ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Νομική Αρωγή Αρ. 6/24
29 Μαρτίου, 2024
[Κ.Κ. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003, ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ
ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΜΕΧΡΙ 2019
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:
Α. Μ. Α.
Αιτήτριας
......................
Ο Αιτητής είναι παρών
(κα) Ι. Χαραλάμπους, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
(κ.) M. Nasr για πιστή μετάφραση από αραβικά σε ελληνικά και αντίστροφα
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, ΔΔΔΔΠ.: Ο Αιτητής με την αίτησή του ημερομηνίας 19.1.2024, αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για την προώθηση της καταχωρισθείσας προσφυγής του υπ’ αριθμό 3407/23, εναντίον της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: ο Προϊστάμενος) ημερομηνίας 31.7.2023, με την οποία απορρίπτεται η αίτησή του για αναγνώριση καθεστώτος διεθνούς προστασίας δυνάμει του άρθρου 16Β(1)(i) των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος) ως σιωπηρώς αποσυρθείσα, καθώς αυτός δεν προσήλθε κατά την προκαθορισμένη ημερομηνίας της συνέντευξής του.
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως προκύπτουν από το γραπτό σημείωμα που καταχώρισε η συνήγορος που εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και από τα παραρτήματα που επισυνάπτονται σε αυτό έχουν ως ακολούθως:
2. O Αιτητής, υπήκοος Ιράκ, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 23.3.2002. Στις 18.2.2002 και στις 8.9.20223 πραγματοποιήθηκε σε δύο στάδια η συνέντευξη του και στις 8.8.2005, κατόπιν εισήγησης αρμοδίου λειτουργού, ο Προϊστάμενος αποφάσισε την αναγνώριση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας στον Αιτητή, με ισχύ μέχρι τις 31.12.2005. Η Υπηρεσία ασύλου αποφάσισε την ανανέωση του καθεστώτος του Αιτητή με απόφαση της για ακόμα 2 έτη, απόφαση η οποία του κοινοποιήθηκε στις 3.9.2007. Με επιστολή ημερομηνίας 26.10.2011 η Υπηρεσία Ασύλου κάλεσε εκ νέου τον Αιτητή σε συνέντευξη στις 22.10.20211 προκειμένου να εξετάσει την περαιτέρω ανανέωση του καθεστώτος του ενόψει επίκαιρων πληροφοριών αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα καταγωγής του. Στο μεταξύ η αναγνώριση του καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας θα παρέμενε σε ισχύ. Πράγματι, στις 22.11.2011, ο Αιτητής προσήλθε κατά την προγραμματισμένη συνέντευξή του. Στις 23.12.2011, εκδόθηκε απόφαση παύσης του καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας του Αιτήτή. Έπειτα στις 23.1.2013, ο Αιτητής υπέβαλε διοικητική προσφυγή ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, εναντίον της εν λόγω αρνητικής απόφασης. Στις 28.7.2023, υποβλήθηκε έκθεση/ εισήγηση στον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου,[1] για κλείσιμο και διακοπή της διαδικασίας εξέτασης της αίτησής του δυνάμει του άρθρου 16Β(1)(i) του περί Προσφύγων Νόμου, διότι αυτός δεν προσήλθε κατά την προκαθορισμένη συνέντευξη, γεγονός που κρίθηκε ότι αποτελεί εύλογη αιτία να θεωρηθεί ότι ο Αιτητής σιωπηρώς απέσυρε την αίτησή του. Προηγουμένως σημειώνεται στην εν λόγω Έκθεση ότι έγινε έλεγχος μέσω του συστήματος του Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης και της Υπηρεσίας Ασύλου για τυχόν αλλαγή στη διεύθυνση του Αιτητή ή του τηλεφώνου του Αιτητή και δεν εντοπίστηκε κάτι σχετικό. Επιπλέον, στο πλαίσιο της ίδιας Έκθεσης αναφέρεται ότι στις 4.7.2023. 5.7.2023 και στις 6.7.2023, λειτουργός επιχείρησε να επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τον Αιτητή προς επιβεβαίωση των στοιχείων του και πρόσκλησής του προκειμένου να προσκομίσει οποιαδήποτε στοιχεία είχε ενώπιόν του και ότι σχετική πρόσκληση του στάλθηκε και μέσω επιστολή στις 7.7.2023. Στις 31.7.2023, ο Προϊστάμενος ενέκρινε την εν λόγω εισήγηση για διακοπή της εξέτασης της αίτησης του Αιτητή και για κλείσιμο του σχετικού διοικητικού φακέλου. Με επιστολή ημερομηνίας 31.7.20023, η οποία στάλθηκε ταχυδρομικώς στις 2.8.20023 ο Προϊστάμενος επιχείρησε να κοινοποιήσει την εν λόγω απόφασή του στον Αιτητή επισημαίνοντας ως προθεσμία προσβολής της αρνητικής αυτής απόφασης τις 15 ημέρες. Ο Αιτητής καταχώρισε στις 21.9.2023, την προσφυγή υπ’ αριθμό 3407/23 κατά της απόφασης του Προϊσταμένου για κλείσιμο του φακέλου της αίτησής του.
3. Στο πλαίσιο της αίτησής του για Νομική Αρωγή, ο Αιτητής ανέφερε ότι η διεύθυνσή του έχει αλλάξει από το 2017 και ότι ενημέρωσε σχετικά τις αρχές και ότι ουδέποτε έλαβε γνώση της επιστολής με την οποία καλείτο να προσκομίσει τυχόν νέα έγγραφα στο πλαίσιο της διοικητικής του προσφυγής.
4. To άρθρο 6Β των περί Νομικής Αρωγής Νόμων του 2002 μέχρι 2019 (ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος) προβλέπει τα εξής (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας
6Β. (1) [...]
(2) […]
(3) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε πρόσωπο, το οποίο ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος-
(α) Kατά απόφασης του Προϊσταμένου να παύσει ή ανακαλέσει την ιδιότητα του πρόσφυγα για το εν λόγω πρόσωπο, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 6, 6Α ή 6Β του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(β) κατά δυσμενούς απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής επί διοικητικής προσφυγής την οποία το εν λόγω πρόσωπο άσκησε ενώπιόν της σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 και η οποία διοικητική προσφυγή αφορούσε απόφαση την οποία ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 6, 6Α ή 6Β του εν λόγω νόμου,
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη.».
5. Τα εδάφια (1) και (2) του άρθρο 16Β του περί Προσφύγων Νόμου, με τίτλο «Σιωπηρή απόσυρση αίτησης ή υπαναχώρηση από αυτήν», ορίζουν τα ακόλουθα:
«16Β.-(1) Όταν υπάρχει εύλογη αιτία να θεωρείται ότι ο αιτητής, σιωπηρά, έχει αποσύρει την αίτησή του ή υπαναχωρήσει από αυτήν, ο Προϊστάμενος κατά την κρίση του-
(i) Κλείνει το φάκελο του αιτητή και διακόπτει τη διαδικασία εξέτασης της αίτησης, με απόφασή του την οποία λαμβάνει και καταχωρίζει στο φάκελο χωρίς να εφαρμόζονται τα άρθρα 12Δ και 13 και επί της οποίας απόφασης εφαρμόζονται τα εδάφια (7) μέχρι (7Ε) του άρθρου 18∙ ή
(ii) λαμβάνει απόφαση με την οποία απορρίπτει την αίτηση, σε περίπτωση που την θεωρεί αβάσιμη, αφού την εξετάσει επαρκώς επί της ουσίας της σύμφωνα με το εδάφιο (3) του άρθρου 16 και με τα εδάφια (3), (4) και (5) του άρθρου 18.
(2) Ο Προϊστάμενος δύναται να θεωρεί ότι ο αιτητής, σιωπηρά, έχει αποσύρει αίτησή του ή υπαναχωρήσει από αυτήν, ιδίως όταν διαπιστώνει ότι ο αιτητής-
(α) Δεν ανταποκρίθηκε σε απαίτηση της Υπηρεσίας Ασύλου για παροχή πληροφοριών με ουσιώδη σημασία για την αίτησή του σύμφωνα με το άρθρο 16 ή δεν παρέστη στην προσωπική συνέντευξη η οποία προβλέπεται στα άρθρα 13Α και 18, εκτός εάν ο αιτητής αποδείξει εντός εύλογου χρονικού διαστήματος ότι αυτό οφείλεται σε συνθήκες ανεξάρτητες από τη θέλησή του∙ ή
(β) διέφυγε ή αναχώρησε χωρίς άδεια από το μέρος όπου ζούσε ή βρισκόταν υπό κράτηση, χωρίς να έρθει σε επαφή με την Υπηρεσία Ασύλου εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ή δεν εκπλήρωσε εντός εύλογου χρονικού διαστήματος την υποχρέωση αναφοράς ή άλλες υποχρεώσεις επικοινωνίας, όπως την προβλεπόμενη στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 8, εκτός εάν ο αιτητής αποδείξει ότι αυτό οφειλόταν σε συνθήκες ανεξάρτητες από τη θέλησή του.».
Κατάληξη
6. Ο Αιτητής καταχώρισε προσφυγή κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου δυνάμει του άρθρου 16Β(1)(i) του περί Προσφύγων Νόμου και επιθυμεί προς τούτο δωρεάν νομική αρωγή. Η περίπτωση αυτή εμπίπτει στο άρθρο 6Β(3) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.
7. Πρώτο κριτήριο χορήγησης νομικής αρωγής σε αιτητή διεθνούς προστασίας που θεσπίζεται με την υπό αναφορά διάταξη αποτελεί η ύπαρξη, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.
8. Δίδεται δε ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιον του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14/10/2010).
9. Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου.
10. Περαιτέρω, το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του αιτητή να ακουστεί στη βάση του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει το Δικαστήριο την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιον του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας (Βλ. Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ. 06/05/2010 και στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 25/2010, Antonia Adahor, ημερ.13/12/2010).
11. Κατά την εξέταση των ισχυρισμών, το Δικαστήριο προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς βεβαίως το Δικαστήριο να καλείται να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρήσει ο Αιτητής. Σημειώνεται πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή δε θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρηθεί από τον Αιτητή, εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής (Αποφάσεις στις Yπoθ. αρ. 278/09, Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15.7.2009, Baghour και Yπoθ. αρ. 7/11 και 8/11, Roud Gad, ημερ.28.3.2011).
12. Σημειώνεται εξάλλου ότι το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιόν του. [Bλ. απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 31/2013, Singh Khushwant, ημερ. 23/12/2013]
13. Εν προκειμένω, σημειώνεται ότι η εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε τόσο μέσω του Γραπτού της Σημειώματος όσο και προφορικώς ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος για την παραχώρηση του ευεργετήματος της νομικής αρωγής στον Αιτητή.
14. Έχω μελετήσει προσεκτικά το Γραπτό Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα τα συνημμένα σε αυτό έγγραφα, τη συνέντευξη της Αιτήτριας ενώπιον, την εισηγητική έκθεση του λειτουργού της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης Ασύλου, την απόφαση του Προϊσταμένου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου.
15. Διαπιστώνω καταρχάς ότι o Αιτητής φαίνεται διατηρεί ακόμα τον ίδιο αριθμό κινητού τηλεφώνου με αυτόν που δήλωσε κατά τα αρχικά στάδια εξέτασης της αίτησής του και επιπλέον ένα νέο δεύτερο αριθμό, γεγονός που προκύπτει από το εισαγωγικό δικόγραφο της προσφυγής υπ’ αριθμό 3407/23. Όπως προκύπτει από την Έκθεση Εισήγηση, η Υπηρεσία Ασύλου επιχείρησε να επικοινωνήσει με τον Αιτητή τόσο τηλεφωνικώς στον παλαιότερο αριθμό κινητού τηλεφώνου του, ο οποίος ως ανέφερα καταγράφεται στο εισαγωγικό δικόγραφο της προσφυγής που προσφάτως άσκησε, όσο και μέσω επιστολής στην παρούσα του διεύθυνση, καλώντας τον Αιτητή να προσκομίσει οποιαδήποτε νέα στοιχεία, δεδομένης και της παρόδου σημαντικού χρονικού διαστήματος από της άσκησης της διοικητικής προσφυγής. Ως εκ τούτου, με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα προκύπτει ότι εκ πρώτης όψεως και για σκοπούς εξέτασης της παρούσας αίτησης, υφίσταται τεκμήριο επικοινωνίας με τον Αιτητή καθώς η αρμόδια αρχή έλαβε όλα τα εύλογα μέτρα προς κοινοποίηση των αποφάσεών της στον Αιτητή (απόφαση κλήσης προσκόμισης στοιχείων και απόφαση για κλείσιμο του φακέλου του), σε διεύθυνση και τηλέφωνο επικοινωνίας, τα οποία προκύπτει ότι ανήκαν στον Αιτητή κατά το χρονικό σημείο της εν λόγω απόπειρας επικοινωνίας. Συνεπώς, εκ πρώτης όψεως και για σκοπούς την παρούσας αίτησης νομικής αρωγής προκύπτει ότι ορθώς αποφασίστηκε η διακοπή της εξέτασης της αίτησής του και το κλείσιμο του φακέλου του. Η μη ανταπόκριση του Αιτητή αποτελεί εύλογη ατία να θεωρηθεί ότι αυτός απέσυρε σιωπηρώς την αίτησή του κατά το γράμμα το άρθρου 16Β του περί Προσφύγων Νόμου.
16. Περαιτέρω, με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα, εν αμφιβόλω τίθεται και το έννομο συμφέρον του Αιτητή προς προώθηση της παρούσας προσφυγής. Ειδικότερα, ο ίδιος δύναται να αιτηθεί το επανάνοιγμα του φακέλου του και επανεξέταση της υπόθεσής του, εντός προθεσμία 9 μηνών από της κοινοποιήσεως της σχετικής απόφασης, δυνάμει του άρθρου 16Ε του περί Προσφύγων Νόμου, σε συνάρτηση με το άρθρο 33 του περί Προσφύγων Νόμου, σύμφωνα με το οποίο ο Προϊστάμενος εξετάζει αιτήσεις εναντίον των οποίων εκκρεμούσε διοικητική προσφυγής ως ενστάσεις κατά της αρχικής του απόφασης ενώπιόν του. Η εν λόγω προθεσμία δεν έχει ακόμα παρέλθει.
17. Για τους λόγους που έχουν εκτεθεί, έχοντας υπόψη ότι, βάσει των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας ο Αιτητής έχει το βάρος να καταδείξει ότι έχει πραγματικές πιθανότητες να εκδοθεί δικαστική απόφαση υπέρ του και χωρίς να αποφασίζεται οριστικά το αποτέλεσμα της προσφυγής που έχει καταχωρίσει (Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 1/2009, Tamaga Durja Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15/7/2009, και στη Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 10/12, Nacira Baghour και Maged Ahmad Odeh, ημερ. 28/3/2012), κρίνω στη βάση των ενώπιόν μου στοιχείων πως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η προσφυγή που πιθανόν να καταχωρηθεί έχει εκ πρώτης όψεως πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας.
Με δεδομένη τη μη ικανοποίηση αυτής της απαραίτητης εκ του Νόμου προϋπόθεσης, η αίτηση αναπόφευκτα απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Ο Αιτητής έχει βέβαια κάθε δικαίωμα εάν επιθυμεί να προωθήσει της καταχωρισθείσα προσφυγή του στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, με δικά του έξοδα, παρά την απόρριψη της αίτησής του για παραχώρηση σε αυτόν δωρεάν νομικής αρωγής.
[1] Δυνάμει των μεταβατικών διατάξεων του άρθρου 33 του περί Προσφύγων Νόμου, μετά την κατάργηση της ΑΑΠ, ο Προϊστάμενος εξετάζει και αποφασίζει επί της εκκρεμούσης διοικητικής προσφυγής ως να του είχε υποβληθεί ως ένσταση κατά της αρχικής αρνητικής του απόφασης·.