ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 2084/2023
17 Μαΐου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
AB.K. από Σιέρα Λεόνε
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Ο Αιτητής παρών
Ο. Ηλιάδης (κος) για Α. Λαζάρου (κα) Δικηγόρος για τον Αιτητή.
Κ. Μιχαηλίδου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 27/06/23 η οποία του κοινοποιήθηκε στις 28/06/23, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Σιέρα Λεόνε και υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 21/02/22. Στις 21/04/23 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του στην Υπηρεσία Ασύλου. Μετά από σχετική έκθεση/εισήγηση του λειτουργού ημερ.24/04/23, με την οποία εισηγείτο την απόρριψη του αιτήματος του, ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός ενέκρινε την έκθεση/εισήγηση και αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 29/04/23, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία ο δικηγόρος για τον Αιτητή υιοθέτησε τους λόγους αιτήματος ασύλου και υποστήριξε ότι ο δεύτερος απάντησε με σαφήνεια στις ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν και οι περιγραφές του ήτο λεπτομερείς. Τουναντίον, η έρευνα της Υπηρεσίας Ασύλου ήτο ελλιπής, πεπλανημένη ως προς τα πραγματικά γεγονότα και νομικά σημεία της υπόθεσης και δεν εντοπίζονται κενά στο αφήγημα του. Λανθασμένα κρίθηκε αναξιόπιστος με αποτέλεσμα η προσβαλλόμενη απόφαση απόρριψης του αιτήματος του να είναι αναιτιολόγητη.
Οι Καθ' ων η Αίτηση υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης και της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού και ανέφεραν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί μετά από δέουσα έρευνα και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Προτού το Δικαστήριο προβεί σε εξέταση λόγων ακύρωσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή όπως αυτοί προβάλλονται μέσω του συνηγόρου του στο δικόγραφο της προσφυγής, δεν αναπτύσσονται επαρκώς στην Γραπτή Αγόρευση. Απλή επίκληση παραβίασης Νόμων και γενικών αρχών διοικητικού δικαίου, χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμενοποίηση δεν είναι αρκετή. Η αιτιολόγηση νομικών σημείων είναι απαραίτητη για την εξέταση λόγων ακύρωσης από το Δικαστήριο, οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια, αναπόφευκτα επηρεάζει τη νομική τους βάση με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να κριθούν αναιτιολόγητοι και ανεπίδεκτοι δικαστικής εκτίμησης. Ούτε μπορούν να γίνουν αποδεκτοί ισχυρισμοί που δεν εξειδικεύονται ή δεν αιτιολογούνται, διότι με αυτό τον τρόπο το Δικαστήριο, παρόλο που ασκεί και έλεγχο ουσίας, θα οδηγείτο σε συζήτηση σχεδόν οιουδήποτε θέματος κατά παράβαση των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης. (Βλέπε Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζεται κατ΄ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο - Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022 (3/2019), και των λεχθέντων στη Δημοκρατία ν. Κουκκουρή(1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 Α.Α.Δ. 598, επίσης - Ιωσηφίδης ν. Γενικού Εισαγγελέα (1990) 3 Α.Α.Δ. 4599, Kadivari ν. Δημοκρατίας (αρ. 2) (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924). Σημειώνεται δε, ότι λόγοι ακύρωσης που καταγράφονται στην προσφυγή, αλλά δεν έχουν αναπτυχθεί μέσω της Γραπτής Αγόρευσης θεωρείται, με βάση την πάγια νομολογία, ότι έχουν εγκαταλειφθεί.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω που εφαρμόζονται και στην παρούσα υπόθεση, προχωρώ να εξετάσω μόνο τους λόγους ακύρωσης που καλύπτονται επαρκώς από τους νομικούς ισχυρισμούς του δικογράφου της προσφυγής και πληρούν τις προϋποθέσεις αιτιολόγησης.
Δεδομένης της πιο πάνω κατάληξης, το Δικαστήριο αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023 (Ν. 73(I)/2018), προχωρεί σε εξέταση της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή και των στοιχείων του διοικητικού φακέλου του (στο εξής Δ.Φ.) σε συνδυασμό με τους (υπολειπόμενους) εγειρόμενους λόγους ακύρωσης που αφορούν έλλειψη δέουσας έρευνας, ανεπαρκούς αιτιολόγησης και πλάνης της προσβαλλόμενης πράξης.
Με την αίτηση ασύλου του ο Αιτητής πρόβαλε ως ισχυριζόμενο φόβο δίωξης την απροθυμία του να μυηθεί στην κοινότητα Poro όπως του ζήτησε ο θείος του με τον οποίο είχε μετοικήσει στην πόλη Freetown το 2015 για να συνεχίσει την εκπαίδευση του, καθότι ο ίδιος είναι μουσουλμάνος. Από αξιολόγηση των πρακτικών της συνέντευξης το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ο εξεταστής της υπόθεσης – λειτουργός Υπηρεσίας Ασύλου– ενημέρωσε τον Αιτητή για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του (ερυθρά 29- 28 Δ.Φ.) και κατά την διάρκεια της συνέντευξης του έθεσε διάφορα ερωτήματα για να καλύψει τους λόγους που οδήγησαν τον Αιτητή να εγκαταλείψει την χώρα του και να υποβάλει αίτηση ασύλου. Του παρασχέθηκε δωρεάν διερμηνέας, του διαβάστηκαν όσα καταγράφηκαν στη συνέντευξη και επιβεβαίωσε πως όσα καταγράφηκαν αντικατοπτρίζουν επακριβώς τις δηλώσεις του (ερυθρό 22 Δ.Φ.)
Από τις απαντήσεις του Αιτητή, έγινε αποδεκτό το μέρος της ιστορίας του ότι είναι υπήκοος Σιέρα Λεόνε, κατάγεται από το χωριό Matoi στο οποίο διέμενε μέχρι το 2015 οπόταν και μετοίκησε με το θείο του στην πόλη Freetown για να συνεχίσει την εκπαίδευση του (ερυθρά 30/1Χ, 2Χ, 27/5Χ και 26/1Χ, 2Χ Δ.Φ.) Κατά την συνέντευξη ο Αιτητής επιβεβαίωσε τα όσα δήλωσε με την αίτησή του στο στάδιο της καταγραφής, ότι δηλαδή εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, διότι του ζητήθηκε από τον θείο του να μυηθεί στην κοινότητα Poro και ότι ο ίδιος δεν ήθελε να ενταχθεί επειδή ήταν μουσουλμάνος. Ισχυρίστηκε ότι πήγε με τον θείο του στις 15/08/20 στο φεστιβάλ στο χωριό όπου του ζήτησε να μυηθεί στην κοινότητα και όταν αυτός αρνήθηκε έτρεξε για να φύγει και ο θείος του έστειλε άντρες για να τον πιάσουν. Οι άντρες τον κλείδωσαν σε ένα σπίτι με κάποια άλλα αγόρια αλλά αυτά ήθελαν να μυηθούν στην οργάνωση. Τότε βρήκε κάποιον από το χωριό ο οποίος περνούσε από το σπίτι και τον βοήθησε να τηλεφωνήσει στη θεία του με την οποία στη συνέχεια μετοίκησε. (ερυθρό 25/ 1Χ-4Χ Δ.Φ.)
Ο αρμόδιος λειτουργός στην εισήγηση του έκρινε ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν γίνονται δεκτοί ως εσωτερικά και εξωτερικά αξιόπιστοι καθότι στερούνταν ευλογοφάνειας και ήταν γενικοί, αντιφατικοί και αόριστοι (ερυθρά 43-42 Δ.Φ.). Συγκεκριμένα,
- στα λεγόμενα του Αιτητή παρουσιάζονται χρονικές ασυνέχειες αφού σχολίασε ότι πήγε στο φεστιβάλ στις 15/08/20 και ότι από τον Αύγουστο μέχρι και την αναχώρηση του από τη χώρα του διέμενε 9 μήνες με την θεία του. Όταν του επισημάνθηκε ότι το χρονικό διάστημα που υπάρχει από το φεστιβάλ μέχρι την αναχώρηση του από τη χώρα του είναι 13 μήνες, ισχυρίστηκε ότι δεν θυμάται μήνες, παρ’ όλο που σε προγενέστερο στάδιο της συνέντευξης του ήταν σε θέση να αναφέρει ακριβής ημερομηνίες (ερυθρά 27/6Χ, 25/1Χ-8Χ Δ.Φ.).
- σε ερώτηση του λειτουργού κατά πόσο του συνέβη οτιδήποτε άλλο μετά το περιστατικό που σχολίασε ότι τον είχαν κλειδώσει στο σπίτι, ισχυρίστηκε ότι ο θείος του τον Μάιο το 2020 είχε πάει στο σπίτι της θείας του και τον έψαχνε. Τα λεγόμενα του αυτά στερούνται ευλογοφάνειας, καθότι το περιστατικό δίωξης από το θείο του ισχυρίστηκε ότι είχε γίνει τον Αύγουστο το 2020 και στη συνέχεια ο ίδιος σχολίασε ότι τον έψαχνε τον Μάιο του 2020. (ερυθρά 24/3Χ- 7Χ Δ.Φ.).
- σε ερώτηση να σχολιάσει σε περίπτωση που επιστρέψει πίσω στη χώρα του σε ποια πόλη θα εγκατασταθεί, αναφέρθηκε στις δυσκολίες επιβίωσης καθότι η θεία του έχει πλέον μετοικήσει στο Dubai και σε επιπλέον ερώτημα κατά πόσο θα μπορούσε να μετοικήσει σε άλλη περιοχή, απάντησε ότι δεν έχει κάπου να διαμείνει και ότι η επιβίωση του σε άλλη περιοχή της χώρας θα είναι δύσκολη, δεικνύοντας ότι δεν προκύπτει φόβος δίωξης από τον θείο του αφού σε κανένα από τα ερωτήματα αναφέρθηκε σε αυτόν. (ερυθρά 23/2Χ-4Χ Δ.Φ.).
- ενώ στο έντυπο ευαλωτότητας σχολίασε ότι μετά το θάνατο της μητέρας του ο θείος του ήθελε να τον σταματήσει από το σχολείο ώστε να πάει μαζί του στο χωριό, αλλά ο ίδιος δεν ήθελε και άρχισε να τον χτυπά. Η δε θεία του από την πλευρά του πατέρα του τον βοήθησε να επιστρέψει στο σχολείο και αντιφατικά στη συνέντευξη του σχολίασε ότι η μητέρα του βρίσκεται στη χώρα του εν ζωή και ότι η θεία του από την πλευρά της μητέρας του τον βοήθησε να συνεχίσει την εκπαίδευση του. Επιπλέον σε ερώτημα κατά πόσο επιθυμούσε να σχολιάσει την αντίφαση, ο Αιτητής απάντησε αόριστα ότι η μητέρα του είναι εντάξει. (ερυθρά 27/1Χ, 22/1Χ, 17 Δ.Φ.).
Μετά από συνολική αξιολόγηση της γενικότερης αξιοπιστίας του Αιτητή, των όσων τέθηκαν ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου υπό μορφή δηλώσεων[1] διαπιστώνω ότι η αξιοπιστία του επί αυτού του σημείου του αιτήματος του, δεν τεκμηριώνεται. Η πλήρης εικόνα που διαμορφώνεται μέσω των στοιχείων του φακέλου του, κατόπιν ορθολογικής ανάλυσης και δίκαιης στάθμισής τους[2], επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του λειτουργού. Το αφήγημα του εμπεριέχει δηλώσεις που δεν θεωρούνται συνεπείς και ευλογοφανείς, ενώ από τις απαντήσεις του, κατά την διαδικασία της συνέντευξης, διαπιστώνεται ότι δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια. (Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131). Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του Αιτητή (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Τα γεγονότα της περίπτωσης του Αιτητή σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000). Επομένως, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αιτιολογημένη, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα και στα πλαίσια του Νόμου καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
Ούτε η περίπτωση του Αιτητή εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Όπως προκύπτει και από την έκθεση/εισήγηση του λειτουργού, παρόλο που δεν τεκμηριώθηκε η εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία του Αιτητή, έγινε αξιολόγηση και για τους σκοπούς παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας (ερυθρό 42-40 Δ.Φ.). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[3] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ο λειτουργός δε, σε αντίθεση με τα όσα ισχυρίζεται η συνήγορος του Αιτητή, διερεύνησε μέσω διαθέσιμων πληροφοριών για τις συνθήκες που επικρατούν στη Σιέρα Λεόνε - χώρας καταγωγής του Αιτητή (ερυθρό 35-31 Δ.Φ.) Σημειώνεται ότι ο ίδιος σε κανένα στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης της αίτησης του ανέφερε ότι κινδυνεύει λόγω ένοπλης σύρραξης στη χώρα του, ενώ από αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου επιβεβαιώνεται ότι δεν λαμβάνει χώρα εσωτερική η διεθνής ένοπλη σύρραξη στη χώρα του Αιτητή[4].
Επομένως, με βάση όλα τα ανωτέρω δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα αλλά ούτε πλάνη περί το νόμο και των πραγματικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη από την Υπηρεσία Ασύλου κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345). Η επάρκεια της αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πραγματικά και νομικά περιστατικά της υπόθεσης, ενώ η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης συμπληρώνεται και/ή αναπληρώνεται μέσα από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου του Αιτητή ήτοι της έκθεσης/εισήγησης του λειτουργού η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του εξουσιοδοτημένου από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιου λειτουργού, όπως επίσης και από το σύνολο της όλης διοικητικής ενέργειας με αποτέλεσμα να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270).
Ως εκ των ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Βλέπε Άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2023 (Ν6(Ι)/2000)
[2] Βλέπε High Court (Ανώτερο Δικαστήριο) (Ιρλανδία), IR κατά Minister for Justice Equality & Law Reform & anor, [2009] IEHC 353, ημερομηνίας 24/07/2009, σκέψη 11.
[3] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας.
[4] Μέσω ιστοσελίδας ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project) - Άρθρο 19(2), εδάφιο (γ) , του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000).