ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση αρ.2497/22
19 Απριλίου 2024
[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Μ. G.
Αιτητής
Και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
1. Υπηρεσίας Ασύλου
2. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων
Καθ’ ων η αίτηση
Κκ Ελένη Αργυροπούλου & Συνεργάτες ΔΕΠΕ, Δικηγόροι για τον αιτητή
Κα Σ. Καρασαμάνης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, ημ.03/03/22, η οποία κοινοποιήθηκε αυθημερόν, δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας ως άκυρης, αντισυνταγματικής, παράνομης και στερούμενης νομικού αποτελέσματος και δια της οποίας αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή, τουλάχιστον (ως καταγράφεται), δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας (Αιτητικά Α και Β).
Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, o αιτητης κατάγεται από το Ιράν, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 21/07/21 και υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 25/08/21 (ερ.9-11, 36).
Στις 13/01/22 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός για διεθνή προστασία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του στην παρουσία διερμηνέα στη μητρική του γλώσσα (ερ.21-36). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση- Εισήγηση και στις 17/03/22 η αίτηση διεθνή προστασία απορρίφθηκε (ερ.53-63).
Ακολούθως, ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία επιδόθηκε διά χειρός στις 03/03/22, μαζί με την αιτιολογία αυτής και του μεταφράστηκε σε γλώσσα κατανοητή από αυτόν (ερ.67-68).
Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του γιατί είναι αμφιφυλόφιλος (bisexual) και αυτό δεν είναι αποδεκτό εκεί.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που διενεργήθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Borujerd, επαρχία Lorestan, όπου και διαμένουν η σύζυγος, με την οποία σύναψε γάμο το 2014, και η κόρη τους. Το 2005, μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας, μετέβη στο Bushehr όπου διέμενε έως το 2018 οπότε και μετακόμισε στην Τεχεράνη - έως το 2021 όταν εγκατέλειψε τη χώρα. Ο πατέρας του έχει αποβιώσει και η μητέρα του διαμένει επίσης στο Borujerd, έχει 4 αδερφούς, δύο εκ των οποίων διαμένουν στην Τεχεράνη και δύο στο Bushehr. Δεν διατηρεί επικοινωνία με την οικογένειά του από όταν εγκατέλειψε τη χώρα, παρά μόνο με τη σύζυγό του. Έχει φοιτήσει σε σχολείο για 12 έτη, εργαζόταν στις οικοδομές και, κατά τα έτη 2018-2020 είχε δική του υπεραγορά στη Τεχεράνη.
Ερωτηθείς αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του ο αιτητής ανέφερε ότι είναι αμφιφυλόφιλος και αυτό δεν είναι επιτρεπτό στη χώρα ούτε ανεκτό από την οικογένειά του. Ως ανέφερε, από την ηλικία 14-15 ετών, είχε την πρώτη του σεξουαλική επαφή με άτομο του ίδιου φύλου, τον Bezhan, με τον οποίο ήταν παιδικοί φίλοι. Διατηρούσαν σχέση για αρκετά χρόνια (ερ. 26-25). Τον έλκυε το ίδιο φύλο, ωστόσο ήταν αναγκασμένος να το κρύβει καθώς απαγορεύεται η ομοφυλοφιλία στη χώρα του. Μιλώντας επί τούτου ανέφερε ότι τον ελκύουν οι άνδρες και μόνο, συμπληρώνοντας ότι τον ελκύουν και οι γυναίκες καθώς εξαναγκάστηκε από την οικογένειά του να προσεγγίσει γυναίκα. Συγκεκριμένα, ερωτηθείς πώς συνειδητοποίησε την σεξουαλικότητά του, απάντησε ότι “the first time I had sexual contact with a boy, man, I realised that I am homosexual and my wife is the only woman I have a sexual contact with”. Περαιτέρω, αναφέρει “Years and years I didn’t share this secret with anyone but now when I am trying to open I don’t feel comfortable and able to be safe [...] At the age of 14 and 15 when I came into sexual contact with a boy, I felt very good. Normally, people feel ashamed when they realized they are homosexual because in our country is forbidden, but I did, I like it [...].”. Ερωτηθείς αν άλλαξε η ζωή του με τη συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητάς του, απάντησε ότι αυτό που άλλαξε ήταν το ότι αναγκάστηκε να αποστασιοποιηθεί από την οικογένειά του ώστε να μην το μάθουν καθώς είναι βαθιά θρησκευόμενοι και θα τον τιμωρούσαν. Ερωτηθείς πώς ζούσε στο Ιράν, απάντησε “I was not feeling safe, for 21 years I was living in fear, I was scared. That’s how I was living”.
Ερωτώμενος σχετικά ανέφερε ότι η οικογένειά του τον ανάγκασε να παντρευτεί, λέγοντας ότι “They forced me by telling me “you are Muslim and you have to get married”. They were assuming that I am approaching guys just of my sexual desires. So, that’s why they forced me to get rid of that desire”. Στην ηλικία των 17 ετών, ενώ συνευρίσκονταν στο σπίτι του αιτητή, τους έπιασε απ’ αυτοφώρω ο μεγαλύτερος αδερφός του αιτητή. Τον χτύπησε βίαια με σκοπό να τον σκοτώσει, ως αναφέρει, του έσπασε δόντια και ακόμα υποφέρει από πόνους στο πίσω μέρος του λαιμού. Μετά τον ξυλοδαρμό, τον κλείδωσε σε ένα δωμάτιο και λίγες ημέρες αργότερα, τον εξανάγκασε να καταπιεί χάπια με σκοπό να τον σκοτώσει με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται σαν αυτοκτονία. Λόγω αυτού, ο αιτητής παρέμεινε σε κώμα για 7-8 μέρες. Όταν συνήλθε από το κώμα και πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο, ο αδερφός του προσπάθησε ξανά να τον αναγκάσει να «αυτοκτονήσει» με το να κόψει τις φλέβες του. Επενέβη η μητέρα τους και τον σταμάτησε ενώ παράλληλα ο αιτητής υποσχέθηκε ότι θα σταματήσει να έχει επαφές με άτομα του ίδιου φύλου.
Ερωτηθείς πώς τον αντιμετώπισαν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του, απάντησε ότι ήταν όλοι εναντίον του, τον εξύβριζαν και τον έφτυναν όταν τον έβλεπαν. Μετά που η οικογένεια του ανακάλυψε ότι είναι ομοφυλόφιλος (όταν ο ίδιος ήταν 17 ετών) και εξαιτίας αυτού, η οικογένειά του μετακόμισε σε άλλη περιοχή. Ωστόσο, αμέσως μετά, αναφέρει ότι κατόπιν τούτου τον κρατούσαν κλειδωμένο στο σπίτι στη Τεχεράνη. Σε ακόλουθες ερωτήσεις ανέφερε ότι ο Bezhan ήταν το μόνο άτομο με το οποίο σύναψε σταθερή σχέση, μετέπειτα είχε περιστασιακές και σύντομες επαφές με άλλα άτομα του ίδιου φύλου. Λόγω φόβου, προσπαθούσε να κρύβεται και να μη μιλά σε κανέναν για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, παρά μόνο σε γκρουπ σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης (Telegram, το οποίο έχει ιδιωτικά γκρουπ συζητήσεων). Συγκεκριμένα, αναφέρει: “I was participating in social media groups like gay groups. But still I was very scared to expose my desire face to face”. Αυτός ήταν και ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο γνώριζε άτομα και κατόπιν συναντιόνταν.
Το περιστατικό που τον οδήγησε στο να εγκαταλείψει τη χώρα (ερ.27) ήταν όταν κάποιος πελάτης έχασε το πορτοφόλι του στην υπεραγορά που διατηρούσε ο αιτητής και ο αδερφός του. Μαζί, για το λόγο αυτό, έλεγξαν το κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης που είχαν στο μαγαζί ώστε να δουν τί είχαν καταγράψει οι κάμερες και ανάμεσα στα πλάνα που είδαν, ήταν προσωπικές στιγμές του αιτητή με άνδρα, με τον οποίο είχε συνευρεθεί στο μαγαζί του λόγω του ότι έπρεπε να κρύβονται. Την ίδια στιγμή που είδαν τα πλάνα, το έβαλε στα πόδια φοβούμενος ότι ο αδερφός του θα τον σκότωνε.
Ερωτώμενος σχετικά ανέφερε ότι η οικογένειά του τον ανάγκασε να παντρευτεί και έτσι γνώρισε την σύζυγό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και είναι και εκείνη ομοφυλόφιλη (“she was also kind of lesbian or homosexual”, ερ.24). Ήταν λοιπόν, ως ανέφερε, εις γνώσιν και των δύο ότι είναι ομοφυλόφιλοι και ότι σύμφωνα με τις παραδόσεις της χώρας στην οποία ζουν πρέπει να παντρευτούν και συμφώνησαν έτσι να συνάψουν γάμο. Αφού εγκατέλειψε τη χώρα, νοίκιασε διαφορετικό σπίτι στη σύζυγό του, ωστόσο τέσσερις μήνες νωρίτερα (από τη συνέντευξη) τα αδέρφια του την εντόπισαν και την απείλησαν πως αν δεν αναγκάσει τον αιτητή να επιστρέψει στη χώρα, θα πάρουν την κόρη τους. Έκτοτε, η σύζυγός του παραμένει κλεισμένη στο σπίτι.
Σημειώνεται ότι, κατά την έναρξη της συνέντευξης, αφότου αναφέρθηκαν τα προσωπικά του στοιχεία ως αυτά είναι καταγεγραμμένα στον φάκελό του, ο αιτητής ανέφερε ότι πρόκειται να μεταστραφεί στον χριστιανισμό (ερ.34). Σε σχετικές ερωτήσεις που του τέθηκαν (ερ.24-23), υποστήριξε ότι ο λόγος είναι η συμπεριφορά των μουσουλμάνων προς τους ομοφυλόφιλους. Ερωτηθείς αν γνωρίζει τις θέσεις του χριστιανισμού για τους ομοφυλόφιλους, απάντησε αρνητικά, συμπληρώνοντας ότι αυτό που του κέντρισε το ενδιαφέρον είναι πως πρόκειται για μια ειρηνική θρησκεία.
Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα λεγόμενα του αιτητή τόσο στην αίτηση όσο και τη συνέντευξη, κατέταξαν αυτούς στους ακόλουθους 2 ουσιώδεις ισχυρισμούς.
1. Ταυτότητα, χώρα καταγωγής, προφίλ και τόπος διαμονής του αιτητή
2. Ισχυριζόμενη δίωξη του αιτητή για τον λόγο ότι είναι ομοφυλόφιλος
Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1ο ως άνω ισχυρισμό του αιτητή, απέρριψαν δε τον 2ο ισχυρισμό.
Αναφορικά με τον 2ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι αυτός στερείται εσωτερικής συνοχής ενόψει της αοριστίας, ασάφειας, έλλειψης συνέπειας και γενικότητας των δηλώσεων του αιτητή. Συγκεκριμένα κρίθηκε ότι ο αιτητής δεν παρείχε λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη του σεξουαλικού του προσανατολισμού, δηλώνοντας επί τούτου ότι, ήταν 14-15 ετών, συνευρέθηκε με ένα παιδικό του φίλο και συνειδητοποίησε τότε ότι τον ελκύουν οι άνδρες. Αν και ζητήθηκε επανειλημμένα να περιγράψει τα συναισθήματά, τις εσωτερικές του σκέψεις και τι τον έκανε να συνειδητοποιήσει ότι είναι ομοφυλόφιλος, ο αιτητής αναφέρθηκε μόνο στην πρώτη του συνεύρεση. Όταν του ζητήθηκε να περιγράψει το συναισθήματά του όταν συνειδητοποίησε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, ο αιτητής απάντησε ότι το απολάμβανε. Στη συνέχεια, ανέφερε ότι η ζωή του άλλαξε μόνο με την απομάκρυνση από την οικογένειά του.
Αναφορικά με τις σχέσεις που είχε, ο αιτητής παρείχε ελάχιστες και γενικές πληροφορίες και περιέγραψε ελάχιστα τη μοναδική του σχέση με ένα γειτονικό αγόρι όταν ήταν 14-15 ετών, χωρίς να δώσει συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με τη σχέση τους, τον τρόπο με τον οποίο περνούσαν τον χρόνο τους μαζί και τι τον έκανε να νιώσει έλξη αρχικά. Ο αιτητής ανέφερε εν συνεχεία ότι εξαναγκάστηκε από την οικογένειά του να παντρευτεί γυναίκα λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Τη σύζυγό του ισχυρίστηκε ότι την γνώρισε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και καθώς ήταν και αυτή ομοφυλόφιλη, αποφάσισαν να παντρευτούν για να απαλλαγούν από τις πιέσεις των οικογενειών τους.
Ως έκριναν οι καθ’ ων η άιτηση, ο αιτητής δεν παρείχε περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την αλληλεπίδρασή του με τη σύζυγό του, τον τρόπο με τον οποίο πήραν την απόφαση να παντρευτούν και να αποκτήσουν παιδί, το πώς λειτουργούσε η σχέση τους, παρόλο που του δόθηκε η ευκαιρία να το πράξει, αναφέροντας ότι συνευρισκόταν περιστασιακά με άνδρες που γνώριζε μέσω κοινωνικής δικτύωσης ο ίδιος. Αναφορικά με τις σεξουαλικές μειονότητες στο Ιράν, ο αιτητής δεν παρείχε επαρκείς πληροφορίες και ανέφερε μόνο ότι ζουν με φόβο και συναντιούνται μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στα οποία συμμετείχε και ο ίδιος.
Σημειώνεται ακολούθως από τους καθ’ ων η αίτηση πως εάν ένας αιτητής δεν ταιριάζει στο μοντέλο DSSH δεν σημαίνει ότι απορρίπτεται αυτόματα το αίτημά του, καθότι το κάθε άτομο βιώνει διαφορετικά τη δική του εμπειρία.
Ακολούθως αξιολογήθηκε το ότι ο αιτητής δεν παρείχε περαιτέρω πληροφορίες για το πώς αντέδρασε ο πατέρας του μετά τις πράξεις του αδελφού του, όπου τον ανάγκασε να καταπιεί, ως ανέφερε, χάπια για να θέση τέρμα στη ζωή του, ή πώς κατέληξε στην υπόσχεση που έδωσε στην οικογένειά του ότι δεν θα προβεί σε πράξεις ομοφυλοφιλικές, ως αναφέρει. Επιπλέον, αναφορικά με τον λόγο που τον ώθησε να εγκαταλείψει τη χώρα του, όταν τον είδε ο αδερφός του από κάμερες της υπεραγοράς να συνευρίσκεται με έναν άνδρα, κρίθηκε ότι ο αιτητής δεν περιέγραψε ικανοποιητικά την αντίδραση του αδελφού του και πώς κατάφερε να διαφύγει αμέσως χωρίς να τον αντιληφθεί, ούτε εξήγησε επαρκώς για ποιο λόγο διακινδύνευσε να τον καταγράψει η κάμερα, δηλώνοντας ότι ουδέποτε αποθήκευαν το υλικό από τις κάμερες.
Ακολούθως έγινε αξιολόγηση και στη βάση του μοντέλου έξι σταδίων της Vivian Cass, το οποίο περιγράφει την εξελικτική διαδικασία που περνούν τα άτομα καθώς σκέφτονται και ακολούθως αποκτούν την ομοφυλοφιλική ταυτότητα. Με βάση το μοντέλο αυτό κρίθηκε πως αναμενόταν από τον αιτητή να δώσει λεπτομερείς και συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη του σεξουαλικού του προσανατολισμού, κυρίως λαμβάνοντας υπόψη ότι διέμενε σε μια χώρα όπου η ομοφυλοφιλία καταδικάζεται. Ως επισημάνουν οι καθ’ ων η αίτηση, ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει επαρκείς λεπτομέρειες και περιέγραψε την όλη εμπειρία επιφανειακά, γεγονός που πιθανόν να μην υποδηλώνει βιωματική εμπειρία.
Σχετικά με την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, οι καθ’ ων η αίτηση έκαναν έρευνα αναφορικά με την μεταχείριση των ατόμων της κοινότητας LGBTQI στο Ιράν, στην οποία διαπιστώθηκε η ύπαρξη νόμου ο οποίος ποινικοποιεί τη συναινετική σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, η οποία τιμωρείται με θάνατο, μαστίγωμα ή μικρότερη ποινή. Επίσης διαπιστώθηκε ότι ο νόμος δεν απαγορεύει τις διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου. Τον Ιούνιο του 2019 ο υπουργός Εξωτερικών εμφανίστηκε να υπερασπίζεται τις εκτελέσεις ΛΟΑΤΚΙ ατόμων για την ιδιότητα ή τη συμπεριφορά τους. Αναφέρεται επίσης πως η ποινή για τη σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ανδρών του ίδιου φύλου ήταν αυστηρότερη απ’ ότι μεταξύ γυναικών. Οι αρχές λογοκρίνουν όλο το υλικό που σχετίζεται με θέματα ΛΟΑΤΚΙ και απαγορεύουν την πρόσβαση σε σχετικές ιστοσελίδες (ερ.40-44).
Παρά τα ως άνω ευρήματα της έρευνας, οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν πως, δεδομένου ότι ο αιτητής δεν παρείχε επαρκείς, εύλογα αναμενόμενες πληροφορίες σχετικά με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, ο ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός.
Κατά την αξιολόγηση κινδύνου, και επί τη βάσει του ισχυρισμού που έγινε αποδεκτός, ήτοι ότι πρόκειται για Ιρανό υπήκοο, με τόπο διαμονής τη Τεχεράνη, οι καθ’ ων η αίτηση διαπίστωσαν κατόπιν έρευνας ότι οι συνεχείς διαμαρτυρίες, οι κοινωνικές ανισότητες, η αυστηρή διακυβέρνηση και τα σποραδικά και ήσσονος σημασίας περιστατικά ασφαλείας στο Ιράν (ερ.37-39) δεν επαρκούν για να τεκμηριωθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του αιτητή στη χώρα καταγωγής του θα εκτεθεί σε κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης.
Συνεπεία των ανωτέρω, κατόπιν ανασκόπησης της γενικής κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή, η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη.
Η συνήγορος του αιτητή αναφέρει στα πλαίσια της γραπτής αγόρευσης ότι δεν έγινε η δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα των ισχυρισμών του αιτητή και η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται αιτιολογίας, είναι ενάντια στην αρχή της αναλογικότητας και καλής πίστη. Αναφέροντας τους ισχυρισμούς του αιτητή κατά τη συνέντευξη η συνήγορος του σημειώνει ότι τούτοι δεν ερευνήθηκαν δεόντως, δεν έγιναν οι κατάλληλες ερωτήσεις, παρά μόνο επιφανειακές ερωτήσεις και, κατά τη λήψη της επίδικης απόφασης οι καθ’ ων η αίτηση έλαβαν υπόψη τους γεγονότα ανύπαρκτα και δεν έλαβαν υπόψη τους ουσιώδη, ως αναφέρει, πραγματικά γεγονότα. Επί τούτου όμως δεν εξηγεί τι λήφθηκε υπόψη που δεν θα έπρεπε και τι δεν λήφθηκε υπόψη που θα έπρεπε να ληφθεί συγκεκριμένα.
Οι καθ' ων η αίτηση αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη, προϊόν δέουσας έρευνας, επαρκώς αιτιολογημένη και ορθή επί της ουσίας και ζητούν απόρριψη της προσφυγής.
Έχω διέλθει με προσοχή τα όσα αναφέρουν οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των μερών επί της αιτήσεως, ενστάσεως και στις γραπτές τους αγορεύσεις, καθώς και το περιεχόμενο του διοικητικού φάκελου.
Προτού προχωρήσω θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη σελ.2 της αγόρευσης του ο αιτητής κάνει αναφορά σε συνημμένες φωτογραφίες, στις οποίες, ως αναφέρει η συνήγορος του, φαίνονται σημάδια από την ισχυριζόμενη απόπειρα αυτοκτονίας. Όμως τίποτε δεν συνάπτεται εν τέλει στην αγόρευση του. Σε κάθε δε περίπτωση δεν είναι επιτρεπτή η δι’ αυτού του τρόπου προσαγωγή μαρτυρίας και η συνεπώς η μη επισύναψη της ουδόλως διαφοροποιεί την παρούσα.
Σχετικά είναι τα όσα λέχθηκαν στην Ευθυμίου ν. Δημοκρατίας (1997) 3 ΑΑΔ 281, όπου αναφέρεται ότι «[…] η αγόρευση ούτε διευρύνει, ούτε επεκτείνει τα επίδικα θέματα και δεν αποτελεί μέσο προσαγωγής μαρτυρίας. (Βλ. Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.ά (1993) 3 Α.Α.Δ. 598· Βασιλείου ν. Δήμου Παραλιμνίου - (Υπόθεση αρ. 1061/94 - 30.6.1995).)
Τα επίδικα θέματα, όπως τονίσαμε στη Βασιλείου ν. Δήμου Παραλιμνίου (ανωτέρω), προσδιορίζονται στη δικογραφία και στοιχειοθετούνται από το διοικητικό φάκελο. (Βλ. επίσης Βαρνάβας Νικολάου και Υιοί Λτδ. ν. Δημοκρατίας, Υπ. αρ. 380/94 - 31.8.1995· Κυριακίδης και Άλλος ν. Δημοκρατίας, Υπ. αρ. 212/95 και 259/95 - 31.1.1997.)
Απαιτείται η άδεια του Δικαστηρίου για την προσαγωγή μαρτυρίας άλλης, από το διοικητικό φάκελο.»
Ενόψει του ότι οι ισχυρισμοί του αιτητή συνεπλέκονται με την επί της ουσίας ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, προχωρώ σε αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και επί της ουσίας εξέταση αυτών.
Προχωρώ λοιπόν με επί της ουσίας εξέταση των επίδικων ισχυρισμών του αιτητή.
Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, σελ.98 του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.».
Στη σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρονται τα εξής:
«[Οι] δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου (305). […]
Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή (307), αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»
Στο ίδιο εγχειρίδιο, σελ.204, αναφέρονται, τα εξής:
«Όσον αφορά την αξιολόγηση της αξιοπιστίας, οι αιτήσεις που βασίζονται σε γενετήσιο προσανατολισμό ή ταυτότητα φύλου μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολες στον χειρισμό, επειδή οι λόγοι της αίτησης συνδέονται με ευαίσθητες και προσωπικές πτυχές της ιδιωτικής ζωής. Οι αιτούντες ενδέχεται να νιώθουν στιγματισμένοι, να ντρέπονται και/ή να αρνούνται την πραγματικότητα· ενδέχεται επίσης να έχουν υποστεί απόρριψη και/ή κακομεταχείριση από την οικογένεια και/ή την κοινότητά τους. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να καθιστούν δύσκολη για τους αιτούντες την αποκάλυψη των ουσιωδών πραγματικών περιστατικών με σαφή και συνεκτικό τρόπο και, ως εκ τούτου, τα αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάζουν μπορεί να γνωστοποιούνται με καθυστέρηση, να είναι ελλιπή και να περιέχουν ανακολουθίες.
Ένα από τα μοντέλα που αναφέρονται στη βιβλιογραφία, το μοντέλο DSSH υπ’ αριθ. 2 [Difference, Stigma, Shame, Harm (Διαφορά, Στίγμα, Ντροπή, Βλάβη)], βασίζεται στην αντίληψη ότι υπάρχουν ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά ή στοιχεία τα οποία είναι πιθανό να είναι κοινά σε άτομα που αναγνωρίζουν ένα φύλο ή μια σεξουαλική ταυτότητα που δεν συνάδει με τις ετεροκανονικές κοινωνίες στις οποίες ζουν (όπου ο κανόνας είναι η ταύτιση του βιολογικού και του κοινωνικού φύλου και η ετεροφυλοφιλία). Το μοντέλο προτείνει μια διαρθρωμένη μεθοδολογία για την αξιολόγηση αιτήσεων, η οποία βασίζεται στο φύλο και στη σεξουαλική ταυτότητα και εξηγείται, με πρακτικά παραδείγματα, στον δεύτερο τόμο του εγχειριδίου με τίτλο Credibility assessment training manual της Ουγγρικής Επιτροπής του Ελσίνκι.
[…]
Η ύπαρξη ή μη ορισμένων στερεοτυπικών συμπεριφορών ή εμφανίσεων δεν θα πρέπει να αποτελεί βάση για να συναχθεί το συμπέρασμα ότι ο αιτών έχει ή δεν έχει ορισμένο γενετήσιο προσανατολισμό και/ή ορισμένη ταυτότητα φύλου. Δεν υπάρχουν καθολικά χαρακτηριστικά ή ιδιότητες που τυποποιούν τα άτομα ΛΟΑΔΜ (λεσβίες, ομοφυλόφιλοι αμφιφυλόφιλα, διεμφυλικά και μεσοφυλικά άτομα), όπως δεν υπάρχουν και για τα ετεροφυλόφιλα άτομα. Οι εμπειρίες της ζωής τους μπορεί να διαφέρουν σημαντικά, ακόμη και αν προέρχονται από την ίδια χώρα.»
Στην παρούσα, κατά την εξέταση της αξιοπιστίας των δηλώσεων του αιτητή, έγινε χρήση των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών από τους καθ’ ων η αίτηση και συμφωνώ με τα συμπεράσματα τους, όπως καταγράφονται στην σχετική έκθεση που ετοιμάστηκε, καθώς ο αιτητής παρέμεινε γενικόλογος και αόριστος κατά τη συνέντευξη επί καίριων πτυχών των ισχυρισμών του.
Δεν παραγνωρίζω βεβαίως ότι κατά την εξέταση ισχυρισμών που αφορούν σεξουαλικό προσανατολισμό δεν χωρούν τυποποιημένες προσεγγίσεις και η αξιολόγηση αξιοπιστίας δεν μπορεί να διέρχεται μέσα από στερεοτυπικά πρότυπα (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, C-148/13-C-150/13, A. B. C., ημ.02/12/14) αλλά ούτε και δύναται να ζητηθεί από τον αιτητή να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες για τις σεξουαλικές του εμπειρίες ή να προσφέρει σχετικά με τούτο στοιχεία ή άλλης μορφής μαρτυρία. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι το μοντέλο DSSH, του οποίου έγινε χρήση στα πλαίσια της εξέτασης της επίδικης αίτησης, τυγχάνει αμφισβήτησης, ως βασιζόμενο επί στερεοτυπικών αντιλήψεων, και γι’ αυτό η χρήση του, αλλά και κάθε εξέταση των δεδομένων υποθέσεων ως η παρούσα από το Δικαστήριο θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή.
Στην απόφαση Α. Β. C. του ΔΕΕ (ανωτέρω) αναφέρονται τα εξής κατατοπιστικά στις σκέψεις 61-65, επί του ζητήματος αξιολόγησης αξιοπιστίας στα πλαίσια υποθέσεων ως η παρούσα.
«61. Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 4, παράγραφος 3, στοιχείο γ΄, της οδηγίας 2004/83 επιβάλλει στις αρμόδιες αρχές την υποχρέωση να προβαίνουν στην αξιολόγησή τους συνεκτιμώντας την ατομική κατάσταση και τις προσωπικές περιστάσεις του αιτούντος και ότι το άρθρο 13, παράγραφος 3, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2005/85 απαιτεί από τις ίδιες αυτές αρχές να διεξάγουν τη συνέντευξη συνεκτιμώντας τις προσωπικές ή γενικές συνθήκες που περιβάλλουν την αίτηση ασύλου.
62. Μολονότι η υποβολή ερωτήσεων που αφορούν στερεοτυπικές αντιλήψεις ενδέχεται να συνιστά χρήσιμο στοιχείο στη διάθεση των αρμόδιων αρχών προκειμένου να προβούν στη σχετική αξιολόγηση, εντούτοις η εκτίμηση των αιτήσεων για την παροχή του καθεστώτος πρόσφυγα η οποία στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο σε στερεοτυπικές αντιλήψεις συνδεόμενες με τους ομοφυλόφιλους δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των διατάξεων που μνημονεύονται στην προηγούμενη σκέψη, στο μέτρο που δεν παρέχει στις εν λόγω αρχές τη δυνατότητα να λάβουν υπόψη την ατομική κατάσταση του οικείου αιτούντος άσυλο.
63. Επομένως, η αδυναμία ενός αιτούντος άσυλο να απαντήσει σε τέτοιου είδους ερωτήσεις δεν μπορεί να συνιστά αφ’ εαυτής επαρκή λόγο για να συναχθεί η αναξιοπιστία του αιτούντος, στο μέτρο που η προσέγγιση αυτή είναι αντίθετη προς τις απαιτήσεις του άρθρου 4, παράγραφος 3, στοιχείο γ΄, της οδηγίας 2004/83 καθώς και του άρθρου 13, παράγραφος 3, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2005/85.
64. Δεύτερον, μολονότι οι εθνικές αρχές βασίμως προβαίνουν, κατά περίπτωση, σε υποβολή ερωτήσεων προκειμένου να εκτιμήσουν τα γεγονότα και τις περιστάσεις σχετικά με τον προβαλλόμενο γενετήσιο προσανατολισμό των αιτούντων άσυλο, εντούτοις οι ερωτήσεις που αφορούν τις λεπτομέρειες των σεξουαλικών πρακτικών του οικείου αιτούντος άσυλο προσβάλλουν τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνει ο Χάρτης και, ειδικότερα, το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής που προβλέπει το άρθρο του 7.
65. Όσον αφορά, τρίτον, τη δυνατότητα των εθνικών αρχών να κρίνουν παραδεκτή, όπως πρότειναν ορισμένοι αναιρεσείοντες των κύριων δικών, την τέλεση ομοφυλοφιλικών πράξεων, την ενδεχόμενη υποβολή τους σε «τεστ» προκειμένου να αποδείξουν την ομοφυλοφιλία τους ή ακόμη την οικειοθελή εκ μέρους τους προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων όπως είναι οι βιντεοσκοπημένες λήψεις των ερωτικών τους συνευρέσεων, υπογραμμίζεται ότι, πλην του ότι τα εν λόγω στοιχεία δεν έχουν κατ’ ανάγκη αποδεικτική αξία, ενδέχεται περαιτέρω να συνεπάγονται και προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ο σεβασμός της οποίας κατοχυρώνεται από το άρθρο 1 του Χάρτη. »
Εν προκειμένω ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει τις κατ’ ελάχιστον αναμενόμενες λεπτομέρειες αναφορικά με την – ως ο ίδιος ισχυρίστηκε – πρώτη και μόνη με ιδιαίτερη συναισθηματική πτυχή σχέση του με τον παιδικό του φίλο, σε ηλικία 14 ετών. Ενδεικτικά εντοπίζω ότι ο αιτητής, παρότι κάνει ιδιαίτερη μνεία στη κατ’ ισχυρισμό σχέση του με τον γείτονα του από μικρή ηλικία, εντούτοις δεν είναι σε θέση να δώσει την παραμικρή βιωματική λεπτομέρεια αυτής της ιδιαιτέρως σημαντικής για τον ίδιο σχέσης. Ερωτώμενος σχετικά περιορίζεται να αναφέρει ότι βρίσκονταν στα σπίτια τους και προέβηκαν σε ολοκλήρωση της σχέσης τους, χωρίς να είναι σε θέση να αναφέρει στοιχεία από τη καθημερινότητα τους, τις συζητήσεις τους, τα όνειρα που πιθανόν μοιράστηκαν, κάποια ιδιαίτερο γεγονός που εντυπώθηκε στη μνήμη του, έστω φωτογραφικά, ή κάποιο παιχνίδι ή άλλη ασχολία τους. Όλα αυτά θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο να είναι σε θέση να περιγράψει ο αιτητής στις πολλές επ’ αυτού ερωτήσεις που τέθηκαν. Αυτά δε τα στοιχεία θα έδιναν την αναμενόμενη βιωματική διάσταση στο αφήγημα του και ουδόλως αφορούν σημεία ή στιγμές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι άπτονται της ανθρώπινης αξιοπρέπειας του.
Ομοίως προς τα ως άνω, ουδεμία λεπτομέρεια δίδει για τη καθημερινότητα του με την επί σειρά ετών σύζυγο του, πως διαμορφώθηκε η σχέση τους, δεδομένου του ότι, ως ο ίδιος ισχυρίστηκε, ήταν αμφότεροι ομοφυλόφιλοι. Περαιτέρω ελλείπει κάθε αναφορά σχετικά με το πως αυτό επηρέασε – αν επηρέασε – την οικογενειακή τους ζωή, τη σχέση του με την κόρη τους. Ουδεμία δε λεπτομέρεια αναφέρεται σχετικά με τις μετέπειτα εφήμερες, ως τις αναφέρει, σχέσεις που είχε με άλλους άνδρες, κάποια ιδιαίτερη εμπειρία ή κάποια συνάντηση ή συμβάν που αποτυπώθηκε στη μνήμη του.
Συνεπώς, παρά το ότι δεν θα συμφωνήσω με την βαρύτητα που δίδεται από τους καθ’ ων η αίτηση στην αδυναμία του αιτητή να εκφράσει και να διατυπώσει τις εσωτερικές διεργασίες που αφορούσαν τα όσα ισχυρίστηκε, ήτοι τη ντροπή και το στίγμα το οποίο ενδεχομένως να ένιωθε, τούτο άλλωστε θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι αναμενόμενο από άτομο το οποίο μεγάλωσε και γαλουχήθηκε υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες, δεν μπορώ να παραβλέψω ότι δεν ήταν σε θέση να παρέχει εύλογα θεωρώ αναμενόμενες βιωματικές λεπτομέρειες για τα όσα ισχυρίστηκε ότι βίωσε στα πλαίσια της ιδιαίτερα μακρόχρονης και βαθιά συναισθηματικής, ως ο ίδιος ο αιτητής την προσδιόρισε κατά τη συνέντευξη, που ανέπτυξε με τον γείτονα του σε μικρή ηλικία.
Όλα τα περιγραφόμενα περιστατικά, και δεν αναφέρομαι σε λεπτομέρειες που αφορούν την όποια σαρκική επαφή, επί του οποίου θα ήταν αναμενόμενη η ενδεχόμενη δυσχέρεια του να εκφραστεί ή να διατυπώσει και δεν πρέπει να αναζητούνται σε κάθε περίπτωση (βλ. απόφαση ABC, ανωτέρω), δεν είχαν καμία λεπτομέρεια σε σχέση με οιανδήποτε πτυχή αυτής της μακρόχρονης σχέσης. Τούτα δε τα στοιχεία – που εδώ ελλείπουν - δεν αφορούν τις κατ’ ιδίαν περιπτύξεις αλλά εύλογα αναμενόμενες αναμνήσεις από κοινές εμπειρίες, ακόμα και στοιχεία της καθημερινότητας τους ίσως, που θα μπορούσαν να παρέχουν σαφείς ενδείξεις αξιοπιστίας των ισχυρισμών του αιτητή.
Επιπροσθέτως των ως άνω ελλείπουν παντελώς λεπτομέρειες από την αντίδραση της οικογένειας του, κάποια συγκεκριμένη συζήτηση, κάποιος ιδιαίτερος χαρακτηρισμός ο οποίος επέδρασε στον ψυχισμό του και τον στιγμάτισε ή τον τραυμάτισε. Δεν παραβλέπω ότι ο αιτητής αναφέρεται σε εν γένει κακή συμπεριφορά και περιφρονητική των συγγενών του προς τον ίδιο και σε απόπειρες αυτοκτονίας του υπό την πίεση του αδελφού του, όμως και επί τούτων ελλείπουν εύλογα αναμενόμενες λεπτομέρειες. Ενδεικτικά ελλείπει το τι ακολούθησε των κατ’ ισχυρισμό αποπειρών αυτοκτονίας στις οποίες προέβη, τι έγινε και πως κατέληξε να συνεργάζεται με αδελφό του στην επιχείρηση υπεραγοράς που διατηρούσαν, μετά τα όσα περιέγραψε ότι υπέστη από την οικογένεια του.
Πρέπει βεβαίως να σημειωθεί ότι δεν αναμένεται από αιτητή να είναι σε θέση να δώσει λεπτομερείς απαντήσεις σε κάθε ερώτηση, αναμένεται όμως να αναφέρει με εύλογη λεπτομέρεια και συνέπεια τα γεγονότα που αφορούν τον πυρήνα του αιτήματός του, όπως ορισμένες λεπτομέρειες, ως και ανωτέρω αναλύεται, οι οποίες θα προσέδιδαν την απαιτούμενη αληθοφάνεια και βιωματική διάσταση στο αφήγημα του. Σ’ αυτό θεωρώ ότι απέτυχε ο αιτητής.
Η τελική κρίση βεβαίως επί της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του αιτητή διέρχεται βεβαίως και μέσα από την εξέταση και αντιπαραβολή τους με διαθέσιμες πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής (ΠΧΚ).
Σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης εντοπίζονται τα εξής, τα οποία άλλωστε εντόπισαν και οι καθ’ ων η αίτηση.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών της Αυστραλίας (DFAT),[1] η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών είναι παράνομη και μπορεί να επισύρει τη θανατική ποινή. Η θανατική ποινή επιβάλλεται σε άνδρες που έχουν συναινετική σεξουαλική επαφή με άνδρες. Ομοφυλόφιλοι άνδρες δέχονται πιέσεις ώστε να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου, ενώ αντιμετωπίζουν ομοφοβική βία τόσο από την κοινωνία όσο και από μέλη της οικογένειάς τους. Τον Σεπτέμβριο του 2022, δύο Ιρανοί ακτιβιστές LGBTI καταδικάστηκαν σε θάνατο για αδικήματα που περιλάμβαναν την «διαφθορά μέσω της προώθησης της ομοφυλοφιλίας» καθώς και την εμπορία ανθρώπων, αν και παρατηρητές σημείωσαν ότι στην πραγματικότητα η υπόθεση αφορούσε παροχή βοήθειας σε άτομα υπό δίωξη/κίνδυνο ώστε να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Τα άτομα LGBTI χρησιμοποιούν εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης όπως τα Grindr, Bumble και Tinder για να επικοινωνούν. Η πρόσβαση σε αυτές γίνεται παράνομα μέσω εικονικών ιδιωτικών δικτύων. Δεν υπάρχουν δημόσιοι χώροι συγκέντρωσης για LGBTI άτομα, για παράδειγμα γκέι μπαρ, στο Ιράν. Η ομοφυλοφιλία δεν συζητείται ανοιχτά και οι ομοφυλόφιλοι αντιμετωπίζουν σοβαρές διακρίσεις που περιλαμβάνουν παρενόχληση και βία από μέλη της οικογένειας, συναδέλφους, θρησκευτικούς ηγέτες σχολείων και κοινοτήτων. Ο εξοστρακισμός από την οικογένεια είναι συχνός, ιδιαίτερα στην περίπτωση των συντηρητικών οικογενειών, ενώ τα άτομα LGBTI δέχονται σημαντική κοινωνική πίεση να συνάψουν ετεροφυλόφιλο γάμο και να αποκτήσουν παιδιά.
Με βάση έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Ιουνίου του 2022 σχετικά με τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ, ένα άτομο που ζει έχοντας εκφράσει ανοιχτά τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ως άτομο ΛΟΑΤΚΙ και το οποίο δεν έχει υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου, είναι πιθανό να κινδυνεύει από μεταχείριση από κρατικούς φορείς η οποία είναι αρκετά σοβαρή λόγω της φύσης και της επανάληψής της ή λόγω της συσσώρευσης διαφόρων μέτρων, ώστε να ισοδυναμεί με δίωξη ή σοβαρή βλάβη. Ο ποινικός κώδικας του Ιράν ποινικοποιεί τη συναινετική και µη συναινετική σεξουαλική δραστηριότητα του ίδιου φύλου. Οι ποινές κυμαίνονται από μαστίγωμα έως τη θανατική ποινή, ανάλογα με τη φύση της σεξουαλικής δραστηριότητας. Άλλες πράξεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, οι οποίες ποινικοποιούνται περιλαμβάνουν το «φιλί ή το άγγιγμα λόγω λαγνείας και τιμωρούνται με μαστίγωμα. Δεν υπάρχουν νόμοι που να απαγορεύουν τις διακρίσεις βάσει του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, οι γάμοι μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου απαγορεύονται και τα ζευγάρια του ιδίου φύλου δεν μπορούν να υιοθετήσουν παιδιά.
Τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα αντιμετωπίζουν κοινωνική παρενόχληση, διακρίσεις και στιγματισμό, καθώς και οικογενειακή και κοινωνική πίεση να συμμορφωθούν με τα πολιτιστικά και θρησκευτικά πρότυπα, εκβιασμούς για εξαναγκαστικούς γάμους, και δολοφονίες "τιμής" από μη κρατικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των μελών της οικογένειάς τους. Οι οικογένειες μπορεί να σκοτώσουν, να βλάψουν σωματικά ή να εξαναγκάσουν μέλη σε προσυμφωνημένους γάμους με σκοπό να προστατεύσουν ή να υπερασπιστούν την τιμή και τη φήμη της οικογένειας. Τα άτομα της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ συχνά δεν έχουν καμία δυνατότητα προσφυγής στη δικαιοσύνη για τη βία και την κακοποίηση που υφίστανται.
Οι λόγοι για τους οποίους ένα άτομο δεν εκφράζεται ανοιχτά σχετικά με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου του, μπορεί να είναι επειδή επιθυμεί να συμμορφωθεί με τα κοινωνικά πρότυπα, αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται στο φόβο των διακρίσεων ή/και της βίας. Η χρήση των δεδομένων που συλλέγονται έχει οδηγήσει σε απειλές σύλληψης μέχρι τη χρήση των πληροφοριών που τους ενοχοποιούν σύμφωνα με τους νόμους του Ιράν. Αναφέρεται επίσης ότι ομάδες συνομιλίας ΛΟΑΤΚΙ στο Telegram παρακολουθούνται και οι διαχειριστές τους συνελήφθησαν. Δεν υπάρχουν νόμοι για την προστασία των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων από τις διακρίσεις ή τα εγκλήματα μίσους και άτομα της κοινότητας είναι απρόθυμα να καταγγείλουν εγκλήματα εναντίον τους από φόβο μήπως αποκαλύψουν τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό και ποινικοποιηθούν.[2]
Ενόψει των ως άνω πληροφοριών δεν θα πρέπει να αμφισβητείται ότι τα όσα αναφέρει ο αιτητής σχετικά με τη διακριτική μεταχείριση ατόμων ΛΟΑΤΚΙ και τη κατ’ ισχυρισμό δίωξη του, με βάση τη νομοθεσία της χώρας, συνάδουν με διαθέσιμες πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής.
Όμως η έλλειψη εσωτερικής συνοχής των ισχυρισμών του αιτητή, ως ανωτέρω εξηγώ, είναι τέτοια που, στα πλαίσια συνολικής αξιολόγησης και αποτίμησης των στοιχείων που απαρτίζουν μια υπό εξέταση υπόθεση, δεν μπορεί παρά να αποβεί μοιραία για τη γενική αξιοπιστία του αφηγήματος του. Η συμφωνία όσων αναφέρει ο αιτητής με διαθέσιμες πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής δεν αρκεί από μόνη της για άνευ ετέρου αποδοχή ενός αφηγήματος, τη στιγμή που τούτο στερείται εσωτερικής συνοχής, ενόψει και της συνολικής θεώρησης και αποτίμησης των δεικτών αξιοπιστίας, ως και στο ανωτέρω απόσπασμα από το εγχειρίδιο του EASO αναφέρεται. Αν η αξιολόγηση γινόταν στη βάση μόνο της εξωτερικής συνοχής, θα υπήρχε ο κίνδυνος αποδοχής ισχυρισμών για τούτο και μόνο τον λόγο, οι οποίοι κατά τ’ άλλα στερούνται εσωτερικής συνοχής και θα οδηγούσε σε ανεπιφύλακτη αποδοχή τους, ενάντια σε κάθε εύλογη κριτική θεώρηση των όσων ένας αιτητής εξιστορεί. Άλλωστε, ως στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, σελ.97, αναφέρεται, «[…] είναι αναγκαία η επαγρύπνηση για καταστάσεις στις οποίες ορισμένοι αιτούντες μπορεί να προσαρμόσουν τους ισχυρισμούς τους ώστε να είναι συνεπείς με συναφείς ΠΧΚ, οι οποίες κατά την άποψή τους θα στηρίξουν την αίτησή τους.» Στη δε σελ.131 του ιδίου εγχειριδίου τονίζεται σχετικώς ότι «[η] γενικευμένη προσβασιμότητα πολλών πηγών ΠΧΚ, μέσω του διαδικτύου ή άλλων μέσων ενημέρωσης, συνεπάγεται την ανάγκη οι δικαστικοί λειτουργοί να έχουν υπόψη τους την πιθανότητα ορισμένες αιτήσεις διεθνούς προστασίας να έχουν καταρτιστεί κατά τρόπο ώστε να είναι συνεπείς με τις συναφείς ΠΧΚ.»
Εν προκειμένω λοιπόν οι σημαντικές ελλείψεις εσωτερικής συνοχής των ισχυρισμών του αιτητή, ως αυτοί αναφέρθηκαν κατά τη συνέντευξη, δεν αφήνουν περιθώριο για αποδοχή τους. Στην απουσία δε περαιτέρω μαρτυρίας που θα συμπλήρωνε τις ελλείψεις (οι οποίες είναι βεβαίως εις γνώση του αιτητή και των δικηγόρων στα πλαίσια της παρούσης), ως ανωτέρω λεπτομερώς καταγράφονται και αξιολογούνται, είναι η κατάληξη μου ότι τα κενά παραμένουν και καθιστούν αυτούς έκθετους σε απόρριψη.
Θα συμφωνήσω λοιπόν με την κατάληξη των καθ’ ων η αίτηση επί της αξιοπιστίας του 2ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή. Το όλο αφήγημα του αιτητή παρουσιάζει κενά, ελλείψεις και αοριστίες, οι οποίες πλήττουν καθ’ ολοκληρία και αναπόφευκτα την συνολική συνοχή και αξιοπιστία των δηλώσεων του.
Σημειώνω τέλος ότι η όποια αναφορά του αιτητή περί επιθυμίας του να ασπαστεί τον Χριστιανισμό δεν μπορεί βεβαίως να εξεταστεί στα πλαίσια της παρούσης, καθώς έχει παραμένει, ελλείψει άλλης μαρτυρίας προς το αντίθετο, απλά και μόνο μια παρόρμηση, η οποία εκφράστηκε ακροθιγώς στα πλαίσια της συνέντευξης και ουδέποτε υλοποιήθηκε, με βάση τα ενώπιον μου στοιχεία. Συνεπώς οιαδήποτε περαιτέρω ενασχόληση με το ζήτημα θα ενείχε ακαδημαϊκό χαρακτήρα, ως εικασία επί υποθετικού σεναρίου.
Ενόψει των ως άνω απομένει εν προκειμένω μια αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τελευταίο τόπο διαμονής του αιτητή (Τεχεράνη).
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 12/04/23 και 12/04/24, στη Τεχεράνη καταγράφηκαν στη δεδομένων ACLED συνολικά 8 περιστατικά ασφαλείας, εκ των οποίων δεν προέκυψαν απώλειες ανθρώπινων ζωών. Πιο αναλυτικά, 2 εξ αυτών καταγράφηκαν ως περιστατικά χρήσης βίας κατά αμάχων και 6 ως ταραχές, ενώ δεν καταγράφηκαν περιστατικά μαχών ή εκρήξεων / απομακρυσμένης χρήσης βίας και έλαβαν χώρα 475 πορείες διαμαρτυρίας, χωρίς ωστόσο απώλειες [3]. Ο πληθυσμός της Τεχεράνης καταγράφεται στους 8,737,510 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση που έλαβε χώρα το έτος 2016.[4]
Όσον αφορά τη γενική κατάσταση ασφαλείας στη χώρα, σύμφωνα με το RULAC, μια πρωτοβουλία της «Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights» για τον προσδιορισμό και την καταγραφή των ενόπλων συγκρούσεων, το Ιράν δεν βρίσκεται υπό ένοπλη σύρραξη.[5] Σε αναφορά του Ιούλιου 2023 του DFAT (Υπουργείο Εξωτερικών και Εμπορίου της Αυστραλίας) αναφέρει ότι οι δυνάμεις ασφαλείας ασκούν αποτελεσματικό έλεγχο επί της πλειοψηφίας της επικρατείας, πέραν των παραμεθόριων περιοχών με το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Η μεγάλη και εμφανής παρουσία των δυνάμεων ασφαλείας στα περισσότερα μέρη της χώρας έχει ως αποτέλεσμα τα μεγάλης κλίμακας περιστατικά ασφαλείας να είναι σπάνια, βάσει δεδομένων της περιοχής.[6] Οι τοπικές πηγές της έρευνας υποδεικνύουν ότι τα ποσοστά βίαιης εγκληματικότητας στο Ιράν είναι σχετικά χαμηλά, με μεγάλο μέρος της να σχετίζεται με τα ναρκωτικά.[7]
Ένα χρόνο έπειτα από τα συμβάντα με τη λαϊκή αντίδραση για τον θάνατο νεαρής λόγω κακομεταχείρισης της από την αστυνομία ηθών, οι διαδηλώσεις έχουν σε μεγάλο βαθμό υποχωρήσει, αν και σποραδικές διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα ακόμα.[8] Σύμφωνα με την αναφορά του CRS (Congressional Research Service), ομοσπονδιακής υπηρεσίας ενός της νομοθετικής εξουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών,[9] «από το κίνημα των διαδηλώσεων εμφανώς λείπει μία οργανωμένη δομή, ένας ορατός αρχηγός και ένα κοινό εναλλακτικό όραμα για το μέλλον του Ιράν».[10]
Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας στην Borujerd, επαρχία Lorestan, όπου διαμένουν η σύζυγος και η κόρη του, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 12/04/23 και 12/04/24, καταγράφηκαν συνολικά 2 περιστατικά ασφαλείας, εκ των οποίων δεν προέκυψαν θάνατοι. Το ένα εξ αυτών καταγράφηκε ως περιστατικό χρήσης βίας κατά αμάχων και ένα ως ταραχή, ενώ δεν καταγράφηκαν περιστατικά μαχών ή εκρήξεων / απομακρυσμένης χρήσης βίας. Κατά το ίδιο διάστημα έλαβαν χώρα 103 πορείες διαμαρτυρίας, χωρίς ωστόσο απώλειες [11]. Σημειώνεται δε ότι ο πληθυσμός της περιοχής καταγράφεται στους 1,823,000 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το έτος 2023.[12]
Είναι κατάληξη μου εκ των ως άνω ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» [13] (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19 CF and DN).
Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» αλλά και ότι δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (Ν. 6(I)/2000) αντίστοιχα.
Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.
Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] DFAT – Australian Government - Department of Foreign Affairs and Trade (Author): DFAT Country Information Report Iran, 24 July 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2095685/country-information-report-iran.pdf, p.30-31 (accessed on 4 October 2023)
[2] UK Home Office, Country Policy and Information Note, Iran: Sexual orientation and gender identity and expression, V. 4.0, June 2022
[3] ACLED, Dashboard, [εφαρμοσμένες παράμετροι: Country View, Event Date: 12/04/2023 και 12/04/2024, Event Type: Battles; Violence against civilians; Explosions/Remote Violence; Riots; Protests, Region: Middle East, Iran, Tehran], https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 18/04/2024).
[4] City Population, Tehran- Iran, https://www.citypopulation.de/en/iran/tehran/2301__tehr%C4%81n/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 18/04/2024).
[5] RULAC, Geneva Academy, map, available at: https://www.rulac.org/browse/map United Nations General Assembly, Seventy-seventh session, A/77/525, Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran, 14 October 2022, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/2082127/N2263251.pdf (ημ.18/04/2024)
[6] DFAT, ‘DFAT Country Information Report Iran’ (2023), 14 διαθέσιμο σε https://www.dfat.gov.au/sites/default/files/country-information-report-iran.pdf; United Nations General Assembly, Seventy-seventh session, A/77/525, Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran, 14 October 2022, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/2082127/N2263251.pdf (ημ.18/04/2024)
[7] Όπ. Π.
[9] CRS, ‘About Site & FAQS’ (αχρονολόγητο), διαθέσιμο σε https://crsreports.congress.gov/Home/About United Nations General Assembly, Seventy-seventh session, A/77/525, Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran, 14 October 2022, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/2082127/N2263251.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 18/04/2024).
[10] CRS, ‘Iran: Background and US Policy’ (2023), 10 διαθέσιμο σε https://sgp.fas.org/crs/mideast/R47321.pdf United Nations General Assembly, Seventy-seventh session, A/77/525, Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran, 14 October 2022, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/2082127/N2263251.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 18/04/2024).
[11] ACLED, Dashboard, [εφαρμοσμένες παράμετροι: Country View, Event Date: 12/04/2023 και 12/04/2024, Event Type: Battles; Violence against civilians; Explosions/Remote Violence; Riots; Protests, Region: Middle East, Iran, Lorestan Province], https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 19/04/2024).
[12] City Population, Lorestan Province - Iran, https://www.citypopulation.de/en/iran/prov/admin/15__lorest%C4%81n/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 19/04/2024).
[13] Εγχειρίδιο EASO, Άρθρο 15 στοιχείο γ) της οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις ασύλου (2011/95/ΕΕ) Δικαστική ανάλυση, σελ.26-28, διαθέσιμο εδώ: https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/Article-15c-QD_a-judicial-analysis-EL.pdf