ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Νομική Αρωγή Αρ.12/24
18 Απριλίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ.1 ΤΟΥ 2003
ΚΑΙ ΤΟΝ
ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2002 (Ν. 165(Ι)/2002)
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ: T.M.
Αιτητής
...................................................................................................................
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά
Α. Καρσλιάδου, (κα) Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
Η. Φασουλής (κος) για πιστή μετάφραση από τα Lingala στα Ελληνικά και αντίστροφα.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα αίτηση ημερομηνίας 25/01/24 ο Αιτητής αιτείται παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για να χειριστεί την προσφυγή την οποία ήδη έχει καταχωρήσει, κατά της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 18/10/23 (του κοινοποιήθηκε την ίδια μέρα) με την οποία απορρίφθηκε η ιεραρχική του προσφυγή κατά της απορριπτικής απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.
Με οδηγίες του Δικαστηρίου κατατέθηκε γραπτό σημείωμα από τον Γενικό Εισαγγελέα που καταγράφει τα κατωτέρω γεγονότα της παρούσας υπόθεσης:
Ο Αιτητής είναι υπήκοος Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό, αφού εισήλθε παράνομα από τις μη ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 11/07/18. Στις 16/11/18 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του και ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε έκθεση/εισήγηση ημερομηνίας 05/12/18, με την οποία εισηγείτο την απόρριψη του αιτήματος του. Ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης την 09/01/19. Ακολούθησε διοικητική προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων στις 17/01/19 και η Υπηρεσία Ασύλου μετά από συνέντευξη ημερομηνίας 07/09/23 και σύνταξης έκθεσης/εισήγησης ημερομηνίας 19/09/23 εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης την οποία παρέλαβε ο Αιτητής, απόφαση την οποία προσβάλει με την προσφυγή του με αριθμό 4264/23.
Κατά την ακροαματική διαδικασία της παρούσας αίτησης, απαντώντας σε σχετικά ερωτήματα του Δικαστηρίου επανέλαβε στην ουσία το βασικό πυρήνα του αιτήματός του. Η δε εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε μέσω του Γραπτού της Σημειώματος και κατά την ενώπιον μου διαδικασία ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Νόμου.
To Άρθρο 6Β των περί Νομικής Αρωγής Νόμων του 2002 έως 2019 (Ν. 165(I)/2002) προβλέπει, μεταξύ άλλων και στην έκταση που μας ενδιαφέρει, τα ακόλουθα:
6Β. (1) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου και του άρθρου 8 -
(α) Oι όροι «Αναθεωρητική Αρχή», «ασυνόδευτος ανήλικος», «διεθνής προστασία», «εκπρόσωπος», «ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές», «καθεστώς πρόσφυγα», «Προϊστάμενος» και «πρόσφυγας» έχουν την έννοια που αποδίδεται σε αυτούς σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου του 2000·
(β) ο όρος «αιτητής διεθνούς προστασίας» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο «αιτητής» σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου του 2000∙
(γ) ο όρος «Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 604/2013» σημαίνει την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (αναδιατύπωση)».
(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -
(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(β) κατά άρνησης του Προϊσταμένου να αρχίσει εκ νέου η εξέταση αίτησης που σταμάτησε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 16Β ή 16Γ του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(γ) κατά δυσμενούς απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής επί διοικητικής προσφυγής την οποία ο αιτητής διεθνούς προστασίας άσκησε ενώπιόν της σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 και η οποία διοικητική προσφυγή αφορούσε δυσμενή απόφαση την οποία ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ, 13, 16Α, 16Β ή 16Γ του εν λόγω νόμου,
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη.»
Ο Αιτητής καταχώρησε προσφυγή κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, μετά από εξέταση της διοικητικής του προσφυγής, περίπτωση που καλύπτεται από τις πιο πάνω πρόνοιες του Νόμου, νοουμένου ότι η προσφυγή, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας. Δίδεται δηλαδή ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιον του στοιχεία, η προσφυγή του Αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Βλέπε Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ.23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14/10/2010).
Το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του Αιτητή να ακουστεί στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιον του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας. (Βλέπε Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ.10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ.06/05/2010, Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ.25/2010, Antonia Adahor, ημερ.13/12/2010).
Περαιτέρω το Δικαστήριο κατά την εξέταση των ισχυρισμών του Αιτητή στα πλαίσια νομικής αρωγής προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής του. Ούτε το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, επηρεάζει την τελική έκβαση της προσφυγής του Αιτητή. (Βλέπε Yπoθ.Αρ. 278/09, Tamaga Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ.15/07/2009 και Yπoθ.Αρ. 7/11 & 8/11, Nacira Baghour και Maged Amin Roud Gad Roud Gad, ημερ.28/03/2011).
Μετά από ενδελεχή μελέτη του Γραπτού Σημειώματος του Γενικού Εισαγγελέα τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου, τα πρακτικά συνέντευξης του Αιτητή, την εισηγητική έκθεση του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, την απόφαση του Προϊσταμένου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου προκύπτουν τα ακόλουθα:
- Μετά την καταχώρηση ιεραρχικής προσφυγής κατά της απορριπτικής απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου κρίθηκε ότι θα έπρεπε να κληθεί ο Αιτητής εκ νέου σε συνέντευξη. Σε σχέση με τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό αναφορικά με την ταυτότητα, το προσωπικό προφίλ και την περιοχή πρότερης διαμονής του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι αυτός έγινε ορθά αποδεκτός από την Υπηρεσία Ασύλου.
- Σε σχέση με το δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό που αφορά τη σύλληψη του Αιτητή στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής λόγω συμμετοχής του σε διαδήλωση, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι λανθασμένα αυτός απορρίφθηκε στην Υπηρεσία Ασύλου. Ειδικότερα, στο κομμάτι της εσωτερικής αξιοπιστίας κατέγραψε ότι οι δηλώσεις του Αιτητή ήταν αρκούντως λεπτομερείς και σαφείς, δεδομένου μάλιστα του χρόνου που έχει παρέλθει από τα περιγραφόμενα γεγονότα, καθώς ο Αιτητής ήταν σε θέση να περιγράψει το γενικότερο πλαίσιο της τότε πολιτικής κατάστασης στη Νότια Αφρική, τους λόγους που ο ίδιος αποφάσισε να συμμετάσχει στη διαδήλωση, το χαρακτήρα της δικής του συμμετοχής στη διαδήλωση, το χρονικό της σύλληψής του και την ημερομηνία κατά την όποια έλαβε χώρα. Επίσης, ο λειτουργός σχολίασε ότι η χειρίστρια που πραγματοποίησε τη συνέντευξη αρκέστηκε σε «κλειστού τύπου» ερωτήσεις και έλαβε στοιχεία ως δείκτες μειωμένης αξιοπιστίας χωρίς να προβεί πρώτα σε διευκρινιστικές ερωτήσεις. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία, ο λειτουργός κατέγραψε ότι μπορεί να μην ανευρέθηκαν πληροφορίες για τη συγκεκριμένη διαδήλωση στην οποία έλαβε χώρα ο Αιτητής, ωστόσο εντοπίστηκαν πληροφορίες για διαδηλώσεις που έλαβαν χώρα το Φεβρουάριο και τον Απρίλιο του 2014, στοιχείο που σε συνδυασμό με την γενικότερη αξιοπιστία του, τον οδήγησε στην αποδοχή του ισχυρισμού.
- Ο τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός αφορά τη σύλληψη του Αιτητή στη Νότια Αφρική, την απέλασή του στη ΛΔ Κονγκό, τη φυλάκισή του για 3 χρόνια και τον βασανισμό του. Ο λειτουργός έκρινε ότι εν λόγω ισχυρισμός λανθασμένα απορρίφθηκε στο σύνολό του και θα έπρεπε να έχει γίνει εν μέρει αποδεκτός. Ειδικότερα, έκρινε ότι οι δηλώσεις του σχετικά με τη φυλάκισή του είναι αρκούντως βιωματικές και ότι παρείχε πληροφορίες που μόνον ένας κρατούμενος θα μπορούσε να γνωρίζει. Περαιτέρω, σημείωσε ότι η έλλειψη πληροφοριών κρίθηκε λανθασμένα από τη χειρίστρια ως δείκτης μειωμένης αξιοπιστίας, δεδομένου ότι σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Κωνσταντινούπολης το συγκεκριμένο στοιχείο δεν μπορεί να καταλογιστεί ως αρνητικό εύρημα αξιοπιστίας σε άτομα που έχουν υποστεί βασανισμούς και ότι πρέπει κυρίως να αποδίδεται βαρύτητα στην βιωματικότητα των δηλώσεων. Αντιθέτως, για το κομμάτι του ισχυρισμού που αφορά την απόδραση του Αιτητή ο λειτουργός συμφώνησε με την αρνητική αξιολόγηση της χειρίστριας, σημειώνοντας ότι πράγματι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παράσχει πληροφορίες για βασικές πτυχές της ιστορίας του, ούτε να τοποθετήσει περιγράψει τα γεγονότα με χωρική και χρονική συνοχή, ενώ υπέπεσε σε αντιφάσεις τις οποίες δεν κατάφερε να άρει όταν του τέθηκαν σχετικές ερωτήσεις. Καταληκτικά λοιπόν, ο λειτουργός προέβη σε μερική αποδοχή του ισχυρισμού, σημειώνοντας ότι μένει να διευκρινιστούν τα χαρακτηριστικά της σωματικής βίας στην οποία υποβλήθηκε όντας φυλακισμένος, προκειμένου να αποσαφηνιστεί αν επρόκειτο για «βασανιστήρια» εν στενή εννοία.
- Σε σχέση με την αξιολόγηση κινδύνου, ο λειτουργός έκρινε ότι αυτή ήταν ελλιπής καθώς δεν είχε εξατομικευμένο χαρακτήρα προσαρμοσμένο στα προσωπικά στοιχεία και το προφίλ του Αιτητή, αλλά και στο γεγονός ότι έχει εκτεθεί σε προηγούμενη δίωξη (στοιχείο που δεν είχε γίνει αποδεκτό, κατά την πρώτη αξιολόγηση, αλλά έγινε δεκτό κατά την εξέταση της διοικητικής προσφυγής). Κατέληξε, ότι η απόφαση του Προϊσταμένου ήταν μη ορθή και ελλιπής ως προς την αξιολόγηση των ισχυρισμών, αλλά ορθή ως προς τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει.
- Ο λειτουργός προέβη σε εκ νέου αξιολόγηση κάποιων στοιχείων της αίτησης του Αιτητή συνεκτιμώντας και την συμπληρωματική συνέντευξη που διεξήχθη. Αφού αξιολόγησε τη συχνότητα της βίας στην οποία εκτέθηκε, τη σκοπιμότητα αυτής, τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους και τον αντίκτυπο αυτής στη σωματική και ψυχική υγεία του Αιτητή, κατέληξε ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι υπήρξε θύμα βασανιστηρίων κατά την κράτησή του. Αναφορικά με την απόδρασή του, ο λειτουργός επεσήμανε ότι οι δηλώσεις του Αιτητή αναφορικά με την οργάνωση και τις περιστάσεις της απόδρασής του βρίσκονται σε αντίφαση με όσα δήλωσε κατά την αρχική του συνέντευξη και ότι η εξήγηση που παρείχε, ήτοι ότι έχουν περάσει πολλά χρόνια από την πρώτη συνέντευξη με αποτέλεσμα να μην θυμάται τί είχε δηλώσει και ότι η μνήμη του έχει επηρεαστεί από τα βασανιστήρια στα οποία έχει υποβληθεί, δεν είναι ικανοποιητική.
- Αναφορικά με την αναζήτησή του λόγω ανθρωποκτονίας ο λειτουργός επεσήμανε ότι οι δηλώσεις του παρίστανται σαφείς και ορισμένες. Σε σχέση ωστόσο, με την εξήγησή του αναφορικά με το αναγραφόμενο έγκλημα, ότι τα άτομα που διώκονται για πολιτικούς λόγους κατηγορούνται για εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου, ο λειτουργός σχολίασε ότι δεν ανευρέθηκαν πληροφορίες από εξωτερικές πηγές που να επιβεβαιώνουν την εν λόγω δήλωση. Κατέληξε ότι παρόλο που η έλλειψη επιβεβαίωσης ενός ισχυρισμού σε εξωτερικές πηγές δεν αρκεί από μόνη της, ώστε να οδηγήσει στην απόρριψη του ισχυρισμού, το συγκεκριμένο στοιχείο σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν έχει θεμελιωθεί η γενικότερη αξιοπιστία του Αιτητή, συνηγορεί υπέρ της απόρριψης του ισχυρισμού.
- Καταληκτικά, ο λειτουργός έκρινε ότι παρόλο που κάποιες πτυχές του τρίτου ουσιώδους ισχυρισμού ήταν βιωματικές (κράτηση και υποβολή σε σωματική βία), ο ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός δεδομένου ότι οι δηλώσεις του Αιτητή αναφορικά με το σκέλος της απόδρασης ήταν αόριστες και μη συνεκτικές μεταξύ τους.
Συμπερασματικά, ο λειτουργός κατέληξε ότι παρόλο που η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει είναι ορθό, από τη στιγμή που ο Αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει την παρελθούσα δίωξή του.
- Ακολούθως, ο λειτουργός προχώρησε σε αξιολόγηση κινδύνου στη βάση του προφίλ του και του γεγονότος ότι συμμετείχε σε διαδήλωση κατά του Kabila το 2014 στη Νότιο Αφρική. Αρχικά παρέθεσε πληροφορίες για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λ.Δ. Κονγκό με έμφαση στην ελευθερία συνάθροισης. Παρέπεμψε σε πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες οι πολιτικοί αντίπαλοι του προέδρου Kabila δεν αντιμετωπίζουν κίνδυνο δίωξης[1] και κατέληξε ότι βάσει της απουσίας παρελθούσας δίωξης και δεδομένου του προφίλ του Αιτητή δεν τεκμηριώνεται κίνδυνος για επιστροφή του. Παρέθεσε δε πληροφορίες από τις οποίες δεν φαίνεται να προκύπτει συστηματική διακινδύνευση των ανθρώπων που επιστρέφουν στη ΛΔ Κονγκό και βάσει του προφίλ του Αιτητή δεν τεκμηριώνεται κίνδυνος αυθαίρετης σύλληψης του ή κράτησής του σε περίπτωση επιστροφής του.
- Καταληκτικά, ο λειτουργός έκρινε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι ώστε να θεωρηθεί ότι ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στη ΛΔ Κονγκό. Προχωρώντας στο κομμάτι της νομικής ανάλυσης, ο λειτουργός έκρινε ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπο του Αιτητή τα υποκειμενικά και τα αντικειμενικά στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξής, ούτε συντρέχει λόγος παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας στον Αιτητή. Παρέθεσε δε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές από τις οποίες προκύπτει ότι η ένοπλη σύρραξη στη ΛΔ Κονγκό περιορίζεται μόνο στην ανατολική περιοχή της χώρας και δεν επηρεάζει τον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την Κινσάσα.
Καθίσταται σαφές από όλες τις περιστάσεις του Αιτητή, όπως περιγράφονται ανωτέρω, δεν υπάρχει βάσιμος φόβος και/ή μελλοντοσταφής κίνδυνος για επιστροφή του Αιτητή στην χώρα καταγωγής, σύμφωνα με το εγχειρίδιο EASO «Δικαστική Ανάλυση του (2018) Προϋποθέσεις Χορήγησης Διεθνούς Προστασίας (Οδηγία 95/2011/ΕΕ)», σελίδα 92:
«Ο όρος «βάσιμος φόβος» σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει έγκυρη αντικειμενική βάση για τον φόβο δίωξης του αιτούντος. Το συγκεκριμένο στοιχείο του ορισμού του πρόσφυγα αφορά τον κίνδυνο ή την πιθανότητα να υποστεί δίωξη. Ο φόβος θεωρείται βάσιμος, εάν διαπιστώνεται ότι υπάρχει «εύλογη» πιθανότητα να υλοποιηθεί στο μέλλον[2]. Για τη διαπίστωση αυτή, είναι απαραίτητο να αξιολογούνται οι δηλώσεις του αιτούντος υπό το πρίσμα όλων των σχετικών περιστάσεων της υπόθεσης [άρθρο 4 παράγραφος 3 της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση)[3]] και να ελέγχονται οι περιστάσεις που επικρατούν στη χώρα καταγωγής του, καθώς και η συμπεριφορά των υπευθύνων δίωξης[4]. Επομένως, η διαπίστωση του βάσιμου φόβου συνδέεται στενά με το καθήκον της αξιολόγησης των αποδεικτικών στοιχείων και της αξιοπιστίας που διέπεται πρωτίστως από το άρθρο 4 της ΟΕΑΑ (αναδιατύπωση). Η αξιολόγηση των αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης της αξιοπιστίας, είναι το πρώτο στάδιο. Εάν τα αποδεικτικά στοιχεία που υπέβαλε ο αιτών γίνουν δεκτά ως αξιόπιστα, ο υπεύθυνος για τη λήψη της απόφασης προχωρά στο δεύτερο στάδιο και εξετάζει κατά πόσον τα γεγονότα και οι περιστάσεις που έγιναν δεκτά ισοδυναμούν με βάσιμο φόβο. Το ΔΕΕ ενέκρινε αυτή την προσέγγιση δύο σταδίων:
Στην πραγματικότητα, η «αξιολόγηση» αυτή γίνεται σε δύο αυτοτελή στάδια. Το πρώτο στάδιο αφορά τη διαπίστωση της συνδρομής των πραγματικών περιστατικών που αποδεικνύουν τη βασιμότητα της αιτήσεως, ενώ το δεύτερο στάδιο αφορά τη νομική εκτίμηση των εν λόγω αποδεικτικών στοιχείων, προκειμένου να αποφασισθεί αν πληρούνται, υπό το φως των πραγματικών περιστατικών της συγκεκριμένης υποθέσεως, οι ουσιαστικές προϋποθέσεις που θέτουν τα άρθρα 9 και 10 ή 15 της οδηγίας 2004/83 για την παροχή διεθνούς προστασίας[5].»
Στην παρούσα υπόθεση και ενώ κάποια στοιχεία του αφηγήματος του Αιτητή έγιναν αποδεκτά, ως αξιολογήθηκαν από τον λειτουργό, και ανατράπηκαν κάποια ευρήματα της πρωτοβάθμιας εξέτασης του αιτήματος του, κρίθηκε ότι δεν θα μπορούσαν τα αποδεκτά σημεία του αφηγήματος του να οδηγήσουν σε βάσιμο φόβο δίωξης και/ή τα όσα έχει βιώσει κατά την κράτηση του δεν πληρούν τα κριτήρια «βασανιστηρίων», ούτε διατρέχει κίνδυνο δίωξης[6].
Πέραν τούτου, μεγάλο μέρος των ισχυρισμών του Αιτητή όπως αναλύεται ανωτέρω δεν έχει γίνει αποδεκτό και/ή έχει κριθεί εκ νέου αναξιόπιστος στα πλαίσια της ιεραρχικής του προσφυγής και μετά από δεύτερη συνέντευξη που του έχει διενεργηθεί. Στην Υπόθεση Αρ. 626/2010 JAFAR KALASH ν. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ κ.α., ημερομηνίας 08/10/2013 επί της αξιοπιστίας του αιτητή λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«΄Εχει νομολογηθεί ότι κρίση επί της αξιοπιστίας του αιτητή και έγκριση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή είναι επιτρεπτή (Amiri v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων κ.α. (2009) 3 Α.Α.Δ. 358). Όπως ορθώς υποδεικνύει η συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση, ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν έγινε δεκτό το αίτημα του αιτητή ήταν το γεγονός της μη απόδειξης της αληθοφάνειας των βασικών ισχυρισμών του και του κλονισμού της αξιοπιστίας του λόγω ουσιωδών αντιφάσεων, ελλείψεων και αδυναμιών όπως εντοπίστηκαν στις συνεντεύξεις. Αυτό είναι ένα εμπόδιο που ρητά αναγνωρίζεται ως κώλυμα στην έγκριση αιτήματος ασύλου, από τις πρόνοιες του ιδίου του Εγχειριδίου στο οποίο παραπέμπει τόσο ο αρμόδιος Λειτουργός στην εισήγησή του, όσο και η Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων στην προσβαλλόμενη απόφασή της. Συγκεκριμένα το άρθρο 196 του Εγχειριδίου προβλέπει:
«Αλλά ακόμη και μια τόσο ανεξάρτητη έρευνα μπορεί να μην έχει πάντοτε επιτυχία και είναι μάλιστα ενδεχόμενο να υπάρχουν ισχυρισμοί ανεπίδεκτοι απόδειξης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, αν η αφήγηση του αιτούντος φαίνεται αξιόπιστη, η περίπτωση του πρέπει, εκτός αν υπάρχουν σοβαροί λόγοι για το αντίθετο, να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας».
Και στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 197 του Εγχειριδίου:
«Η προϋπόθεση έτσι της τεκμηρίωσης δεν πρέπει να τηρείται με μεγάλη αυστηρότητα ενόψει της δυσχέρειας της απόδειξης που είναι εγγενής στην ειδική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο αιτών το καθεστώς του πρόσφυγα. Η ανοχή μιας τέτοιας πιθανής έλλειψης τεκμηρίωσης δεν σημαίνει πάντως ότι οι αθεμελίωτοι ισχυρισμοί πρέπει να εκλαμβάνονται κατ΄ ανάγκη ως αληθείς εάν είναι ανακόλουθοι προς τη συνολική αφήγηση του αιτούντος».
Ο αιτητής κρίθηκε αναξιόπιστος επειδή ακριβώς δεν μπόρεσε να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του κατά τη συνέντευξη: δεν κατάφερε να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του σε αναφορά με τη θέση του ότι θα συλληφθεί από τις Συριακές αρχές λόγω της συμμετοχής του σε διαδήλωση στην πόλη Qamishli. Τα σημεία αναξιοπιστίας του διαπιστώθηκαν τόσο κατά την εξέταση από το αρμόδιο Λειτουργό Ασύλου στη συνέντευξη ημερ. 3.3.2009, όσο και κατά τη δευτεροβάθμια εξέταση του αιτήματος με αποτέλεσμα να πλήττουν σοβαρά την αξιοπιστία του αιτητή στον πυρήνα του αιτήματός του και δικαιολογημένα εγείρει κώλυμα έγκρισης της αίτησης (Mohammad Amiri v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων κ.α. (2009) 3 Α.Α.Δ. 358).»
(ο τονισμός δικός μου) - (Βλέπε επίσης Υπόθεση Αρ. 1673/2010 EDWARD ESKANDAZ v ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ 1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, ΚΑΙ 2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ημερομηνίας 04/07/2013)
Ως εκ των ανωτέρω καταλήγω ότι η ιεραρχική προσφυγή του Αιτητή έχει εξετασθεί ενδελεχώς και εκτεταμένα από τον λειτουργό της υπόθεσης σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Έχει δε διενεργηθεί και επιπλέον συνέντευξη στα πλαίσια της ιεραρχικής του προσφυγής και η κατάληξη για απόρριψη της ένστασης-ιεραρχικής του προσφυγής ήτο αποτέλεσμα επαρκούς έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των δεδομένων και στοιχείων της υπόθεσης και σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Δεν έχει καταδειχθεί στα πλαίσια δικαστικού ελέγχου για την έγκριση αίτησης για Νομική Αρωγή, να υπάρχει πιθανότητα επιτυχίας της προσφυγής του Αιτητή.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους και χωρίς το Δικαστήριο να αξιολογεί σε βάθος την περίπτωση του Αιτητή κρίνει ότι δεν πληρείται η προϋπόθεση πραγματικών πιθανοτήτων επιτυχίας της προσφυγής που ήδη καταχώρησε.
Ως εκ τούτου, η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Ενόψει της κατάληξης μου, παρέλκει η εξέταση της οικονομικής δυνατότητας του Αιτητή να ανταπεξέλθει στα έξοδα της προσφυγής που έχει ήδη καταχωρήσει.
Το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης δεν επηρεάζει την έκβαση της προσφυγής και ο Αιτητής διατηρεί το δικαίωμα να προωθήσει την προσφυγή του με δικά του έξοδα.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] One Pump Court, Andréa Hounto, DRC Political Asylum And Navigating The 2023 Country Guidance Update, 27 Ιουνίου 2023, https://www.onepumpcourt.co.uk/news/drc-political-asylum-and-navigating-the-2023-country-guidance-update/
[2] Απόφαση του ΔΕΕ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 33, σκέψη 51· απόφαση του ΔΕΕ, Χ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 20, σκέψη 43.
[3] Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση)
[4] Απόφαση του ΔΕΕ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 33, σκέψη 51· απόφαση του ΔΕΕ, Χ, Y και Z, ό.π., υποσημείωση 20, σκέψη 43. Βλέπε επίσης την προηγούμενη διατύπωση του ΔΕΕ στην απόφαση που εξέδωσε στην υπόθεση Abdulla κ.λπ., ό.π., υποσημείωση 336, σκέψη 57 (χωρίς ρητή παραπομπή σε υπευθύνους δίωξης).
[5] Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012 στην υπόθεση C-277/11, M. κατά Minister for Justice, Equality and Law Reform, Ιρλανδίας, Attorney General, EU:C:2012:744, σκέψη 64.
[6] EASO (2018), Δικαστική Ανάλυση «Προϋποθέσεις Χορήγησης Διεθνούς Προστασίας (Οδηγία 95/2011/ΕΕ), διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://euaa.europa.eu/sites/default/files/qip-ja_el.pdf, σελ. 94-95