ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 2366/2023
28 Μαΐου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
W. N. A.
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
.........
Ο Αιτητής είναι παρών
Μ. Χριστοφορίδου (κα) για Δ. Α. Παυλίδη, Δικηγόρος για τον Αιτητή
Μ. Καρπούζη (κα) για Ν. Ιερωνυμίδη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση, ημερομηνίας 20.6.2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2022 (στο εξής: ο Περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία. Εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία και περί τις 26.10.2021 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 9.6.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή. Εν συνεχεία, ο λειτουργός υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 20.6.2023. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 12.7.2023, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής προωθεί ως λόγους προσφυγής στο πλαίσιο της γραπτής αγόρευσης, ότι η επίδικη απόφαση ελήφθη υπό καθεστώς πλάνης και ότι αυτή πάσχει εξαιτίας έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας. Ο Αιτητής προωθεί ακόμη ισχυρισμό ότι η χώρα καταγωγής του, η Νιγηρία, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ασφαλής, καθώς παρατηρούνται παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περαιτέρω, υποστηρίζει ότι εσφαλμένα δεν αποδόθηκε σε αυτόν το ευεργέτημα της αμφιβολίας και ότι η συνέντευξη διεξήχθη σε σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς να ακολουθούνται οι κατευθυντήριες γραμμές για τις συνεντεύξεις σε υποθέσεις ασύλου όπως τίθενται από την Ύπατη Αρμοστεία. Παραπέμποντας στις πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή υποστηρίζει ότι ακόμη κι αν κριθεί ότι δεν δικαιούται καθεστώς πρόσφυγα, θα πρέπει να του παραχωρηθεί καθεστώς συμπληρωματικής.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ' ων, υπεραμύνονται της επίδικης πράξης κατά την προφορική τους αγόρευση, υποδεικνύοντας τους λόγους για τους οποίους θεωρούν ως τρωτή την αξιοπιστία των ισχυρισμών του Αιτητή, προωθώντας ότι αυτός δεν διατρέχει οποιοδήποτε κίνδυνο στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του.
Το νομικό πλαίσιο
4. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
5. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
6. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει την έννοια του όρου πρόσφυγας και τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτόν τον ορισμό.
7. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τις περιπτώσεις, όπου χορηγείται το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
8. Ως προς τους νομικούς ισχυρισμούς περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, όπως και της πλάνης και των κατ' ισχυρισμό διαδικαστικών πλημμελειών που έλαβαν χώρα, είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως Δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιόν του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής, που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητά της. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ως δε λόγος προσφυγής ανάγεται πλέον η κακή/πλημμελής εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών από τη διοίκηση, εκτίμηση η οποία καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Το γεγονός ότι, όπως κατ' ισχυρισμό προβάλει, δεν είχε τη δυνατότητα να εκθέσει προσηκόντως τις θέσεις του ενώπιον της διοίκησης για τους πιο πάνω λόγους, ουδεμία σημασία καταρχήν μπορεί να έχει πλέον, υπό το φως της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου. Εν προκειμένω, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552].
9. Σε κάθε περίπτωση ως προς το κατ’ ισχυρισμό βραχύχρονο της συνέντευξης, παρατηρώ ότι εγείρεται αλυσιτελώς, καθώς δεν επεξηγεί ο Αιτητής τη βλάβη που έχει επέλθει στον ίδιο εξαιτίας του γεγονότος αυτού. Ειδικότερα, ο Αιτητής δεν επεξηγεί τι θα επιθυμούσε περαιτέρω να προβάλει στο στάδιο της συνέντευξης, το οποίο δεν είχε το χρόνο ή/ και την ευκαιρία να αναφέρει. Επιπλέον, ο περί Προσφύγων Νόμος, δεν καθορίζει τη διάρκεια της συνέντευξης (Bλ. Προσφυγή αρ. 1673/2010, Edward Eskandaz v. Α.Α.Π., ημερ. 4.7.2013) αλλά θα πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στον αιτητή να παραθέσει τον πυρήνα του αιτήματός του για άσυλο και τις περιστάσεις που το περιβάλουν. Εν προκειμένω διαπιστώνω ότι τέθηκαν στον Αιτητή επαρκείς ερωτήσεις, στο πλαίσιο των οποίων θα μπορούσε να εκθέσει τους ισχυρισμούς που περιβάλλουν το αίτημά του για άσυλο.
10. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνω συναφώς τα ακόλουθα: Στην αίτησή του για διεθνή προστασία, ως προς τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής δήλωσε υπήκοος Νιγηρίας, γεννηθείς στην πολιτεία Imo και ως προς τη θρησκεία του δήλωσε Χριστιανός. Ως προς τον λόγο εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι είναι ο μοναδικός υιός των γονιών του και ότι ο πατέρας του νυμφεύθηκε δύο γυναίκες. Μετά τον θάνατο του τελευταίου, η μητριά του, λόγω του ότι δεν απέκτησε υιό, προσπαθεί να τον σκοτώσει με μάγια για να σφετεριστεί την περιουσία του αποθανόντος πατέρα του. Συγκεκριμένα δήλωσε ότι παρέλυσε η μία πλευρά του σώματός του και έλαβε θεραπεία από κάποιον πάστορα, ο οποίος τον βοήθησε στη συνέχεια να εγκαταλείψει τη χώρα του.
11. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε ως τόπο καταγωγής την περιοχή Oboama της πολιτείας Imo και ως τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής την πόλη Owerri της ίδια πολιτείας, όπου διέμενε τους τελευταίους οκτώ μήνες και δύο εβδομάδες πριν την αναχώρησή του από τη χώρα. Ο πατέρας του απεβίωσε το 2019 ενώ η μητέρα του βρίσκεται εν ζωή. Ο πατέρας του έχει δύο συζύγους και ο ίδιος έχει δύο ετεροθαλείς αδερφές από τη μητριά του. Η μητέρα του διαμένει στην πολιτεία Aba, ενώ δεν γνωρίζει που μένει τώρα η μητριά του. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του το 2014 και στη συνέχεια εργαζόταν περιστασιακά στη φάρμα του πατέρα του.
12. Ερωτηθείς αναφορικά με τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα του, ο Αιτητής δήλωσε ότι μετά τον θάνατο του πατέρα του, έλαβε απειλές κατά της ζωής του από τη μητριά του, η οποία προσπαθούσε να τον σκοτώσει με μάγια. Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις, ο Αιτητής δήλωσε πως ο ίδιος, ως ο πρωτότοκος υιός της οικογένειας θα κληρονομούσε την περιουσία του πατέρα του. Η μητριά του δεν απέκτησε υιό και με σκοπό να σφετεριστεί την περιουσία του συζύγου της και πατέρα του Αιτητή, προκάλεσε στον τελευταίο παράλυση με μάγια. Δήλωσε πως η μητέρα του δεν είχε χρήματα για νοσοκομειακή περίθαλψη και ως εκ τούτου αποτάθηκαν σε πάστορα, ο οποίος τον βοήθησε με προσευχές. Ερωτηθείς σχετικά με τις απειλές που έλαβε, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι άρχισαν πέντε μήνες μετά τον θάνατο του πατέρα του και ότι εκείνη την περίοδο διέμενε μαζί της. Αναφορικά με τη φύση των απειλών, ο Αιτητής περιέγραψε ότι τόσο η μητριά του, όσο και οι θυγατέρες της τον κτυπούσαν, ενώ καλούσε και τους αδερφούς της για να τον εξαναγκάσουν να της παραχωρήσει την περιουσία. Πρόσθεσε πως καλούσε άγνωστους προς αυτόν άτομα, τα οποία τον σταματούσαν στο δρόμο, τον κτυπούσαν και τον απειλούσαν πως εάν δεν της δώσει την περιουσία θα τον σκοτώσουν. Σε ερώτηση αναφορικά με τα μέτρα που έλαβε, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι παραπονέθηκε στις αρχές του χωριού, οι οποίοι την ρώτησαν για ποιο λόγο προβαίνει σε απειλές και εκείνη δήλωσε ότι ο Αιτητής δεν έχει οποιοδήποτε δικαίωμα στην περιουσία του συζύγου της. Ερωτηθείς πώς γνωρίζει ότι η μητριά του βρίσκεται πίσω από την παράλυσή του, ο Αιτητής απάντησε λόγω των απειλών της για τη ζωή του. Επιπλέον, ο Αιτητής δήλωσε πως διέμενε με την μητριά του για περίοδο πέντε μηνών και πως του προσέφερε χρήματα για να της παραχωρήσει την περιουσία, αλλά αυτός αρνήθηκε. Ως προς την περιουσία του πατέρα του, ο Αιτητής δήλωσε ότι βρίσκεται πλέον στην κατοχή της μητριάς του, καθότι ο ίδιος δεν βρίσκεται εκεί και επεσήμανε πως η ζωή του είναι πιο σημαντική από την περιουσία. Ερωτηθείς κατά πόσο του συνέβη οτιδήποτε κατά την παραμονή του με τον πάστορα, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά, προσθέτοντας ότι έβλεπε εφιάλτες με τη μητριά του στον ύπνο του. Σχετικά με τις συνέπειες σε περίπτωση επιστροφής του, ο Αιτητής απάντησε ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί, επειδή η μητριά του θα θεωρήσει ότι επέστρεψε για να διεκδικήσει την περιουσία.
13. Αξιολογώντας τις ανωτέρω δηλώσεις του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος αναφορικά με την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, ο δε δεύτερος αναφορικά με την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή από τη μητριά του, λόγω της περιουσίας του αποθανόντος πατέρα του.
14. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθότι κρίθηκε ότι παρατέθηκε με επαρκή λεπτομέρεια και πως, βρισκόταν σε συμφωνία με το προσκομισθέν από τον Αιτητή έγγραφο (έγγραφο διαβατηρίου) και τις εξωτερικές πηγές.
15. Αντίθετα ο δεύτερος ισχυρισμός του Αιτητή έτυχε απόρριψης, καθότι οι Καθ' ων η αίτηση έκριναν ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες για θέματα που άπτονται στον πυρήνα του αιτήματός του και στις διευκρινιστικές ερωτήσεις επεσήμαναν στους ισχυρισμούς του ασάφειες, ασυνέπειες, αοριστίες και έλλειψη ευλογοφάνειας. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής υπήρξε γενικός και αόριστος αναφορικά με τις ισχυριζόμενες απειλές που έλαβε από τη μητριά του και δεν έδωσε ουσιαστικές πληροφορίες, παρόλο που του δόθηκαν αρκετές ευκαιρίες να το πράξει. Ερωτηθείς για τις απειλές που ισχυρίστηκε ότι έλαβε, ανέφερε ότι τον κτύπησε και ότι δεχόταν επίθεση και απειλές στο δρόμο από άτομα που έστελνε η μητριά του. Οι Καθ’ ων η αίτηση σχολίασαν επίσης την έλλειψη ευλογοφάνειας στο ότι ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι έμενε μαζί με την μητριά του για περίοδο πέντε μηνών. Σε διευκρινιστική ερώτηση, ο Αιτητής απάντησε υπεκφεύγοντας, λέγοντας ότι του προσέφερε χρήματα για να της παραχωρήσει την περιουσία, κάτι το οποίο ο ίδιος αρνήθηκε, καθότι ως ισχυρίστηκε ήταν δικαίωμά του να την διεκδικήσει. Οι Καθ’ ων η αίτηση επεσήμαναν την αντίφαση στους ισχυρισμούς του, αφού ενώ αρχικά ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι δεν δέχτηκε τα χρήματα που του προσέφερε η μητριά του, καθότι ήταν δικαίωμά του να διεκδικήσει την περιουσία του πατέρα του, στη συνέχεια δήλωσε ότι δεν τον ενδιαφέρει η περιουσία και ότι είναι πιο σημαντική η ζωή του. Αναφορικά με τα μάγια που κατ’ ισχυρισμό του έκανε η μητριά του, τα οποία είχαν ως συνέπεια την παράλυση μέρος του σώματός του, ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει ότι η παράλυση προήλθε από την μητριά του, όπως επίσης ούτε το γεγονός ότι κατάφερε να τον θεραπεύσει ένας πάστορας. Εντοπίστηκε επίσης χρονική ασυνέπεια στις δηλώσεις του, καθότι ενώ ανέφερε ότι ο πατέρας του απεβίωσε το 2019 και ο ίδιος συνέχισε να μένει με την μητριά του για πέντε μήνες μετά τον θάνατο του πατέρα του και ακολούθως κατέφυγε στον πάστορα, σε αρχικό στάδιο της συνέντευξης ανέφερε ότι μετέβηκε στον πάστορα στις 10/01/2021 με τον οποίο διέμενε για 8 μήνες και 2 εβδομάδες μέχρι την αναχώρησή του από τη χώρα. Τέλος, ερωτηθείς για την περιουσία, ο Αιτητής δήλωσε ότι βρίσκεται πλέον στην κατοχή της μητριάς του, αφού ο ίδιος βρίσκεται εκτός χώρας και σε ερώτηση για ποιο λόγο δεν την παραχώρησε εξαρχής, δεν έδωσε ικανοποιητική απάντηση αναφέροντας με αοριστία ότι δεν γνώριζε ότι θα εξελισσόταν με αυτόν τον τρόπο η κατάσταση. Ο ίδιος δήλωσε πως είναι πιο σημαντική η ζωή του από την επίμαχη περιουσία και σε ερώτηση για ποιο λόγο δεν το επικοινώνησε με την μητριά του, απάντησε ότι θεωρείται ταμπού στην κουλτούρα του και ότι είναι καλύτερα να πάρει η μητριά του την περιουσία δια της βίας παρά να της την παραχωρούσε. Οι Καθ’ ων η αίτηση επεσήμαναν πως τα όσα ανέφερε ο Αιτητής στη συνέντευξή του αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματός του και πως δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να δικαιολογούν την ανάλυση των εν λόγω δεδομένων μέσω άλλων πηγών πληροφόρησης.
16. Με βάση τον μόνο αποδεκτό ισχυρισμό του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση, λαμβάνοντας υπόψιν το προσωπικό του προφίλ, έκριναν ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Οι Καθ' ων η αίτηση αξιολόγησαν και την κατάσταση που επικρατεί στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πολιτεία Imo, προκειμένου να διερευνηθεί εάν ο Αιτητής μπορεί να υπαχθεί στις πρόνοιες περί συμπληρωματικής προστασίας. Οι Καθ’ ων η αίτηση, κατά τη νομική ανάλυση, κατέληξαν ότι δεν προκύπτει δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτού δυνάμει του άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου.
17. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιοδήποτε νέο, ειδικό και τεκμηριωμένο ισχυρισμό συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής επανέλαβε τους ισχυρισμούς που προέβαλε και στη συνέντευξή του, ότι διώκεται από τη μητριά του, η οποία έχει βιαιοπραγήσει εναντίον του και έστειλε άτομα για να τον απειλήσουν με σκοπό να της παραχωρήσει την κληρονομιά. Επανέλαβε περαιτέρω, πως του έχει κάνει μάγια με συνέπεια να μείνει παράλυτος και με τη βοήθεια ενός πάστορα κατάφερε να θεραπευτεί. Ερωτηθείς κατά πόσο θα μπορούσε να μετεγκατασταθεί σε άλλη περιοχή της Νιγηρίας, ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά, προσθέτοντας πως η μητριά του θα μπορέσει να τον εντοπίσει, χωρίς να δίνει περαιτέρω λεπτομέρειες.
18. Οι Καθ’ ων η αίτηση, κατά την ακροαματική διαδικασία αντιτείνουν πως μετά τον θάνατο του πατέρα του το 2019 ο Αιτητής διέμενε στην ίδια οικία με την μητριά του και καθώς πρόκειται για ιδιωτικής φύσεως διαφορά, θα μπορούσε να αποταθεί στις αρχές της χώρας του. Ως προς την ίδια την πηγή του ισχυριζόμενου φόβου δίωξης, οι Καθ’ ων η αίτηση, επεσήμαναν πως έχει εκλείψει, καθότι ως ο ίδιος ο Αιτητής ανέφερε, η περιουσία βρίσκεται στην κατοχή της μητριάς του.
19. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, με βάση τα ενώπιον μου δεδομένα, αρχικά συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ’ ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού.
20. Όσον αφορά στο δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, περί φόβου δίωξης του Αιτητή από τη μητριά του σχετικά με την περιουσία του πατέρα του, ο οποίος απεβίωσε και την οποία ο Αιτητής, ως πρωτότοκος και μοναδικός υιός θα κληρονομούσε, συντάσσομαι με το συμπέρασμα περί της αναξιοπιστίας αυτού. Ειδικότερα, επισημαίνονται τα πιο κάτω: ανατρέχοντας στο πρακτικό της συνέντευξης αλλά και στην Έκθεση-Εισήγηση των Καθ' ων η αίτηση, διαπιστώνω ότι ορθά οι Καθ’ ων η αίτηση έκριναν ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει τον πιο πάνω ισχυρισμό του. Η αφήγηση του Αιτητή, οι απαντήσεις στα ερωτήματα και οι απαντήσεις του ακόμα και στα διευκρινιστικά ερωτήματα που του τέθηκαν ήταν αόριστες, γενικές, σύντομες και χωρίς λεπτομέρεια, περιγραφικότητα και χωρίς ευλογοφάνεια. Ο Αιτητής υπέπεσε σε χρονική αντίφαση σχετικά με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διέμενε με την μητριά του, ενώ οι δηλώσεις του περί συσχετισμού της παράλυσής του με μάγια που διενήργησε η μητριά του και η επακόλουθη θεραπεία του από πάστορα παρουσιάστηκαν αόριστα και χωρίς ευλογοφάνεια. Δεν είναι κυρίως σαφές και στη βάση ποιων αντικειμενικών δεδομένων, ο Αιτητής αποδίδει την προσωρινή του παράλυση στη μητριά του, πέραν της ύπαρξης της προσωπικής μεταξύ τους διαμάχης, αποκλείοντας οποιεσδήποτε άλλες εύλογες αιτίες προς τούτο. Αποστασιοποιούμαι ωστόσο από το συμπέρασμα των Καθ’ ων η αίτηση ότι η ολιγόμηνη παραμονή του στην οικία όπου διέμενε με τη μητριά του μετά το θάνατο του πατέρα του αποτελεί ουσιώδη ένδειξη της μη αλήθειας των αναφορών του. Επίσης δεν συντάσσομαι με το συμπέρασμα των Καθ’ ων η αίτηση ότι αφ΄ης στιγμή η επίμαχη περιουσία βρίσκεται στα χέρια της μητριάς, δεν υπάρχει λόγος αυτή να διώκει τον Αιτητή. Ευλόγως, η απειλή, εάν ήταν το όλο αφήγημα αξιόπιστο, θα εξακολουθούσε να υφίσταται ακόμα και εάν η μητριά κατέχει την περιουσία, εάν όντως τη σφετερίστηκε και εάν εξακολουθεί να θεωρεί ότι ο Αιτητής ενδέχεται να τη διεκδικήσει. Σε σχετική ερώτηση αναφορικά με τις συνέπειες σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ο Αιτητής αναφέρθηκε αόριστα, χωρίς να δίνει ικανοποιητικές εξηγήσεις, ότι θα επιδεινωθεί η κατάσταση, επειδή θα θεωρήσει η μητριά του ότι θα διεκδικήσει την περιουσία, υποπίπτοντας σε ασυνέπεια με τον ισχυρισμό του ότι δεν ενδιαφέρεται για την περιουσία. Επιπλέον, δεν συντάσσομαι με τους Καθ’ ων η αίτηση ως προς το συμπέρασμα ότι υπήρξε ανακόλουθος ο Αιτητής όταν ισχυρίστηκε ότι είναι θέμα τιμής να μην δώσει αμαχητί την περιουσία στη μητριά του, καθώς το συμπέρασμα των Καθ’ ων η αίτηση δεν στηρίζεται σε κάποια έρευνα σε εξωτερικές πηγές, κατά πόσον τίθεται τέτοιο ζήτημα, προβαίνοντας έτσι σε αυθαίρετη αξιολόγηση της δήλωσης του Αιτητή.
21. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, από το σύνολο των δηλώσεων του Αιτητή επισημαίνεται πως δεν ήταν σε θέση να στοιχειοθετήσει με συνεκτικότητα, σαφήνεια και λεπτομέρεια[1] τον ισχυρισμό του περί δίωξής του από τη μητριά του για θέματα κληρονομιάς. Ο Αιτητής προέβη σε γενικόλογες αποκρίσεις, χωρίς να παραθέτει λεπτομέρειες και συγκεκριμένες περιγραφές για τις ισχυριζόμενες απειλές που δέχθηκε από τη μητριά του, ούτε έδωσε λεπτομέρειες για τον πάστορα στον οποίο αποτάθηκε για την παράλυσή του και τις θεραπείες που ακολούθησε. Ο Αιτητής δεν τεκμηρίωσε αντικειμενικό φόβο δίωξης και απέδωσε το πρόβλημα υγείας του στη διαμάχη που είχε με την μητριά του. Οι ανεπαρκείς και ασαφείς απαντήσεις του Αιτητή δεν αντικατοπτρίζουν βιωματικής φύσης γεγονότα. Καθότι πρόκειται για περιστατικά που κατ' ισχυρισμό αποτελούν προσωπική εμπειρία, θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο να είναι σε θέση να παραθέσει περισσότερα βιωματικά στοιχεία στην αφήγησή του. Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι ο Αιτητής εκπροσωπούμενος δια συνηγόρου παραλείπει να επιχειρήσει οποιαδήποτε περαιτέρω στοιχειοθέτηση της υπόθεσής του και να καλύψει τα κενά που οι Καθ’ ων η αίτηση επεσήμαναν κατά την αξιολόγηση των δηλώσεών του.
22. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, εκ της υποκειμενικής της φύσεως δεν μπορεί να τύχει σχολιασμού οτιδήποτε περαιτέρω.
Αξιολόγηση κινδύνου
23. Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που ο Αιτητής διατρέχει σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα του σημειώνεται καταρχάς ότι ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή βρίσκεται στην πόλη Owerri της πολιτείας Imo. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο τόπος καταγωγής του Αιτητή (Oboama), όσο και ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του (Owerri) βρίσκονται στην πολιτεία Imo και απέχουν μεταξύ τους 45 περίπου λεπτά.[2] Κατόπιν αναζήτησης στη βάση δεδομένων ACLED προέκυψε ότι στη διάρκεια ενός έτους και συγκεκριμένα το διάστημα από τις 20.5.2023 έως τις 17.5.2024 στην εν λόγω πολιτεία καταγράφηκαν 109 περιστατικά ασφαλείας τα οποία οδήγησαν σε 165 απώλειες. Εξ αυτών των περιστατικών, 18 καταχωρήθηκαν ως «διαμαρτυρίες», τα 47 ως «βία κατά πολιτών» τα 38 ως «μάχες», τα 5 ως «αναταραχές» και το 1 ως «έκρηξη / απομακρυσμένη βία». Στην πόλη Owerri, τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, σημειώθηκαν 27 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως συνέπεια την απώλεια 5 ανθρώπινων ζωών.[3] Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Imo εκτιμάται ότι το 2022 ανερχόταν στα 5,459,300.[4]
24. Ως εκ των ανωτέρω ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων σε σχέση με την πολιτεία Imo, περιοχή καταγωγής και τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, δεν προκύπτει ότι σε περίπτωση επιστροφής του αυτός θα βρεθεί αντιμέτωπος με συνθήκες αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης, οι οποίες να θέτουν σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας μόνο εκ της παρουσίας του στο έδαφος της συγκεκριμένης περιοχής εντός της έννοιας του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.[5]
25. Ως προς την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, σύμφωνα με το Portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις ενάντια στις μη κρατικές ένοπλες ομάδες Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province), οι οποίες δεν εκτείνονται στο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή. [6]
26. Επιπλέον, από το προφίλ του δεν προκύπτει οποιοσδήποτε κίνδυνος συναρτώμενος με το προφίλ του, ούτε και ο Αιτητής ήγειρε οποιοδήποτε ισχυρισμό περί αυτού. Σημειώνεται κατά τα άλλα ότι πρόκειται για άτομο που δεν παρουσιάζει κάποια στοιχεία ευαλωτότητας, καθότι είναι άρρεν, ενήλικας, νεαρός, υγιής και απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
27. Όλως επικουρικώς και παρά το εύρημα περί αναξιοπιστίας του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή, εφόσον ο κατ’ ισχυρισμό φορέας δίωξής του είναι ιδιώτης, θα μπορούσε ο Αιτητής, εάν ήθελε προκύψει οποιοσδήποτε κίνδυνος για τον ίδιο από οποιοδήποτε μη κρατικό φορέα δίωξης, να ζητήσει τη συνδρομή των αρχών της χώρας καταγωγής του. Αξίζει να σημειωθεί πως όπως ο ίδιος δήλωσε, απευθύνθηκε στις τοπικές αρχές του χωριού, οι οποίες προέβησαν σε υπόδειξη στη μητριά του, γεγονός το οποίο καταδεικνύει ότι λειτουργεί μία κρατική δομή στην οποία μπορεί να απευθυνθεί για προστασία. Υπενθυμίζεται σχετικώς, ότι η διεθνής προστασία αποτελεί προστασία δευτερεύουσα εκείνης της χώρας καταγωγής. [7]
28. Με βάση τα ανωτέρω, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
29. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν τεκμηριώνει, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
30. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό του Αιτητή δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ήτοι ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)].
31. Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
32. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
33. Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
34. Αλλά και όλως επικουρικώς, των ανωτέρω, δεν εντοπίζω οποιοδήποτε παράγοντα επίτασης κινδύνου εξετάζοντας τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, διαπιστώνοντας ότι αυτός, σε κάθε περίπτωση, συνιστά άρρενα, νεαρής ηλικίας, απόφοιτο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίς προβλήματα υγείας και με ικανότητα να εργαστεί. Ακόμη κι εάν ο ίδιος δεν επιθυμεί την επιστροφή του στον τελευταίο τόπο διαμονής του, με βάση το προφίλ του, θα μπορούσε να εξασφαλίσει μία ασφαλή διαβίωση σε άλλες περιοχές εντός της χώρας καταγωγής του.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] EUAA, Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System Judicial analysis, Second edition, σ. 120-134
[2]Google Maps
[3] ACLED, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο: https://acleddata.com/explorer/ (βλ. Πλατφόρμα ACLED Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: past year of ACLED DATA, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles, Explosions/Remote violence, Violence against civilians, Protests και Riots, και ΠΕΡΙΟΧΗ: Africa – Nigeria – Imo State)
[4] City Population, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/ (Nigeria – Imo State)
[5] Αξιολογώντας τα ως άνω δεδομένα συμφωνώ με το συμπέρασμα του Οδηγού Χώρας (Country Guidance) της Νιγηρίας, εκδοθέντος από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), ο οποίος δεν αποτελεί δεσμευτικό κείμενο, οφείλει ωστόσο να λαμβάνεται υπόψιν από τα κράτη-μέλη EASO, 'Country Guidance: Nigeria' (2021), σ. 8 και 127
https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2022-01/Country_Guidance_Nigeria_2021.pdf
[7] European Asylum Support Office (EASO), 'Practical Guide: Qualification for International Protection' (2018), σ. 36