W. I. ν. Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, Υπόθεση Αρ.: 2196/23, 10/4/2024

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.: 2196/23

10 Απριλίου, 2024

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

W. I.

Αιτητού

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η αίτηση

........

Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως

Σ. Σταύρου (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση

Ρ. Ευαγγέλου (κ.) για πιστή μετάφραση από αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 20.6.2023, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση του τελευταίου για διεθνή προστασία και της απόφασης επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.

Γεγονότα

1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία και είναι κάτοχος διαβατηρίου της χώρας καταγωγής του. Περί τις 27.10.2021, ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 9.6.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από λειτουργό, ο οποίος υπέβαλε σχετική Έκθεση/ Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 20.6.2023 και κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 10.7.2023. Η τελευταία αυτή απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

Νομικοί Ισχυρισμοί

2. Ο Αιτητής στην προσφυγή του αναφέρει ότι επιθυμεί την προσβολή της επίδικης απόφασης δηλώντας ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του καθώς έχασε τους γονείς του και ο θείος του απειλεί ότι θα τον σκοτώσει, διεκδικώντας την περιουσία του Αιτητή.

3. Στο πλαίσιο της γραπτής του αγόρευσης, ο Αιτητής κατέγραψε ότι είναι μοναχοπαίδι. Ο πατέρας του απεβίωσε όταν ο Αιτητής ήταν παιδί ενώ η μητέρα του έχασε τη ζωή της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα το 2019. Μετά από την κηδεία ο θείος του και η ομάδα του άρχισαν να τον αναζητούν για να τον σκοτώσουν . Ένα από τα μέλη της ομάδας του θείου του, τού ανέφερε ότι ο θείος τον πλήρωσε για να σκοτώσει τον Αιτητή και του συνέστησε να διαφύγει. Ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο και ότι επιπλέον, δεν έχει κανένα άλλο μέλος της οικογένειάς του στη Νιγηρία.

4. Κατά την ακροαματική διαδικασία, ο Αιτητής επανέλαβε το γενικότερο λόγο εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του, ήτοι τη δίωξή του από το θείο του για περιουσιακούς λόγους, μετά το θάνατο της μητέρας του Αιτητή. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής δήλωσε ότι μετά την τελετή της ταφής, τον πλησίασε όταν ο ίδιος ήταν μόνος και του ζήτησε να φύγει . Ο Αιτητής κατέφυγε σε ένα πάτερ σε μια εκκλησία, ο οποίος τον συμβούλεψε να πάει στους φίλους του και ότι η εκκλησία θα του παρείχε τροφή. Μετά το εν λόγω περιστατικό, ο Αιτητής δεν ξανασυναντήθηκε με το θείο του και δεν ξανα επικοινώνησε μαζί του. Ο Αιτητής αποφάσισε να διαφύγει και να πάει σε κάποιους φίλους του, ωστόσο ο θείος του έστειλε ένα άτομο της ομάδας του να σκοτώσει τον Αιτητή. Πριν από το θάνατο της μητέρας του δεν συνέβη κάτι στον Αιτητή. Ως προς την τύχη της περιουσίας, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο θείος του μέσω των δικηγόρων του κατόρθωσε να μεταβιβάσει στο όνομά του την περιουσία. Ο Αιτητής δήλωσε εξάλλου ότι αν και μετέβη στην αστυνομία, εκεί τού ανέφεραν ότι πρόκειται περί οικογενειακών ζητημάτων, χωρίς να λάβουν οποιαδήποτε περαιτέρω μέτρα. Ο Αιτητής διευκρίνισε εξάλλου ότι διέφυγε σε φίλους του στην Asaba της πολιτείας Delta.

5. Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση υπεραμύνονται της επίδικης απόφασης και αντικρούουν τους ισχυρισμούς του Αιτητή, παραπέμπουν τόσο στην Έκθεση/Εισήγηση επισημαίνοντας τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση στη βάση των οποίων κατέλεξαν σε απόρριψη του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του περί δίωξης από το θείο του. Υποδεικνύουν ως αντίφαση την αναφορά του Αιτητή περί της τύχης της περιουσίας του ότι ενώ κατά τη διοικητική διαδικασία ανέφερε ότι η περιουσία του παρέμεινε εκτεθειμένη, στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ανέφερε ότι ο θείος του μέσω των δικηγόρων κατόρθωσε να τη μεταβιβάσει. Ως αντιφατική εξάλλου χαρακτηρίζουν τη δήλωσή του σχετικά με την περίοδο διαμονής του στην περιοχή Asaba για σημαντικό χρονικό διάστημα, κατά το οποίο τίποτα δεν τού συνέβη ενώ στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής αναφέρθηκε σε απόπειρα δολοφονίας του από άτομο του θείου του. Καταλήγουν τέλος ότι ο μόνος αποδεκτός ισχυρισμός του Αιτητή, δεν δικαιολογεί την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας επισημαίνοντας τη συμπερίληψη της Νιγηρίας στις ασφαλείς χώρες ιθαγένειας.

Το νομικό πλαίσιο

6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα ακόλουθα:

«Πρόσφυγας

3.-(1) Ως πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο που, λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγενείας του και δεν είναι σε θέση, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής, ή πρόσωπο, που δεν έχει ιθαγένεια, το οποίο, ενώ είναι εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του ως αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων, δεν είναι σε θέση ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο να επιστρέψει σ' αυτή και στο οποίο δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 5.».

8. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:

«Υποχρεώσεις αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών

16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).

(2) Ιδίως, ο αιτητής οφείλει-

(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙

[.]

9. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τα εξής:

«Αναγνώριση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας

19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.

(2) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, "σοβαρή βλάβη" ή "σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη" σημαίνει-

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης...».

Κατάληξη

10. Το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.

11. Η έκταση του ελέγχου που το παρόν Δικαστήριο ασκεί επί της επίδικης πράξης, δεν απαλλάσσει τον Αιτητή από την υποχρέωση, τουλάχιστον με τη γραπτή του αγόρευση, να παραθέσει τους λόγους και να συγκεκριμενοποιήσει γιατί η επίδικη πράξη είναι λανθασμένη/ πλημμελής (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση Αρ. 1484/2010, Κώστας Λαγός v. Yπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ημερ. 28.9.20212), γιατί η επίδικη απόφαση θα πρέπει να ανατραπεί και πού ακριβώς εδράζεται το αίτημά του για υπαγωγή στο καθεστώς διεθνούς προστασίας.

12. Το γεγονός ότι το παρόν Δικαστήριο είναι δικαστήριο που εξετάζει όχι μόνο τη νομιμότητα αλλά και την ορθότητα των διοικητικών πράξεων, οι οποίες απαριθμούνται στο εδάφιο (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, δεν αναιρεί την πιο πάνω υποχρέωση του Αιτητή.

13. Παρατηρείται συναφώς ότι ο Αιτητής κατά την καταγραφή του αιτήματός του για διεθνή προστασία ανέφερε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του διότι η ζωή του κινδυνεύει από το θείο του, ο οποίος μετά το θάνατο της μητέρας του το 2019, θέλει να τον σκοτώσει προκειμένου να λάβει την περιουσία του πατέρα του.

14. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε ως τόπο καταγωγής την περιοχή Agbor της πολιτείας Delta, της Νιγηρίας, εθνοτικής καταγωγής Igbo, χριστιανός στο θρήσκευμα. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση εξήγησε ότι δεν έχει αδέλφια και ότι πατέρας του απεβίωσε όταν ήταν παιδί ενώ η μητέρα του πιο πρόσφατα το 2019 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Είναι περίπου 26 ετών και έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

15. Ερωτηθείς σχετικά με τους λόγους εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του, δήλωσε ότι μετά την ταφή της μητέρας του, ο θείος του, ο μόνος άλλος συγγενής που γνωρίζει, του είπε ότι θα πεθάνει με τον ίδιο τρόπο που πέθανε και ο πατέρας του, δίδοντάς του διορία μίας εβδομάδας να εγκαταλείψει την οικία του. Ο Αιτητής ζήτησε τότε τη βοήθεια ενός πάστορα. Ο ίδιος δήλωσε ότι ένα τρίτο πρόσωπο του είπε ότι πρέπει να φύγει από τη χώρα καθώς ο θείος του τον αναζητεί προκειμένου να τον σκοτώσει και να καταλάβει την περιουσία του πατέρα του. Ο Αιτητής δήλωσε ότι παρέμεινε επί δύο εβδομάδες στον πάστορα και στη συνέχεια διέφυγε στην Abuja. Πέραν των λεκτικών απειλών που δέχτηκε ο Αιτητής τίποτα δεν συνέβη στη συνέχεια (βλ. ερ,. 21 χ7, του διοικητικού φακέλου). Ο Αιτητής παρέμεινε κρυμμένος σε ένα φίλο του στην Asaba της πολιτείας Delta, χωρίς να συμβεί κάτι στον ίδιο από το 2019 μέχρι την ημέρα που εγκατέλειψε τη χώρα το Σεπτέμβριο του 2021. Αυτό που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα του ήταν η υπόδειξη του άγνωστου προσώπου τον Ιούνιο του 2019 να διαφύγει, το οποίο ο θείος του είχε χρηματίσει για να σκοτώσει τον Αιτητή. Ο Αιτητής δήλωσε ότι η πατρική του οικία βρίσκεται στα χέρια του θείου του ενώ ο ίδιος δεν έχει πρόθεση να τη διεκδικήσει διότι θα κινδύνευε η ζωή του.

16. Αξιολογώντας τις δηλώσεις του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο πρώτος ως προς τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, τον τόπο γέννησης και διαμονής, και ο δεύτερος ως προς τον φόβο δίωξης του Αιτητή από τον θείο του λόγω περιουσιακών διαφορών, μετά το θάνατο της μητέρας του.

17. Ως προς την αξιοπιστία των ισχυρισμών του, ο πρώτος κρίθηκε αξιόπιστος στο σύνολό του και έγινε δεκτός.

18. Ο δεύτερος ισχυρισμός απορρίφθηκε, λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας. Κρίθηκε ειδικότερα ότι ο Αιτητής παρέθεσε με αοριστία και ασάφεια το γεγονός της συνάντησής του με τρίτο πρόσωπο το οποίο του συνέστησε να εγκαταλείψει τη χώρα του προκειμένου να γλιτώσει από το θείο του. Σύμφωνα δε με τα λεγόμενά του από το 2019 μέχρι και το 2021, οπόταν και εγκατέλειψε τη χώρα του διέμενε στην περιοχή Asaba σε έναν φίλο του. Η δήλωση έρχεται σύμφωνα με τους Καθ’ ων η αίτηση σε αντίθεση με έτερες δηλώσεις του ότι διέμεινε για δύο εβδομάδες σε έναν πάστορα και ότι στη συνέχεια διάφυγε στην Abuja. Ως προς το περιεχόμενο των απειλών και της κατ’ ισχυρισμό δίωξής του, οι Καθ’ ων η αίτηση αξιολόγησαν ως ανεπαρκείς και αόριστες τις δηλώσεις του Αιτητή καθώς πέραν των λεκτικών απειλών, ο Αιτητής δεν παρέθεσε κάτι άλλο σχετικό με την κατ’ ισχυρισμό δίωξής του. Δεν εξήγησε σύμφωνα με τους Καθ’ ων η αίτηση επαρκώς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καθώς για σημαντικό χρονικό διάστημα εξακολουθούσε να παραμένει εκεί χωρίς να έχει οποιοδήποτε πρόβλημα. Ως μη ευλογοφανής παρίσταται και ο ισχυρισμός ότι εγκατέλειψε τη χώρα με αφορμή τρίτου άγνωστου σε αυτόν προσώπου. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι η γενεσιουργός αιτία η οποία αποτελεί την κατ’ ισχυρισμό δίωξή του από τον θείο του την κατέχει ο θείος του, με τον Αιτητή να μην ενδιαφέρεται να τη διεκδικήσει. Καταλήγοντας, οι Καθ’ ων η αίτηση σημειώνουν ότι ο Αιτητής δεν υπέστη οποιαδήποτε δίωξη που να δικαιολογεί την εγκατάλειψη της χώρας του εξ αυτού του λόγου.

19. Κατά την αξιολόγηση του κινδύνου οι Καθ’ ων η αίτηση έλαβαν υπόψη τα στοιχεία του προφίλ του Αιτητή καθώς και την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Delta που αποτελεί τον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή και εισηγούνται ότι βάσει των στοιχείων που εξετάστηκαν δεν αναμένεται ευλόγως να αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο βλάβης σε περίπτωση επιστροφής. Κατά τη νομική ανάλυση οι Καθ’ ων η αίτηση συμπεραίνουν ότι δεν δικαιούται καθεστώς πρόσφυγα καθώς δεν προκύπτει βάσιμος φόβος δίωξης για έναν από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου. Αναφορικά με το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας οι Καθ'ων η αίτηση κατέληξαν πως δε συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου.

20. Στο πλαίσιο της ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον του Δικαστηρίου, ο Αιτητής δήλωσε όσα καταγράφονται ανωτέρω, υπό τον τίτλο «Νομικοί Ισχυρισμοί».

21. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου και αξιολογώντας τους ισχυρισμούς του Αιτητή, οι οποίοι συνδέονται με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία, επισημαίνονται τα εξής:

22. Όσον αφορά στον πρώτο ισχυρισμό του Αιτητή σχετικά με τα προσωπικά του στοιχεία, το προφίλ του και τη χώρα καταγωγής, συντάσσομαι με την αποδοχή του. Τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή προκύπτουν από το αντίγραφο του διαβατήριου, το οποίο προσκόμισε ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου. Σε ό,τι αφορά δε τον τόπο συνήθους διαμονής του αυτή εντοπίζεται σε εξωτερικές πηγές χαρτογράφησης.

23. Ακολούθως, ως προς τον δεύτερο ισχυρισμό, συντάσσομαι με το συμπέρασμα των Καθ’ ων η αίτηση και την αξιολόγηση των δηλώσεών του. Ειδικότερα, κρίνεται ότι ο Αιτητής δεν παρουσίασε οποιοδήποτε αντικειμενικό δεδομένο από το οποίο να προκύπτει κατά τρόπο ευλογοφανές και συγκεκριμένο δίωξή του από τον θείο του. Πέραν των λεκτικών απειλών μετά την ταφή της μητέρας του, ο Αιτητής δεν παρουσίασε κάποιο άλλο δεδομένο. Το περιστατικό με τη συνάντησή του στη μέση του δρόμου με ένα τρίτο πρόσωπο της ομάδας του θείου περιγράφεται κατά τρόπο γενικό, χωρίς οποιαδήποτε βιωματικης φύσεως λεπτομέρεια. Παράλληλα δεν παρίσταται ευλογοφανές το όλο αφήγημα ότι δηλαδή ένας άγνωστος τον πλησίασε του είπε ότι ο θείος του θέλει να τον σκοτώσει παρακινώντας τον να διαφύγει, με αυτό το περιστατικό να αποτελεί την αφορμή να εγκαταλείψει τη χώρα του. Παράλληλα, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν συνέβη οτιδήποτε στον Αιτητή από το χρόνο που αυτός εγκαταστάθηκε σε άλλη περιοχή της χώρας, όπου παρέμεινε περί τα δύο έτη, χωρίς να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ο θείος του τον αναζητούσε. Ως εκ τούτου, ο συναφής ισχυρισμός δεν γίνεται στο σύνολό του αποδεκτός, καθώς εκ της υποκειμενικής του φύσεως δεν μπορεί να εξεταστεί περαιτέρω η εσωτερική του αξιοπιστία.

24. Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχει ο Αιτητής, στη βάση του μόνου αξιόπιστου ισχυρισμού του Αιτητή, ήτοι το προφίλ, την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, επισημαίνονται τα κάτωθι: έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Φόβος δίωξης δεν προκύπτει καθαυτός από τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή τα οποία και έχουν γίνει αποδεκτά. Πράγματι βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης ή πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης δεν προκύπτει από τη θρησκεία του Αιτήτή, καθώς σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τη Θρησκευτική Ελευθερία στη Νιγηρία για το 2022, στην περιοχή South South, όπου βρίσκεται η Πολιτεία Delta, τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή οι χριστιανοί αποτελούν σημαντική πλειοψηφία.[1] Ούτε, επίσης, προκύπτει τέτοιος βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος λόγω της εθνοτικής καταγωγής του Αιτητή καθώς σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, η φυλή του Αιτητή αποτελεί μία εκ των τριών κύριων φυλών στη χώρα του.[2]

25. Περαιτέρω, σημειώνεται συναφώς, το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 26.5.2023 (Κ.Δ.Π. 166/2023) δυνάμει του οποίου η χώρα του Αιτητή ορίζεται ως ασφαλής χώρα καταγωγής, χωρίς εν προκειμένω ο τελευταίος να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας.

26. Το Δικαστήριο θα προχωρήσει σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην χώρα καταγωγής του Αιτητή και ειδικότερα στην περιοχή διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πόλη Agbor στην Πολιτεία Delta. Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη του RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και Ισλαμικού Κράτους (Islamic State in West Africa Province/ISWAP). Επιπλέον, υπάρχει μια μη διεθνής ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του Ισλαμικού Κράτους (ISWAP) και της Boko Haram. Από το 2014, η πολυεθνική ομάδα που δημιουργήθηκε (Multinational Joint Task Force) – η οποία περιλαμβάνει στρατεύματα από το Καμερούν, το Τσαντ, τον Νίγηρα, το Μπενίν και τη Νιγηρία– έχει παρέμβει προς υποστήριξη της νιγηριανής κυβέρνησης, αφήνοντας έτσι αμετάβλητο τον χαρακτηρισμό της κατάστασης ως μη διεθνούς.^{^[3]}

27. Σύμφωνα με την ανάλυση του επιπέδου επικινδυνότητας της Νιγηρίας, η ιστοσελίδα Crisis 24, αναφέρει ότι η Νιγηρία αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις σε θέματα ασφάλειας. Οι κοινωνικές και εργατικές αναταραχές είναι συχνό φαινόμενο, το οποίο εκδηλώνεται με διαμαρτυρίες στους δρόμους και απεργίες στα κύρια αστικά κέντρα. Επίσης, παρουσιάζονται κοινοτικές διενέξεις και/ή συγκρούσεις που έχουν στο επίκεντρο τους πόρους (resource-based) στις αγροτικές περιοχές. Η απουσία μιας ολοκληρωμένης σφαιρικής λύσης στα ζητήματα που άπτονται της κτηνοτροφίας (pastoralist conflict) έχει τροφοδοτήσει τη βία στην κυρίως γεωργική Μέση Ζώνη (agricultural Middle Belt), στο παρασκήνιο εθνοπολιτικών εντάσεων. Εν τω μεταξύ, οι ισλαμιστικές εξεγέρσεις που πηγάζουν από τις ομάδες Boko Haram και Ισλαμικό Κράτος (Islamic State in West Africa Province/ISWAP) συνεχίζουν να αποτελούν μια διαρκή, αν και γεωγραφικά περιορισμένη, απειλή στην απομακρυσμένη βορειοανατολική περιοχή της Νιγηρίας και στις συνοριακές περιοχές με γειτονικές χώρες.[4]

28. Για την πληρότητα της έρευνας θα παρατεθούν και αριθμητικά δεδομένα από τη βάση δεδομένων ACLED. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτά τα δεδομένα αφορούν συνολικά την Πολιτεία Delta, στην οποία βρίσκεται η πόλη Agbor . Κατά την χρονική περίοδο 5.4.2023 έως 5.4.2024 καταγράφηκαν στην Πολιτεία Delta 158 περιστατικά ασφαλείας στα οποία χάθηκαν 117 ανθρώπινες ζωές. Τα 158 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 17 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 14 ανθρώπινες απώλειες, 52 διαμαρτυρίες (protests) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 49 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 23 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, και 40 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 78 ανθρώπινες απώλειες.^{^[5]} Ειδικότερα, στην πόλη Agbor, τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, καταγράφηκαν στη βάση δεδομένων ACLED 3 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 2 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Τα 2 από τα 3 περιστατικά αφορούν ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, και 1 διαμαρτυρία (protest). Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της Πολιτείας Delta το 2022 εκτιμάται ότι ανερχόταν στα 5,636,100.[6]

29. Καταληκτικά, ενόψει των ανωτέρω και από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει δυνατότητα υπαγωγής του Αιτητή στην προστατευτική διάταξη του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθώς δεν προκύπτει εύλογος φόβος δίωξής του για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικώς αναφέρονται στην εν λόγω διάταξη.

30. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν επικαλέστηκε κατά βάσιμο τρόπο αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη

31. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν επικαλείται ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] δεν προκύπτει ότι αυτή διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].

32. Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].

33. Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε Αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης».

34. Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

35. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

36. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».

37. Ενόψει των ανωτέρω ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών, ιδίως δε του χαμηλού βαθμού απομακρυσμένης βίας, η οποία είναι εκ φύσεως δυνατό να επιφέρει απώλειες αμάχων, καθώς και του σχετικά χαμηλού αριθμού μαχών και περιστατικών βίας κατά αμάχων, σε σχέση και με το συνολικό πληθυσμό της περιοχής, δεν είναι δυνατό η επικρατούσα κατάσταση στην Πολιτεία Delta να χαρακτηριστεί ως αδιάκριτη βία λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε ο Αιτητής μόνο λόγω της παρουσίας του εκεί να έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης εντός του πλαισίου του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Tην ίδια στιγμή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε παράγοντας επίτασης του κινδύνου στο πρόσωπο του Αιτητή, δεδομένου ότι αυτός είναι άρρεν, νεαρής ηλικίας, χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας και με υποστηρικτικό δίκτυο.

38. Υπό το φως των ανωτέρω, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή της στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν καταδεικνύεται ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς της, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.

[1] U.S. Department of State, 2022 Report on International Religious Freedom: Nigeria, «In the South South, Christians form a substantial majority.», https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/nigerial/, [Ημερομηνία Πρόσβασης: 10.4.2024]

[2] U.S. Department of State, 2022 Report on Human Rights Practices: Nigeria,” Three major groups – Hausa, Igbo, and Yoruba – together constituted approximately one-half the population”, https://www.state.gov/reports/2022-country-reports-on-human-rights-practices/nigeria/, [Ημερομηνία Πρόσβασης: 10.4.2024]

[3] RULAC (Rule of Law in Armed Conflict), Ακαδημία Γενεύης, https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-nigeria [Ημερομηνία Πρόσβασης: 9.4.2024]

[5] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (βλ. πλατφόρμα Dashboard, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 26/01/2023 – 26/01/2024, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests, και ΠΕΡΙΟΧΗ: Western Africa – Nigeria – Delta) [Ημερομηνία Πρόσβασης: 9.4.2024]

[6]City Population, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA010__delta/ [Ημερομηνία Πρόσβασης: 9.4.2024]