ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 4114/2023
22 Μαρτίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
A.C.C από τη Νιγηρία
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Α. Ξυψιτή (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή.
Παπανικολάου (κα) για Ι. Α. Γεωργίου (κος), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Ο Αιτητής παρών.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 03/10/23, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας ως άκυρη, παράνομη, στερημένη οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος και είναι αποτέλεσμα κατάχρησης εξουσίας, πλάνης και κακής εφαρμογής του Νόμου.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία την 02/12/22, ακολούθησε η συνέντευξη του στις 02/08/23 και την 24/08/23 συντάχθηκε έκθεση/εισήγηση. Ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 31/08/23, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία η δικηγόρος του Αιτητή υποστήριξε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε ελλείψει δέουσας έρευνας, πλάνης και αντιβαίνει τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου. Επιπρόσθετα, υποστηρίζει ότι όφειλε η Υπηρεσία Ασύλου να διερευνήσει επαρκώς τους ισχυρισμούς του Αιτητή, θα έπρεπε να του δοθεί το ευεργέτημα της αμφιβολίας και θα έπρεπε στη βάση των ισχυρισμών του και εξωτερικών πηγών πληροφόρησης να του παρασχεθεί καθεστώς πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
Οι Καθ΄ ων η αίτηση σε απάντηση των ισχυρισμών του Αιτητή υιοθέτησαν το περιεχόμενο της Ένστασης και υποστήριξαν ότι οι ισχυρισμοί του δεν εμπίπτουν στην έννοια του καθεστώτος πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας. Προβάλλουν ότι η απόφαση είναι αποτέλεσμα δέουσας έρευνας, είναι αιτιολογημένη και ότι ο Αιτητής προέρχεται από ασφαλή χώρα ιθαγένειας, ούτε έχει τεκμηριώσει ότι δεν είναι ασφαλής λόγω των ειδικών του περιστάσεων.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Προτού το Δικαστήριο προβεί σε εξέταση λόγων ακύρωσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή όπως αυτοί προβάλλονται μέσω του συνηγόρου του στο δικόγραφο της προσφυγής, δεν αναπτύσσονται επαρκώς
στην Γραπτή Αγόρευση. Απλή επίκληση παραβίασης Νόμων και γενικών αρχών διοικητικού δικαίου, χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμενοποίηση δεν είναι αρκετή. Η αιτιολόγηση νομικών σημείων είναι απαραίτητη για την εξέταση λόγων ακύρωσης από το Δικαστήριο, οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια, αναπόφευκτα επηρεάζει τη νομική τους βάση με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να κριθούν αναιτιολόγητοι και ανεπίδεκτοι δικαστικής εκτίμησης. Ούτε μπορούν να γίνουν αποδεκτοί ισχυρισμοί που δεν εξειδικεύονται ή δεν αιτιολογούνται, διότι με αυτό τον τρόπο το Δικαστήριο, παρόλο που ασκεί και έλεγχο ουσίας, θα οδηγείτο σε συζήτηση σχεδόν οιουδήποτε θέματος κατά παράβαση των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης. (Βλέπε Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζεται κατ΄ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο - Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019), και των λεχθέντων στη Δημοκρατία ν. Κουκκουρή(1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, επίσης - Ιωσηφίδης ν. Γενικού Εισαγγελέα (1990) 3 Α.Α.Δ. 4599, Kadivari ν. Δημοκρατίας (αρ. 2) (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924). Πρόσθετα θα πρέπει να τονιστεί ότι οι θέσεις του όπως καταγράφονται από τον συνήγορο του στην Γραπτή Αγόρευση δεν χωρίζονται ευκρινώς σε ανάλογες παραγράφους, μια για κάθε νομικό σημείο, το οποίο θα αναφέρεται συνοπτικά ως ο Κανονισμός 7 του περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2019 έως 2022 (3/2019).
Σε κάθε περίπτωση το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν.73(Ι)/2018), προχωρεί σε αξιολόγηση της ουσίας του αιτήματος ασύλου σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς ελλιπούς έρευνας, πλάνης και αιτιολόγησης της προσβαλλόμενης πράξης.
Τα προσωπικά στοιχεία και προφίλ του Αιτητή έγιναν αποδεκτά από την Υπηρεσία Ασύλου (ερυθρά 64-63 του διοικητικού φακέλου στο εξής «ΔΦ»). Όμως ο ισχυρισμός του Αιτητή για φόβο δίωξης ως πιθανός στόχος από τους θείους του οι οποίοι είχαν ήδη δολοφονήσει τη μητέρα του, έναν από τους αδερφούς του και τον πατέρα του λόγω κτηματικών διαφορών απορρίφθηκε ως εσωτερικά αναξιόπιστος, παρά το ότι ο λειτουργός στην εισήγηση/έκθεση διαπίστωσε ότι υπάρχουν εξωτερικές πηγές πληροφόρηση που καταδεικνύουν ότι κτηματικές διαφορές στη Νιγηρία είναι σύνηθες ζήτημα μεταξύ των οικογενειών. Αυτό το μέρος της ιστορίας του παρουσίαζε αόριστες, αντιφατικές και μη λεπτομερείς απαντήσεις (ερυθρά 63-61 ΔΦ). Ειδικότερα, ο Αιτητής:
- επέδειξε πολύ περιορισμένη γνώση σε σχέση με την οικογενειακή του κληρονομιά. Δεν ήταν σε θέση να αναφέρει την περίοδο που ο πατέρας του κληρονόμησε την περιουσία του από τον δικό του πατέρα και ήταν γενικός και αόριστος σε σχέση με περιεχόμενο της κληρονομιάς αναφερόμενος σε τεμάχια γης χωρίς να είναι σε θέση να προσδιορίσει τι περιλάμβανε. (ερυθρά 30 – 29 ΔΦ),
- σε ερωτήσεις με ποιους τρόπους προσπάθησε η οικογένεια του να προστατευθεί από τις απειλές των θείων του, επαναλάμβανε με ασάφεια και αόριστα ότι το δήλωσαν στην αστυνομία επειδή σύμφωνα με την παράδοση τους το αναφέρουν στους γηριότερους, και ο πατέρας του ως γηριότερος το ανέφερε μετά που η μητέρα του ανακάλυψε ένα σακούλι γεμάτο με γούρια. Οι γηριότεροι ζήτησαν από τους θείους του να σταματήσουν να απειλούν τον πατέρα του επειδή ήταν ο μεγαλύτερος, με αποτέλεσμα να μην έχουν πλέον τη στήριξη της κοινότητας τους (ερυθρά 28 -27 ΔΦ),
- υπήρξε αντιφατικός ως προς τις δηλώσεις του για την οικογενειακή διαμάχη. Ενώ αρχικά ισχυρίστηκε ότι η διαμάχη ξεκίνησε όταν ο πατέρας του αρνήθηκε να διαμοιράσει ισότιμα την κληρονομιά, στη συνέχεια ανέφερε ότι προέκυψε μείζων ζήτημα μεταξύ του πατέρα του και των θείων του, όταν ο πατέρας του προσπάθησε να πουλήσει ένα τεμάχιο της κληρονομικής γης. Επιπλέον, ήταν αντιφατικός ως προς τον προσδιορισμό του χρόνου που προέκυψε η διαμάχη. Ενώ αρχικά ισχυρίστηκε ότι το η διαφωνία προέκυψε το 2019 όταν ο πατέρας του προσπάθησε να πωλήσει ένα από τα τεμάχια γης, σε άλλο σημείο ανέφερε ότι πριν το 2019 δεν υπήρχαν προβλήματα και ζούσαν όλοι μαζί αρμονικά (ερυθρά 30-29 ΔΦ),
- ενώ αναφέρθηκε σε απειλές των θείων προς τον πατέρα του επειδή επιθυμούσαν να έχουν ίσο μερίδιο στην κληρονομιά, δεν ήταν σε θέση να παρέχει λεπτομέρειες ως προς τις απειλές τους (ερυθρά 30,28-27 ΔΦ),
- ήταν ασαφής και μη λεπτομερής σε σχέση με τους ισχυρισμούς για επιθέσεις εναντίον της οικογένειας του. Ενώ ισχυρίστηκε ότι ένας από τους αδελφούς του ήταν άρρωστος, στη συνέχεια ισχυρίστηκε ότι ο αδελφός του αυτός και η μητέρα του απεβίωσαν χωρίς να ασθενήσουν και ότι ο θάνατος τους είχε προκληθεί από τους θείους του χωρίς να είναι όμως σε θέση να παρέχει λεπτομέρειες και να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του (ερυθρά 29 -28 ΔΦ).
- ισχυρίστηκε αόριστα και ασυνεπώς ότι δεν ήξερε κατά πόσο θα ήταν ο επόμενος στόχος των θείων του, οπόταν έπρεπε να διαφύγει από τη χώρα του, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν σε θέση να περιγράψει οποιαδήποτε συγκεκριμένη προσωπική αντιπαράθεση με τους θείους του (ερυθρά 28 -27 ΔΦ).
Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό αυτό το μέρος του αιτήματος του Αιτητή. Δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131). Γενικά οι ανεπαρκείς λεπτομέρειες, οι ελλιπείς πληροφορίες που παρουσιάστηκαν από τον Αιτητή, η άγνοιά του για ουσιώδη ζητήματα που άπτονταν του πυρήνα του αιτήματος του λ.χ. τα μέτρα που έλαβε σε σχέση με την περιουσιακή διαμάχη, η αναλυτικότερη περιγραφή και/ή συχνότητα των απειλών που δέχτηκε, τυχόν αναζήτηση προστασίας από τις αρχές της χώρας του ήταν στοιχεία που θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο να γνωρίζει και/ή περιγράψει εκτενώς ο Αιτητής.[1] Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντα. (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Από τα γεγονότα της περίπτωσης του σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Ακόμα δε και εάν γινόταν αποδεκτό το αφήγημα του δεν τεκμηριώνεται ότι ανήκει σε οποιαδήποτε πολιτική, θρησκευτική, εθνική, στρατιωτική ή κοινωνική οργάνωση ή ομάδα στη χώρα καταγωγής του που να αντιμετωπίζει δίωξη, ενώ σε περίπτωση επιστροφής του δεν θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα από τις αρχές της χώρας του. Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
Μετά από μελέτη της έκθεσης/εισήγηση προκύπτει ότι ο λειτουργός εξέτασε και κατά πόσο ο Αιτητής θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται. Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[2] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης διαπιστώνεται ότι παρόλο που στην περιοχή του Αιτητή (Obiokwu, Rivers State) παρατηρούνται περιστατικά ασφαλείας, ο βαθμός άσκησης αδιάκριτης βίας είναι χαμηλός έτσι ώστε να γίνει αποδεκτό ότι δεν προκύπτουν εύλογοι λόγοι, ο Αιτητής να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής του ή της σωματικής ακεραιότητας του, εύρημα που επιβεβαιώνεται και από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου.[3]
Ως εκ των ανωτέρω δεν διαπιστώνεται ελλιπής έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ). Η επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270).
Το Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] EYAA, Evidence and Credibility Assessment in the Context of the Common European Asylum System, Judicial Analysis 2nd Edition, February 2023, σελ.122-123
[2] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας
[3] https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard στοιχεία της ιστοσελίδας ACLED, Nigeria