας διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και να εξειδικεύουν ποια νομοθετική πρόνοια ή αρχή διοικητικού δικαίου παραβιάζεται. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Latomia Estate Ltd. v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672: «Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης.
Στην παρούσα περίπτωση η απλή επίκληση της παραβίασης ενός συνταγματικού άρθρου, συγκεκριμένων νόμων και γενικών διοικητικών αρχών, χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμενοποίηση δεν είναι αρκετή. Ο Αιτητής απέτυχε να συνοδεύσει τους ισχυρισμούς με εκείνα τα στοιχεία και γεγονότα τα οποία θα εφοδίαζαν το Δικαστήριο με το απαραίτητο υλικό που θα επέτρεπε την εξέταση της νομιμότητας της διοικητικής απόφασης. (Βλ. Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598.)».
Περαιτέρω δεν αρκεί η παράθεση των συγκεκριμένων διατάξεων της νομοθεσίας που κατ' ισχυρισμόν παραβιάζει η προσβαλλόμενη πράξη, αλλά θα πρέπει επίσης τα επικαλούμενα νομικά σημεία να αιτιολογούνται πλήρως. Οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια σε σχέση με αυτά μπορεί να έχει ως συνέπεια την απόρριψη της προσφυγής. (βλ. Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 AAΔ.598).
Είναι δε ευδιάκριτο ότι οι νομικοί ισχυρισμοί του Αιτητή είναι με γενικότητα που προβάλλονται στο δικόγραφο της προσφυγής του. Η συνήγορος του γενικά και αόριστα παραθέτει τα νομικά σημεία στην αγόρευση του και επικαλείται παραβιάσεις το Συντάγματος, του περί Προσφύγων Νόμου και των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου ωστόσο ελλείπει οποιαδήποτε επιχειρηματολογία υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης. ωστόσο αυτοί αποσυρθήκαν πλην της αυτόν που αναφέρεται επίσης γενικά και αόριστα την μη δέουσα έρευνα από την διοίκηση.
Τα όσα επομένως πιο κάτω εξετάζονται και αποφασίζονται τελούν υπό την πιο πάνω τοποθέτηση.
Ωστόσο το δικαστήρια στα πλαίσια των εξουσιών του να …………..
Αναφορικά με το ισχυρισμό του Αιτητή περί έλλειψης δέουσας έρευνας έχει πλειστάκις νομολογηθεί ότι η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθείται ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης.
Περαιτέρω η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και τη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν ασφαλή συμπέρασμα. (Βλέπε Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97, Α.Ε.2371, Motorways Ltd v Δημοκρατίας ημερ. 25/6/99).
Το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα
Περαιτέρω όπως εξηγήθηκε στην υπόθεση Πολυξένη Γεωργίου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 606/91, ημερομηνίας 22.9.92, στις σελ. 2-3: «Το τι αποτελεί επαρκή έρευνα, εξαρτάται από τα γεγονότα και περιστατικά της κάθε υπόθεσης (Κηαi ν. Τhe Republic (1987) 3 CLR 1534). Η έκταση της έρευνας που ένα διοικητικό όργανο διεξάγει για τη λήψη απόφασης εξαρτάται από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης (Δημοκρατίας ν. Γιαλλουρίδη και Άλλων), Αναθεωρητικές Εφέσεις 868, 868, ημερομηνίας 13.12.90)».
Επίσης είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι, λόγοι ακύρωσης που δεν εγείρονται στο δικόγραφο της προσφυγής δεν μπορούν να εξεταστούν με το να εγείρονται για πρώτη φορά στις γραπτές αγορεύσεις. Σχετικό είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636: «Παρατηρούμε ότι στο κείμενο της προσφυγής δεν εγείρεται τέτοιος λόγος ακύρωσης, αν και σχετική επιχειρηματολογία πράγματι προβάλλεται στη γραπτή αγόρευση της εφεσείουσας. Έχει επανειλημμένα λεχθεί πως λόγος ακύρωσης που δεν εγείρεται στην προσφυγή δεν μπορεί να εξεταστεί σε μεταγενέστερο στάδιο, αφού οι γραπτές αγορεύσεις αποτελούν απλώς επιχειρηματολογία.»
Σχετική είναι και η υπόθεση Σπύρου και Άλλων ν. Δημοκρατίας, Προσφ. 571/94 κ.α., ημερ. 22.11.1995, στη σελ. 4.
Όπως καταδεικνύεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου οι Καθ΄ ων η αίτηση ενέργησαν σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου και εξέτασαν όλα τα ουσιώδη στοιχεία που είχαν ενώπιον τους.
Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, κυρίως των όσων ο Αιτητής δήλωσε κατά την διάρκεια της συνέντευξης, όσο και όσα προβάλλει με την παρούσα προσφυγή.
Κατά την διάρκεια της προσωπικής του συνέντευξης ο Αιτητής δήλωσε ότι κατάγεται από την πόλη Kamiyador της πρωτεύουσας Freetown της Σιέρρα Λεόνε, είναι μουσουλμάνος ως προς τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και άγαμος ως προς την οικογενειακή του κατάσταση. Αναφορικά με το μορφωτικό του επίπεδο, δήλωσε ότι δεν πηγές σχολείο. Αναφορικά με την οικογένειά του δήλωσε ότι και οι δύο γονείς του δεν είναι στη ζωή. Έχει ένα αδελφό που είναι αγρότης. Ανάφερε επίσης ότι στη χώρα του εργαζόταν για 3 χρόνια (2008-2010) ως ψαράς και για 4 χρόνια (2010-2013) ως ράφτης.
Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους αιτείται διεθνή προστασία, ο Αιτητής προέβαλε ότι εγκατέλειψε την χώρα του λόγω πολιτικού προβλήματος. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια ψαρέματος μαζί με άλλα άτομα, η κυβέρνηση έδωσε οδηγίες στην αστυνομία να τους συλλάβει. Ακολούθως έκαναν διαμαρτυρία και μερικοί από τους φίλους του συλλήφθηκαν, ο ίδιος κρύφτηκε στο χωριό του και αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χώρα του.
Ο Αρμόδιος Λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου σχημάτισε την εισήγησή του επί τη βάση δύο πραγματικών γεγονότων⸱ πρώτον, την ταυτότητα και την χώρα καταγωγής του Αιτητή και, δεύτερον, την ισχυριζόμενη δίωξη του από την κυβέρνηση της χώρας του. Όσον αφορά στον πρώτο ισχυρισμό, αυτός έγινε δεκτός τόσο από πλευράς εσωτερικής όσο και εξωτερικής αξιοπιστίας. Αντιθέτως, ο δεύτερος ισχυρισμός απορρίφθηκε λόγω έλλειψης αξιοπιστίας.
Ειδικότερα, όσον αφορά στον δεύτερο ισχυρισμό κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες σε θέματα που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός του. Είναι θέση της Υπηρεσίας Ασύλου ότι ο Αιτητής προέβαλε με αόριστο, μη συγκεκριμένο και μη συνεκτικό τρόπο τους ισχυρισμούς του .Κατά το αφήγημα του παρατηρούνται ασάφειες αντιφάσεις καθώς επίσης οι ισχυρισμοί του δεν είχαν την απαιτούμενη επάρκεια λεπτομερειών.
Συγκεκριμένα δεν ήταν σε θέση να παρέχει ικανοποιητικές πληροφορίες για τη συγκεκριμένη μέρα που επικαλείται ότι έγινε το συμβάν. Ανέφερε ότι δεν θυμάται εκείνη τη μέρα, ούτε το μήνα που έγινε το περιστατικό (Π.Β. ερ. 39, 1Χ-5Χ). Η παρατήρηση του λειτουργού ότι αναμενόταν τουλάχιστον από τον Αιτητή να θυμάται την συγκεκριμένη μέρα αφού αυτή αποτελεί και τη γενεσιουργό αιτία της ισχυριζόμενης δίωξης του με βρίσκει σύμφωνη.
Περαιτέρω ερωτηθείς γιατί τους έδιωξαν ενώ ψάρευαν ανέφερε ότι στην Αφρική αυτή είναι η νοοτροπία και ίσως γιατί η περιοχή εκεί να άνηκε σε κάποιο άτομο από τη κυβέρνηση (Π.Β. ερ. 39, 6Χ). Ο Αιτητής περιορίστηκε σε γενικολογίες και ασάφειες χωρίς να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον λόγο που παρενέβη η αστυνομία.
Σχετικά δε με τη εκδήλωση διαμαρτυρίας, ανέφερε με γενικολογίες και ασάφειες ότι αυτή έγινε στη περιοχή που ψάρευαν, την ίδια μέρα, και η αστυνομία συνέλαβε 5 άτομα αλλά δεν γνωρίζει μέχρι σήμερα τι έγινε με αυτούς. Ανάφερε επίσης ότι μόλις είδε την αστυνομία, εγκατέλειψε τη περιοχή. (Π.Β. ερ. 39, 7Χ-11Χ).
Περαιτέρω εντοπίζεται ασυνέπεια και αντίφαση στις δηλώσεις του στην αίτηση διεθνούς προστασίας ότι η αστυνομία χρησιμοποίησε όπλα και πυροβόλησε τους περισσότερους από εκείνους που διαμαρτύρονταν και κυνήγησε τους άλλους με σκοπό να τους πυροβολήσει. Κλήθηκε να εξηγήσει την εν λόγω αντίφαση, αφού κατά την διάρκεια της συνέντευξης δεν προέβηκε σε αυτές δηλώσεις διαφοροποίησε τους ισχυρισμούς του και δήλωσε ότι η αστυνομία απλά πυροβολούσε στον αέρα για να τους εκφοβίσει.
Περαιτέρω ο Αιτητής τόσο κατά την διάρκεια της συνέντευξής του και στα όσα δήλωσε στην αίτηση διεθνούς προστασίας, ανέφερε ότι στις 5 Αυγούστου η κυβέρνηση έστειλε αστυνομικούς να τους διώξουν διότι η περιοχή ήταν απαγορευμένη επειδή αυτός και οι φίλοι του δεν ήταν μέλη του κυβερνώντας κόμματος. Όταν ρωτήθηκε στη συνέντευξη πότε έγινε η διαμαρτυρία ανέφερε ότι δεν θυμάται (Π.Β. ερ. 1, ερ. 38, 2Χ).
Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις σχετικά με το τι έγινε μετά τη διαμαρτυρία αναφέρει ότι πήγε στο σπίτι του, τον έψαχνε η αστυνομία και σε 2 βδομάδες εγκατέλειψε τη χώρα του (Π.Β. ερ. 38, 3Χ-5Χ). Κατά τις δύο αυτές εβδομάδες τίποτα δεν του συνέβη, έφυγε νόμιμα από τη χώρα του, παρόλο που ισχυρίζεται ότι τον έψαχνε η αστυνομία. Κληθείς να αναφέρει πως κατάφερε να ξεφύγει από τη χώρα τόσο εύκολα αφού τον έψαχνε η αστυνομία, άλλαξε το αφήγημα του τα λεγάμενα του απαντώντας ότι ίσως να έψαχναν το αφεντικό του και όχι τον ίδιο. Επίσης αντιφατική είναι και η δήλωση του ότι γνωρίζει η αστυνομία ότι έφυγε από τη χώρα του αλλά δεν γνωρίζει ο ίδιος εάν εκδόθηκε εναντίον του ένταλμα σύλληψης (Π.Β. ερ. 38, 6Χ, 9Χ-12Χ).
Ισχυρίζεται ότι μετά την εκδήλωση διαμαρτυρίας στις 5 Αυγούστου όπως αναφέρει στην αίτηση του για διεθνή προστασία (Π.Β. ερ. 1), σε 2 βδομάδες ετοίμασε τα έγγραφα του και έφυγε (Π.Β. ερ. 38, 5Χ). Χρονική αντίφαση και ασυνέπεια στα λεγάμενα του εντοπίζεται εφόσον εγκατέλειψε τη χώρα του στις 28 Σεπτεμβρίου του 2020.
Ο ισχυριζόμενος φόβος δίωξης του Αιτητή από τη κυβέρνηση της χώρας του δεν καταδεικνύεται , αφού τίποτα δεν του συνέβη μετά την εκδήλωση διαμαρτυρίας μέχρι να εγκαταλείψει τη χώρα του στις 28 Σεπτεμβρίου 2020, δεν γνωρίζει εάν τον ψάχνουν και παραπέμπω στη δήλωση του ότι ίσως ψάχνουν το αφεντικό του και όχι τον ίδιο. Περαιτέρω έφυγε νόμιμα από το αεροδρόμιο της χώρας του, οι αρχές της χώρας του γνωρίζουν ότι εγκατέλειψε τη χώρα του και μέσα από τα λεγάμενα του δεν διαφαίνεται να υπέστη την οποιαδήποτε μορφή δίωξης, που να δικαιολογεί απόφαση του να εγκαταλείψει την χώρα σε σχέση με τους ισχυρισμούς του.
Η κρίση της Υπηρεσίας Ασύλου ότι τα λεγόμενα του Αιτητή πάσχουν ως προς την εσωτερική αξιοπιστία τους με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη. Ωστόσο δε θα συμφωνήσω με τη θεση της Υπηρεσίας Ασύλου ότι τα όσα ανέφερε ο Αιτητής στη συνέντευξη αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματος του και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την οποιαδήποτε ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης.
Ο Αιτητής προβάλλει ισχυρισμούς που σχετίζονται με συγκεκριμένο γεγονός το οποίο επικαλείται για να υποστηρίξει τους ενλόγω ισχυρισμούς .Συνεπώς η υπηρεσία Ασύλου όφειλε να αξιολογήσει την εξωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών του Αιτητή προβαίνοντας σε έρευνα μέσων των διεθνών και επίσημων πηγών πληροφόρησης . Προς τούτο ίδιο το Δικαστήριο εντόπισε σε σχετική έρευνα τα εξής :
Σε σχετική έκθεση του Amnesty International αναφέρεται ότι το δικαίωμα του ειρηνικού συνέρχεσθαι συνέχισε να περιορίζεται κατά το έτος 2022. Ο νόμος περί δημόσιας τάξης του 1965 (σύμφωνα με το μέρος ΙΙΙ, άρθρο 17) ποινικοποίησε τις αυθόρμητες συγκεντρώσεις και τον Ιούλιο του 2022, η αστυνομία συνέλαβε περισσότερους από 50 διαδηλωτές κατά τη διάρκεια ειρηνικής διαμαρτυρίας κατά του υψηλού κόστους ζωής και καυσίμων, την οποία δεν είχαν εγκρίνει οι αρχές. Οι διαδηλωτές έλαβαν προειδοποίηση και αφέθηκαν ελεύθεροι λίγες ημέρες αργότερα.[1]
Σύμφωνα με έκθεση του Freedom House τόσο για το έτος 2020 όσο και για το έτος 2022, το οποίο αφορά και η πιο πρόσφατη έκθεση την οποία δημοσίευσε, παρ’ όλο που οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να οργανώνονται σε διάφορα πολιτικά κόμματα, τα κόμματα και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης αντιμετωπίζουν εκφοβισμό και παρενοχλήσεις. [2] [3]
Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με το έτος 2020 εξωτερική πηγή πληροφόρησης ανέφερε ότι μεταξύ 17 και 18 Ιουλίου του 2020, οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν υπερβολική βία κατά διαδηλωτών σε διαδήλωση, η οποία εξελίχθηκε σε βίαιη στην Makeni, πόλη της Βόρειας Επαρχίας. Σύμφωνα με αναφορές, έξι διαδηλωτές σκοτώθηκαν στη διαδήλωση κατά της απόφασης της κυβέρνησης να μεταφέρει μια γεννήτρια ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλη πόλη. [4]
Σύμφωνα με έκθεση της EUAA το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ σημείωσε σε έκθεση του εκδοθείσα τον Ιούλιο του 2021 ότι ο νόμος περί ποινικής δυσφήμισης που έδινε στους πολιτικούς ηγέτες την εξουσία να φιμώνουν τους επικριτές ή τους αντιπάλους τους καταργήθηκε το 2020. Ως άμεσο αποτέλεσμα αυτής της κατάργησης ήταν όλες οι υποθέσεις ποινικής συκοφαντικής δυσφήμισης στα δικαστήρια να απορριφθούν. Σύμφωνα με την CIVICUS, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που έχει ως στόχο την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών σε όλο τον κόσμο, οι διαδηλώσεις του Αυγούστου 2022 στη Σιέρα Λεόνε λόγω της κρίσης του κόστους ζωής θεωρήθηκαν από την κυβέρνηση ως πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που συνέλεξε η Διεθνής Αμνηστία (ΔΑ), οι δυνάμεις ασφαλείας έκαναν υπερβολική χρήση βίας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στο Freetown, το Makeni και το Kamakwie. Περισσότεροι από 20 διαδηλωτές σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων και καμία έρευνα δεν είχε πραγματοποιηθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2023. Τον Ιούλιο του 2022, ο πρόεδρος του πολιτικού κόμματος NGC συνελήφθη για υποκίνηση μιας διαμαρτυρίας που είχε απαγορευτεί προηγουμένως και αφέθηκε ελεύθερος μετά από λίγες ημέρες χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες. Τον Οκτώβριο του 2022, ένας πολιτικός της αντιπολίτευσης φυλακίστηκε επειδή μίλησε για το δικαίωμα διαμαρτυρίας στην τηλεόραση. Σύμφωνα με άρθρο του Al Jazeera, η πολιτική στη Σιέρα Λεόνε έχει καθοριστεί από εθνοπεριφερειακές διαιρέσεις και οι διαιρέσεις αυτές αντιπροσωπεύουν "κινδύνους για τις θέσεις εργασίας και τα μέσα διαβίωσης, μειωμένη πρόσβαση σε ευκαιρίες και περιθωριοποίηση της εθνικής ομάδας του καθενός στη δημόσια ζωή". Ομοίως, μια έκθεση του Afrobarometer, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023, διαπίστωσε ότι μετά την αλλαγή της κυβέρνησης το 2018, οι θεωρούμενοι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης έχασαν "θέσεις εργασίας στον επίσημο τομέα", ενώ το 2022, ο υποψήφιος πρόεδρος του APC δήλωσε ότι "μόνο οι υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος έχουν πρόσβαση σε θέσεις εργασίας". [5]
Εκ των ανωτέρω πληροφοριών προκύπτει ότι άτομα μη υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος βιώνουν διακρίσεις και στοχοποίηση, ωστόσο δεν εντοπίζονται στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν το συμβάν ημερομηνίας 05/08/2020 στο οποίο συγκεκριμένα αναφέρεται ο Αιτητής. Επίσης, δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες για διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα τον Αύγουστο του 2020.
Συνεπώς κρίνω ότι δεν στοιχειοθετείται η εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία του Αιτητή, άρα ούτε και ο ουσιώδες ισχυρισμός στο σύνολο του.
Αξιολογώντας την πιθανότητα μελλοντικού κινδύνου σε περίπτωση που ο Αιτητής επιστρέψει στην χώρα του, η Υπηρεσία βασίστηκε στον μοναδικό αποδεδειγμένο ισχυρισμό που εντέλει έγινε αποδεκτός, ήτοι την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή. Ο Αρμόδιος Λειτουργός λαμβάνοντας υπόψη την εξατομικευμένη εξέταση του αιτήματος του Αιτητή σε συνδυασμό με όλα τα συναφή στοιχεία που άπτονται του πυρήνα του αιτήματος του, διαπίστωσε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση που ο Αιτητής επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του θα αντιμετωπίσει οποιασδήποτε μορφής δίωξη ή κίνδυνο σοβαρής βλάβης, και συνεπώς, η ασφαλής επιστροφή του κρίνεται δυνατή.
Τέλος, ως προς την νομική ανάλυση των ισχυρισμών του Αιτητή, είναι θέση της Υπηρεσίας ότι κανένας φόβος για δίωξη δεν καθορίστηκε με βάση την εθνικότατα, τη φυλή, τη θρησκεία, την ιδιότητα του μέλους σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή την πολιτική του γνώμη και, συνεπώς, δεν εμπίπτει στην νομική έννοια του πρόσφυγα, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951, το άρθρο 10 του Qualification Directive 2011/95/ΕΕ και το άρθρο 3(1) του Περί Προσφύγων Νόμου 2000 – 2020. Ομοίως, η Υπηρεσία έκρινε ότι δεν επιβεβαιώθηκε ούτε πραγματικός κίνδυνος θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης ή κίνδυνος λόγω αδιακρίτως ασκούμενης βίας υπό συνθήκες ενόπλων συγκρούσεων στην περιοχή του, ώστε να χορηγηθεί στον Αιτητή καθεστώς επικουρικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 15 του Qualification Directive 2011/95/ΕΕ και του άρθρου 19 του Περί Προσφύγων Νόμου 2000 – 2020.
Η καταγραφή του δεν καλύπτει τον αναμενόμενο και ενδεδειγμένο βαθμό σαφήνειας και επάρκειας πληροφοριών, ώστε να συνάγεται με εύλογη πιθανότητα η αξιοπιστία του.
Συνεπώς, ορθά η Υπηρεσία Ασύλου έκρινε ότι ο Αιτητής δεν αντιμετώπιζε οποιουδήποτε είδους δίωξη στη χώρα του και ότι η περίπτωσή του δεν πληρούσε τις υπό του Νόμου προβλεπόμενες προϋποθέσεις για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα.
Επίσης, συντάσσομαι με την Υπηρεσία Ασύλου πως δεν στοιχειοθετούνταν ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Νόμου για να παρασχεθεί στον Αιτητή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.
Προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν και ορισμένα αριθμητικά δεδομένα.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τη βάση δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), από τις 15/03/2023 μέχρι και τις 15/03/2024, στην δυτική περιοχή της Σιέρρα Λεόνε, στην οποία υπάγεται o τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή, η Freetown, η βάση δεδομένων ACLED κατέγραψε 19 περιστατικά ασφαλείας με 26 απώλειες ανθρώπινων ζωών. Από τα προαναφερθέντα το 1 καταγράφηκε ως μάχη (με 19 απώλειες ανθρώπινων ζωών), τα 8 ως βία κατά αμάχων πολιτών (με 1 απώλεια ανθρώπινης ζωής) και τα 10 ως εξεγέρσεις (με 6 απώλειες ανθρώπινων ζωών).[6] Σημειωτέον δε ότι ο πληθυσμός της γενικότερης δυτικής περιοχής ανέρχεται σε 1.271.330 και ειδικότερα της δυτικής αστικής περιοχής ανέρχεται σε 609.174, όπου το Freetown ανήκει σε αμφότερες τις περιοχές, σύμφωνα με την τελευταία επίσημη καταμέτρηση του 2021.[7]
Μετά από προσεκτική εξέταση των όσων ο Αιτητής ισχυρίστηκε με την υποβολή της αίτησης του για παραχώρηση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας καθώς και τα όσα ισχυρίστηκε κατά τη συνέντευξη του, διαπιστώνω ότι ορθά η απόφαση των Καθ' ων η Αίτησης καταλήγει ότι ο Αιτητής δεν αντιμετώπιζε οποιουδήποτε είδους δίωξη στη χώρα της και ότι η περίπτωσή της δεν πληρούσε τις υπό του Νόμου προβλεπόμενες προϋποθέσεις για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα ή της συμπληρωματικής προστασίας. Η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεχθεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει ο Αιτητής, όπως αναλύεται ανωτέρω.
Συνεπώς και σύμφωνα με τα ενώπιον μου στοιχεία καταλήγω ότι δεν προκύπτει βάσιμος φόβος δίωξης όπως περιγράφεται στο άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 19(2) αναφορικά με το κίνδυνο ο Αιτητής να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη στη χώρα καταγωγής του.
Υπό το φως των πιο πάνω κρίνω ότι το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν το αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των στοιχείων και δεδομένων, είναι επαρκώς αιτιολογημένη και λήφθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου, το Σύνταγμα και τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου.
Τέλος, κρίνω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν εύλογη και λήφθηκε κατ' ορθή ενάσκηση της διακριτικής ευχέρειας των Καθ' ων η Αίτηση, οι οποίοι ενήργησαν σύννομα και συνεκτίμησαν όλα τα ενώπιον τους στοιχεία. Δεν έχει καταδειχθεί οτιδήποτε ούτως ώστε να δικαιολογείται επέμβαση του παρόντος Δικαστηρίου. Αντιθέτως, κρίνω ότι με σαφήνεια καταδεικνύεται στην υπό εξέταση περίπτωση και για τους λόγους που έχουν ήδη εκτεθεί, πως τα πραγματικά περιστατικά δεν στοιχειοθετούν και δεν στηρίζουν τις υπό του Περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης του 1951, αναγκαίες προϋποθέσεις, για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα ή της συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, ούτε ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται πως, εάν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
Συνεπώς, με βάση τα ανωτέρω, η προσφυγή απορρίπτεται με €1200 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ΄ ων η Αίτηση.
Βούλα Κουρουζίδου - Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Amnesty International, Amnesty International Report 2022/23; The State of the World's Human Rights; Sierra Leone 2022, 27/03/2023, https://www.ecoi.net/en/document/2089602.html (assessed on 27/03/2024)
[2] Freedom House, Freedom in the World 2023 - Sierra Leone, available at ecoi.net on 07/07/2023, https://www.ecoi.net/en/document/2094397.html (assessed on 27/03/2024)
[3] Freedom House, Freedom in the World 2020 - Sierra Leone, 03/03/2021, https://www.ecoi.net/en/document/2069125.html (assessed on 27/03/2024)
[4] Amnesty International, Amnesty International Report 2020/21; The State of the World's Human Rights; Sierra Leone 2020, 07/04/2021, https://www.ecoi.net/en/document/2048752.html (assessed on 27/03/2024)
[5] European Union Agency for Asylum (EUAA), Treatment of members of the National Grand Coalition party and of their relatives by the government: January 2020 – 26 March 2023: 2. Treatment by government, 26/03/2023, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2024_03_EUAA_COI_Query_Response_Q26_Sierra%20Leone_National_Grand_Coalition.pdf (assessed on 27/03/2024)
[6] Armed Conflict Location & Events Data Project (ACLED), Εφαρμοζόμενες παράμετροι: Western Africa: Sierra Leone: Western Region (Freetown), 15/03/2023-15/03/2024, https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (assessed on 26/03/2024)
[7] City Population, Western Africa: Sierra Leone: Western Province & Western Urban Area, https://www.citypopulation.de/en/sierraleone/cities/?admid=7273 (assessed on 26/03/2024)