ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 2256/23
26 Απριλίου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
C.P.Ι.
Αιτητή,
και
Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
Κ. Κουπαρή (κα), για τον Αιτητή
Α. Αναστασιάδου (κα) για Π. Βρυωνίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος, αδικαιολόγητη και παράνομη η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση, ημερομηνίας 30.6.2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του τελευταίου για διεθνή προστασία, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2022 (στο εξής: ο Περί Προσφύγων Νόμος) και την αναγνώρισή του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας.
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία. Εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές και περί τις 17.12.2021 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 14.6.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό, ο οποίος υπέβαλε Έκθεση /Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 30.6.2023. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 13.7.2023, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής προωθεί ως λόγο προσφυγής την έλλειψη δέουσας έρευνας και επιπλέον, εισηγείται ότι κινδυνεύει στη χώρα καταγωγής του λόγω της άρνησής του να διαδεχθεί τον πατέρα του και τον παππού του στη θέση idol worship της κοινότητας Ogwugwu shrine. Είναι η θέση του Αιτητή ότι απάντησε με λεπτομέρεια και συνοχή στις υποβληθείσες ερωτήσεις και ότι δικαιολογείται η υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση, υπεραμύνονται της επίδικης πράξης. Υποβάλλουν ότι, ορθώς οι σχετικές με τον πυρήνα του αιτήματός του δηλώσεις του Αιτητή κρίθηκαν ως αναξιόπιστες, παραπέμποντας σε συναφές απόσπασμα της εισήγησης, η οποία αποτέλεσε την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης. Τέλος, οι Καθ’ ων η αίτηση, υιοθετούν το περιεχόμενο της Έκθεσης/Εισήγησης με τη σχετική νομική ανάλυση και κατάληξη της απόφασης.
Το νομικό πλαίσιο
4. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
5. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
6. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει την έννοια του όρου πρόσφυγας και τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτόν τον ορισμό.
7. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τις περιπτώσεις, όπου χορηγείται το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
8. Όσον αφορά στον ισχυρισμό του Αιτητή περί έλλειψης δέουσας έρευνας είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής τέτοιων ισχυρισμών. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο, ως δικαστήριο ουσίας, δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (στο πλαίσιο καταρχήν που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή). Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η έκταση του ελέγχου που ασκεί το παρόν Δικαστήριο επί της επίδικης απόφασης σε συνάρτηση με την εξουσία του να την τροποποιήσει καθιστά αλυσιτελή την προβολή των πιο πάνω υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας. [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552.]. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος, ακόμα και εάν γίνει δεκτός, δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. ΑΘ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
9. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνονται συναφώς τα ακόλουθα: Ο Αιτητής, κατά την καταγραφή του αιτήματός του, ως προς τους λόγους εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του, αναφέρει, ότι η κοινότητα του (Umudulu community) ήθελε να τον σκοτώσει, όπως σκότωσαν τον πατέρα του και το δίδυμο αδερφό του επειδή είναι χριστιανοί. Επιθυμούσαν να τους χρήσουν αρχιερείς στη θρησκεία/θεότητα (deity) της κοινότητας τους (ερυθρό 2 του διοικητικού φακέλου).
10. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε ότι γεννήθηκε στο χωριό Okulukpo στην Πολιτεία Imo, αλλά σε ηλικία των 2 ετών μετακόμισε στην πόλη Onitsha όπου και διέμενε μέχρι την αναχώρηση του από τη χώρα. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση, είναι παντρεμένος∙ με τα μόνα εν ζωή μέλη της οικογένειας του, ήτοι η μητέρα του και η γυναίκα του, να συνεχίζουν να διαμένουν στην πόλη Onitsha. Τα 8 αδέρφια του (5 αδερφοί και 3 αδερφές) και ο πατέρας του απεβίωσαν στις 22.11.2019 λόγω πυρκαγιάς στο σπίτι τους, και τα δίδυμα παιδιά του απεβίωσαν στη γέννα (ερυθρό 20, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Όσον αφορά τσο μορφωτικό του επίπεδο, ο Αιτητής είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και κάτοχος πτυχίου (Bsc in Computer Science). Τέλος, η εργασιακή του πείρα περιλαμβάνει την εργοδότησή του σε εταιρεία (Bullet Energy Drink Company) τη χρονική περίοδο 2013-2015, τη δημιουργία δικής του επιχείρησης εισαγωγής ρούχων το 2015-2016, και την απασχόλησή του ως οδηγού ταξί τη χρονική περίοδο 2016-2021.
11. Ερωτηθείς για τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα του, ο Αιτητής κατά την ελεύθερή του αφήγηση ανέφερε ότι διώκεται από την κοινότητά του στο χωριό Okulukpo λόγω της άρνησης του πατέρα του να διαδεχθεί τον παππού του ως επικεφαλής της Ogwugwu shrine. Ο πατέρας του ως χριστιανός δεν ήθελε να υπηρετεί είδωλα και έτσι εγκατέλειψαν την κοινότητα το 1984 και δεν επέστρεψαν πίσω λόγω της δίωξης που δέχθηκαν (ερυθρό 17, 3Χ του διοικητικού φακέλου). Κατά το στάδιο υποβολής διερευνητικών ερωτημάτων, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι ο πατέρας του δηλητηριάστηκε στις 7.10.2019, ενώ βρισκόταν σε μια συνάντηση στην πόλη Onitsha (ερυθρό 16, 8Χ και 10Χ του διοικητικού φακέλου). Ερωτηθείς αν εικάζει ότι δηλητηριάστηκε, ο Αιτητής απάντησε θετικά (ερυθρό 15, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Κληθείς να παραθέσει πληροφορίες αναφορικά με το περιστατικό της πυρκαγιάς που κατέστρεψε το σπίτι του, ο Αιτητής υποστήριξε ότι έγινε στις 22.11.2019, ημέρα ταφής του πατέρα του, όπου η κοινότητα έβαλε φωτιά στο σπίτι του. Ερωτηθείς εις διπλούν πως γνωρίζει ότι είναι η κοινότητα υπεύθυνη για τη φωτιά και δεν είναι κάποιο ατύχημα, ο Αιτητής απάντησε ότι απλά το γνωρίζει, είναι βέβαιος ότι είναι υπεύθυνοι, γιατί έτσι δρουν (ερυθρό 15, 4Χ και 5Χ του διοικητικού φακέλου). Κληθείς να παραθέσει πληροφορίες για περιστατικά που τυχόν συνέβησαν μετά το θάνατο της οικογένειας του, ο Αιτητής δήλωσε ότι έκτοτε δεν έχει επισκεφθεί την κοινότητά του αλλά λάμβανε απειλητικά μηνύματα, χωρίς ωστόσο να έχει συμβεί κάτι (ερυθρό 15, 7Χ και 8Χ του διοικητικού φακέλου). Σημειώνεται ότι ο Αιτητής δεν αναζήτησε κρατική προστασία μετά το θάνατο της οικογένειάς του (ερυθρό 15. 6Χ του διοικητικού φακέλου).
12. Αξιολογώντας το αίτημα διεθνούς προστασίας του Αιτητή, οι Καθ’ ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος ως προς την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του, και ο δεύτερος ως προς την κατ’ ισχυρισμό δίωξή του από μέλη της κοινότητας του, λόγω της άρνησης του να διαδεχθεί τη θέση του πατέρα του ως idol worship. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, δεδομένου ότι κρίθηκε πως παρατέθηκε με επαρκώς λεπτομερή και συγκεκριμένο τρόπο, βρισκόταν δε σε συμφωνία με τα προσκομισθέντα από τον Αιτητή έγγραφα και τις εξωτερικές πηγές. Ο δεύτερος ισχυρισμός, ωστόσο, έτυχε απόρριψης, καθώς κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει ικανοποιητικές και σαφείς απαντήσεις σε ερωτήσεις που του τέθηκαν, ενώ έχουν εντοπιστεί αντιφάσεις στα λεγόμενα του. Επιπρόσθετα, επεσήμαναν την έλλειψη ευλογοφάνειας που εντοπίζεται στις δηλώσεις του, καθώς αν και ισχυρίζεται ότι διώκεται από την κοινότητά του για περίπου 39 χρόνια, διέμενε και εργαζόταν στην ίδια περιοχή χωρίς να έχει συμβεί στον ίδιο οτιδήποτε. Ως περαιτέρω επισημαίνεται στην Έκθεση/Εισήγηση, ο Αιτητής υπέπεσε σε αντίφαση όσον αφορά στο θάνατο του πατέρα του, καθώς ενώ αρχικά ανέφερε ότι ο πατέρας του και τα αδέρφια του απεβίωσαν όλα την ίδια μέρα, τον Νοέμβριο του 2019, στη συνέχεια δήλωσε ότι ο πατέρας του δηλητηριάστηκε και απεβίωσε ένα μήνα πριν από το περιστατικό της πυρκαγιάς που στοίχισε τη ζωή στα αδέρφια του. Όσον αφορά στην εξωτερική αξιοπιστία, οι Καθ’ ων η αίτηση προέβησαν σε έρευνα αναφορά με τις μυστικιστικές κοινότητες και τη διαδοχή των παραδοσιακών αρχηγών. Ως αναφέρεται στην Έκθεση/Εισήγηση η διαδοχή των παραδοσιακών αρχηγών μπορεί να γίνει είτε μέσω κληρονομικής διαδοχής είτε μέσω διορισμού. Στην περίπτωση της κληρονομικής διαδοχής, αν προκύψει άρνηση του διαδόχου να αναλάβει τη θέση, τότε η κοινότητα τιμωρεί τη γενεαλογική γραμμή μέσω της άρνησης σε τίτλο στον επόμενο γύρο διαδοχής. Στην περίπτωση διορισμού από την πολιτειακή κυβέρνηση, υπάρχει έντονος ανταγωνισμός καθώς ο ρόλος είναι σεβαστός και περιζήτητος, αφού αποτελεί μέρος του κρατικού διοικητικού συστήματος. Ως εκ τούτου, οι πληροφορίες από εξωτερικές πηγές, έρχονται σε αντίφαση με τα λεγόμενα του Αιτητή. Συνεπώς, ενόψει των ανωτέρω ο εν λόγω ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός
13. Στη βάση του ισχυρισμού ο οποίος έγινε αποδεκτός, ήτοι η ταυτότητα και η χώρα καταγωγής του Αιτητή και λαμβανομένων υπόψιν των πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής, και ειδικότερα πληροφορίες για την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Anambra και συγκεκριμένα στην πόλη Onitsha, δεν διαπιστώθηκε η συνδρομή φόβου δίωξης ή βλάβης του Αιτητή. Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, διαπιστώθηκε ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτού, δυνάμει του άρθρου 19(2)(α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου. Στο πλαίσιο εξέτασης της υπαγωγής του Αιτητή στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, λαμβάνοντας υπόψη το ατομικό προφίλ του Αιτητή σε συνάρτηση με επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Anambra, κρίθηκε ότι αυτός δεν διατρέχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας ως άμαχος, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας, καθώς δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων στον τόπο συνήθους διαμονής του.
14. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιονδήποτε νέο, ειδικό και τεκμηριωμένο ισχυρισμό συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία. Οφείλεται εξάλλου να επισημανθεί ότι από τη γραπτή αγόρευση του Αιτητή απουσιάζει η υπαγωγή των πραγματικών περιστάσεων της υπόθεσης του Αιτητή στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Αφ’ ης στιγμής, όπως εξηγείται, το παρόν δικαστήριο εξετάζει την αίτηση του Αιτητή εξ υπαρχής, η εν λόγω ανάλυση θα έπρεπε να αποτελεί την πεμπτουσία της γραπτής αγόρευσης του Αιτητή, γεγονός που δεν παρατηρείται εν προκειμένω. Η ανακύκλωση των ισχυρισμών του Αιτητή, η γενική αναφορά σε νομολογία και η επισήμανση των κατ’ ισχυρισμό σφαλμάτων της διοίκησης δεν αποτελεί νομική τεκμηρίωση και ανάλυση του δικαιώματός του να υπαχθεί σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.
15. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, επισημαίνονται τα εξής:
16. Ως προς τη διάκριση των ουσιωδών ισχυρισμών, συντάσσομαι με τους Καθ’ ων η αίτηση ότι πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός είναι τα προσωπικά στοιχεία και η χώρα καταγωγής του Αιτητή με την αποδοχή του οποίου συμφωνώ. Ο Αιτητής κατέθεσε πρωτότυπο διαβατήριο από το οποίο προκύπτουν τα στοιχεία της ταυτότητάς του και ο τόπος γέννησής του. Συντάσσομαι εξάλλου ως προς τη διάκριση και την αξιολόγηση του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού για τους λόγους που εμπεριστατωμένα αναλύονται στην έκθεση εισήγηση των Καθ’ ων η αίτηση. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι ο Αιτητής δεν επιχειρεί να ανατρέψει τα εν λόγω ευρήματα, ιδίως δεδομένης της αοριστίας με την οποία παρουσιάζει τις περιστάσεις της κατ’ ισχυρισμό διώξής του. Τονίζω ιδίως την αντίφαση αναφορικά με το θάνατο του πατέρα του. Ευλόγως αναμένεται η σχετική ικανότητα του Αιτητή, να παραθέσει επαρκείς και ακριβείς πληροφορίες αναφορικά με το θάνατο του πατέρα του και την πυρκαγιά που ξέσπασε στο σπίτι του και στοίχισε τη ζωή στα αδέρφια του. Ωστόσο και τα δύο περιστατικά στερούνται περιγραφικού, βιωματικού στοιχείου∙ ενώ στηρίζονται σε εικασίες και υποθέσεις του Αιτητή. Είναι δε αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ο Αιτητής διέμενε και εργαζόταν στην πόλη Onitsha, από το 1984 μέχρι το 2021 που αναχώρησε από τη χώρα, ενώ εκεί εξακολουθούν να παραμένουν η μητέρα και η σύζυγος του χωρίς να προκύπτει από τις δηλώσεις του Αιτητή ότι αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε προβλήματα.
17. Στο πλαίσιο της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού, από το παρόν Δικαστήριο, έγινε δυνατή η εξακρίβωση της ύπαρξης του Ogwugwu Shrine, του οποίου ως ισχυρίζεται ο Αιτητής αρχιερέας ήταν ο παππούς του. Το ιερό Ogwugwu βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Ulasi[1] ο οποίος διαπερνά τη διοικητική περιοχή (LGA) Ihiala, στην πολιτεία Anambra.[2] Οι συγκεκριμένες πληροφορίες έρχονται σε αντίθεση με τα λεγόμενα του Αιτητή, ο οποίος υποστήριξε ότι εγκατέλειψε το χωριό του Okulukpo, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή Isiala Mbano, της πολιτείας Imo, λόγω της δίωξης που δέχθηκε η οικογένεια του από την κοινότητα εξαιτίας της άρνησης του πατέρα του να διαδεχθεί τον παππού του ως επικεφαλή του Ogwugwu Shrine. Πέραν, ωστόσο, της αντίφασης αναφορικά με τη γεωγραφική τοποθεσία του ιερού Ogwugwu – το οποίο βρίσκεται στην πολιτεία Anambra και όχι στην πολιτεία Imo ως υποστήριξε ο Αιτητής – προέκυψαν και ευρήματα αναφορικά με την ηγεμονία των ιερών. Ως αναφέρουν εξωτερικές πηγές, τα ιερά κατέληξαν να είναι υπό τον έλεγχο των νεαρών των εν λόγω κοινοτήτων, με συγκεκριμένο άρθρο να περιγράφει τον «αγώνα υπεροχής μεταξύ των Αρχιερέων των ιερών και των νέων στην περιοχή (Ihiala, Anambra). Οι ηλικιωμένοι ιερείς ισχυρίστηκαν ότι οι νέοι έχουν πειρατεύσει τα ιερά τους και εξαπατούν και σκοτώνουν ανυποψίαστους προστάτες των διαβόητων ιερών Ogwugwu—Akpu και Ogwugwu—Isi—Ula παρελαύνοντας ως ιερείς»[3]. Ενόψει της ανωτέρω ανάλυσης, τόσο η εσωτερική όσο και εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ισχυρισμού δεν τεκμηριώνεται. Συνεπώς, ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίπτεται.
18. Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου και συγκεκριμένα ως προς την κατάσταση ασφαλείας στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, παρατηρείται συναφώς το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 26.5.2023 (Κ.Δ.Π. 166/2023) δυνάμει του οποίου η χώρα καταγωγής του Αιτητή ορίζεται ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας, χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να έχει προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/ στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας ιθαγένειας.
19. Εξάλλου, σε περίπτωση που ο Αιτητής ήθελε θεωρηθεί ότι διατρέχει οποιονδήποτε κίνδυνο στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του, ιδίως προερχόμενο από ιδιώτη φορέα δίωξης, θα μπορούσε να ζητήσει τη συνδρομή των αρχών της χώρας του. Υπενθυμίζεται σχετικά, ότι η διεθνής προστασία αποτελεί προστασία δευτερεύουσα εκείνης της χώρας καταγωγής.[4] Η συμπερίληψη της Νιγηρίας στις ασφαλείς χώρας ιθαγένειας αποτελεί σημαντική ένδειξη για την ικανότητα των αρχών της χώρας καταγωγής του Αιτητή να του παρέχουν προστασία. Αυτό σε συνάρτηση με το γεγονός ότι ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιονδήποτε ισχυρισμό περί αδράνειας των αρχών στην περίπτωσή του, ενώ δικαιολόγησε τη μη προσφυγή του στις αρχές της χώρας του, ιδίως μετά την κατ’ ισχυρισμό δολοφονία του πατέρα του και των αδελφών του, στο γεγονός ότι έμεινε μόνος και δεν είχε στήριξη στην συγκεκριμένη υπόθεση.
20. Περαιτέρω, όλως επικουρικώς, καίτοι ο συναφής ισχυρισμός περί δίωξης του απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος, ο ίδιος θα μπορούσε να μετεγκατασταθεί σε κάποια άλλη πολιτεία της χώρας καταγωγής του, η οποία επαναλαμβάνεται ότι συγκαταλέγεται στις ασφαλείς χώρες ιθαγένειας. Αυτή η επισήμανση γίνεται και σε συνάρτηση με το προφίλ του Αιτητή ως νέου άρρενος, με εκπαιδευτικό υπόβαθρο, εργασιακή πείρα και οικογενειακό και κοινωνικό υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής χωρίς να φέρει οποιοδήποτε χαρακτηριστικό ευαλωτότητας. Παρατηρείται συναφώς ότι τόσο η μητέρα και όσο και η σύζυγος του Αιτητή εξακολουθούν να διαμένουν στην πόλη Onitsha, χωρίς ο Αιτητής να αναφέρει οποιοδήποτε άλλο περιστατικό ή παρενόχληση τους, το οποίο να ακολούθησε την έξοδό του από τη χώρα, ενώ ταυτόχρονα δήλωσε ότι διατηρεί συχνή επικοινωνία μαζί τους.
21. Υπό το φως των ανωτέρω, καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης σε σχέση με το πρόσωπό του για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
22. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν επικαλείται, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει, ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
23. Στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν καταδεικνύει ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], πιο συγκεκριμένα ότι δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του (βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)).
24. Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή λόγω της ύπαρξης διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης, την πολιτεία Anambra, όπου, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
25. Ιδίως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (Βλ. C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
26. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
27. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».
28. Σύμφωνα με την έρευνα που διενεργήθηκε από το παρόν Δικαστήριο, και συγκεκριμένα για την πολιτεία Anambra καταγράφονται τα κατωτέρω. Σύμφωνα με το portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province).[5] Από τον Ιανουάριο του 2015, η MNJTF (Multinational Joint Task Force), αποτελούμενη από μονάδες της Νιγηρίας, του Νίγηρα, του Τσαντ, του Καμερούν και του Μπενίν, υποστηρίζει την κυβέρνηση της Νιγηρίας στη μάχη έναντι της Boko Haram.[6] Ωστόσο, καμία των ως άνω οργανώσεων δεν παρουσιάζεται ως δρώσα στην πολιτεία Anambra.[7]
29. Ως προς την επικινδυνότητα και την κατάσταση ασφαλείας στις πολιτείες της Νιγηρίας, σε έκθεση της Nigeria Watch για το 2023, η πολιτεία Borno κατατάχθηκε ως η πιο επικίνδυνη πολιτεία της Νιγηρίας, καταγράφοντας 29.03 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, κυρίως λόγω της σύγκρουσης με την Boko Haram. Ακολουθούν οι πολιτείες Plateau και Benue.[8]
30. Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED τη χρονική περίοδο 19.4.2023 έως 19.4.2024 καταγράφηκαν στην πολιτεία Anambra 138 περιστατικά ασφαλείας στα οποία χάθηκαν 151 ανθρώπινες ζωές. Τα 138 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 8 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 7 ανθρώπινες απώλειες, 39 διαμαρτυρίες (protests) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 2 εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (explosions/remote violence), 44 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 53 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, και 45 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 89 ανθρώπινες απώλειες.[9] Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την έκθεση της EASO ‘Nigeria Security Situation’, Country of Origin Information Report, Ιούνιος 2021, ο πληθυσμός της Πολιτείας Anambra για το 2016 εκτιμάται ότι ανερχόταν στα 5,527,809.[10]
31. Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει ότι στην πολιτεία Anambra δεν επικρατούν συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ούτε υπό την καθημερινή του όρου έννοια, όπου δηλαδή οι τακτικές δυνάμεις της χώρας καταγωγής συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους (απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση Diakité, C-285/12, ημερ. 30.1.2014, σκ.27-28), ουσιώδους προϋπόθεσης εφαρμογής του άρθρου 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
32. Ενόψει της πιο πάνω ανάλυσης και διαπίστωσης, η εξέταση των ισχυρισμών του Αιτητή περί μη δέουσας διεξαγωγής της συνέντευξης καθίσταται αλυσιτελής, ιδίως δεδομένης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου και της έκτασης του ελέγχου που ασκεί στην επίδικη πράξη.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[2] Mbajiorgu C., A Water Quality Study of the Ulasi River at Selected Locations, 2003, σελ. 1, https://wedc-knowledge.lboro.ac.uk/resources/conference/29/Mbajiorgu.pdf
[3] Vanguard, Bloody Tales of Okija Shrine Re-Echoe, https://www.vanguardngr.com/2014/11/bloody-tales-okija-shrine-re-echoe/ [Ημερομηνία Πρόσβασης: 24.4.2024]
[4] European Asylum Support Office (EASO), ‘Practical Guide: Qualification for International Protection’ (2018), 36 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/easo-practical-guide-qualification-for-international-protection-2018.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 24/11/2023)
[5] RULAC, ‘Nigeria’ (2022), https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria [Ημερομηνία Πρόσβασης: 11.4.2024]
[6] RULAC, ‘Involvement in Armed Conflicts’ (2022), https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria#collapse1accord [Ημερομηνία Πρόσβασης: 11.4.2024]
[7] Nigeria Watch για το 2023, Thirteenth Report on Violence in Nigeria 2023, 2024, σελ. 13 https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports//NGA-Watch-Report23VF.pdf [Ημερομηνία Πρόσβασης: 11.4.2024]
[8] Nigeria Watch, Thirteenth Report on Violence in Nigeria 2023, 2024, σελ. 17, https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports//NGA-Watch-Report23VF.pdf [Ημερομηνία Πρόσβασης: 24.4.2024]
[9] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (βλ. πλατφόρμα Dashboard, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 19.4.2023 – 19.4.2024, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests, και ΠΕΡΙΟΧΗ: Western Africa – Nigeria – Anambra) [Ημερομηνία Πρόσβασης: 24.4.2024]
[10] EASO, Nigeria Security Situation, Country of Origin Information Report, Version 1.1 June 2021, παρ. 2.22.1, σελ. 188, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2021_06_EASO_COI_Report_Nigeria_Security_situation.pdf