ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση αρ. 6145/2021
21 Μαρτίου 2024
[Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
S. P.
Αιτητή
Και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπουργείου Εσωτερικών
Καθ' ων η αίτηση
Δ. Κακουλλής (κος), Δικηγόρος για Αιτητή
Θ. Παπαχαραλάμπους (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την προσφυγή του, ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 30/07/2021, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή στις 07/09/2021 και δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας, ως άκυρης, στερούμενης οποιουδήποτε νόμιμου αποτελέσματος, αδικαιολόγητης και παράνομης.
Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων της παρούσας προσφυγής ως Τεκμήριο 1, ο αιτητής κατάγεται από την Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (Λ.Δ.Κ.), εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές παράνομα στις 28/05/2019 και υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 30/05/2019.
Στις 25/07/2019 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον αιτητή για προσδιορισμό της ηλικίας του από αρμόδια λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Ακολούθως, στις 09/08/2019 η αρμόδια λειτουργός ετοίμασε τελική Έκθεση – Αξιολόγηση για τον προσδιορισμό ηλικίας εισηγούμενη ότι ο αιτητής είναι ενήλικος, η οποία εγκρίθηκε αυθημερόν από την Υπηρεσία Ασύλου. Στις 22/04/2021 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον αιτητή από αρμόδιο λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (Ο.Ε.Ε.Α., πρώην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο) προς εξέταση του αιτήματός του για διεθνή προστασία όπου δόθηκε η ευκαιρία στον αιτητή, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του. Μετά το πέρας της συνέντευξης, ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε στις 22/07/2021 τη σχετική Έκθεση και Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου. Στις 30/07/2021 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρήσει στον αιτητή καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ακολούθως, στις 19/08/2021, ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση του Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία στις 07/09/2021 παραλήφθηκε και υπογράφτηκε ιδιοχείρως από τον αιτητή αφού του μεταφράστηκε σε γλώσσα κατανοητή για τον ίδιο κατά την λήψη της, μαζί με την σχετική αιτιολογία αυτής.
Στη συνέχεια, ο αιτητής καταχώρησε την υπό εξέταση προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.
Ο συνήγορος του αιτητή προώθησε διάφορους λόγους ακύρωσης επί της αιτήσεως ακυρώσεως (προσφυγής) προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, τους οποίους εν τέλει εγκατέλειψε κατά το στάδιο των διευκρινήσεων και διατήρησε μόνο τον λόγο ακύρωσης που αφορά την μη δέουσα έρευνα. Ενόψει λοιπόν των δηλώσεων του ευπαίδευτου συνηγόρου του αιτητή, όλοι οι λόγοι ακύρωσης ως καταγράφονται στην προσφυγή, πέραν από τον λόγο ακύρωσης που αφορά την μη δέουσα έρευνα των καθ’ ων η αίτηση, αποσύρονται και απορρίπτονται. Ο συνήγορος του αιτητή δεν καταχώρησε απαντητική γραπτή αγόρευση.
Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ορθή και νόμιμη, σύμφωνη με τις διατάξεις του Συντάγματος, των Νόμων και των Κανονισμών, είναι αποτέλεσμα ορθής ενάσκησης των εξουσιών με τις οποίες περιβάλλονται οι καθ΄ ων η αίτηση, κατ’ εφαρμογή των αρχών του διοικητικού δικαίου και λήφθηκε κατόπιν δέουσας έρευνας και αφού αξιολογήθηκαν όλα τα σχετικά γεγονότα και στοιχεία της υπόθεσης, είναι δε επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη και απορρίπτουν τους προωθούμενους ισχυρισμούς.
Έχω εξετάσει προσεκτικά τις εκατέρωθεν θέσεις και των δύο πλευρών, υπό το φως του περιεχομένου του οικείου διοικητικού φακέλου και, γενικότερα, όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, τα οποία αποτέλεσαν το υπόβαθρο για προώθηση των εκατέρωθεν θέσεων.
Συνεπώς, θα προχωρήσω να εξετάσω τον μοναδικό λόγο ακύρωσης που διατήρησε ο συνήγορος του αιτητή και αποτελεί τον βασικό άξονα της επιχειρηματολογίας του αιτητή, ήτοι τον ισχυρισμό περί μη διενέργειας της δέουσας έρευνας εκ μέρους των καθ' ων η αίτηση.
Κατά πάγια νομολογία, η επάρκεια της έρευνας, η έκταση και ο τρόπος διεξαγωγής της, ποικίλει ανάλογα με τα υπό διερεύνηση γεγονότα. Προκαθορισμένος τρόπος δεν υπάρχει. Με την προϋπόθεση ότι η έρευνα είναι επαρκής, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει στον τρόπο που η διοίκηση επέλεξε να διερευνήσει το θέμα, ούτε και υποκαθιστά τα υπ' αυτής διαπιστωθέντα πρωτογενή ευρήματα (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών κ.ά. (1999) 3 Α.Α.Δ. 447 και Ράφτης ν. Δημοκρατίας κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 και Κώστας Γρηγορίου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 1002/2009, ημερ. 27.10.2011).
Στη βάση της πιο πάνω υποχρέωσης του αρμόδιου οργάνου για δέουσα έρευνα θεωρώ χρήσιμο να καταγραφούν οι ισχυρισμοί του αιτητή σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός του, για να διαφανεί εάν όντως το αρμόδιο όργανο προέβη στη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα.
Στην αίτηση που υπέβαλε ο αιτητής (ερυθρό 1 και μετάφραση αυτού ερυθρό 108 του διοικητικού φακέλου), κατέγραψε, ως προς τους λόγους για τους οποίους έφυγε από τη χώρα καταγωγής του, ότι το 2013 εξαφανίστηκαν η μητέρα του και τα πέντε (5) αδέρφια του, αναφέροντας ακόμη ότι, κατόπιν της εξαφάνισης της μητέρας του, την ίδια νύχτα, κάποιοι εισέβαλαν στην οικογενειακή του οικία, όπου βρισκόταν ο αιτητής με τα αδέρφια του και τον πατέρα του, με σκοπό να τους ληστέψουν. Κατά τη διάρκεια δε του ανωτέρου περιστατικού, τα εν λόγω άτομα προσπάθησαν να βιάσουν την αδερφή του αιτητή και κατά τη συμπλοκή που ακολούθησε ο πατέρας του αιτητή έπεσε στο έδαφος. Επιπλέον, ο αιτητής ανέφερε ότι, κατόπιν του ανωτέρω περιστατικού, ο ίδιος και ο πατέρας του βρέθηκαν σε ένα μέρος μακριά από την πόλη χωρίς τα υπόλοιπα αδέρφια του. Ακολούθως, ο πατέρας του αιτητή επέστρεψε στο χωριό του στην περιοχή Yumbi της επαρχίας Mayi Ndombe, αφήνοντας τον αιτητή σε μία φίλη της μητέρας του προκειμένου να μπορέσει να συνεχίσει τη σχολική παρακολούθηση. Κατόπιν, το 2018, ο αιτητής μετέβη στο χωριό του πατέρα του, καθώς είχε καθυστερήσει την πληρωμή των διδάκτρων του, όπου συναντήθηκε με τον πατέρα του για τελευταία φορά.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ερωτώμενος ο αιτητής για τον λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ανέφερε ένα περιστατικό που έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο του 2013, όταν έλαβε χώρα ένα πραξικόπημα στη Λ.Δ.Κ. Συγκεκριμένα, ο αιτητής ανέφερε ότι η μητέρα του, η οποία ήταν νοσοκόμα, εξαφανίστηκε τη μέρα που εκδηλώθηκε το πραξικόπημα, ενώ, κατόπιν μερικών ημερών, κάποιοι στρατιώτες εμφανίστηκαν στην οικογενειακή οικία του αιτητή και αφαίρεσαν όλα τα υπάρχοντα και τα χρήματα της οικογένειας. Κατά τη διάρκεια δε του εν λόγω περιστατικού, ο αιτητής εγκατέλειψε την οικογενειακή οικία μαζί με τα αδέρφια του και ακολούθως άρχισε να φιλοξενείται στην οικία μίας φίλης της μητέρας του στην πρωτεύουσα Kinshasa, ενόσω ο πατέρας του επέστρεψε στην επαρχία Badundu προκειμένου να επανακάμψει οικονομικά.
Περαιτέρω, ο αιτητής αναφέρθηκε επίσης σε μία εθνοτική σύγκρουση που έλαβε χώρα από τις 16 έως τις 18 Δεκεμβρίου 2018 στην πόλη Yumbi της Λ.Δ.Κ., όπου ο αιτητής βρισκόταν για διακοπές. Ειδικότερα, ο αιτητής ανέφερε ότι μέλη της πλειοψηφούσας εθνοτικής ομάδας Batende επιτέθηκαν σε μέλη της μειοψηφούσας εθνοτικής ομάδας Banunu, στην οποία ανήκει ο ίδιος ο αιτητής και ο πατέρας του, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης. Ακόμη, ο αιτητής ανέφερε ότι κατόπιν των γεγονότων που έλαβαν χώρα την πρώτη μέρα της αντιπαράθεσης, ήτοι στις 16/12/2018, ο ίδιος κατέφυγε στην πρωτεύουσα της Δημοκρατίας του Κονγκό, Μπραζαβίλ, όπου παρέμεινε για διάστημα περίπου πέντε (5) μηνών, ήτοι έως τον Μάιο του 2019, προτού αναχωρήσει για την Κυπριακή Δημοκρατία με τη βοήθεια ενός ατόμου, τον οποίο ο αιτητής είχε γνωρίσει σε μία εκκλησία στην Μπραζαβίλ και με τον οποίο ταξίδεψε μαζί έως την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ερωτώμενος από τον αρμόδιο λειτουργό να επιβεβαιώσει ότι ο μοναδικός λόγος που εγκατέλειψε την χώρα του ήταν τα γεγονότα που μεσολάβησαν το 2018 κατά την διάρκεια των διακοπών του και όπου για να σώσει ο ίδιος την ζωή του, διέφυγε στην Μπραζαβίλ, ο αιτητής απάντησε θετικά.
Ερωτηθείς τι πιστεύει ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο αιτητής ανέφερε ότι δεν γνωρίζει τι θα του συμβεί εάν επιστρέψει, ότι έφυγε λόγω των σκοτωμών και της ανασφάλειας και ότι οι άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά όχι από φυσικά αίτια. Ερωτηθείς δε εάν θα μπορούσε να επιστρέψει στη Λ.Δ.Κ. και να ζήσει σε κάποια άλλη πόλη, ο αιτητής απάντησε αρνητικά, ενώ, ερωτηθείς για ποιον λόγο έχει την πεποίθηση αυτή, ο αιτητής δήλωσε ότι επιστρέφεις σε κάποιο μέρος γνωρίζοντας ότι η κατάσταση έχει αλλάξει, προσθέτοντας ότι δεν ήθελε να διαφύγει από τη χώρα του ούτε φανταζόταν ποτέ ότι θα κατέληγε στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο αρμόδιος λειτουργός, αξιολογώντας τα όσο ο αιτητής ανέφερε στην συνέντευξη του, κατηγοριοποίησε τους ισχυρισμούς του ως εξής: 1) Ταυτότητα, προφίλ και χώρα καταγωγής και 2) Τον Δεκέμβριο του 201, στο χωριό Yumbi, ο αιτητής βρέθηκε τυχαία εν μέσω μίας εθνοτικής σύγκρουσης κατά τη διάρκεια των διακοπών του.
Ακολούθως, ο αρμόδιος λειτουργός έκανε δεκτούς αμφότερους τους ισχυρισμούς του αιτητή, τόσο επί τη βάσει της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής τους αξιοπιστίας.
Αξιολογώντας περαιτέρω τον κίνδυνο που διατρέχει ο αιτητής στη χώρα καταγωγής του βάσει των ισχυρισμών που έγινε αποδεκτοί, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε ότι δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να εκτεθεί σε μεταχείριση η οποία θα μπορούσε να ανέλθει σε επίπεδο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στην πόλη Kinshasa της Λ.Δ.Κ., καθότι, σύμφωνα με πληροφορίες από εξωτερικές πηγές, προκύπτει ότι οι σφαγές/ μακελλειό που βίωσε ο αιτητής έχουν ιστορικό υπόβαθρο και εντοπίζονται συγκεκριμένα στην περιοχή Yumbi και δεν αφορούν την πόλη Kinshasa.
Ακολούθως, ο αρμόδιος λειτουργός επισήμανε ότι ο τόπος της προηγούμενης συνήθους διαμονής του αιτητή ήταν η πόλη Kinshasa, ενώ επισκεπτόταν την πόλη Yumbi μόνο για να περάσει τις διακοπές του μαζί με τον πατέρα του. Συνεπώς, αφ’ ης στιγμής ο πατέρας του αιτητή έχει πλέον αποβιώσει και ο αιτητής δεν έχει κανέναν άλλο στην πόλη Yumbi, δεν αναμένεται ο αιτητής να επιστρέψει εκεί. Επιπλέον, ο λειτουργός ανέφερε ότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες από τις εξωτερικές πηγές, τα περιστατικά βίας έλαβαν χώρα στη Yumbi και δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι ο αιτητής θα υφίστατο βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στον τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του, ήτοι στην πόλη Kinshasa, για την οποία δεν υπάρχουν πληροφορίες από εξωτερικές πηγές που να υποδεικνύουν ότι λαμβάνουν χώρα περιστατικά εθνοτικής βίας. Ως εκ τούτου, ο λειτουργός έκρινε ότι ο αιτητής δεν δικαιούται προσφυγικό καθεστώς, μιας και ο προσωπικός φόβος δίωξης που εξέφρασε δεν συνδέεται με την εθνικότητα την φυλή, τη θρησκεία, την ιδιότητα μέλους σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή την πολιτική γνώμη όπως περιγράφεται στο άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και το άρθρο 10 της οδηγίας 2011/95/ΕΕ ( άρθρο 3 και 3Δ του Περί Προσφύγων Νόμου). Περαιτέρω, ο Προϊστάμενος κατάληξε ότι δεν δικαιολογείται αναγνώριση συμπληρωματικής προστασίας στο πρόσωπο του αιτητή, καθότι ο κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίσει ο αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του δεν συνιστά πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή βασανιστηρίων ή απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης δυνάμει του άρθρου 15(α) και (β) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (αντίστοιχο άρθρο 19(2) (α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου). Επιπρόσθετα, η αρμόδια αρχή, στη βάση πληροφοριών αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στην Kinshasa, έκρινε ότι ούτε και οι προϋποθέσεις για χορήγηση συμπληρωματικής προστασίας συντρέχουν δυνάμει του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (αντίστοιχο άρθρο19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου) καθότι ως ο αρμόδιος λειτουργός ανάφερε σε περίπτωση επιστροφής του αιτητή στην Kinshasa, δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για τον ίδιο ως άμαχος πολίτης να επηρεαστεί προσωπικά για λόγους αδιάκριτης βίας.
Ενόψει των πιο πάνω αναφερθέντων, κρίνω ότι ουδεμία περαιτέρω έρευνα χρειαζόταν για την εξέταση της αίτησης του αιτητή και ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίτεται.
Ειδικότερα, ως προς την αποδοχή των δύο ισχυρισμών, ενόψει του ότι έχουν κριθεί αξιόπιστοι από τους καθ΄ων η αίτηση, το παρόν Δικαστήριο θα εξετάσει μόνο το ενδεχόμενο να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη ο αιτητής σύμφωνα με το άρθρο 3 και 19 του Περί Προσφύγων Νόμου, ενόψει των δύο ουσιωδών ισχυρισμών που έγιναν αποδεκτοί από τους Καθ'ων η Αίτηση. Ως έχει ειπωθεί στην απόφαση της Προέδρου του παρόντος Δικαστηρίου Μ. Παπαντωνίου, υπόθεση Αρ. 7397/21, Ν. D. v. Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 09/05/2023, σε περίπτωση που ένας ισχυρισμός έχει κριθεί αποδεκτός, το Δικαστήριο δεν μπορεί να χειροτερεύσει την θέση του αιτούντος στη βάση της αρχής της απαγόρευσης της χειροτέρευσης της θέσης του διοικούμενου. Παραθέτω κατωτέρω σχετικό απόσπασμα το οποίο υιοθετώ στα πλαίσια εξέτασης της παρούσας υπόθεσης:
«…Δεδομένου ότι οι ισχυρισμοί της Αιτήτριας έχουν κριθεί αξιόπιστοι από την διοίκηση και έχει γίνει αποδεκτός ο ουσιώδης ισχυρισμός της ότι είναι θύμα σεξουαλικής βίας χωρίς υποστηρικτικό περιβάλλον στην χώρα της, τίθεται σε ισχύ η αρχή της απαγόρευσης της χειροτερεύσεως (reformation in peius), σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί κατ' αρχήν το δικαστήριο να χειροτερεύσει τη θέση του προσφεύγοντος, εφόσον το δικαίωμα προσφυγής χορηγείται από τον νόμο για την προστασία του. Η απαγόρευση αυτή απορρέει από την ίδια την έννοια και τον σκοπό της προσφυγής και ισχύει ακόμα και όταν δεν προβλέπεται ρητώς από τον νόμο (βλ. Π.Δ. Δαγτόγου, «Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο», έκτη έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, σελ. 638-639) και το δικαστήριο δεν μπορεί να ακυρώσει ευνοϊκό τμήμα της πράξεως που δεν προσβάλλεται με την προσφυγή. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο θα εξετάσει την υπαγωγή της Αιτήτριας σε καθεστώς διεθνούς προστασίας σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης, στη βάση του ουσιώδους ισχυρισμού της που έγινε αποδεκτός από τους Καθ'ων η Αίτηση…»
Ανεξαρτήτως της ως άνω κατάληξης μου, θα προχωρήσω να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης στη βάση του άρθρου 11 (3) (α) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν. 73(I)/2018) και ενόψει τούτου να κρίνω αν ορθά το αρμόδιο όργανο απέρριψε το αίτημα του αιτητή.
Λαμβάνοντας υπόψιν εν προκειμένω τις δηλώσεις του αιτητή, ως αυτές προβλήθηκαν καθόλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός του και οι οποίες παρατέθηκαν λεπτομερώς ανωτέρω, θεωρώ ότι ορθώς κρίθηκε από τους καθ' ων η αίτηση ότι, παρά την πλήρωση της εσωτερικής και εξωτερικής αξιοπιστίας των βασικών ισχυρισμών του αιτητή, εντούτοις, δεν προκύπτει εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να εκτεθεί, λόγω της εθνοτικής του καταγωγής, σε μεταχείριση η οποία θα μπορούσε να ανέλθει σε επίπεδο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στην πόλη Kinshasa της Λ.Δ.Κ.
Tο Δικαστήριο ανέτρεξε σε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, από τις οποίες προκύπτει ότι οι εντάσεις μεταξύ των δύο εθνοτικών ομάδων Banunu και Batende, οι οποίες σχετίζονται με τους πόρους,[1] την οριοθέτηση γης και την πολιτική/εθιμική ηγεσία, ήταν η αιτία περιστασιακής βίας στην επαρχία Mai-Ndombe, ιδίως σε περιόδους εκλογών,[2] ενώ, οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο εθνοτικών ομάδων δεν είχαν φτάσει ποτέ στο μέγεθος της βίας που σημειώθηκε τον Δεκέμβριο του 2018.[3] Περαιτέρω, η διακοινοτική βία που καταγράφεται τα τελευταία έτη στην ανωτέρω επαρχία Mai-Ndombe (ειδικότερα στην περιοχή Kwamouth) περιορίζεται σε συγκρούσεις επί της γης μεταξύ των κοινοτήτων Teke και Yaka, οι οποίες ξέσπασαν το 2022 και έχουν οδηγήσει σε αύξηση των επιθέσεων από μέλη της νεοσύστατης ένοπλης/παραστρατιωτικής ομάδας Mobondo militia (αποτελούμενη από μέλη Yaka), σε συγκρούσεις αυτής με τον στρατό της χώρας (FARDC) στην περιοχή Kwamouth και σε έντονο εκτοπισμό[4], χωρίς να υπάρχουν πρόσφατες καταγραφές-χωρίς βέβαια αυτές να αποκλείονται- σε συγκρούσεις (όχι τέτοιου βαθμού ως αυτές καταγράφηκαν την περίοδο 2018-2019) μεταξύ των εθνοτικών ομάδων Banunu και Batende στην ανωτέρω περιοχή.
Συνεπώς, από τις ανωτέρω πληροφορίες, προκύπτει ότι οι εντάσεις και οι περιστασιακές συγκρούσεις μεταξύ των εν λόγω εθνοτικών ομάδων είναι τοπικά περιορισμένες μόνο στην επαρχία Mai-Ndombe και δεν εκτείνονται στην πόλη Kinshasa, ήτοι στον τόπο της προηγούμενης συνήθους διαμονής του αιτητή.
Επομένως, υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της υπό κρίση υπόθεσης που έγιναν αποδεκτά και ένεκα της έλλειψης μελλοντικού κινδύνου να αντιμετωπίσει ο αιτητής δίωξη λόγω της εθνοτικής του καταγωγής, κρίνεται ότι ορθώς οι καθ’ ων η αίτηση διαπίστωσαν, σύμφωνα και με τα πιο πάνω, ότι δεν πληρούνται στο πρόσωπο του αιτητή οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση του αιτητή ως πρόσφυγα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Περί Προσφύγων Νόμου.
Συνακόλουθα ο αιτητής δεν επικαλέστηκε κανέναν ουσιώδη λόγο που να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη υπό τη μορφή θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή βασανιστηρίων, εξευτελιστικής ή απάνθρωπης μεταχείρισης ή τιμωρίας, για να του δοθεί συμπληρωματική προστασία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α), (β) του Περί Προσφύγων Νόμου.
Περαιτέρω, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, ο ατητής, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπουν, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης για τη χώρα του αιτητή, προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί σε αυτήν και συγκεκριμένα στην πόλη Kinshasa, η οποία θεωρείται η περιοχή προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή.
Συγκεκριμένα, νεότερες πηγές αναφέρουν για την κατάσταση ασφαλείας στη Λ.Δ.Κ. ότι παραμένει ασταθής ακόμα και μέσα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Συγκεκριμένα, έκθεση της Ομοσπονδιακής Δημόσιας Υπηρεσίας Εξωτερικών Υποθέσεων του Βελγίου αναφέρει στις 3 Νοεμβρίου 2022 ότι το πλαίσιο ασφαλείας παραμένει ασταθές και επικίνδυνο σε όλη την επικράτεια της Λ.Δ.Κ., με υψηλότερο κίνδυνο στο ανατολικό τμήμα της χώρας, ιδίως στις επαρχίες North Kivu, South Kivu, Ituri, Haut-Uikas, καθώς και στην περιοχή Haut-Uikas. Στις μεγάλες πόλεις της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Kinshasa, περιστατικά που σχετίζονται με μικρό και σοβαρό έγκλημα ή αναταραχές που σχετίζονται με την πολιτική κατάσταση μπορεί να συμβαίνουν τακτικά, συχνά ξαφνικά και απροσδόκητα. Από τότε που ο Félix Tshisekedi ανέλαβε την εξουσία το 2019, αύξηση της ανασφάλειας στην πρωτεύουσα, Kinshasa, αναφέρεται καθημερινά ενώ οι συμμορίες Kulunas ξεχωρίζουν ως δράστες. Στα μάτια των πολιτικών κομμάτων, οι Kuluna αντιπροσωπεύουν μια ομάδα που μπορεί να προσληφθεί για να διαπράξει καταδικαστέες πράξεις. Φημισμένοι για την τάση τους για βία, τους ζητείται να εκφοβίζουν τους αντιπάλους τους, να διακόπτουν τις δημόσιες συγκεντρώσεις και επίσης να διασφαλίζουν την προστασία πολιτικών προσώπων. Τα πολιτικά κόμματα προσλαμβάνουν Kulunas κατά τη διάρκεια των εκλογών για να εξασφαλίσουν την προστασία τους και να εκφοβίσουν άλλους υποψηφίους.[5]
Αναφορικά με τη δραστηριοποίηση των Kulunas στην Kinshasa, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρει το 2019 ότι οι εγκληματικές συμμορίες γνωστές ως Κulunas θεωρούνται υπεύθυνες για σοβαρά εγκλήματα όπως ένοπλες ληστείες και βίαιες επιθέσεις στη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Kinshasa.[6] Στην έκθεσή του για το 2017, το Συμβούλιο του Καναδά για τη Μετανάστευση και τους Πρόσφυγες (IRB), αναφερόμενο σε διάφορες πηγές, απαρίθμησε τα ακόλουθα εγκλήματα τα οποία συνήθως διαπράττονται από τους Κuluna: ληστείες, τραυματισμοί, βιασμοί και δολοφονίες. Το IRB σημείωσε περαιτέρω ότι οι Κuluna είναι ένα «αστικό φαινόμενο», με παρουσία «ιδιαίτερα» στην Κινσάσα.[7]
Ως προς την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που δημοσιεύτηκε στις 27 Μαρτίου 2023 αναφέρει ότι σε ολόκληρη τη ΛΔΚ, το δικαίωμα στην ειρηνική συνάθροιση παρέμεινε η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Οι διοικητικές αρχές στην Κινσάσα, απαγόρευσαν παράνομα και συστηματικά όλες τις διαδηλώσεις που κρίθηκαν επικριτικές για τον Πρόεδρο Tshisekedi ή την κυβέρνησή του. Στις 21 Σεπτεμβρίου, μια ειρηνική διαδήλωση που οργανώθηκε από την Εθνική Ένωση Γιατρών στην Κινσάσα απαγορεύτηκε παράνομα από τον κυβερνήτη της πόλης και στη συνέχεια κατεστάλη από την αστυνομία με βαναυσότητα, με αποτέλεσμα αρκετοί διαδηλωτές να συλληφθούν και άλλοι να τραυματιστούν. Αν και ο υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατήγγειλε το συγκεκριμένο περιστατικό, δεν ελήφθησαν συγκεκριμένα μέτρα για να ακυρωθεί η αυθαίρετη απαγόρευση του κυβερνήτη, να λογοδοτήσουν τόσο ο κυβερνήτης όσο και ο αστυνομικός διοικητής της Κινσάσα ή να παρασχεθεί στα θύματα πρόσβαση στη δικαιοσύνη και αποτελεσματικά ένδικα μέσα.[8] Σύμφωνα με την έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη ΛΔΚ το 2022, υπήρξαν αναφορές για πολιτικούς κρατούμενους κατά τη διάρκεια του έτους, οι οποίοι αποτελούνταν κυρίως από άτομα που συνελήφθησαν βάσει της νομοθεσίας περί συκοφαντικής δυσφήμισης επειδή επέκριναν τις ενέργειες κυβερνητικών αξιωματούχων. Στα τέλη Ιουλίου και στις αρχές Αυγούστου, πολλά μέλη και υποστηρικτές του κόμματος της αντιπολίτευσης συνελήφθησαν στην Κινσάσα με ξεχωριστές κατηγορίες για συκοφαντική δυσφήμιση, δημόσια προσβολή και διάδοση ψευδών ειδήσεων.[9] Επίσης, το έτος 2023 καταγράφηκαν αυξημένες πολιτικές εντάσεις στην χώρα ενόψει των εθνικών εκλογών του Δεκεμβρίου με τις αρχές να παίρνουν σκληρά μέτρα κατά των μελών της αντιπολίτευσης και των μέσω μαζικής ενημέρωσης[10]. Εν τέλει, ο Tshisekedi επανεξελέγη πρόεδρος της χώρας για να εκτίσει την τελευταία πενταετή του θητεία στις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου 2023, οι οποίες στιγματίστηκαν από βία, παρατυπίες και λογιστικά σφάλματα[11].
Περαιτέρω, ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας γενικότερα στην επαρχία Kinshasa, ήτοι στην περιοχή προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή, παρατίθενται αριθμητικά δεδομένα από την βάση δεδομένων ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project). Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 08/03/2023 και 08/03/2024 καταγράφηκαν στην επαρχία Kinshasa 109 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων προήλθαν 69 καταγεγραμμένες απώλειες σε αμάχους, εξ αυτών των περιστατικών τα 54 καταγράφηκαν ως διαδηλώσεις (με καμία απώλεια), τα 26 ως εξεγέρσεις/ταραχές (με μια απώλεια), τα 7 ως μάχες (με 20 απώλειες) και τα 22 ως βία κατά αμάχων (με 48 απώλειες) ενώ δεν καταγράφηκαν περιστατικά εκρήξεων / απομακρυσμένης χρήσης βίας.[12]
Σημειωτέον δε ότι ο πληθυσμός της επαρχίας Kinshasa καταγράφεται στους 14.565.700 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση που έλαβε χώρα το έτος 2020.[13]
Τέλος, να σημειωθεί ότι πρόσφατες πηγές πληροφόρησης καταγράφουν πως η κατάσταση ασφαλείας παραμένει ασταθής κυρίως στο ανατολικό τμήμα της Λ.Δ. του Κονγκό με παραπάνω από 120 ένοπλες ομάδες να είναι ακόμη ενεργές στις ανατολικές επαρχίες (Ituri, North Kivu, South Kivu, Tanganyika)[14] και με περιστατικά ανασφάλειας και διακοινοτικής βίας να συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα στην δυτική επαρχία Mai-Ndombe και μεταξύ των κοινοτήτων στην ανατολική περιοχή Katanga[15]. Παρόλο που οι μεγάλης κλίμακας ένοπλες συγκρούσεις εντοπίζονται κυρίως στο ανατολικό τμήμα της χώρας, στις αγροτικές περιοχές της ευρύτερης επαρχίας Kinshasa (χωρίς να πλήττεται η πόλη της Κινσάσα) καταγράφηκε η παρουσία της νεοσύστατης ένοπλης παραστρατιωτικής ομάδας(militia) Mobondo(που απαρτίζεται από μέλη της κοινότητας Yaka) η οποία δραστηριοποιείται κυρίως στα δυτικά της χώρας στο πλαίσιο των διακοινοτικών συγκρούσεων επί της γης μεταξύ των κοινοτήτων Yaka και Teke που ξέσπασαν στην περιοχή Kwamouth(Mai-Ndombe) το 2022 και σταδιακά εξαπλώθηκαν και σε άλλες περιοχές της χώρας[16]. Στην επαρχία της Kinshasa αναφέρθηκαν βάσει καταγραφών της βάσης ACLED σποραδικές συγκρούσεις μεταξύ της ανωτέρω ομάδας και των δυνάμεων ασφαλείας της χώρας (FARDC )κάτω των 10 (8 μάχες) σε αριθμό σε περίοδο ενός έτους (27/10/2022 - 27/10/2023) καθώς και 11 περιστατικά βίας κατά αμάχων (επιθέσεις) με δρώντες την ανωτέρω ένοπλη ομάδα[17]. Το πιο πρόσφατο περιστατικό ανασφάλειας που καταγράφηκε στην επαρχία Kinshasa έλαβε χώρα στις 12 Νοεμβρίου 2023, όταν μέλη της πολιτοφυλακής Mobondo επιτέθηκαν στο χωριό Mbankana (Maluku, Kinshasa) προκαλώντας 9 απώλειες[18]. Οι καταγεγραμμένες συγκρούσεις μεταξύ των ανωτέρων δρώντων εντοπίζονται κυρίως στις αγροτικές περιοχές της επαρχίας Kinshasa χωρίς να πλήττεται η πόλη Kinshasa της ομώνυμης επαρχίας.
Κατά συνέπεια, η πόλη της Kinshasa, από την οποία κατάγεται ο αιτητής και την οποία το Δικαστήριο θεωρεί ως την περιοχή της προηγούμενης συνήθους διαμονής του, βάσει της αξιολόγησης της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του ως παρατέθηκε ανωτέρω, παρότι χαρακτηρίζεται γενικά από αστάθεια, υψηλή εγκληματικότητα, κυρίως λόγω της δράσης των συμμοριών Kulunas, εντούτοις, δεν φαίνεται να πλήττεται σε τέτοιο βαθμό από συγκρούσεις και περιστατικά βίας, τα οποία να ανάγονται σε τόσο υψηλό επίπεδο, ώστε να θεωρούνται ότι πληρούν το όριο του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας, ως αυτό ερμηνεύθηκε από από τις αποφάσεις C-465/07 - Elgafaji και C‑285/12 - Diakité του ΔΕΕ[19]. Λαμβάνοντας υπόψιν και τις ιδιαίτερες περιστάσεις του αιτητή, θεωρώ ότι δεν εγείρονται ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι αυτός θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του και συγκεκριμένα στην πόλη της Kinshasa.
Με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου τα οποία περιορίζονται στο περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου, αφού ουδεμία περαιτέρω μαρτυρία προσκομίστηκε στα πλαίσια της παρούσας προς υποστήριξη της αιτήσεως και αφού εξέτασα τόσο τη νομιμότητα, όσο και την ουσία της υπό αναφορά υπόθεσης, καταλήγω ότι το αίτημα του αιτητή εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και εύλογα η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε την αίτηση του αιτητή.
Η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με €1000 έξοδα υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.
Χ. ΠΛΑΣΤΗΡΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] New Humanitarian (The), Briefing: Months after a massacre in Congo, little aid but plenty of fear, 4 Μαρτίου 2019, https://www.thenewhumanitarian.org/analysis/2019/03/04/briefing-after-massacre-congo-Yumbi-little-aid-plenty-fear (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[2] HRW, DR Congo: No justice for 2018 Yumbi Massacres, 19 Δεκεμβρίου 2019, https://www.hrw.org/news/2019/12/19/dr-congo-no-justice-2018-yumbi-massacres (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[3] New Humanitarian (The), Briefing: Months after a massacre in Congo, little aid but plenty of fear, 4 Μαρτίου 2019, https://www.thenewhumanitarian.org/analysis/2019/03/04/briefing-after-massacre-congo-Yumbi-little-aid-plenty-fear (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[4] HRW – Human Rights Watch (Author): World Report 2024 - Democratic Republic of Congo, 11 January 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2103189.html ; GPC – Global Protection Cluster (Author): Points Saillants de Protection - Janvier 2024, 31 January 2024, p.2,
https://www.ecoi.net/en/file/local/2105180/points_saillants_situation_de_protection_en_rdc_janvier_2024_vf.pdf TNH – The New Humanitarian (formerly IRIN News) (Author): Conflict in western DRC simmers unnoticed amid rebel gains in the east, 12 February 2024
https://www.thenewhumanitarian.org/news-feature/2024/02/12/conflict-western-drc-democratic-republic-of-the-congo-amid-rebel-gains-east(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[5] CGRS – Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons (Belgium) (Author): Republique Democratique du Congo; Situation politique, 25 November 2022, https://www.ecoi.net/en/file/local/2083075/coi_focus_rdc._situation_politique_20221125.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[6] HRW, DR Congo: Police Killed, ‘Disappeared’ 34 Youth, 21 February 2019, https://www.hrw.org/news/2019/02/21/dr-congo-police-killed-disappeared-34-youth (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[7] IRB, Democratic Republic of Congo: “Kuluna” gangs, including areas where they have influence; government efforts against them, including effectiveness and resources available; state protection available to victims and its effectiveness (2013-August 2017), 21 August 2017, https://irb-cisr.gc.ca/en/country-information/rir/Pages/index.aspx?doc=457674&pls=1 ((ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[8] AI – Amnesty International, ‘Amnesty International Report 2022/23; The State of the World's Human Rights; Democratic Republic Of The Congo 2022’, 27 March 2023, https://www.ecoi.net/en/document/2089471.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[9] USDOS – US Department of State, ‘2022 Country Report on Human Rights Practices: Democratic Republic of the Congo’, 20 March 2023 https://www.ecoi.net/en/document/2089109.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[10] HRW – Human Rights Watch (Author): World Report 2024 - Democratic Republic of Congo, 11 January 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2103189.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[11] HRW – Human Rights Watch (Author): DR Congo: Second Term Should Focus on Rights, 6 March 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2105320.html(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[12] ACLED, Dashboard, [εφαρμοσμένες παράμετροι: Middle Africa: Democratic Republic of Congo: Kinshasa, 27/10/2022 - 27/10/2023, Battles; Violence against civilians; Explosions/Remote violence; Riots; Protests], https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[13] City Population, Congo (Dem. Rep.), Provinces: Kinshasa, https://www.citypopulation.de/en/drcongo/cities/ ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 15/03/2024)
[14] Al Jazeera, Five key issues at stake in the DR Congo’s crucial election, 11 December 2023, https://www.aljazeera.com/news/2023/12/11/five-key-issues-at-stake-in-the-dr-congos-crucial-election ; HRW, World Report 2023 - Democratic Republic of Congo, 12 January 2023, https://www.hrw.org/world-report/2023/country-chapters/democratic-republic-congo (ημερομηνία πρόσβασης 15/03/2024)
[15] HRW – Human Rights Watch (Author): World Report 2024 - Democratic Republic of Congo, 11 January 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2103189.html, HRW – Human Rights Watch (Author): DR Congo: Second Term Should Focus on Rights, 6 March 2024
https://www.ecoi.net/en/document/2105320.html , International Crisis Group's Crisis Watch, Conflict in focus, DRC, January 2024, διαθέσιμο σε https://www.crisisgroup.org/crisiswatch/february-alerts-and-january-trends-2024#democratic-republic-of-congo UN Security Council (Author): Midterm report of the Group of Experts on the Democratic Republic of the Congo [S/2023/990], 30 December 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2103043/N2336437.pdf, (ημερομηνία πρόσβασης 15/03/2024)
[16] New Humanitarian (The), Conflict in western DRC simmers unnoticed amid rebel gains in the East, 12 February 2024, https://www.thenewhumanitarian.org/news-feature/2024/02/12/conflict-western-drc-democratic-republic-of-the-congo-amid-rebel-gains-east ; Africa News, Kinshasa conflict: one soldier and four militiamen killed, 12/05/2023, https://www.africanews.com/2023/05/12/kinshasa-conflict-one-soldier-and-four-militiamen-killed// (ημερομηνία πρόσβασης 15/03/2024)
[17] ACLED, Dashboard, [εφαρμοσμένες παράμετροι: Middle Africa: Democratic Republic of Congo: Kinshasa, 27/10/2022 - 27/10/2023, Battles; Violence against civilians; Explosions/Remote violence; Riots; Protests], https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard ; (ημερομηνία πρόσβασης 15/03/2024)
[18] Mediacondo.net, Maluku (Kinshasa) : 9 morts signalés suite à une violence meurtrière par des Mobondo, 16 November 2023, https://www.mediacongo.net/article-actualite-129532_maluku_kinshasa_9_morts_signales_suite_a_une_violence_meurtriere_par_des_mobondo.html, και βλ. The Mbankana violence: an infernal spiral that must stop, 16/11/2023 https://eng.fatshimetrie.org/2023/11/16/the-mbankana-violence-an-infernal-spiral-that-must-stop/
(ημερομηνία πρόσβασης 15/03/2024)
[19] Βλ. Απόφαση ΔΕΕ C-285/12 Aboubacar Diakité ν. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides ημερ.30/01/2014 (βλ. σκέψη 31), όπως επίσης απόφαση ΔΕΕ C-465/07 Meki Elgafaji, Noor Elgafali v Staatssecretaris van Justitie ημερ. 17/2/2009 (βλ. σκέψη 39, 43).