E. E. Ο. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση αρ.3427/23, 22/3/2024

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση αρ.3427/23

22 Μαρτίου 2024

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

E. E. Ο.

Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ’ ων η αίτηση

Κκ Χρ. Χριστούδιας και Ν. Λοΐζου, Δικηγόροι για τον αιτητή

Κα Α. Αναστασιάδη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, ημ.25/08/23, η οποία κοινοποιήθηκε αυθημερόν, δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας ως άκυρης, αντισυνταγματικής, παράνομης και στερούμενης νομικού αποτελέσματος.

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, o αιτητης κατάγεται από τη Νιγηρία, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 12/04/22 και υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 25/05/22 (ερ.1-3, 19).

Στις 04/08/23 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός για διεθνή προστασία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του στην παρουσία διερμηνέα στη μητρική του γλώσσα (ερ.12-19). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση- Εισήγηση και στις 12/08/23 η αίτηση διεθνή προστασία απορρίφθηκε (ερ.25-35).

Ακολούθως, ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία επιδόθηκε διά χειρός στις 25/08/23 σε γλώσσα κατανοητή από αυτόν (ερ.35).

Επί της αιτήσεως ασύλου που υπέβαλε ο αιτητής καταγράφει ότι εδαφική διαμάχη μεταξύ του πατέρα του και ενός γείτονα οδήγησε στον θάνατο του πατέρα του το 2013 και στην οικογένειά του απέμειναν ο ίδιος, ο αδερφός του και η μητέρα τους. Ο μικρός του αδερφός μετέβη στο Καμερούν και ο ίδιος ήρθε στη Δημοκρατία για να είναι ασφαλής. Το 2020 ο αδερφός του σκοτώθηκε σε δυστύχημα με μοτοσικλέτα στο Καμερούν και, λόγω του ότι απέμεινε μόνος, φοβάται να επιστρέψει στη χώρα του.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που διενεργήθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου ο αιτητής ανέφερε ως τόπο καταγωγής και διαμονής του την πολιτεία Enugu, όπου εξακολουθεί να διαμένει η μητέρα του. Ο πατέρας του απεβίωσε τον Ιανουάριο του 2013 λόγω ασθένειας και ο αδερφός του απεβίωσε τον Σεπτέμβριο του 2020 στο Καμερούν σε δυστύχημα με μοτοσικλέτα. Ο ίδιος ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή και εργαζόταν στον κατασκευαστικό τομέα περιστασιακά.

Ως λόγο φυγής του από τη Νιγηρία ο αιτητής ανέφερε ότι ο πατέρας του ήταν διευθυντής σε δημοτικό σχολείο (“head master something like head teacher”) και καλλιεργούσε ένα κομμάτι γης της κυβέρνησης, ενόσω εργαζόταν σε σχολείο. Μέλη της κοινότητας ισχυρίστηκαν ότι το τεμάχιο ανήκει στη κοινότητα και όχι στη κυβέρνηση, όμως ο πατέρας του συνέχισε να το καλλιεργεί, με συνέπεια να λάβει απειλές για τη ζωή του. Σε σχετική ερώτηση ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι τα προβλήματα άρχισαν το 2010, από τα άτομα της κοινότητας “Ukehe”. Ερωτηθείς για τα προβλήματα που αντιμετώπισαν, ισχυρίστηκε ότι όποτε τα άτομα αυτά τους έβλεπαν να καλλιεργούν τη γη τους έλεγαν να σταματήσουν και όταν έφευγαν, προκαλούσαν ζημιές. Αυτά τα προβλήματα διήρκησαν δύο χρόνια. Το 2011 ο πατέρας του αρρώστησε και σταμάτησαν να πηγαίνουν στην επίμαχη γη και έκτοτε δεν του συνέβη οτιδήποτε.

Μετά από καταγγελία κατά των όσων τους απειλούσαν, το 2013, ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι ούτε οι ίδιοι ούτε η κοινότητα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το τεμάχιο. Ερωτηθείς κατά πόσο του συνέβη οτιδήποτε μέχρι την αναχώρησή του, ισχυρίστηκε ότι δεν του συνέβη οτιδήποτε σωματικά, αλλά έλαβαν πολλές απειλές λόγω της καταγγελίας. Κληθείς να διευκρινίσει, ισχυρίστηκε ότι το 2014 απείλησαν λεκτικά τη μητέρα του ότι θα συμβεί στον ίδιο ό,τι συνέβη στον πατέρα του. Όταν του ζητήθηκε να δώσει εξηγήσεις επί τούτου, καθότι προηγουμένως δήλωσε πως ο πατέρας του απεβίωσε λόγω ασθένειας, ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι μέλη της κοινότητας τοποθέτησαν κάτι στη γη, το οποίο του προκάλεσε πρήξιμο στο πόδι (του πατέρα του) και τον επακόλουθο θάνατό του. Σε σχετική ερώτηση, δήλωσε πως δεν έχει αποδείξεις για τον ισχυρισμό αυτό.

Ερωτηθείς για τις συνέπειες που θα αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, δήλωσε ότι πιθανόν τα μέλη της κοινότητας να πραγματοποιήσουν τις απειλές τους εναντίον του.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα λεγόμενα του αιτητή τόσο στην αίτηση όσο και τη συνέντευξη κατέταξαν αυτούς στους ακόλουθους ουσιώδεις ισχυρισμούς.

1. Ταυτότητα, χώρα καταγωγής, προφίλ και τόπος διαμονής αιτητή (πολιτεία Enugu)

2. Ισχυριζόμενη δίωξη από μέλη της κοινότητας λόγω περιουσιακών διαφορών

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο ως άνω ισχυρισμό του αιτητή, απέρριψαν δε τον 2^ο ισχυρισμό.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό του αιτητή, κρίθηκε ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές πληροφορίες σχετικά με την ισχυριζόμενη δίωξη από μέλη της κοινότητας και υπέπεσε σε αντιφάσεις, με αποτέλεσμα να μην γίνει αποδεκτός.

Συγκεκριμένα, ως καταγράφουν οι καθ’ ων η αίτηση στην επίδικη έκθεση, οι ισχυρισμοί του αιτητή βασίζονται σε δικές του εικασίες, καθότι δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς πληροφορίες για τη διαμάχη που περιέγραψε μεταξύ των μελών της κοινότητας και του πατέρα του. Περαιτέρω αξιολογήθηκε αρνητικά ότι ο αιτητής αναφέρθηκε γενικά σε απειλές που λάμβανε ο ίδιος και η οικογένειά του από το 2010 για να σταματήσουν να καλλιεργούν το κομμάτι γης και ισχυρίστηκε ότι έβλεπαν καταστροφές σε αυτό, χωρίς ωστόσο να τους έχουν δει να διαπράττουν τις ζημιές αυτές. Περαιτέρω δεν έδωσε επαρκείς και σαφείς πληροφορίες σχετικά με τα γεγονότα που περιέγραψε, ισχυρίστηκε μόνο ότι απείλησαν λεκτικά την μητέρα του λέγοντας της πως ό,τι συνέβη στον πατέρα του θα συνέβαινε και στον ίδιο, πράγμα που έρχεται σε ευθεία αντίθεση με όσα είχε αναφέρει σε αρχικό στάδιο της συνέντευξης, όπου ο αιτητής δήλωσε πως ο πατέρας του απεβίωσε λόγω ασθένειας, ενώ ακολούθως υπέπεσε σε αντίφαση, καθότι ανέφερε ότι τα άτομα της κοινότητας τοποθέτησαν κάτι στην επίμαχη γη και όταν πάτησε ο πατέρας του, αρρώστησε και εν συνεχεία απεβίωσε. Δεν κρίθηκε σκόπιμη η αναζήτηση πληροφοριών σε εξωτερικές πηγές ενόψει της αμιγώς προσωπικής φύσεως των ισχυρισμών του αιτητή και της παντελούς ελλείψεως εσωτερικής συνοχής.

Συνεπεία των ανωτέρω, κατόπιν ανασκόπησης της γενικής κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή (πολιτεία Enugu), η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη

Κατά τις διευκρινήσεις η συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας εν τέλει μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας.

Οι καθ' ων η αίτηση – αγορεύοντας προφορικά, σύμφωνα με τις οδηγίες του Δικαστηρίου - αντέταξαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη, λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης καθώς και ότι είναι δεόντως αιτιολογημένη και ορθή και πως τα ευρήματα τους περί αναξιοπιστίας των επίδικων ισχυρισμών του αιτητή είναι απολύτως εύλογα υπό τις περιστάσεις. Τέλος σημείωσαν ότι ο αιτητής είναι υγιής ενήλικας, ικανός για εργασία και έχει οικογενειακό δίκτυο στον τόπο διαμονής του, ήτοι τη μητέρα του.

Στην Χωματένος ν. Δημοκρατίας, (2013) 3 Α.Α.Δ. 120, ημ.14/03/13, λέχθηκε ότι: «[η] έκταση και η μορφή της έρευνας είναι συνυφασμένη με τα περιστατικά κάθε υπόθεσης. Το κριτήριο για την επάρκεια και πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και διερεύνηση του συνόλου των ουσιωδών στοιχείων, τα οποία παρέχουν βάση για ασφαλή συμπεράσματα.».

Προχωρώ λοιπόν με επί της ουσίας εξέταση των επίδικων ισχυρισμών του αιτητή.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, σελ.98 του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.».

Στη σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρονται τα εξής:

«[Οι] δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾. […]

Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Ενόψει των όσων ανωτέρω αναφέρονται, θεωρώ ότι οι καθ’ ων η αίτηση προέβησαν δεόντως στην απαιτούμενη υπό τις περιστάσεις έρευνα και δια τούτο, κατά την λήψη της απόφασης, λήφθηκαν δεόντως και σύμφωνα με τα όσα απαιτεί η οικεία νομοθεσία υπόψη όλα τα γεγονότα που περιβάλλουν την επίδικη αίτηση διεθνούς προστασίας.

Θα συμφωνήσω λοιπόν με τα ευρήματα και την κατάληξη των καθ’ ων η αίτηση επί της αξιοπιστίας του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή. Το σύνολο του αφηγήματος του αιτητή παρουσιάζει κενά, ελλείψεις και αντιφάσεις σε καίρια σημεία, ως λεπτομερώς καταγράφονται στα ερ.27-28, οι οποίες. Λαμβανομένου υπόψη και του ότι ο πυρήνας του σχετικού ισχυρισμού του εδράζεται σε εικασίες και υποθέσεις το ιδίου και μόνο, αφού ουδεμία απειλή ή βλάβη πραγματώθηκε εναντίον του ιδίου ή του πατέρα του από τα δυσαρεστημένα μέλη της κοινότητας σχετικά με τη χρήση του τεμαχίου γης, πλήττουν καθ’ ολοκληρία, μοιραία και αναπόφευκτα την εσωτερική συνοχή των δηλώσεων του. Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι όλα όσα εξιστορεί συνέβηκαν προ δεκαετίας και έκτοτε ουδέν συνέβη στον ίδιο ή την οικογένεια του.

Ενόψει των ως άνω απομένει εν προκειμένω μια αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του (πολιτεία Enugu), όπου και αναμένεται να εγκατασταθεί ο αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής.

Αναφορικά με τη γενική κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Enugu, τόπο καταγωγής και διαμονής του αιτητή, σε επικαιροποιημένη αναφορά του ACLED καταγράφεται ότι από 08/03/23 έως 08/03/24, καταγράφηκαν 79 περιστατικά ασφαλείας και προέκυψαν εξ αυτών 68 θάνατοι^{^[1]} σε σύνολο πληθυσμού περί των 4 ½ εκατομμυρίων [2] . Σε αναφορά του ACLED καταγράφεται ότι, κατά το έτος 2020, καταγράφηκαν 18 περιστατικά ασφαλείας και προέκυψαν εξ αυτών 5 θάνατοι, σε σύνολο πληθυσμού περί των 4 ½ εκατομμυρίων. Κατά το 1^ο τρίμηνο του 2021, και πάλι σύμφωνα με σχετική έκθεση του ACLED, καταγράφηκαν 10 θάνατοι σε σύνολο 6 περιστατικών ασφαλείας.^{^[3]} Στο δε εγχειρίδιο του EASO «Country Guidance, Nigeria, October 2021», αναφέρεται ότι από τα περιστατικά ασφαλείας που καταγράφονται δεν προκύπτει πραγματικός κίνδυνος σε αμάχους, με την έννοια του αρ.19 (2) (γ). [4]

Είναι κατάληξη μου εκ των ως άνω ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» [5] (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, C-901/19 CF and DN ημ.10/06/21,).

Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» αλλά και ότι δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (Ν. 6(I)/2000) αντίστοιχα.

Σημειώνεται ότι η Νιγηρία έχει καθοριστεί στις Κ.Δ.Π. 198/2020, 225/2021, 202/2022 και 166/2023, οι οποίες εκδόθηκαν δυνάμει του αρ.12Βτρις του Νόμου, ως ασφαλής χώρα ιθαγενείας και στην παρούσα ουδέν στοιχείο προσκομίστηκε στη βάση του οποίου θα μπορούσε να «θεωρηθεί ότι η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής […] στη συγκεκριμένη περίπτωσή», στη βάση των όσων διαλαμβάνονται από το αρ.12Βτρις (6).

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €800 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.

[1] https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard

(βλ. Πλατφόρμα Dashboard, με στοιχεία ανάλυσης ως εξής: ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: 08/03/2023-08/03/2024, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles / Violence against civilians / Explosions - Remote violence/ Riots και ΠΕΡΙΟΧΗ: Western Africa – Nigeria - Enugu

[5] Εγχειρίδιο EASO, Άρθρο 15 στοιχείο γ) της οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις ασύλου (2011/95/ΕΕ) Δικαστική ανάλυση, σελ.26-28, διαθέσιμο εδώ: https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/Article-15c-QD_a-judicial-analysis-EL.pdf