ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: Τ2026/23
28 Μαΐου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
E. T. I.
Αιτητού
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
........
Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως
Ηλ. Φανούς (κος) για πιστή μετάφραση από αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 23.5.2023, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση του τελευταίου για διεθνή προστασία και της απόφασης επιστροφής στη χώρα καταγωγής του.
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία και είναι κάτοχος διαβατηρίου της χώρας καταγωγής του. Περί τις 5.5.2023, ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 16.5.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από λειτουργό, ο οποίος υπέβαλε σχετική Έκθεση/ Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 23.5.2023 και κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 26.6.2023. Η τελευταία αυτή απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής, στο εισαγωγικό δικόγραφο της προσφυγής δηλώνει ότι στην Νιγηρία υπάρχει μια ομάδα με την επωνυμία «Cultist», σκοπός της οποίας είναι να βλάψει τους ανθρώπους με διάφορους τρόπους. Τα μέλη της προσπάθησαν να τον εντάξουν στην ομάδα και επειδή ο Αιτητής αρνήθηκε, του επιτέθηκαν και τόν τραυμάτισαν. Παρότι ο Αιτητής κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία, δεν έλαβε βοήθεια. Ισχυρίζεται πως η ομάδα θέλει να τον σκοτώσει, γι’ αυτό και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την χώρα του.
3. Κατά την ακροαματική διαδικασία της παρούσας προσφυγής, ο Αιτητής επανέλαβε πως έφυγε από την χώρα λόγω του ότι απειλούνταν από μια συμμορία. Δεν προσέθεσε κάποιον άλλον ισχυρισμό παρά μόνο επανέλαβε τα όσα είχε θέσει υπόψη στην προσωπική του συνέντευξη.
4. Κατ΄ εφαρμογή του Κανονισμού 3(ε) των περί της λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019, ως έχει τροποποιηθεί, οι Καθ’ ων η αίτηση συμμετέχουν στην παρούσα διαδικασία δια της καταχωρίσεως υπομνήματος, δεν συμμετείχαν στην ακροαματική διαδικασία και δεν καταχώρισαν γραπτή αγόρευση.
Το νομικό πλαίσιο
5. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι του παρόντος δικαστηρίου):
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
6. Ο Κανονισμός 3 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«3. (α) Κάθε προσφυγή καταχωρείται στο αρμόδιο Πρωτοκολλητείο με έγγραφη αίτηση, ως το Έντυπο Αρ. 1 συνοδευόμενη από την προσβαλλομένη απόφαση και τα υποστηρικτικά αυτής στοιχεία που επιδόθηκαν στον αιτητή καθώς και οποιαδήποτε νέα έγγραφα ή στοιχεία ή πρόσθετη μαρτυρία ήθελε προσκομίσει ο αιτητής.
(β) Νέα έγγραφα ή στοιχεία ή οποιαδήποτε πρόσθετη μαρτυρία που προσκομίζονται κατά την καταχώριση της προσφυγής, παρατίθενται ή επισυνάπτονται ως τεκμήρια, ανάλογα, σε ένορκη δήλωση από τον Αιτητή. Ο ενόρκως δηλών εξηγεί το λόγο για τον οποίο δεν προσκομίστηκαν τα έγγραφα ή στοιχεία ή πρόσθετη μαρτυρία κατά την εξέταση της προσβαλλόμενης πράξης καθώς και τη συνάφειά τους με τα επίδικα θέματα.
(γ) Η προσφυγή επιδίδεται εντός επτά (7) ημέρων από την ημερομηνία καταχώρισης της και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την πιο πάνω προθεσμία θεωρείται ως εγκαταλειφθείσα και απορρίπτεται, εκτός αν άλλως ήθελε ορίσει το Δικαστήριο:
Νοείται ότι όπου η επίδικη πράξη είναι διάταγμα κράτησης, η προσφυγή επιδίδεται εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών.
(δ) Κάθε ένσταση καταχωρείται στο αρμόδιο Πρωτοκολλητείο εντός είκοσι (20) ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της προσφυγής, ως το Έντυπο Αρ.2 με την επιφύλαξη της παραγράφου (ε) κατωτέρω.
(ε) Στις περιπτώσεις όπου η προσβαλλόμενη απόφαση εκδίδεται δυνάμει των ακόλουθων άρθρων του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6(I)/2000), ως έχει τροποποιηθεί:
(i) 12Βτετράκις(2)(δ),
(ii) 12Βτρις,
Υπόμνημα ως το Έντυπο Αρ. 3 καταχωρείται στο αρμόδιο Πρωτοκολλητείο από την Υπηρεσία Ασύλου, συνοδευόμενο από τον σχετικό διοικητικό φάκελο που αφορά την προσφυγή, εντός δέκα ημερών από την επίδοση αυτής:
Νοείται ότι, ουδεμία καταχώριση γραπτής αγόρευσης από τον αιτητή ή τους καθ' ων η αίτηση απαιτείται και η υπόθεση ορίζεται απευθείας από το Πρωτοκολλητείο για ακρόαση, χωρίς να απαιτείται η παρουσία των καθ' ων η αίτηση, εκτός εάν το Δικαστήριο διατάξει διαφορετικά.».
7. Ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962 προβλέπει τα εξής: «Έκαστος διάδικος δέον δια των εγγράφων προτάσεων αυτού να εκθέτη τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται και, αιτιολογών συγχρόνως ταύτα πλήρως. Διάδικος εμφανιζόμενος άνευ συνηγόρου δεν υποχρεούται εις συμμόρφωσιν προς τον κανονισμό αυτόν.»
8. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
9. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
10. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«Υποχρεώσεις αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών (1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).
(2) Ιδίως, ο αιτητής οφείλει-
(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙ […]
(3) Η Υπηρεσία Ασύλου αξιολογεί, σε συνεργασία με τον αιτητή, τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2) στοιχεία.».
11. Το εδάφιο (1) του άρθρου 12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«12Βτρις.-(1) Για σκοπούς εξέτασης αιτήσεων, ο Υπουργός δύναται με διάταγμα να ορίσει χώρα ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας, εφόσον ικανοποιείται βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, ότι στην οριζόμενη χώρα γενικά και μόνιμα δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία ούτε απειλή η οποία προκύπτει από τη χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.
(2) [.]»
12. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
13. Σύμφωνα με τη διαδικασία που θεσπίζουν οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικοί Κανονισμοί, σε συγκεκριμένες κατηγορίες υποθέσεων, ήτοι στην περίπτωση των υποθέσεων οι οποίες αφορούν σε Αιτητές, οι οποίοι κατάγονται από ασφαλή χώρα ιθαγένειας, δυνάμει του άρθρου 12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου (όπου το συναφές τεκμήριο δεν έχει ανατραπεί) η διαδικασία που ακολουθείται είναι αυτή που καθορίζεται στο Κανονισμό 3. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι Καθ' ων η αίτηση συμμετέχουν στη δικαστική διαδικασία με την καταχώριση υπομνήματος, σύμφωνα με το Έντυπο 3 των Κανονισμών και την κατάθεση του σχετικού διοικητικού φακέλου. Οι Καθ' ων η αίτηση δεν συμμετέχουν στην ακροαματική διαδικασία ούτε καταχωρίζουν αγόρευση καταρχήν, πλην των περιπτώσεων που το Δικαστήριο διατάξει διαφορετικά.
14. Είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής τέτοιων ισχυρισμών. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο, ως δικαστήριο ουσίας, δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (στο πλαίσιο καταρχήν που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή). Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η έκταση του ελέγχου που ασκεί το παρόν Δικαστήριο επί της επίδικης απόφασης σε συνάρτηση με την εξουσία του να την τροποποιήσει καθιστά αλυσιτελή την προβολή των πιο πάνω υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας. [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552.].
15. Επισημαίνεται επιπλέον συναφώς ότι αποτελεί βασική νομολογιακή αρχή ότι η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα, ανάγεται δε στην διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης [Βλ. Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Α.Ε. Aρ.: 3017, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, ημερ. 5.6.2002, (2002) 3 ΑΑΔ 345].
16. Η γενική αυτή νομολογιακή αρχή θα πρέπει να εξεταστεί εν προκειμένω υπό το φως του ειδικού δικαίου που διέπει τη διαδικασία εξέτασης μίας αιτήσεως ασύλου και των αρχών που θεσπίζει τόσο η εθνική όσο και η ενωσιακή νομοθεσία. Συναφές εν προκειμένω είναι το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για έναν από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου [Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010]. Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας των αιτητών ασύλου να τεκμηριώσουν με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή τους, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του [Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C 277/11, M. M., ECLI:EU:C:2012:744, σκέψεις 63 εώς 68].
17. Παρατηρώ εν προκειμένω ότι ο Αιτητής κατά το στάδιο υποβολής της αίτησής του για διεθνή προστασία, ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του επειδή έλαβε απειλές θανάτου από τα μέλη μια παραδοσιακής συμμορίας συνέπεια της άρνησής του να ενταχθεί στην ομάδα τους για λόγους που επαφίονται στις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ότι δηλαδή είναι χριστιανός (ερ. 1 του διοικητικού φακέλου).
18. Κατά τον χρόνο διεξαγωγής της προσωπικής του συνέντευξης (ερ. 14-21 του διοικητικού φακέλου) ο Αιτητής επιβεβαίωσε την καταγωγή του προβάλλοντας πως προέχεται από την πολιτεία Anambra της Νιγηρίας και συγκεκριμένα από το χωριό Umunze, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, αλλά τα τελευταία τρία χρόνια διέμενε στην πόλη Lagos της Νιγηρίας, η οποία αποτελεί τον τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του (ερ. 18, 3Χ του διοικητικού φακέλου). Επίσης, δήλωσε πως είναι χριστιανός στο θρήσκευμα και ανήκει στην εθνοτική φυλή των Igbo (ερ. 19, 3Χ του διοικητικού φακέλου) Περαιτέρω, ως προς την οικογενειακή του κατάσταση δήλωσε άγαμος και άτεκνος. Ο πατέρας του έχει αποβιώσει ενώ η αδερφή και η μητέρα του εξακολουθούν να διαμένουν στην πολιτεία Anambra (ερ. 18, 1Χ του διοικητικού φακέλου). Ως προς το μορφωτικό του υπόβαθρο, δήλωσε πως έχει ολοκληρώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην χώρα καταγωγής του και ομιλεί αγγλικά και igbo (ερ. 19, 4Χ του διοικητικού φακέλου). Όσον αφορά στην εργασιακή του εμπειρία, δήλωσε πως στην πολιτεία Anamra εργαζόταν ως ηλεκτρολόγος, ενώ κατά την παραμονή του στο Lagos είχε δικό του κατάστημα λιανικής πώλησης ανδρικών ρούχων (ερ. 18, 3Χ του διοικητικού φακέλου).
19. Ως προς τους κατ’ ιδίαν λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής επιβεβαίωσε τα όσα κατέγραψε στην αίτησή του περί της άρνησής του να ενταχθεί σε μυστικιστική οργάνωση. Πιο αναλυτικά, ισχυρίστηκε ότι στην Νιγηρία δραστηριοποιούνται πολλές μυστικές οργανώσεις, οι οποίες μετέρχονται βίαιων πρακτικών και εξαναγκάζουν με απειλές θανάτου νέα άτομα να ενταχθούν σε αυτές. Ο Αιτητής λόγω των χριστιανικών του πεποιθήσεων ήταν αντίθετος στο να ενταχθεί σε τέτοιου είδους συμμορία και να προσκυνάει οτιδήποτε άλλο. Έτσι, μετά την άρνησή του ισχυρίζεται πως η ζωή του βρέθηκε σε κίνδυνο επειδή τα μέλη μιας τέτοιας οργάνωσης τον χτύπησαν και τον τραυμάτισαν με μαχαίρι. Έκτοτε, αναγκάστηκε να διαφύγει στο Lagos, όπου ισχυρίζεται ότι τον εντόπισαν εκ νέου. Όπως περιγράφει, μια ημέρα ενώ ήταν στην αγορά και πουλούσε ρούχα, διέκρινε άτομα από αυτήν την συμμορία να τον κοιτούν και εσπευσμένα μπήκε σε ταξί για να φύγει. Τα μέλη τον ακολούθησαν για αρκετή ώρα και ο Αιτητής είναι σίγουρος πως γνώριζαν ακόμα και την διεύθυνσή του. Έτσι είπε στον οδηγό του ταξί να τον πάει στο σπίτι ενός φίλου του, απ’ όπου στην συνέχεια πήρε την απόφαση να φύγει οριστικά από την χώρα. Ερωτηθείς τι είναι αυτό που φοβάται ότι θα του συμβεί σε περίπτωση που επιστρέψει στην χώρα του, ανέφερε πως θα τον σκοτώσουν, όπως έχουν σκοτώσει πολλούς άλλους. Ερωτηθείς, αν έχει ουδέποτε συλληφθεί ή κρατηθεί για οποιονδήποτε λόγο από τις αρχές της χώρας του, απάντησε αρνητικά, ισχυριζόμενος πως δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα με τις αρχές, οι οποίες μάλιστα θα του επέτρεπαν ακώλυτα και την εκ νέου είσοδό του σε αυτήν (ερ. 17, 2Χ-5Χ του διοικητικού φακέλου).
20. Κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων που ακολούθησε τέθηκαν στον Αιτητή πρόσθετες ερωτήσεις, ώστε να του δοθεί η ευκαιρία να εμπλουτίσει την επιχειρηματολογία του και να αποσαφηνίσει τα κρίσιμα βιοτικά γεγονότα της αφήγησής του. Αναφορικά με τη συμμορία ανέφερε ότι ονομάζονται Eiyess ή Axe και δραστηριοποιούνται στα πανεπιστήμια και στα σχολεία. Κατά την παραμονή του στην πολιτεία Anambra τον προσέγγισαν δύο φορές, μια το 2019 όταν ήταν στην αγορά, ισχυριζόμενος ότι έψαχναν άτομα ψηλά και γεροδεμένα όπως αυτόν για να ενταχθούν στην ομάδα τους, και μια τρεις ημέρες αργότερα όταν του μπλόκαραν τον δρόμο και τον απείλησαν να ενταχθεί σε μια άλλη οργάνωση ονόματι Aru. Ο Αιτητής αρνήθηκε και τα άτομα αυτά τον χτύπησαν με μαχαίρι. Εν συνεχεία, μετέβης την πόλη Lagos, όπου για μεγάλο διάστημα διέμενε στο σπίτι ενός φίλου του, ώσπου το 2020 τον προσέγγισαν εκ νέου στην αγορά. Έκτοτε ανέφερε το περιστατικό στο αρχές της χώρας του αλλά χωρίς αποτέλεσμα ισχυριζόμενος ότι οι αρχές είναι διεφθαρμένες και ανίκανες να τον προστατεύσουν απέναντι στο φαινόμενο. Αναφορικά με τα μέλη αυτής της οργάνωσης ανέφερε πως είναι εγκληματίες, στοχεύουν μόνο στο όφελος και σκοτώνουν όποιον αρνείται να ενταχθεί. Ο Αιτητής ισχυρίζεται πως λόγω της άρνησής του πλέον έχει καταστεί στόχος της ομάδας αυτής και θα τον εντοπίσουν σε περίπτωση επιστροφής του (ερ. 15 -16 του διοικητικού φακέλου).
21. Με το πέρας της συνέντευξής δόθηκε η ευκαιρία στον Αιτητή να ακούσει εκ νέου την συνέντευξη, δίνοντας του την δυνατότητα να θέση την υπογραφή του σε κάθε σελίδα του πρακτικού ξεχωριστά αλλά και στο τέλος αυτού, βεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο πως το περιεχόμενο του πρακτικού ανταποκρίνεται στις δηλώσεις του όπως αυτές αποδόθηκαν και καταγράφηκαν με την βοήθεια του διερμηνέα (ερ. 14 του διοικητικού φακέλου).
22. Αξιολογώντας τους ισχυρισμούς του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος αφορούσε τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, ο δε δεύτερος την δίωξή του από φοιτητική αδελφότητα με απειλές λόγω της άρνησής του να ενταχθεί σε αυτήν. Ο μεν πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός καθώς κρίθηκε ότι στοιχειοθετείται τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική του αξιοπιστία. Αντιθέτως, ο δεύτερος ισχυρισμός δεν έτυχε αποδοχής, καθώς είναι θέση των Καθ΄ ων, ότι ο Αιτητής υπέπεσε σε αντιφάσεις και δεν έδωσε ευλογοφανείς απαντήσεις. Πιο αναλυτικά, όπως καταγράφουν και οι Καθ’ ων η αίτηση, ο Αιτητής σττην ερώτηση τι συνέπειες φοβάται πως θα αντιμετωπίσει επιστρέφοντας στην χώρα του απάντησε αόριστα τον θάνατο (παρ. βλ. ερυθ. 17Χ3). Στην ερώτηση ποιο το όνομα της φοιτητικής αδελφότητας που του έκανε πρόταση να ενταχθεί και τον διώκει, δεν ήταν σίγουρος για την απάντηση του, καθώς είπε δύο ξεχωριστά ονόματα και παρακίνησε τον Λειτουργό της Υπηρεσίας να κάνει έρευνα στο διαδίκτυο (παρ. βλ. ερυθ. 16Χ1). Κληθείς να αναφέρει κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα της εν λόγω οργάνωσης ανέφερε αναληθώς πως φορούν κίτρινους μπερέδες και μαύρα ρούχα και σύμβολο τους είναι ένας κύκλος με ένα τσεκούρι στην μέση, τα οποία σχετίζονται με άλλες αδελφότητες, καθώς η εν λόγω ενδυμασία αφορά τους Bucaneers, ίσως τη πιο διάσημη αδελφότητα, ενώ το σύμβολο με το τσεκούρι αφορά τους Black Axe (παρ. βλ. ερυθ. 16X4). Έπειτα του ζητήθηκε να αναλύσει πως τον εντόπισαν και τον προσέγγισαν και απάντησε ανακριβώς πως έγινε το 2019 και τον βρήκαν στο σχολείο, ενώ το 2019 ήταν ήδη 23 ετών και όπως απάντησε σε προηγούμενη ερώτηση σχετικά με το πότε έφυγε από την πόλη του για το Lagos, είχε απαντήσει το 2018 (παρ. βλ. ερυθ. 18Χ3). Εν τέλει, απάντησε πως έγινε εν ώρα εργασίας του και ένα μέλος της αδελφότητας τον εντόπισε τυχαία και επειδή είναι ψηλός και έχει σημαντική μυϊκή διάπλαση του έκανε την πρόταση για ένταξη. Τρεις μέρες μετά την άρνησή του, τον εντόπισαν τυχαία στον δρόμο και τον απείλησαν, του πήραν το κινητό και τον χτύπησαν στην πλάτη με ένα μαχαίρι. Είναι θέση των Καθ’ ων ότι δεν μπόρεσε να εξηγήσει επαρκώς την ύπαρξη κινδύνου εναντίον του από την αδελφότητα την στιγμή που το τελευταίο περιστατικό έλαβε χώρα το 2020 και μέχρι να αναχωρήσει από την χώρα του τον Σεπτέμβριο του 2021, δεν συνέβη τίποτα, καθώς υποστήριξε χωρίς ευλογοφάνεια ότι στο κτίριο που έμενε προστατευόταν από μια εταιρεία προστασίας (security) και έτσι δεν μπόρεσαν να μπουν στο σπίτι του, χωρίς ωστόσο να εξηγήσει πως δεν τον εντόπισαν εκτός σπιτιού, ενώ συνέχισε να εργάζεται (παρ. βλ. ερυθ. 16Χ16, ερυθ. 15X1- 3).Τέλος, οι Καθ’ ων η αίτηση έκριναν ότι ο Αιτητής δεν μπόρεσε να εξηγήσει επαρκώς και με ευλογοφάνεια για ποιο λόγο μια αδελφότητα, η οποία μπορεί να εντάξει ακόμη περισσότερα νέα μέλη, έχει ειδικό συμφέρον στην ένταξή του και μάλιστα αφιερώσει χρόνο να τον κυνηγήσει μέχρι να τον σκοτώσει σε περίπτωση επιστροφής του (παρ. βλ. ερυθ. 15Χ7-9). Παρότι εξωτερικές πηγές επιβεβαίωσαν την δραστηριοποίηση τέτοιων φοιτητικών ομάδων στη Νιγηρία που σκοτώνουν ακόμα και όσους δεν εντάσσονται σε αυτές, εντούτοις λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε στο συνολό του.
23. Προχωρώντας σε αξιολόγηση κινδύνου, και ενόψει του μοναδικού πραγματικού ισχυρισμού που έγινε αποδεκτός, ήτοι της ταυτότητας και της χώρας προέλευσης του Αιτητή, κρίθηκε ότι δεν παρίσταται βάσιμος φόβος δίωξης ή πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης, ενώ αξιολογήθηκε πως ο Αιτητής δεν παρουσιάζει οποιαδήποτε ιδιότητα η οποία θα τον εξέθετε σε δίωξη ή σοβαρή βλάβη. Συναξιολογήθηκε περαιτέρω η συμπερίληψη της χώρας στον κατάλογο των ασφαλών χωρών καταγωγής, με αποτέλεσμα να μην προκύπτει πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης ούτε στο πλαίσιο του άρθρου 19(2)(γ) ενόψει της κατάστασης ασφαλείας στη χώρα καταγωγής. Σύμφωνα με πηγές επιβεβαιώθηκε πως στον τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή, δεν παρατηρούνται εσωτερικές ή διεθνείς ένοπλες συρράξεις.
24. Υπό το φως της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος δικαστηρίου, θα εξετάσω στη συνέχεια τους ισχυρισμούς όπως αυτοί εκτέθηκαν καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Συντάσσομαι καταρχάς με την αποδοχή του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού για τους λόγους που καταγράφονται στη εισήγηση, η οποία αποτέλεσε την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης και την απόρριψη του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού. Ειδικότερα, ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, συντάσσομαι με τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση αναφορικά με την έλλειψη εσωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή τα οποία και υιοθετώ. Πράγματι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει με σαφήνεια την ταυτότητα των διωκτών του, ήτοι της ομάδας που ισχυρίζεται ότι τον απειλούσε. Ήταν ασυνεπής ως προς το ακριβές όνομα της ομάδας, καθότι πέραν του ότι ανέφερε περισσότερα του ενός ονόματα, εν συνεχεία άφησε να εννοηθεί ότι δεν κινδυνεύει από μια συγκεκριμένα οργάνωση αλλά από πολλές ταυτόχρονα που δραστηριοποιούνται σε όλη την επικράτεια της χώρας καταγωγής. Κληθείς να δώσει περισσότερες πληροφορίες για το μέγεθος, τη δομή, τη δράση, τους σκοπούς και τα γνωρίσματα της ομάδας αυτής, δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς και λεπτομερείς πληροφορίες. Καίτοι, όπως ισχυρίζεται, το φαινόμενο τέτοιου είδους ομάδων είναι αρκετά διαδεδομένο στην Νιγηρία, αναμενόταν από τον Αιτητή να περιγράψει την κατάσταση ασφάλειας με πιο εμπεριστατωμένο τρόπο προσδιορίζοντας τον ακριβή κίνδυνο που διατρέχει και εξηγώντας γιατί ο ίδιος προσωπικά έγινε στόχος. Ως προς τα συγκεκριμένα περιστατικά που αναφέρθηκε δεν ήταν αρκούντως περιγραφικός. Από την αφήγησή του ελλείπει ο ενδεδειγμένος βαθμός σαφήνειας και επάρκειας λεπτομερειών που ευλόγως αναμένει κανείς από κάποιον που εξιστορεί βιωματικές εμπειρίες. Επί παραδείγματι, ενώ αρχικώς ισχυρίστηκε ότι η ομάδα αυτή τον προσέγγισε για πρώτη φορά στο σχολείο, στην πορεία μετέβαλε τον ισχυρισμό του προβάλλοντας ότι τον εντόπισαν στην αγορά. Κληθείς να περιγράψει τους λόγους που τα άτομα αυτά τον στοχοποίησαν προσωπικά, περιορίστηκε στην αφηρημένη αιτιολογία ότι ήταν ψηλός και μυώδης, άρα πληρούσε τα χαρακτηριστικά των ατόμων που συνήθως η ομάδα αυτή προσέγγιζε. Κληθείς να εξηγήσει πως είναι βέβαιος ότι τα άτομα αυτά ήταν τα ίδια που τον προσέγγισαν στο Lagos, δεν έδωσε ικανοποιητικές απαντήσεις εμμένοντας στην υπόθεση ότι πιθανώς ήταν τα ίδια άτομα λόγω του κίτρινου χρώματος των ρούχων τους. Αμφιβολίες καταλείπονται επίσης και ως προς το γιατί η επίθεση στο Lagos είχε σκοπό να τον εξαναγκάσει να ενταχθεί σε άλλη ομάδα και όχι σε αυτήν των μελών που τον προσέγγισαν. Πως συνδέονταν οι ομάδες μεταξύ τους και τι συμφέρον είχαν από την ένταξη του Αιτητή; Επιπρόσθετα, δεν περιγράφονται με σαφήνεια οι χρονικές και τοπικές περιστάσεις των γεγονότων, η αλληλουχία αυτών, καθώς και το ακριβές λεκτικό της επικοινωνίας που είχαν με τον Αιτητή. Οι απειλές θανάτου που ισχυρίζεται ότι δέχτηκε δεν τεκμηριώθηκαν. Ερωτήσεις αναφορικά με το είδος και την συχνότητά και την πραγμάτωση των απειλών έμειναν αναπάντητα. Τέλος, επισημαίνεται ότι κατά την τριετή παραμονή του στο Lagos ο Αιτητής επιβεβαίωσε ότι δέχτηκε μόνο μια επίθεση, γεγονός που εγείρει αμφιβολίες για το αν πράγματι απειλούνταν η ζωή του αφού ο τελευταίος εργαζόταν και κυκλοφορούσε κανονικά.
25. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του συναφούς ισχυρισμού, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα εξωτερικών πηγών πληροφόρησης αναφορικά με την δράση μυστικιστικών φοιτητικών οργανώσεων στην Νιγηρία. Οι φοιτητικές αιρέσεις ή αδελφότητες εμφανίστηκαν το 1950 στα πανεπιστήμια των νότιων επαρχιών της Νιγηρίας και, παρόλο που στην αρχή ξεκίνησαν σαν ειρηνικές ομάδες, τα έτη 1994-5 εξελίχθηκαν σε συμμορίες με τρομοκρατικές δράσεις (ένοπλες συγκρούσεις, απαγωγές, δολοφονίες) εντός του χώρου των πανεπιστημίων αλλά και εμπλοκή σε οργανωμένο έγκλημα (εμπορία ανθρώπων, εμπόριο ναρκωτικών). Οι διάφορες αιρέσεις/αδελφότητες διακρίνονται από τα σύμβολά τους, το ντύσιμο, το χρώμα του μπερέ τους, του συνθηματικού τρόπου ομιλίας και χαιρετισμών, των τατουάζ και των piercing. Οι νιγηριανές μυστικιστικές ομάδες είχαν εθνοτική βάση, κυρίως μεταξύ των Yoruba, Efik, Igbo, Ogoni και Isoko, στη Νοτιοδυτική και Νοτιοανατολική Νιγηρία.[1] H δράση τους είναι έντονη στην νότια Νιγηρία και κυρίως στις περιοχές Rivers, Bayelsa, Delta και Edo.[2]
26. Από έκθεση της OFPRA μετά από αποστολή με σκοπό την επιτόπια έρευνα, φαίνεται ότι οι εν λόγω ομάδες έχουν δομή, οργάνωση και ιεραρχία καθώς υπάρχει ο ηγέτης o οποίος προεδρεύει και κατέχει την απόλυτη εξουσία, ο αρχιερέας (πνευματικός ηγέτης), ο πρόεδρος προεδρεύει των συνεδριάσεων και εκτελεί χρέη γραμματέα, ο επικεφαλής «butcher» (Υπουργός Άμυνας) είναι επιφορτισμένος με την ηγεσία των επιχειρήσεων, οι πρεσβύτεροι είναι οι σύμβουλοι και το «μάτι» (Υπουργός Πληροφοριών) επιβλέπει τις επιχειρήσεις και ενημερώνει τον υπουργό άμυνας για δυνητικούς στόχους.[3] Πιο πρόσφατο δημοσίευμα του BBC News αναφέρει τον Οκτώβριο του 2023 ότι οι μυστικιστικές οργανώσεις έχουν μια αλυσίδα διοίκησης παρόμοια με τις ομάδες πολιτοφυλακών, χρησιμοποιούν κώδικες και έχουν ως διακριτικά να φέρουν το αγαπημένο όπλο της οργάνωσης, μαζί με το χρώμα της.[4]
27. Σύμφωνα με εκθέσεις του United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) του 2014 η Eiye και Aye έχουν δράση και στην Ευρώπη, στην Ισπανία από το 2007 και στην Ιταλία από το 2008.[5] Η Aye ή Black Axe είναι μία από αυτές τις οργανώσεις, η οποία ιδρύθηκε πριν από περίπου 40 χρόνια στην πόλη Benin της πολιτείας Edo. Η Aye, γνωστή και ως Black Axe[6] επιδίδεται σε εγκληματικές ενέργειες παγκόσμιας εμβέλειας, όπως η εμπορία ανθρώπων, οι διαδικτυακές απάτες και οι δολοφονίες ενώ είναι δύσκολο να διωχθούν λόγω της εμπλοκής πολιτικών και αστυνομικών.[7]
28. Ιστορικά, όταν οι εκλογές ήταν πολύ ανταγωνιστικές, μυστικιστικές συμμορίες όπως οι Greenlanders, Icelanders, οι Deybam, οι Deywell και άλλοι έχουν εμπλακεί στην πολιτική βία. Αυτές οι ομάδες στρατιωτικοποιήθηκαν κατά την περίοδο της αναταραχής και του ανταρτοπόλεμου στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και είναι βαθιά εδραιωμένες στην πολιτική οικονομία του Δέλτα του Νίγηρα.[8] Επιπλέον, πολιτικοί χρησιμοποιούν μέλη της Aye ή Black Axe προκειμένου να επιτεθούν στους πολιτικούς τους αντιπάλους ή για να προκληθούν περιστατικά βίας κατά τις εκλογές.[9] Αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα, καθώς πολιτικά πρόσωπα απασχόλησαν μυστικιστικές οργανώσεις/συμμορίες για να πραγματοποιήσουν βίαιες δραστηριότητες κατά τη διάρκεια εκλογών στην πολιτεία Rivers.[10] Μεταξύ αυτών των μισθωμένων συμμοριών είναι επίσης μυστικιστικές ομάδες και φοιτητικές αδελφότητες που εδρεύουν εκτός πανεπιστημιουπόλεων.[11]
29. Οι άκρως οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, μερικές φορές συνδεδεμένες με νιγηριανές μυστικιστικές οργανώσεις ή αδελφότητες, είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος της εμπορίας ανθρώπων στην Ευρώπη. Εγκληματικά στοιχεία στρατολογούν αλλοδαπούς για σωματεμπορία εντός της χώρας.[12] Αυτό επιβεβαιώνεται από έτερη πηγή. Οι μυστικιστικές οργανώσεις εμπλέκονται σε έναν ιστό εγκληματικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του εκβιασμού και της εμπορίας ανθρώπων και ναρκωτικών, συχνά συγκρούονται με άλλες εγκληματικές οργανώσεις και διεξάγουν επιθέσεις εναντίον πρώην ή άλλων μελών της ομάδας. Περιλαμβάνουν ομάδες όπως το Black Axe, το Eiye ή Aye, τους Icelanders, Greenlanders, και τους Vikings.[13]
30. Ως προς τα περιστατικά ασφάλειας (ενδεικτικά) στην πολιτεία Lagos, μέλη της Black Axe συγκρούστηκαν με μέλη της Eiye την 1η Φεβρουαρίου 2023. Σύμφωνα με πληροφορίες, πολλοί άνθρωποι τραυματίστηκαν καθώς οι μάχες εξαπλώθηκαν από το Etegbin στο Ajangbadi στην τοπική αυτοδιοίκηση Ojo.[14]
31. Στις 2 Ιανουαρίου 2023, πέντε άτομα, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου στρατηγού της πόλης Obosi, κοντά στην εμπορική πόλη Onitsha στην πολιτεία Anambra, σκοτώθηκαν σε αυτό που η πολιτειακή κυβέρνηση περιέγραψε ως «δολοφονίες που σχετίζονται με τη μυστικιστική λατρεία».[15]
32. Τμήματα της ζώνης του Νότου είναι επίσης ανασφαλή. Η περιοχή είναι κάπως πιο σταθερή από τότε που έληξε η εξέγερση του Κινήματος για τη Χειραφέτηση του Δέλτα του Νίγηρα το 2009. Ωστόσο, πολλές περιοχές εξακολουθούν να βιώνουν βία λόγω των δραστηριοτήτων διαφόρων ένοπλων συμμοριών και μυστικιστικών αδελφοτήτων που έχουν πολλαπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Μεταξύ Ιανουαρίου 2019 και Σεπτεμβρίου 2022, η βία που σχετίζεται με λατρεία και συμμορίες στην πολιτεία Rivers σκότωσε τουλάχιστον 424 ανθρώπους.[16]
33. Παρά πλήθος πηγών που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη αυτών των ομάδων, εντούτοις λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας στο πρόσωπο του Αιτητή σε σχέση με τα συγκεκριμένα περιστατικά σε βάρος του, κρίνω πως ορθώς ο ισχυρισμός στο σύνολό του δεν έτυχε αποδοχής.
34. Υπό το φως των ενώπιόν μου δεδομένων, κρίνω ότι ορθώς, για τους λόγους που εξηγούνται στο σημείωμα το οποίο αποτελεί την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης, η αρμόδια αρχή κατέληξε ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
35. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
36. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν τεκμηριώνεται, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)] δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής [βλ άρθρο 19(2)(α) και (β)].
37. Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του Αιτητή, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι ο Αιτητής, ακόμα κι' αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
38. Σημειώνεται συναφώς ότι το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 26.5.2023 (Κ.Δ.Π. 166/2023) με το οποίο η χώρα καταγωγής του Αιτητή ορίζεται ως ασφαλής χώρα ιθαγενείας δεν είναι κατά τον χρόνο έκδοσης της παρούσας σε ισχύ, συνεπώς, παρότι ο Αιτητής δεν έχει τεκμηριώσει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας, θα προσχωρήσω στην έρευνα επικαιροποιημένων πηγών πληροφόρησης για την αξιόλογης της κατάστασης ασφάλειας στον τόπο προέλευσης του Αιτητή.
39. Σύμφωνα με την έρευνα που διενεργήθηκε από το παρόν Δικαστήριο, και συγκεκριμένα για την πολιτεία Lagos, τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή, καταγράφονται τα κατωτέρω. Σύμφωνα με το portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province)[17].Από τον Ιανουάριο του 2015, η MNJTF (Multinational Joint Task Force), αποτελούμενη από μονάδες της Νιγηρίας, του Νίγηρα, του Τσαντ, του Καμερούν και του Μπενίν, υποστηρίζει την κυβέρνηση της Νιγηρίας στη μάχη έναντι της Boko Haram[18]. Καμία των ως άνω οργανώσεων δεν παρουσιάζεται ως δρώσα στην πολιτεία του Lagos[19].
40. Ως προς τους δρώντες ασφαλείας, για το 2023 η βάση δεδομένων Nigeria Watch αναφέρει ότι η πολιτεία του Lagos μαζί με την πολιτεία Rivers και Ogun κατέγραψε το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων σε μάχες μεταξύ αντιμαχόμενων φατριών. Οι μάχες οι οποίες έλαβαν χώρα στην πολιτεία κυρίως συμπεριλάμβαναν τις δύο επικρατούσες ομάδες, την αδελφότητα των Aiye και των Eiye[20]. Η πολιτεία Lagos καταγράφεται ανάμεσα σε αυτές οι οποίες κατέγραψαν οδικά ατυχήματα[21] καθώς και θανάτους ενόψει του πολιτικού ανταγωνισμού για τις γενικές εκλογές στη Νιγηρία[22]. Σύμφωνα με αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας, οι «εκλογές του 2023 χαρακτηρίζονταν από βία και παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων και καταχρήσεις τόσο από κρατικούς όσο και από μη κρατικούς δρώντες.»[23] Βάσει της ίδιας αναφοράς, η πολιτεία Lagos μαζί με την πολιτεία Rivers αποτελούσαν αυτές στις οποίες η εκλογική βία έλαβε κυρίως χώρα, αν και καταγράφηκε σε κάθε περιοχή της χώρας.[24]
41. Ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας, η βάση δεδομένων ACLED έχει καταγράψει στην πολιτεία του Lagos από 5.4.2023 έως και 5.4.2024 81 περιστατικά ασφαλείας, από τα οποία επήλθαν 49 απώλειες. 19 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες, 30 ως ταραχές και 32 ως βία κατά αμάχων.[25] Η πλειοψηφία των μαχών σχετιζόταν με βία από φατρίες.[26] Ο πληθυσμός της πολιτείας κατά το 2016 υπολογίστηκε σε 12.550.598 άτομα.[27]
42. Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει ότι στην πολιτεία Lagos δεν επικρατούν συνθήκες διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ούτε υπό την καθημερινή του όρου έννοια, όπου δηλαδή οι τακτικές δυνάμεις της χώρας καταγωγής συγκρούονται με μία ή περισσότερες ένοπλες ομάδες ή δύο ή περισσότερες ένοπλες ομάδες συγκρούονται μεταξύ τους (απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση Diakité, C-285/12, ημερ. 30.1.2014, σκ.27-28), ουσιώδους προϋπόθεσης εφαρμογής του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
43. Υπό το φως των ανωτέρω, καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς δεν επικαλείται αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
44. Στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό, ο Αιτητής δεν καταδεικνύει ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], πιο συγκεκριμένα δεν προκύπτει ότι διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του (βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)).
45. Ούτε εξάλλου, προκύπτει ότι συντρέχει αδιακρίτως ασκούμενη βία στον τελευταίο τόπο διαμονής του, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί, ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψει στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].
46. Σημειώνεται συναφώς ότι «το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε Αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε Αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δε βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής». Ως «σοβαρή» ή «σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη» ορίζεται δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) ως «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης»
47. Ιδίως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (Βλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C-285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (Βλ. C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
48. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
49. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
50. Σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε από το παρόν Δικαστήριο, και συγκεκριμένα ως προς την κατάσταση ασφαλείας, και εν προκειμένω, ως προς τον κίνδυνο που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο Αιτητής λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε πρόσφατες και έγκυρες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή Lagos της Νιγηρίας και διαπίστωσε με βάση λοιπόν τα όσα καταγράφονται ανωτέρω, ότι δεν λαμβάνει χώρα αδιάκριτη βία στην περιοχή υπό καθεστώς εσωτερικής ή διεθνούς ενόπλου συρράξεως. Περαιτέρω, ο Αιτητής διέμεινε εκεί τα τελευταία τρία χρόνια προ της αναχωρήσεως του (2019-2021), διαθέτει υποστηρικτικό δίκτυο (φίλους) και ήταν ικανός να βιοποριστεί με την προσωπική του εργασία επενδύοντας σε δικό του κατάστημα ρούχων. Πρόκειται για άνδρα νέο και υγιή, αρκούντως μορφωμένο και χωρίς ενδείξεις ευαλωτότητας που είναι ικανός να συντηρήσει τον εαυτό του. Στην χώρα διαμένουν επίσης μέλη της οικογένειάς του που μπορούν να τον συνδράμουν.
51. Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με € 1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] EASO, Nigeria, Targeting of Individuals, November 2018, pp. 45-46, available at: https://coi.easo.europa.eu/administration/easo/PLib/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf ; Ministry of Foreign Affairs of the Netherlands, Country of origin information report Nigeria, March 2021, p.31, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/2054389/03_2021_MinBZ_NL_COI_Nigeria.pdf ; DFAT, Country Information Report Nigeria, 3 December 2020, p. 44, available at: https://www.dfat.gov.au/sites/default/files/dfat-country-information-report-nigeria-3-december-2020.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28/05/2024).
[2] France, OFPRA, Rapport de mission en République fédérale du Nigeria, du 9 au 21 septembre 2016, December 2016 https://www.ofpra.gouv.fr/sites/default/files/atoms/files/1612_nig_ffm_sp.pdf ,p. 48 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[3] France, OFPRA, Sociétés secrètes traditionnelles et confraternités étudiantes au Nigeria, 27 February 2015, https://www.ofpra.gouv.fr/sites/default/files/atoms/files/didr_note_nigeria_societes_secretes_traditionnelles_et_confraternites_etudiantes_ofpra_27.02.2015.pdf, p. 12. (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/11/2023)
[4] BBC News (Author): Nigerian police: Lagos blacksmith's illegal gun factory busted, 18 October 2023
https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-67142552?at_medium=RSS&at_campaign=KARANGA (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[5] UNODC, Global Report on Trafficking in Persons 2014, November 2014, https://www.unodc.org/documents/human-trafficking/2014/GLOTIP_2014_full_report.pdf , pp. 56-57(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024 )
[6] EASO, Nigeria, Security Situation, June 2021, p. 249, available at: https://coi.easo.europa.eu/administration/easo/PLib/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf ; BBC Africa Eye, The ultra-violent cult that became a global mafia, 13 December 2021, available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-59614595 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[7] BBC Africa Eye, The ultra-violent cult that became a global mafia, 13 December 2021, available at: https://www.bbc.com/news/world-africa-59614595(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[8] FFP – Fund for Peace, PIND - Foundation for Partnership Initiatives in the Niger Delta (Author): Niger Delta Election Conflict Early Warning Brief; Three Possible Election Scenarios, February 2023
https://fundforpeace.org/wp-content/uploads/2023/02/Niger-Delta-Election-Early-Warning-Brief-2023-General-Elections-Scenarios-1.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024 )
[9] EASO, Nigeria, Targeting of Individuals, November 2018, p. 46, available at: https://coi.easo.europa.eu/administration/easo/PLib/2018_EASO_COI_Nigeria_TargetingIndividuals.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[10] GITOC - Global Initiative Against Transnational Organized Crime (Author), published by ReliefWeb: 'Do not come out to vote'; Gangs, elections, political violence and criminality in Kano and Rivers, Nigeria, 10 October 2023
[11] ACLED – Armed Conflict Location & Event Data Project (Author), published by ReliefWeb: Election Watch; Political Violence and the 2023 Nigerian Election, 22 February 2023
https://reliefweb.int/attachments/98aea690-853c-46bb-8a2e-9b46e5e51865/Political%20Violence%20and%20the%202023%20Nigerian%20Election.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[12] USDOS – US Department of State (Author): 2023 Trafficking in Persons Report: Nigeria, 15 June 2023
https://www.ecoi.net/en/document/2093646.html(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[13] ACLED – Armed Conflict Location & Event Data Project (Author), published by ReliefWeb: Election Watch; Political Violence and the 2023 Nigerian Election, 22 February 2023
https://reliefweb.int/attachments/98aea690-853c-46bb-8a2e-9b46e5e51865/Political%20Violence%20and%20the%202023%20Nigerian%20Election.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[14] ACLED – Armed Conflict Location & Event Data Project (Author), published by ReliefWeb: Nigeria Election Violence Tracker, Situation Summary: 1-13 February 2023, 16 February 2023
https://reliefweb.int/attachments/18f6509a-7ac1-41a6-bd4a-6eda5bc1f93d/Nigeria%20Election%20Violence%20Tracker%20Situation%20Summary_%201-13%20February%202023.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[15] BBC News (Author): Biafra quest fuels Nigeria conflict: Too scared to marry and bury bodies, 9 January 2023
https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-64110852?at_medium=RSS&at_campaign=KARANGA (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[16] International Crisis Group (Author): Mitigating Risks of Violence in Nigeria’s 2023 Elections, 10 February 2023
https://www.ecoi.net/en/file/local/2087024/311-nigeria-elections.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 28.05.2024)
[17] RULAC, 'Nigeria', διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria (ημερομηνία πρόσβασης 28/05/2024).
[18] RULAC, 'Involvement in Armed Conflicts' (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria#collapse1accord (ημερομηνία πρόσβασης 28/05/2024)
[19] Βλ. σχετικά ACLED, διαθέσιμο σε https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (Event Date: 01/01/2023- 05/04/2024, Event Type: Battles/ Violence against Civilians/ Explosions- Remote Violence/ Riots, Region: Western Africa: Nigeria: Lagos, Actor Type: Rebel Forces, ημερομηνία πρόσβασης 11/04/2024), βλ. αντίστοιχα και την έκθεση της Nigeria Watch για το 2023, 'Thirteenth Report on Violence in Nigeria 2023' (2024), διαθέσιμο σε https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports//NGA-Watch-Report23VF.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 28.05.2024).
[20] Nigeria Watch, 'Thirteenth Report on Violence in Nigeria 2023' (2024), 8 διαθέσιμο σε https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports//NGA-Watch-Report23VF.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 28/05/2024).
[21] Nigeria Watch, 'Thirteenth Report on Violence in Nigeria 2023' (2024), 15 διαθέσιμο σε https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports//NGA-Watch-Report23VF.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 28/05/2024).
[22] Nigeria Watch, 'Thirteenth Report on Violence in Nigeria 2023' (2024), 12 διαθέσιμο σε https://www.nigeriawatch.org/media/html/Reports//NGA-Watch-Report23VF.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 28/05/2024).
[23] AI, 'Nigeria: Human Rights Agenda 2023' (2023), 22 διαθέσιμο σε https://www.amnesty.org/en/documents/afr44/7157/2023/en/ (ημερομηνία πρόσβασης 28/05/2024).
[24] AI, 'Nigeria: Human Rights Agenda 2023' (2023), 22 διαθέσιμο σε https://www.amnesty.org/en/documents/afr44/7157/2023/en/ (ημερομηνία πρόσβασης 28/05/2024).
[25] Βλ. σχετικά ACLED, διαθέσιμο σε https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (Event Date: 05/04/2023- 05/04/2024, Event Type: Battles/ Violence against Civilians/ Explosions- Remote Violence/ Riots, Region: Western Africa: Nigeria: Lagos, ημερομηνία πρόσβασης 11/04/2024).
[26] ACLED, διαθέσιμο σε https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (Event Date: 05/04/2023- 05/04/2024, Event Type: Battles/ Violence against Civilians/ Explosions- Remote Violence/ Riots, Region: Western Africa: Nigeria: Lagos, PointView, ημερομηνία πρόσβασης 11/04/2024).
[27] National Bureau of Statistics 'National Population Estimates' διαθέσιμο μέσω του EASO, 'Nigeria: Security Situation' (2021),213 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2021_06_EASO_COI_Report_Nigeria_Security_situation.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 28/052024).