ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υποθ. Αρ.: 3200/2023
18 Απριλίου 2024
[Β. ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ-KΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με τo άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Κ.Ε. από τη Νιγηρία
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Ρ. Μαλεκκίδου (κα), Δικηγόροι για τον Αιτητή.
Χ. Δημητρίου (κα) για Π. Βρυωνίδου (κα) , Δικηγόρος της Δημοκρατίας, δικηγόρος για τους καθ' ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση ημερομηνίας 23/02/2023, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 14/08/2023 και με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παροχή διεθνούς προστασίας καθότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του περί Προσφύγων Νόμου 6(Ι)/2000 είναι παράνομη, άκυρη, αντισυνταγματική, στερείται κάθε νόμιμου αποτελέσματος, είναι αποτέλεσμα πλάνης και κακής εφαρμογής του νόμου. Περαιτέρω αιτείται παροχής διεθνούς προστασίας από το παρόν Δικαστήριο.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου που βρίσκονται ενώπιον μου, ο Αιτητής είναι υπήκοος Νιγηρίας και στις 28/11/2020 συμπλήρωσε αίτηση διεθνούς προστασίας, αφού προηγουμένως εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία, μέσω των κατεχόμενων απο την Τουρκία και μη ελεγχόμενων από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχών στις 18/10/2020, με φοιτητική βίζα. Στις 01/02/2023 διεξήχθη συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Την 11/02/2023 υποβλήθηκε Έκθεση-Εισήγηση από τον αρμόδιο λειτουργό προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου με την εισήγηση όπως απορριφθεί το αίτημα του Αιτητή. Στις 23/02/2023 η δεόντως εξουσιοδοτημένη από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός, ενέκρινε την πιο πάνω Έκθεση-Εισήγηση αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή και εξέδωσε απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του με αναστολή έως την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας για καταχώριση προσφυγής ή έως την έκδοση πρωτόδικης απόφασης. Την 01/08/2023 εκδόθηκε απορριπτική του αιτήματος του Αιτητή επιστολή από την Υπηρεσία Ασύλου συνοδευόμενη από αιτιολόγηση της απόφασής της, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 14/08/2023. Στις 11/09/2023 ο Αιτητής καταχώρισε την παρούσα προσφυγή με την οποία ζητά την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο Αιτητής, δια της δικηγόρου του, προβάλει διάφορους νομικούς ισχυρισμούς προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, οι οποίοι τίθενται με γενικότητα και χωρίς να συναρτώνται με τα επίδικα γεγονότα, και οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν προωθούνται με τη Γραπτή Αγόρευση. Κατά τη Γραπτή της Αγόρευση, η συνήγορος του Αιτητή προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη πράξη ελήφθη χωρίς δέουσα έρευνα και ότι είναι αναιτιολόγητη.
Η δικηγόρος των Καθ' ων η Αίτηση, με τη Γραπτή της Αγόρευση, αιτείται την απόρριψη του συνόλου των ισχυρισμών που προβάλλονται με γενικότητα λόγω παραβίασης του άρθρου 7 του Κανονισμού του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962. Παράλληλα, αντιτείνει ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ' ων η αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Τέλος, η συνήγορος των Καθ' ων η αίτηση ισχυρίζεται ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης το οποίο φέρει από το νόμο.
Κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων, ημερομηνίας 15/12/2024 οι διάδικοι υιοθέτησαν τα όσα προβάλλονται με τα δικόγραφά και τις γραπτές τους αγορεύσεις τους .
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Καταρχάς πρέπει να λεχθεί ότι οι λόγοι ακύρωσης είναι με γενικότητα και αοριστία που εγείρονται στην παρούσα αίτηση. Η απλή καταγραφή κατά ιδιαίτερο συνοπτικό τρόπο στους λόγους ακύρωσης της νομικής βάσης της προσφυγής δεν ικανοποιεί την επιτακτική ανάγκη του Καν. 7 του Ανωτάτου Συνταγματικού Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, όπως οι νομικοί λόγοι αναφέρονται πλήρως.
Οι ισχυρισμοί για την ακύρωση μιας διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και να εξειδικεύουν ποια νομοθετική πρόνοια ή αρχή διοικητικού δικαίου παραβιάζεται. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Latomia Estate Ltd. v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672: «Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης».
Περαιτέρω δεν αρκεί η παράθεση των συγκεκριμένων διατάξεων της νομοθεσίας που κατ' ισχυρισμόν παραβιάζει η προσβαλλόμενη πράξη, αλλά θα πρέπει επίσης τα επικαλούμενα νομικά σημεία να αιτιολογούνται πλήρως. Οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια σε σχέση με αυτά μπορεί να έχει ως συνέπεια την απόρριψη της προσφυγής. (βλ. Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 AΑΔ 598).
Επίσης είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι, λόγοι ακύρωσης που δεν εγείρονται στο δικόγραφο της προσφυγής δεν μπορούν να εξεταστούν με το να εγείρονται για πρώτη φορά στις γραπτές αγορεύσεις. Σχετικό είναι η απόφαση της Ολομέλειας στη Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636 . Σχετική είναι και η υπόθεση Σπύρου και Άλλων ν. Δημοκρατίας, Προσφ. 571/94 κ.α., ημερ. 22.11.1995, στη σελ. 4
Οι αγορεύσεις αποτελούν τη μόνη μέθοδο ανάπτυξης των λόγων ακύρωσης ή ισχυρισμών που ήδη προσβλήθηκαν με το δικόγραφο της προσφυγής.
Σύμφωνα με την Μαραγκός ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 671 : «Για να καταστεί το θέμα επίδικο, πρέπει αυτό να εγείρεται σύμφωνα με τις δικονομικές διατάξεις και να αποφασίζεται ύστερα από εξαντλητική επιχειρηματολογία.»
«Η αγόρευση αποτελεί το μέσο για την έκθεση της επιχειρηματολογίας υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης και όχι υποκατάστατο της στοιχειοθέτησής τους. Βλ. Παπαδοπούλας ν. Ιωσηφίδη κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 601 και Λεωφορεία Λευκωσίας Λτδ ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 56.»
Η συνήγορος του Αιτητή γενικά και αόριστα παραθέτει τα νομικά σημεία στην αγόρευσή της και επικαλείται παραβιάσεις του περί Προσφύγων Νόμου και των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου ωστόσο ελλείπει οποιαδήποτε επιχειρηματολογία υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης. Εκλείπει δε και η υπαγωγή των πραγματικών γεγονότων στους λόγους ακύρωσης που κατ' ισχυρισμό παραβιάζονται.
Τα όσα επομένως πιο κάτω εξετάζονται και αποφασίζονται τελούν υπό την πιο πάνω τοποθέτηση.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι δεν έγινε επαρκής ή δέουσα έρευνα κρίνω ότι δεν ευσταθεί και απορρίπτεται για τους λόγους που αναφέρονται πιο κάτω.
Όπως έχει πλειστάκις νομολογηθεί η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθείται κατά τη διενέργεια της έρευνας, ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης.
Περαιτέρω, η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και τη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν ασφαλή συμπεράσματα (Βλ. Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97, A.Ε.2371, Motorways Ltd ν Δημοκρατίας ημερ. 25/6/99).
Το Δικαστήριο στα πλαίσια ελέγχου της επίδικης προσβαλλόμενης απόφασης εξετάζει κατά πόσο το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια του εν λόγω αποφασίζοντος διοικητικού οργάνου και διαφέρουν κατά περίπτωση (Βλ. απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU v Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουάριου 2010).
Περαιτέρω, όπως εξηγήθηκε στην υπόθεση Πολυξένη Γεωργίου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 606/91, ημερομηνίας 22.9.92, στις σελ. 2-3: «Το τι αποτελεί επαρκή έρευνα, εξαρτάται από τα γεγονότα και περιστατικά της κάθε υπόθεσης (KNAI ν. THE REPUBLIC OF CYPRUS (1987) 3 CLR 1534). Η έκταση της έρευνας που ένα διοικητικό όργανο διεξάγει για τη λήψη απόφασης εξαρτάται από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης (Κυπριακή Δημοκρατία ν. Ανδρέα Γιαλλουρίδη κ.α., Αναθεωρητικές Εφέσεις 868 και 869, ημερομηνίας 13.12.90).».
Όπως καταδεικνύεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου, οι Καθ' ων η αίτηση ενήργησαν σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου και εξέτασαν όλα τα ουσιώδη στοιχεία που είχαν ενώπιον τους. Ειδικότερα, στην αρχή της συνέντευξης του, ο Αιτητής, αφού ενημερώθηκε για τη διαδικασία και τα δικαιώματά του, επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση και ότι μπορεί να απαντήσει, ως επίσης ότι δεν έχει οποιεσδήποτε απορίες σχετικά με τη διαδικασία.
Όπως διαφαίνεται από τα στοιχεία τα οποία εμπεριέχονται στον διοικητικό φάκελο, ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε ενδελεχή εξέταση του αιτήματος του Αιτητή για παροχή διεθνούς προστασίας, καθώς και όλων των στοιχείων που είχε ενώπιον του, ενώ εξάντλησε κατά τη συνέντευξη με τον Αιτητή όλες τις πτυχές των ισχυρισμών του και εν τέλει εκεί όπου θεώρησε σκόπιμο προέβη σε περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων μέσω έρευνας σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
Όσον αφορά τον ισχυρισμό του συνηγόρου του Αιτητή ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι δεόντως αιτιολογημένη, αυτός απορρίπτεται αφού η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης εμφαίνεται στο κείμενο της απόφασης των Καθ' ων η Αίτηση, το οποίο κοινοποιήθηκε στον Αιτητή, μαζί με την απορριπτική επιστολή της Υπηρεσίας Ασύλου και συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου. Στο κείμενο της προσβαλλόμενης απόφασης αναφέρονται με λεπτομέρεια οι ισχυρισμοί του Αιτητή και αξιολογείται όλη η διαδικασία που ακολουθήθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου και καταγράφονται εκτενώς οι λόγοι που οδήγησαν τους Καθ' ων η Αίτηση στην απόρριψη του αιτήματός του.
Όπως έχει διατυπωθεί και νομολογιακά, η αιτιολόγηση των αποφάσεων της διοίκησης είναι επιβεβλημένη ώστε να επιτρέπεται ο δικαστικός έλεγχος της νομιμότητάς τους, αλλά και για να παρέχεται η δυνατότητα να αντιληφθεί το Δικαστήριο σε ποια στοιχεία στηρίχθηκε το αρμόδιο όργανο για να καταλήξει στην απόφασή του (Γρηγορόπουλος κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, (1997) 4 ΑΑΔ 1414). Μέσα από την αιτιολογία του οργάνου θα πρέπει να διαφαίνεται ο συλλογισμός του, ο οποίος οδήγησε στην προσβαλλόμενη απόφαση ή τουλάχιστον να υπάρχουν στοιχεία στον φάκελο της υπόθεσης που να μπορούν να συμπληρώσουν την αιτιολογία της απόφασης του αρμόδιου οργάνου (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158 (Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ., 371 Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, (1998) 3 ΑΑΔ 270).»
Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, κυρίως των όσων ο Αιτητής δήλωσε τόσο με την υποβολή της αίτησης διεθνούς προστασίας, όσο και κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, αλλά και όσων προβάλλει με την παρούσα προσφυγή.
Ειδικότερα, ο Αιτητής είναι ενήλικος υπήκοος Νιγηρίας. Υπέβαλε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 28/11/2020. Κατά την υποβολή της αίτησής του για παραχώρηση διεθνούς προστασίας, ο Αιτητής δήλωσε πως είναι άγαμος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του με την άδεια των αρχών, γιατί ήταν πλήρες μέλος της οργάνωσης Indigenous People of Biafra ( εφεξής IPOB) και μοναδικός επιζών μιας τριμελούς οικογένειας. Διαβιούσε μονίμως στην Πολιτεία Abia της Νιγηρίας με τα αδέρφια του Michael και Jude, τα οποία δολοφονήθηκαν από τον νιγηριανό στρατό κατά τη διάρκεια μάχης του με την IPOB. Ο Αιτητής που συμμετείχε σε αυτή τη μάχη και είναι, ισχυρό μέλος της οργάνωσης IPOB, κατάφερε να διαφύγει αλλά στην πορεία ανακηρύχθηκε ως καταζητούμενος από τον νιγηριανό στρατό και δεν μπορεί να επιστρέψει στη χώρα του. Ο θείος του τον βοήθησε να διαφύγει τις προσπάθειες σύλληψής του κι εξ αυτού το λόγου δολοφονήθηκε.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι κατάγεται από την Πολιτεία Abia στην οποία και διαβιούσε μέχρι τον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του, ήτοι το χωριό Umgal της Τοπικής Διοικητικής Περιοχής Owerri της Πολιτείας Imo από την οποία και αναχώρησε για να έρθει στην Κύπρο. Ο Αιτητής ανήκει στην φυλή Igbo και ομιλεί Igbo και Αγγλικά. Ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευση κι εν συνεχεία το Κολλέγιο στην Πολιτεία Imo, σπουδάζοντας διοίκηση επιχειρήσεων και έχει δυο παιδιά, ένα κορίτσι πέντε ετών κι ένα αγόρι τεσσάρων τα οποία διαμένουν με τη μητέρα του.
Αναφορικά με τους λόγους που εγκατέλειψε τη Νιγηρία, ο Αιτητής δήλωσε, κατά τη διάρκεια της ελεύθερης αφήγησής του, ότι στις 9 Ιουνίου 2020 μετέβη στην Πολιτεία Abia της Νιγηρίας για διαμαρτυρία στην οποία παρενέβη η αστυνομία και συνέλαβε πολλούς εκ των συμμετεχόντων. Ο ίδιος κατάφερε να διαφύγει αλλά αναζητήθηκε στην κατοικία του τον Σεπτέμβριο του 2020. Εκεί δεν βρήκαν τον ίδιο που κρυβόταν στην πόλη Owerri αλλά την έγκυο σύζυγό του, την οποία ξυλοκόπησαν. Η σύζυγος απεβίωσε και τα πεθερικά του κατηγορούν τον ίδιο τον Αιτητή ως υπεύθυνο για τον θάνατό της αφενός, αφετέρου η αστυνομία τον αναζητά ως μέλος της οργάνωσης IPOB. Για τους ανωτέρω δυο λόγους, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα.
Εν συνεχεία, στο στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων ο Αιτητής αρχικώς αναφέρθηκε σε δίωξη από τα πεθερικά του, διευκρινίζοντας όμως ότι δεν έχουν προβεί σε κάποια ενέργεια σε βάρος του. Εν συνεχεία αναφέρθηκε στη συμμετοχή του στην οργάνωση IPOB από τον Νοέμβριο του 2019, αλλά δεν είχε μαζί του την κάρτα μέλους και δήλωσε ότι την είχε η αδερφή του στην Νιγηρία με την οποία δεν γνωρίζει αν θα επικοινωνήσει για να του την αποστείλει. Ανέφερε ως έτος ίδρυσης του ΙPOB το 2015 δίχως να γνωρίζει τον μήνα ίδρυση κι ως ιδρυτή τον Maze Lande Kanu. Στην ερώτηση του λειτουργού τί σημαίνουν τα αρχικά IPOB, απάντησε Indigninable (Σημείωση του Δικαστηρίου: ορθώς indignant, αγανακτισμένος) People of Biafra, ήτοι Αγανακτισμένοι Άνθρωποι της Biafra. Δήλωσε ότι συμμετείχε πέντε φορές σε διαδηλώσεις κατονομάζοντας τον τόπο και τον χρόνο σε μία από αυτές , ήτοι στις 9 Ιουνίου 2020 στην πόλη Umuahia της Πολιτείας Abia της Νιγηρίας και τον τόπο (Πολιτεία Enugu) σε μια άλλη δίχως να θυμάται τον ακριβή χρόνο. Στην ερώτηση πώς γνώριζε η αστυνομία ότι ήταν μέλος του IPOB για να τον αναζητήσει, απάντησε ότι αυτό γίνεται επειδή, λόγω της κοινότητας, έχουν τις δικές τους συναντήσεις. Αναφέρθηκε επίσης, όσον αφορά στις συναντήσεις εντός του χωριού του, στην τελευταία συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του, τον Ιανουάριο του 2020, και όσον αφορά στις συναντήσεις εκτός του χωριού του σε αυτή που πραγματοποιήθηκε σε σπίτι τρίτου, στο χωριό Uminike της τοπικής διοικητικής περιοχής Ngor Kpala της Πολιτείας Imo. Ισχυρίστηκε ότι μετά τις συναντήσει αυτές στα μέσα Σεπτεμβρίου του 2020 η αστυνομία τον αναζητούσε στο σπίτι του κι επειδή δεν τον βρήκε, ξυλοκόπησε την σύζυγό του σε όλο της το σώμα και απέβαλε το μωρό που κυοφορούσε. Η ίδια απεβίωσε στις 9 Οκτωβρίου 2020, ένα μήνα μετά τον φερόμενο ξυλοδαρμό. Είπε ότι δεν γνωρίζει την αιτία θανάτου της συζύγου του και ότι ο αδερφός του, του μετέφερε ότι είχε στομαχικούς πόνους.
Εν συνεχεία αναφέρθηκε στα φερόμενα ως δολοφονηθέντα αδέρφια του, ήτοι τον Michael που σκοτώθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 (δεν γνώριζε την ηλικία του) σε αυτοκινητικό δυστύχημα και την αδερφή του που πέθανε, δίχως να θυμάται τον χρόνο θανάτου, λέγοντας ότι ήταν άρρωστη. Προσέθεσε ότι ο Jude που ανέφερε στην αίτηση ως αδερφό του ήταν ξάδερφός του.
Υπό το φως των ως άνω πληροφοριών, ως αυτές προκύπτουν από το πρακτικό της συνέντευξης και τα λοιπά στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου σχημάτισε την έκθεση - εισήγησή του επί τη βάση των εξής δύο (2) ουσιωδών ισχυρισμών: α) Ταυτότητα, προφίλ και χώρα καταγωγής του Αιτητή και β) Ο Αιτητής ισχυρίζεται φόβο δίωξης λόγω της ιδιότητας του ως μέλος στην οργάνωση ΙΡΟΒ.
Όσον αφορά στον πρώτο ισχυρισμό ,που δεν αμφισβητείται, αυτός έγινε δεκτός ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστος. Αντιθέτως, ο δεύτερος ισχυρισμός δεν έτυχε αποδοχής καθότι ο Αιτητής κρίθηκε ως αναξιόπιστος. Πιο συγκεκριμένα, ο αρμόδιος λειτουργός αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Αιτητή ισχυρίστηκε ότι είναι μέλος του οργανισμού ΙΡΟΒ από τον Νοέμβριο του 2019. Δήλωσε πως στις 9 Ιουνίου του 2020 έλαβε μέρος σε μια διαμαρτυρία κι η αστυνομία συνέλαβε αρκετά άτομα. Μετά από αυτό το περιστατικό ο ίδιος μετέβη στην πολιτεία Abia και η αστυνομία τον έψαχνε. Τον Σεπτέμβριο η αστυνομία επισκέφτηκε το σπίτι του, η σύζυγός του ήταν έγκυος και επειδή δεν τους μίλησε για το πού βρίσκεται ο σύζυγός της την κτύπησαν . Ισχυρίστηκε πως αυτός είναι ο κι ο λόγος που απεβίωσε η σύζυγός του. Ένας φίλος του τον ενημέρωσε για το περιστατικό με την σύζυγο του και έτσι μετέβη στην πόλη Owerri στον θείο του,(Π.Β. ερυθ. 39 4Χ.)
Ισχυρίστηκε ότι αυτός είναι ο λόγος που επιτέθηκαν στο σπίτι του και σκότωσαν την γυναίκα του επειδή έψαχναν τον ίδιο κι αποφάσισε να εγκαταλείψει την Νιγηρία. (Π.Β. ερυθ. 44 2Χ).
Στην προσπάθεια του να στοιχειοθετήσει το αίτημα του, ο Αιτητής υπέπεσε σε αντιφάσεις, οι ισχυρισμοί του δεν ήταν ευλογοφανείς και υπέδειξε άγνοια σε βασικά θέματα που αφορούν τον οργανισμό ΙΡΟΒ. Συγκεκριμένα, ρωτήθηκε πότε ιδρύθηκε ο Οργανισμός και απάντησε το 2015 , σύμφωνα με εξωτερικές πληροφορίες ο οργανισμός ιδρύθηκε το 2012 (Π.Β. ερυθ. 36 4Χ)
Σε ό,τι αφορά στο λόγο/κίνητρο της ενέργειας του να γίνει μέλος του οργανισμού ΙΡΟΒ το 2019, ο αιτητής ανέφερε λόγω του έθνους, (Π.Β. ερυθ. 36 3Χ). Ο Αιτητής υπέδειξε άγνοια σε ότι αφορά τον εν λόγω οργανισμό.
Ερωτήθηκε ποιος ήταν ο ρόλος του στον οργανισμό, δήλωσε πως παρευρισκόταν σε διαμαρτυρίες, χωρίς να δίνει περισσότερες πληροφορίες και λεπτομέρειες (Π.Β. ερυθ. 36 5Χ).
Ρωτήθηκε εάν κατέχει κάρτα μέλους του οργανισμού και απάντησε πως δεν έχει την κάρτα μαζί του στην και πως βρίσκεται στην Νιγηρία. Όταν του ζητήθηκε εάν θα μπορούσε η αδελφή του που διαμένει στο σπίτι με την μητέρα του, να του αποστείλει ένα αντίγραφο απάντησε πως η αδελφή του μετέφερε τα πάντα χωρίς να δίνει περισσότερες πληροφορίες ή λεπτομέρειες. Θα μπορούσε εάν ήταν όντως μέλος να επικοινωνήσει με τον οργανισμό, (ηλεκτρονικά) και να έχει ένα αντίγραφο της κάρτας του, (Π.Β. ερυθ. 36 2Χ)
Στον ισχυρισμό του ότι λάμβανε μέρος σε διαμαρτυρίες, όταν ζητήθηκε να δηλώσει πληροφορίες για τις διαμαρτυρίες στις οποίες έλαβε μέρος ο ίδιος δεν θυμόταν την πόλη, δεν θυμόταν τον μήνα μόνο την χρονιά, μονάχα ανέφερε το 2020 χωρίς να αναφέρεται στην διαμαρτυρία και σε πληροφορίες που αφορούσαν αυτήν την διαμαρτυρία. Θα ήταν αναμενόμενο να έδινε πληροφορίες και όχι γενικές και αόριστες απαντήσεις, (Π.Β. ερυθρ. 35 IX 2Χ 3Χ)
Ρωτήθηκε εάν γνωρίζει πού βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία του οργανισμού και απάντησε πως δεν υπάρχουν κεντρικά γραφεία, (Π.Β. ερυθ. 34 2Χ ) Όσον αφορά τον θάνατο της συζύγου του, αναφέρει ότι πήγαν στο σπίτι του κι τον έψαξαν πιστεύοντας ότι τους λέει ψέματα για το πού βρίσκεται ο ίδιος, την ξυλοκόπησαν ενώ ήταν έγκυος και μετά από κάποιες βδομάδες απεβίωσε, λέγοντας συγκεκριμένα στις 9 Οκτωβρίου του 2020. Ανέφερε πως η σύζυγός του βρισκόταν στο νοσοκομείο για μια εβδομάδα. Αφού εξήλθε του νοσοκομείου έπειτα από οκτώ μέρες απεβίωσε. (Π.Β. ερυθ. 44 2Χ 3Χ 4Χ 43 IX ) λέγοντας ότι εξήλθε του νοσοκομείου και επέστρεψε στο σπίτι που διέμενε με την μητέρα του και τα αδέλφια του. Αργότερα ανέφερε ότι ο αδελφός του στις 8 Οκτωβρίου του τηλεφώνησε και του ανέφερε ότι η σύζυγός του δεν ήταν καλά και του είπε ότι δεν χρειάζεται να μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Όταν του επισημάνθηκε ότι η σύζυγός του δεν απεβίωσε λόγω του ξυλοδαρμού, αφού ο ξυλοδαρμός συνέβη τον Σεπτέμβριο (σύμφωνα με τον ίδιο) και η σύζυγός του απεβίωσε τον Οκτώβριο, ο ίδιος δεν έδωσε καμία απάντηση (Π.Β. ερυθ.31 IX 2Χ) προσθέτοντας ότι δεν γνωρίζει τον λόγο που απεβίωσε η σύζυγός του. Ζητήθηκε να αποστείλει ηλεκτρονικά το πιστοποιητικό θανάτου της συζύγου του χωρίς ωστόσο να το πράξει. Πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι στην αίτηση του ο ίδιος έγραψε πως δύο αδέλφια του απεβίωσαν λόγω της επίθεσης που δέχτηκαν από τον στρατό και αφού τους πυροβόλησαν κατά την διάρκεια διαμαρτυρίας. Καθ’ όλη την συνέντευξη δεν ανέφερε καθόλου το θάνατο των αδελφών του. Όταν του επισημάνθηκε αυτό που έγραψε, απάντησε πως έχασε ένα αδελφό δεν θυμόταν την ηλικία του και πως αυτό συνέβη τον Δεκέμβριο του 2020. Το γεγονός ότι ο ίδιος κατά την διάρκεια της συνέντευξης δεν αναφέρθηκε στον θάνατο των αδελφών του και το γεγονός ότι ο ίδιος είχε αναφέρει ότι τα αδέλφια του βρίσκονται στην Νιγηρία, ο λειτουργός συμπέρανε ότι τα λεγόμενά του δεν έχουν αληθοφάνειας (Π.Β. ερυθ.31 5Χ 6Χ )
Του ζητήθηκε να αναφέρει ποιος ήταν ο λόγος του θανάτου του αδερφού του και δήλωσε ότι είχε ατύχημα με μοτοσυκλέτα και η αδελφή του ήταν άρρωστη και απεβίωσε .(Π.Β. ερυθ.30 IX 2Χ 3Χ)
Ο λειτουργός έκρινε πως επειδή τα όσα ανέγραψε ο Αιτητής στην αίτηση παροχής διεθνούς προστασίας σε σχέση με τα όσα ανέφερε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του διαφέρουν σημαντικά, διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι αυτός δεν είπε την αλήθεια.
Σε σχέση με την εξωτερική αξιοπιστία, η έρευνα του λειτουργού κατέληξε πως η οργάνωση IPOB δημιουργήθηκε το έτος 2012.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εκδίδεται τυποποιημένο Πιστοποιητικό Ιθαγενών Εθνικής Ταυτότητας Biafran αμέσως μετά την εγγραφή στην εθνική βάση δεδομένων αυτοχθόνων που αναγνωρίζεται από την κυβέρνηση της χώρας όπου ζουν. Επίσης κατά την εγγραφή πρέπει να γίνει και πληρωμή. Ωστόσο δόθηκε η ευκαιρία στον Αιτητή ώστε εάν μπορούσε να αποστείλει ηλεκτρονικά την κάρτα του και απάντησε πως δεν γνωρίζει εάν θα μπορούσε να επικοινωνήσει με την αδελφή του. Π.Β. ερυθ. 54)
Επίσης κρίθηκε πως τα όσα ανέφερε ο Αιτητής στη συνέντευξη αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματος του και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι που να δικαιολογούν την οποιαδήποτε ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης. Σε ότι αφορά αυτό το μέρος του αιτήματος οι απαντήσεις του Αιτητή και οι πληροφορίες που παρείχε επί των ισχυρισμών του , παρουσιάζονται μη ικανοποιητικές και επαρκείς, καθώς επίσης υφίστανται χρονικές ασυνέπειες σε θέματα που άπτονται του ισχυρισμού του ότι ήταν μέλος της οργάνωσης IPOB.
Από τα παραπάνω ο λειτουργός έκρινε ότι εφόσον το μέρος του αιτήματος του που αφορά στην ιδιότητά του ως μέλος του οργανισμού ΙΡΟΒ και το οποίο αποτελεί την γενεσιουργό αιτία της ισχυριζόμενης δίωξής του δεν έγινε αποδεκτό, κατά συνέπεια δεν γίνεται αποδεκτός και ο ισχυριζόμενος φόβος δίωξής του.
Εν συνεχεία, στη βάση του μόνου αποδεδειγμένου πραγματικού ισχυρισμού του Αιτητή, ήτοι τον ισχυρισμό σχετικά με τα προσωπικά στοιχεία του και τη χώρα καταγωγής του, και λαμβανομένων υπόψιν των πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής αναφορικά με την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Imo, δεν επικρατούν συνθήκες που συνεπάγονται εύλογη πιθανότητα να υποστεί ο Αιτητής δίωξη ή σοβαρή βλάβη.
Προχωρώντας, στη νομική ανάλυση, οι Καθ' ων η αίτηση διαπιστώνουν ότι δεν προκύπτει για τον Αιτητή βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης βίας δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου νόμου. Ως συνέπεια, η αίτηση διεθνούς προστασίας του Αιτητή απορρίφθηκε ως ουσία αβάσιμη και διατάχθηκε η επιστροφή του στη Nιγηρία δυνάμει του άρθρου 13(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου 2000.
Όπως διαφαίνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου οι Καθ' ων η αίτηση ενήργησαν σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου και εξέτασαν όλα τα ουσιώδη στοιχεία που είχαν ενώπιον τους.
Έχω εξετάσει με προσοχή τις απαντήσεις που ο Αιτητής έδωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου και έχω διαπιστώσει ότι ο αρμόδιος λειτουργός έκανε επαρκείς ερωτήσεις για να καλύψει, τόσο τον πυρήνα του αιτήματος, όσο και τα επιμέρους θέματα, ενώ ακολούθησε την ορθή διερευνητική διαδικασία.
Καταρχάς κρίνω ότι, ορθά ο λειτουργός του EUAA διαπίστωσε και κατέγραψε στην έκθεση-εισήγησή του, η οποία υιοθετήθηκε από την εξουσιοδοτημένη από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν εμπίπτουν στους λόγους του Άρθρου 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, ούτε στο άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου.
Συγκεκριμένα, ορθά η Υπηρεσία Ασύλου έκανε αποδεκτό τον ισχυρισμό αναφορικά με τη χώρα καταγωγής και τον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, αφού δεν προέκυψε κανένα στοιχείο περί του αντιθέτου.
Σε σχέση με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή περί φόβου δίωξης λόγω της ιδιότητας του ως μέλος στην οργάνωση ΙΡΟΒ, ορθά και πάλι οι Καθ' ων η αίτηση έκριναν τον Αιτητή εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστο και απέρριψαν τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του, καθώς οι πλειονότητα των απαντήσεων του είναι διατυπωμένες με γενικότητα, χωρίς συνέπεια και συνοχή ενώ παράλληλα ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει λεπτομέρειες αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματός του, ήτοι την οργάνωση στην οποία υποτίθεται ότι ανήκε. Πλέον της μη προσκομιδής κανενός τεκμηρίου (αν και τούτο του ζητήθηκε από τον διεξάγοντα την συνέντευξη λειτουργό) έστω και την ύστατη στιγμή μέχρι τη διεξαγωγή της δίκης στο ακροατήριο του παρόντος Δικαστηρίου, ο Αιτητής αγνοούσε το όνομα της οργάνωσης (ανέφερε ότι το I του IPOB σημαίνει “indigninable” εκ του indignant, δηλαδή αγανακτισμένοι αντί του ορθού “indigenous”, δηλαδή αυτόχθονες), δήλωσε ως χρόνο ίδρυσης το 2015 αντί του ορθού 2012, δήλωσε ως όνομα του αρχηγού της IPOB το Maze Lande Kanu αντί του ορθού Nnamdi Okwu Kanu (ή Mazi Nnamdi Kanu)[1]. Επίσης ενέπεσε σε αντιφάσεις που εντόπισε το Δικαστήριο πέραν των αναφερομένων στην έκθεση του λειτουργού, ήτοι ότι είναι άγαμος κι ότι έφυγε από τη χώρα του με την έγκριση των αρχών (ερ. 2 του διοικητικού φακέλου) ενώ κατά τη συνέντευξή του αναφέρει ότι είχε σύζυγο και δυο τέκνα κι ότι η αστυνομία της Νιγηρίας τον καταζητούσε. Αν πράγματι τον καταζητούσε η αστυνομία, θα είχε συλληφθεί κατά την προσπάθεια να εξέλθει από τη χώρα του και σε κάθε περίπτωση δίχως την άδεια των αρχών. Στην αίτησή του, δε, δεν κάνει καμία αναφορά στον υποτιθέμενο ξυλοδαρμό της συζύγου του παρ’ ότι είναι πολύ αναλυτικός και περιγραφικός σε αυτή. Επίσης ανέφερε το πρώτον κατά την κατάθεσή του στο ακροατήριο του Δικαστηρίου πως δεν είναι πλέον μέλος της IPOB και τον καταδιώκει , εκτός των αρχών της χώρας καταγωγής του, και η ίδια η οργάνωση IPOB, γεγονός που δεν ανέφερε ούτε στην αίτηση, ούτε στην συνέντευξή αλλά ούτε και στην προσφυγή και γραπτή αγόρευση του.
Ακόμη, στην αίτησή του ή τη συνέντευξη δεν αναφέρει απολύτως τίποτε για αναγκαστική στρατολόγηση από την IPOB, όπως ισχυρίστηκε για πρώτη φορά με την γραπτή του αγόρευση κι επανέλαβε στο ακροατήριο δια της πληρεξούσιας δικηγόρου του. Αντιθέτως, στην αίτησή του αναφέρεται στον αγώνα της IPOB ως «freedom fight», δηλαδή αγώνα για την ελευθερία. Προς επίρρωση της φερόμενης εθελοντικής συνεισφοράς και συστράτευσής του, αναφέρει ο ίδιος ο Αιτητής τη συμμετοχή του σε διαδηλώσεις και τη διοργάνωση συγκεντρώσεων της οργάνωσης στην οικία του. Δηλαδή, ακόμη κι αν ήθελε υποτεθεί ότι υπήρξαν ψήγματα αλήθειας περί της συμμετοχής του στην εν λόγω οργάνωση, γεγονός που δεν αποδεικνύεται ή προκύπτει λόγω της άγνοιας θεμελιωδών στοιχείων για την εν θέματι οργάνωση, οι αντιφάσεις στις οποίες υπέπεσε ο Αιτητής είναι τόσες πολλές, καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο στο Δικαστήριο παρά να αποφασίσει ότι ο Αιτητής είναι παντελώς αναξιόπιστος.
Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, εναπόκειται στον εκάστοτε Αιτητή/Αιτήτρια να τεκμηριώσει την αίτησή του για διεθνή προστασία. Στην υπό κρίση περίπτωση, για τους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω, ο Αιτητής δεν κατάφερε τεκμηριώσει κάποια παρελθούσα πράξη δίωξης σε βάρος του ούτε κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης, αλλά ούτε κατά την ενώπιον μου διαδικασία.
Εν πάση περιπτώσει κρίνω ότι ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, στην έκθεση-εισήγηση, αξιολόγησε κάθε έκαστο ισχυρισμό του Αιτητή και για τους λόγους που εκτενώς καταγράφηκαν στην εισήγησή του, εύλογα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αξιοπιστία του δεν κρίνεται ως ικανοποιητική και ως εκ τούτου ορθά δεν παραχωρήθηκε το ευεργέτημα της αμφιβολίας, όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων.
Έχει, πολλάκις, νομολογηθεί ότι κρίση επί της αξιοπιστίας του αιτητή και έγκριση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή είναι επιτρεπτή (AMIRI ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Κ.Α. (2009 3 Α.Α.Δ. 358).
Επομένως, ορθά ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης του για διεθνή προστασία.
Περαιτέρω, συμφωνώ με την αξιολόγηση κινδύνου στην οποία προέβη ο λειτουργός στη βάση του αποδεκτού ουσιώδους ισχυρισμού, καθώς και με το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε αναφορικά με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος καθώς ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης για ένα από τους πέντε λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο Άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και του Άρθρου 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων.
Σημειώνεται πως λόγω του ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή αναφορικά με τους λόγους που φέρεται να εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του απορρίφθηκαν στο σύνολό τους ως μη αξιόπιστοι, δεν πληρούνται και οι προϋποθέσεις υπαγωγής του Αιτητή στα άρθρα 19 (2) (α) και (β) περί συμπληρωματικής προστασίας, καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κινδυνεύει να αντιμετωπίσει θανατική ποινή ή εκτέλεση κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (α), ή άλλως βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (β).
Αναφορικά δε με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων παροχής συμπληρωματικής προστασίας προς το πρόσωπο του Αιτητή υπό την έννοια του άρθρου 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου ή άλλως του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, κρίνω σκόπιμο να παρατεθούν αρχικά τα κάτωθι:
Το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία,Υποθ. Αρ.851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της «αδιακρίτως ασκούμενης βίας» και της «ένοπλης σύρραξης» και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Στην υπόθεση Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v.Staatssecretarisvan Justitie παρ. 35, το ΔΕΕ αναφέρει ότι «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας[1]» ενώ στην παρ. 37 αναφέρει ότι «η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.» (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου). Περαιτέρω το ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση αποφάσισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών την καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας» (παρ. 39).
Επιπλέον, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο της ΕΥΥΑ σχετικά με τη δικαστική ανάλυση του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ακόμη και αν ο αιτητής μπορεί να αποδείξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην περιοχή καταγωγής του (ή καθ' οδόν προς τη συγκεκριμένη περιοχή καταγωγής), το δικαίωμα επικουρικής προστασίας μπορεί να κατοχυρωθεί μόνο εάν ο αιτητής δεν μπορεί να επιτύχει εγχώρια προστασία σε άλλο τμήμα της χώρας, καθώς επίσης, όταν αποφασίζεται η τοποθεσία της περιοχής καταγωγής ενός αιτητή ως προορισμός επιστροφής, απαιτείται η εφαρμογή προσέγγισης βασισμένης στα πραγματικά περιστατικά όσον αφορά την περιοχή του τελευταίου τόπου διαμονής και την περιοχή συνήθους διαμονής.
Εν προκειμένω, αναφορικά με τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι το χωριό Umgal, της τοπικής διοικητικής περιοχής Owerri, της πολιτείας Imo, το Δικαστήριο προχώρησε σε επικαιροποιημένη έρευνα αναφορικά με τις επικρατούσες εκεί συνθήκες. Από την έρευνα προέκυψε ότι στην πολιτεία Imo της Νιγηρίας, οι δράστες της βίας στην πολιτεία Imo που προσδιορίζονται στη βάση δεδομένων του ACLED περιλαμβάνουν του κτηνοτρόφους εθνοτικής καταγωγής Fulani, αρκετές τοπικές πολιτοφυλακές, τοπικές θρησκευτικές ομάδες, μέλη των απαγορευμένων αυτονομιστικών κινημάτων IPOB/MASSOB, μαχητές από τα πολιτικά κόμματα APC και PDP και τη νιγηριανή αστυνομία και δυνάμεις ασφαλείας.[2]
Σύμφωνα με έκθεση της ACLED του Φεβρουαρίου 2023, η νοτιοανατολική περιοχή «στεγάζει» την ομάδα αυτόχθονων μαχητών της Biafra – IPOB, και από την σύλληψη του ηγέτη της Nnamdi Kanu και έκτοτε, η IPOB είναι ιδιαίτερα ενεργή στις επαρχίες Anambra, Enugu, και ιδιαίτερα στην Imo. Οπλισμένοι μαχητές στοχοποίησαν αστυνομικούς σταθμούς.[3] Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC του Ιανουαρίου του 2023, η πολιτεία Imo, μαζί με την πολιτεία Anambra, έχουν πληγεί περισσότερο από τη σύγκρουση. Μια σειρά φρικιαστικών δολοφονιών, απαγωγών και εκβιασμών έχει κάνει τους κατοίκους της νοτιοανατολικής Νιγηρίας να ζουν με τον φόβο. H ένοπλη ομάδα IPOB μάχεται για την ανεξαρτησία της περιοχής, αλλά η γραμμή μεταξύ της εκστρατείας της και της εγκληματικότητας γίνεται όλο και πιο θολή. Η αναταραχή έχει αναγκάσει τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα χωριά όπου ζούσαν μια ειρηνική ζωή μέχρι πριν από λίγα μόλις χρόνια.[4]
Πηγές στις οποίες κάνει αναφορά το COI query της EUAA του Σεπτεμβρίου 2023 για το Imo state[5] ανέφεραν ότι οι Ιθαγενείς της Μπιάφρα (IPOB) ή η ένοπλη πτέρυγά της, το Ανατολικό Δίκτυο Ασφαλείας (ESN), και άλλες άγνωστες ένοπλες ή εγκληματικές ομάδες, συνδέονται με περιστατικά ασφάλειας και βίας στη Νοτιοανατολική περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της πολιτείας Imo.[6]Πηγές ανέφεραν ότι οι κυβερνητικές και αστυνομικές αρχές κατηγορούν τακτικά μέλη IPOB και της ESN για αυτά τα περιστατικά, με το IPOB και το ESN να αρνούνται επανειλημμένα αυτούς τους ισχυρισμούς.[7] Σύμφωνα με την International Crisis Group, αξιωματούχοι της πολιτείας Imo, συμπεριλαμβανομένης της Κυβερνήτη Hope Uzodimma, κατηγόρησαν την πολιτική αντιπολίτευση ότι οργανώνει επιθέσεις αναπτύσσοντας ένοπλες ομάδες και άτομα για να «προσποιηθούν ότι είναι μέλη του IPOB». οι αυτονομιστές ήταν υπεύθυνοι για ορισμένες από τις επιθέσεις.[8]
Η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά του ESN στη Νοτιοανατολική χώρα, οι δυνάμεις ασφαλείας διέπραξαν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[9] Για παράδειγμα, σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, στις 17 Απριλίου 2022, στρατιώτες του νιγηριανού στρατού άνοιξαν πυρ εναντίον αμάχων στην Τοπική Κυβέρνηση του Ορλού (LGA), Imo State, με αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου τεσσάρων ατόμων.
Προκειμένου να ολοκληρωθεί η εικόνα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας, κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν και ορισμένα αριθμητικά δεδομένα. Κατόπιν αναζήτησης στη βάση δεδομένων ACLED προέκυψε ότι στη διάρκεια ενός έτους και συγκεκριμένα το διάστημα από 01/03/2023 έως 01/03/2024, καταγράφηκαν στην Πολιτεία Imo 105 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 131 ανθρώπων. Αναλυτικότερα, έχουν καταγραφεί, 52 περιστατικά βίας κατά πολιτών με 89 απώλειες ανθρώπινων ζωών, 4 εκρήξεις/περιστατικά απομακρυσμένης βίας με καμία απώλεια, 4 εξεγέρσεις/ταραχές (riots) με καμία απώλεια ανθρώπινης ζωής, 18 διαμαρτυρίες (protests) με 1 απώλεια ανθρώπινης ζωής και 27 μάχες (battles) με 41 απώλειες ανθρώπινων ζωών. Δεδομένου δε ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Ιmo ανέρχεται στα 5.459.300 (2022) , καθίσταται κατανοητό ότι ο ανωτέρω αναφερόμενος αριθμός θανάτων στην εν λόγω περιοχή (58 ανθρώπινες απώλειες) δεν ανέρχεται σε τόσο υψηλά επίπεδα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής, έτσι ώστε να μπορεί να συναχθεί ότι ο Αιτητής θα εκτεθεί σε κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης βίας εάν επιστρέψει στον τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του.
Από τα πιο πάνω, δεν προκύπτει οτιδήποτε που να δημιουργεί τέτοιες προϋποθέσεις ώστε, σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στην περιοχή συνήθους διαμονής του, ήτοι το χωριό Umgal, τοπική διοικητική περιοχή Owerri , της Πολιτείας Imo της Νιγηρίας, να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι αυτός θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή λόγω της παρουσίας του και μόνο στην εν λόγω περιοχή, αφού πρόκειται για άμαχο πολίτη, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του στη χώρα καταγωγής του.
Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άνδρας νεαρής ηλικίας, υγιής, ικανοποιητικού μορφωτικού επιπέδου, με υποστηρικτικό δίκτυο στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του και ικανός προς εργασία. Επομένως, λαμβάνοντας υπόψιν επίσης και τις ιδιαίτερες περιστάσεις του Αιτητή, οι οποίες δεν παρουσιάζουν δείκτες ευαλωτότητας, θεωρώ ότι δεν εγείρονται ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι αυτός θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του.
Στη βάση των παραπάνω δεν προκύπτει ότι με την επιστροφή του στη Νιγηρία ο Αιτητής θα έλθει αντιμέτωπος με σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης βάσει του άρθρου 19 (2) (γ).
Τέλος, λαμβάνω υπόψη ότι ο Υπουργός Εσωτερικών, στα πλαίσια των εξουσιών του άρθρου 12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου, καθόρισε με την Κ.Δ.Π. 166/2023 ημερ. 26/05/2023 τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, τη Νιγηρία, ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας.
Επί τη βάσει όλων όσων παρατέθηκαν στην παρούσα απόφαση, το Δικαστήριο κρίνει ότι το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν το αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των στοιχείων και δεδομένων, είναι επαρκώς αιτιολογημένη και λήφθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου, το Σύνταγμα και τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου.
Υπό το φως των πιο πάνω η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη με €1400 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση.
Βούλα Κουρουζίδου - Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] https://www.ipob.org/it-is-a-show-of-ignorance-for-the-so-called-coalition-of-northern-group-cng-to-advise-the-government-not-to-release-mazi-nnamdi-kanu-ipob, ημ. τελ. Πρόσβασης 17.04.2024
[2] ACLED dataset, filtered on Nigeria, 1-1-2020 to 31-12-2020, https://acleddata.com/data-export-tool/, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)
[3] ACLED – Armed Conflict Location & Event Data Project (Author), published by ReliefWeb: Election Watch; Political Violence and the 2023 Nigerian Election, 22 February 2023 https://reliefweb.int/attachments/98aea690-853c-46bb-8a2e-9b46e5e51865/Political%20Violence%20and%20the%202023%20Nigerian%20Election.pdf((ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)
[4] BBC News: Biafra quest fuels Nigeria conflict: Too scared to marry and bury bodies, 9 January 2023
https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)64110852?at_medium=RSS&at_campaign=KARANGA(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 05/04/2023)
[5] EUAA – European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO) (Author): Nigeria; Security situation in Imo state [Q35-2023], 12 September 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2097457/2023_09_EUAA_COI_Query_Response_Q37_Nigeria_Security_incidents_Imo_State.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)
[6] International Crisis Group, Mitigating Risks of Violence in Nigeria’s 2023 Elections, 10 February 2023, https://icg-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/2023-02/311-nigeria-elections.pdf , pp. 5, 19(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)
[7] Germany, BAMF, Briefing Notes Summary: Nigeria – January to June 2023, 30 June 2023, https://milo.bamf.de/OTCS/cs.exe/fetchcsui/-28838520/Deutschland._Bundesamt_f%C3%BCr_Migration_und_Fl%C3%BCchtlinge%2C_Briefing_Notes_Zusammenfassung_%E2%80%93_Nigeria%2C_Januar_bis_Juni_2023%2C_30.06.2023_ENG.pdf?nodeid=28862405&vernum=-2 , p. 10 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)
[8] International Crisis Group, Mitigating Risks of Violence in Nigeria’s 2023 Elections, 10 February 2023, https://icg-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/2023-02/311-nigeria-elections.pdf , p. 5 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)
[9] AI, Amnesty International Report 2022/23 – Nigeria, 27 March 2023, https://www.amnesty.org/en/location/africa/west-and-central-africa/nigeria/report-nigeria/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 31/10/2023)