ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 3074/23
01 Μαρτίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Ε.Ι.Μ., από την Πάφο
Αιτητής
-και-
Δημοκρατία της Κύπρου μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Χ. Καπελλάρης (κος) για Δημήτρης Κούτρας & Σια, Δικηγόροι για τον Αιτητή.
Ι. Χαραλάμπους (κα) για Σ. Σταύρου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Ο Αιτητής παρών
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 10/08/23, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερείται οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής είναι υπήκοος Νιγηρίας, υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 30/11/21, στις 19/06/23 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του και στις 18/07/23 ετοιμάστηκε έκθεση/εισήγηση. Ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την έκθεση/εισήγηση και αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 20/07/23, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Κατά την διαδικασία ακρόασης της υπόθεσης οι δικηγόροι για τον Αιτητή περιορίστηκαν στο να αναφέρουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί καθότι δεν εξετάστηκε επαρκώς το αίτημα του, ενώ έδωσε επαρκείς πληροφορίες σε σχέση με τους λόγους δίωξης του. Ανέφεραν ότι είναι χριστιανός και διώκεται από την οικογένεια της συντρόφου του (ο πατέρας της είναι μουσουλμάνος) που απεβίωσε κατά την γέννα και/ή κινδυνεύει η ζωή του. Δεν μπορεί να ζητήσει προστασία από τις αρχές της χώρας του, ούτε μπορεί να μετεγκατασταθεί σε άλλη περιοχή της χώρας.
Οι Καθ' ων η Αίτηση υιοθέτησαν το περιεχόμενο της Ένστασης τους και ανέφεραν ότι οι λόγοι που επικαλέστηκε ο Αιτητής αφορούν ιδιωτική διαμάχη που δεν εμπίπτει στις προϋποθέσεις διεθνούς προστασίας. Παρέπεμψαν στις αντιφάσεις που περιέχονται στην σχετική έκθεση/εισήγηση του λειτουργού, υποστηρίζοντας ότι ορθά απορρίφθηκε ως εσωτερικά αναξιόπιστος ως προς τους ισχυρισμούς του.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί σε εξέταση της ουσίας της αίτησης του Αιτητή και των στοιχείων του φακέλου του (στο εξής «ΔΦ»), σε συνδυασμό με τον μοναδικό λόγο ακύρωσης που προβλήθηκε κατά τις προφορικές αγορεύσεις για ανεπαρκή έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου κατά την αξιολόγηση του αιτήματος ασύλου.
Από την έκθεση/εισήγηση προκύπτει ότι τα προσωπικά στοιχεία, το προφίλ του Αιτητή καθώς και ο τόπος καταγωγής και συνήθους διαμονής του έγιναν αποδεκτά από την Υπηρεσία Ασύλου (ερυθρό 42 – 41 ΔΦ). Απορρίφθηκε, όμως ο ισχυρισμός του ότι εγκατέλειψε τη χώρα λόγω δίωξής του από τον πατέρα της πρώην συντρόφου του, καθότι ο τελευταίος τον θεωρεί υπεύθυνο για τον θάνατό της. Κρίθηκε ότι ο Αιτητής υπήρξε ασαφής, αόριστος και γενικόλογος στις απαντήσεις του, ενώ παράλληλα τονίστηκε ότι πολλοί εκ των ισχυρισμών του βασίζονταν σε προσωπικές του εικασίες (ερυθρά 41 – 39 ΔΦ). Ειδικότερα, ο Αιτητής:
- υπήρξε ασαφής ως προς τις επιθέσεις που κατ’ ισχυρισμό δέχτηκε από τον πατέρα της συντρόφου του - ενώ αρχικά δήλωσε ότι ο πατέρας της συντρόφου του τον απείλησε ότι θα τον σκοτώσει και του επιτέθηκε τον 12ο/17, στην συνέχεια πρόβαλε ότι δεν του επιτέθηκε ο ίδιος αλλά πως «έστειλε κάποια άτομα» για να του επιτεθούν τον 8ο/18 στο Lagos και τον 3ο/21 στο Imo,
- δεν κατόρθωσε να αιτιολογήσει επαρκώς τα μεγάλα χρονικά κενά μεταξύ των επιθέσεων, δηλώνοντας ασαφώς ότι ο πατέρας της συντρόφου του «ήθελε να πάρει το νόμο στα χέρια του» και πως το Lagos βρισκόταν σε απόσταση από το Imo, όπου είχε καταφύγει (ερυθρά 17 2Χ – 4Χ, 16/8Χ – 9Χ, 15/4Χ, 14/1Χ – 2Χ ΔΦ),
- στις απαντήσεις του για το ποιος ευθύνεται για τις συγκεκριμένες επιθέσεις, υπέπεσε σε αοριστίες και/ή βασίζονταν σε προσωπικές εικασίες χωρίς στοιχεία,
- δήλωσε αόριστα ότι θεωρεί ότι υπεύθυνος για τις επιθέσεις εις βάρος του ήταν ο πατέρας της συντρόφου του, επειδή δεν αντιμετώπιζε προβλήματα με κάποιον άλλον,
- δήλωσε ότι για την επίθεση στην πολιτεία Imo το 2021 ευθυνόταν ο πατέρας της συντρόφου του, πληροφορία που του γνωστοποιήθηκε από κάποιο πρόσωπο στο δρόμο – δήλωση που ευλογοφάνειας (ερυθρά 16/6Χ – 8Χ ΔΦ),
- δεν κατέστη εφικτό να δώσει επαρκείς πληροφορίες για το δεσμό του με την σύντροφο του, ενώ θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο να είναι σε θέση να αναφέρει περισσότερα στοιχεία (ερυθρά 15/1Χ – 3Χ ΔΦ),
- μη ευλογοφανής ήταν περί του ότι δεν απευθύνθηκε στις αρχές της χώρας καταγωγής του προκειμένου να ζητήσει προστασία (ερυθρά 17/9Χ, 16/1Χ – 2Χ, 5Χ ΔΦ),
- αόριστος κρίθηκε ως προς την θέση του ότι ο πατέρας της συντρόφου του ακόμα τον αναζητά (ερυθρά 14/3Χ, 4Χ ΔΦ),
- μη ευλογοφανής κρίθηκε η διευκρινιστική του απάντηση σε σχέση με το χρόνο που διέρρευσε από τον θάνατο της συντρόφου του μέχρι την ημέρα που εγκατέλειψε την χώρα του ότι δεν του συνέβη οτιδήποτε παρ’ όλο που η ζωή του απειλείτο από τον πατέρα της συντρόφου του (ερυθρά 20/5Χ, 19/8Χ, 14/2Χ, 5Χ ΔΦ).
Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, επισημάνθηκε ότι τα λεγόμενα του Αιτητή κατά την προσωπική του συνέντευξη αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του και, συνεπώς, δε διενεργήθηκε περαιτέρω έρευνα σε λοιπές πηγές πληροφόρησης.
Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό αυτό το μέρος του αφηγήματος. Ο Αιτητής δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε και τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11[1]). Η ανεπάρκεια των πληροφοριών και η έλλειψη λεπτομέρειας και συνοχής, σε συνδυασμό με την έλλειψη βιωματικού στοιχείου των ισχυρισμών του δημιουργούν σοβαρά ερωτηματικά ως προς την γενική αξιοπιστία του. Ούτε σε διευκρινιστικές ερωτήσεις του λειτουργού για αριθμό ζητημάτων, όπως για παράδειγμα όσον αφορά την περιγραφή των επιθέσεων τις οποίες δέχτηκε και τα μέτρα που έλαβε ακολούθως προκειμένου να προστατεύσει τη ζωή και τη σωματική του ακεραιότητα, ήταν ικανός να παράσχει ικανοποιητικές απαντήσεις.[2] Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντα (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Από τα γεγονότα της περίπτωσης του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ακόμα δε και εάν γινόταν αποδεκτό το αφήγημά του, δεν τεκμηριώνεται ότι ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση ή ομάδα στη χώρα καταγωγής του που να αντιμετωπίζει δίωξη, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του. Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000). Ούτε οι αδιευκρίνιστες απειλές που προβάλει πληρούν τα κριτήρια μορφής δίωξης ως οι πρόνοιες του Άρθρου 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023,(Ν.6(Ι)/2000).
Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[3] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης[4], ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή του Αιτητή δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων (ερυθρό 37 ΔΦ). Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι ο Υπουργός Εσωτερικών στα πλαίσια των εξουσιών του Άρθρου 12 Β τρις του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023,(Ν.6(Ι)/2000), με την Κ.Δ.Π. 166/2023 ημερ.26/05/23 ορίζει την χώρα καταγωγής του Αιτητή ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας, ο ίδιος δεν έχει τεκμηριώσει ότι στην χώρα του δεν είναι ασφαλής λόγω των ειδικών του περιστάσεων. Σημειώνεται ότι, ο ίδιος σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης του δεν ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα του, ενώ από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου επιβεβαιώνεται η σχετική κατάληξη του λειτουργού.[5] Ωστόσο, για λόγους πληρότητας της έρευνας θα παρατεθούν στοιχεία από τη βάση δεδομένων ACLED (Armed Conflict Location and Event Data) για την κατάσταση ασφαλείας στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι το Nekede Polytechnic στο Owerri της Πολιτείας Imo. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, κατά την περίοδο 16/02/23 – 16/02/24 στην πολιτεία Imo σημειώθηκαν 90 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 130 ανθρώπινες απώλειες. Εξ’ αυτών, τα 29 χαρακτηρίστηκαν ως μάχες (41 απώλειες), τα 4 ως εξεγέρσεις (0 απώλειες), τα 4 ως εκρήξεις / απομακρυσμένη βία (0 απώλειες) και τα 53 ως βία κατά αμάχων (89 απώλειες). Από τα ως άνω παρατιθέμενα περιστατικά, στο Nekede Polytechnic έλαβε χώρα μόλις ένα.[6] Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο πληθυσμός της πολιτείας Imo ανέρχεται σε 5.459.300 κατοίκους[7], συνεπώς, συνάγεται με ασφάλεια το συμπέρασμα ότι σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στην πολιτεία Imo δε θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά τη ζωής ή της σωματικής ακεραιότητάς του ως άμαχος πολίτης λόγω συνθηκών βίας ασκούμενης αδιακρίτως.
Επομένως, με βάση όλα τα ανωτέρω δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ). Η επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270). Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] «Κατά κανόνα, όσο περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρονται και διατίθενται τόσο καλύτερη είναι η εικόνα που σχηματίζεται. Αυτό αφορά το γεγονός ότι τα γεγονότα που έχει πράγματι βιώσει κάποιος αναφέρονται με περισσότερη παραστατικότητα και αυθορμητισμό. […] Εάν η μαρτυρία του αιτούντος / της αιτούσας δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαιτερότητα, αυτό ίσως αποτελεί ένδειξη έλλειψης αξιοπιστίας. Συνήθως, η προσωπική συνέντευξη αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τη συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων λεπτομερειών και εξειδικευμένων πληροφοριών και εξαρτάται πολύ από τις δεξιότητες λήψης συνέντευξης του χειριστή (δημιουργία καλής ατμόσφαιρας, ορθές τεχνικές συνέντευξης, βασικές γνώσεις για την υπόθεση) ώστε να εκμαιεύσει τις ουσιώδεις λεπτομέρειες.»
[2] EYAA, Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System, Judicial Analysis 2nd Edition, February 2023, σελ.122-123
[3] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας
[4] Άρθρο 15 (γ) της Οδηγίας 95/11/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19 (2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2022, (Ν.6(Ι)/2000) διαλαμβάνει πως «σοβαρή απειλή» σημαίνει η «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.»
[5] https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard
[6] ACLED Dashboard, διαθέσιμο στη διεύθυνση: ACLED Dashboard - ACLED (acleddata.com), φίλτρα αναζήτησης: Region – Western Africa – Imo State, περίοδος αναζήτησης: 16/02/23 – 16/02/24 (τελευταία πρόσβαση στις 22/02/2024).
[7] City Population, Imo State (Nigeria), διαθέσιμο στη διεύθυνση: Imo (State, Nigeria) - Population Statistics, Charts, Map and Location (citypopulation.de) (τελευταία πρόσβαση στις 22/02/2024).