ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση αρ.Τ 607/24
28 Μαΐου 2024
[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
O. Ε.
Αιτητής
Και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ’ ων η αίτηση
Κα Α. Λαζάρου, Δικηγόρος για τον αιτητή
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την προσφυγή ο αιτητής, αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του κοινοποιήθηκε με επιστολή ημ.09/04/24, δια της οποίας απορρίφθηκε η μεταγενέστερη αίτησή διεθνούς προστασίας που υπέβαλε, ως άκυρης, παράνομης και στερούμενης νομικού αποτελέσματος.
Ως εκτίθεται στο Υπόμνημα που καταχωρήθηκε από τους καθ’ ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας προσφυγής, ο αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία, εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές παρατύπως, μέσω κατεχομένων, στις 30/11/21 και υπέβαλε 1η αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας 25/01/22 (ερ.1-3, 32).
Στις 09/08/23 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση του αιτήματός του για διεθνή προστασία όπου δόθηκε η ευκαιρία στον αιτητή, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.24-32). Μετά το πέρας της συνέντευξης, ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση, στις 23/08/23, απορρίφθηκε η αίτηση για διεθνή προστασία (ερ.56-64).
Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου και του στάλθηκε ταχυδρομικώς στις 14/09/23 στην αγγλική γλώσσα, την οποία κατανοεί (ερ.65-79, 3).
Στις 09/04/24 ο αιτητής υπέβαλε μεταγενέστερη αίτηση διεθνούς προστασίας η οποία και απορρίφθηκε αυθημερόν ως απαράδεκτη στη βάση του αρ.16 (Δ) του περί Προσφύγων Νόμου (ερ.82-85, 90-93). Ακολούθως ετοιμάστηκε επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας, η οποία του δόθηκε δια χειρός την ίδια μέρα (ερ.94).
Σημειώνεται ότι, στα πλαίσια μεταγενέστερης αίτησης, αυτό που ερευνάται είναι, πρώτα, το κατά πόσο «[…] υποβλήθηκαν από τον/την αιτητή/τρια νέα στοιχεία ή πορίσματα τα οποία ο Προϊστάμενος δεν έλαβε υπόψη κατά την έκδοση της εκδοθείσας απόφασής του […]» [αρ.16Δ (3) (α)] του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (6(I)/2000]) και, εφόσον διαπιστωθεί τούτο, προχωρά σε εξέταση του κατά πόσο «[τ]α εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χορήγησης στον/στην αιτητή/τρια διεθνούς προστασίας […]» [αρ.16Δ (3) (β) (i)] και του κατά πόσο «ικανοποιείται πως ο/η αιτητής/τρια, άνευ δικής του υπαιτιότητας, αδυνατούσε να υποβάλει τα εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα κατά την προηγούμενη διαδικασία» [αρ.16Δ (3) (β) (i)], [βλ. και αρ.40 (2),(3) και (4) Οδηγία 2013/32/ΕΕ].
Στην απόφαση του ΔΕΕ στην υπ. αρ.C-651/19, JP v Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, ημ.09/09/20, λέχθηκε, σκέψη 60, ότι: «[…] το δικαστήριο που επιλαμβάνεται προσφυγής κατά απόφασης με την οποία απορρίπτεται ως απαράδεκτη μεταγενέστερη αίτηση διεθνούς προστασίας πρέπει να ελέγξει μόνον κατά πόσον, αντιθέτως προς ό,τι αποφάσισε η αρμόδια αρχή, από την προκαταρκτική εξέταση της αίτησης αυτής προέκυψαν νέα στοιχεία ή πορίσματα, κατά τα διαλαμβανόμενα στην προηγούμενη σκέψη. Εξ αυτού συνάγεται ότι, στο δικόγραφο της προσφυγής του ενώπιον του δικαστηρίου αυτού, ο αιτών πρέπει, κατ’ ουσίαν, απλώς να αποδείξει ότι βασίμως θεώρησε ότι υφίστανται νέα στοιχεία ή πορίσματα σε σχέση με εκείνα που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της προηγούμενης αιτήσεώς του.»
Συνεπώς ο σκοπός της προκαταρτικής έρευνας η οποία κατέληξε στην προσβαλλόμενη δια της παρούσης απόφαση, είναι ο έλεγχος του κατά πόσο πληρούνται οι ως άνω εκ της νομοθεσίας τιθέμενες προϋποθέσεις, οι οποίες θα δικαιολογούσαν περαιτέρω εξέταση της μεταγενέστερης αίτησης και όχι επί της ουσίας έρευνα των νεών ισχυρισμών ως να επρόκειτο για πρώτη αίτηση ασύλου.
Επί της 1ης αιτήσεως ασύλου που υπέβαλε ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής του λόγω του κατέστησε έγκυο τη σύντροφό του, αλλά εκείνη φοβόταν να κρατήσει το παιδί εξαιτίας του πατέρα και των αδελφών της. Έπειτα η σύντροφος του αιτητή, με δόλιο τρόπο, προσπάθησε να διακόψει την εγκυμοσύνη, με αποτέλεσμα να χάσει την ζωή της. Ενόψει αυτού, ως ισχυρίστηκε ο αιτητής, ο πατέρας της τον ανέφερε στην αστυνομία, ενώ ο αδελφός της τον απείλησε ότι θα τον σκοτώσει.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης από την Υπηρεσία ο αιτητής επανέλαβε τα ως άνω και ανέφερε πως ο πατέρας της και οι αδελφοί της συντρόφου του τον κατηγόρησαν ότι ήταν υπαίτιος για τον θάνατό της και τον απείλησαν ότι θα τον σκοτώσουν. Αναφορικά με την σύντροφό του και το περιστατικό, δήλωσε ότι η σύντροφός του άρχισε να αιμορραγεί και ότι οι γονείς της την μετέφεραν στο Νοσοκομείο, όπου έχασε την ζωή της. Ανέφερε ότι δεν ήταν ο ίδιος μπροστά στο περιστατικό και ότι οι γονείς της κάλεσαν την αστυνομία να μεταβεί σπίτι του, ενώ τα αδέλφια της τον απείλησαν τηλεφωνικά ότι θα τον σκοτώσουν με τη βοήθεια μιας μυστικιστικής οργάνωσης, στην οποία ανήκει ο αδελφός της. Ωστόσο ο αιτητής δεν γνώριζε το όνομα της μυστικιστικής οργάνωσης. Ερωτηθείς ως προς το τι φοβάται σε περίπτωση επιστροφής του στην Νιγηρία, ο αιτητής δήλωσε ότι θα τον σκοτώσουν και ότι τον αναζητούν ακόμη. Τέλος, ερωτηθείς εάν μπορεί να εγκατασταθεί σε κάποια άλλη περιοχή στην Νιγηρία, απάντησε αρνητικά, καθότι τον αναζητούν ακόμα, ως ανέφερε.
Οι καθ' ων η αίτηση ανέλυσαν και εξέτασαν έκαστο των ισχυρισμών του και, αφού εν τέλει αποδέχθηκαν τους ισχυρισμούς του που αφορούν τη χώρα καταγωγής, τις προσωπικές του περιστάσεις και τη χώρα καταγωγής, απέρριψαν ως στερούμενο εσωτερικής συνοχής και ελλείψει εύλογα αναμενόμενων λεπτομερειών τον ισχυρισμό του αιτητή που αφορά τον θάνατο της συντρόφου και τον κίνδυνο που διατρέχει από την οικογένειά της.
Συνεπεία των ως άνω, κατά την αξιολόγηση μελλοντικού κινδύνου οι καθ' ων η αίτηση κατέληξαν ότι τα ενώπιον τους στοιχεία δεν καταδεικνύουν ότι σε περίπτωση επιστροφής στον τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Για τους πιο πάνω λόγους η 1η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε ως αβάσιμη.
Στα πλαίσια της επίδικης μεταγενέστερης αίτησης ο αιτητής επανέλαβε – εν πολλοίς αυτολεξεί – τους ως άνω ισχυρισμούς, ως τους είχε καταγράψει επί της 1ης αιτήσεως που είχε υποβάλει.
Οι καθ’ ων η αίτηση απέρριψαν την επίδικη αίτηση καθώς τα όσα ο αιτητής κατέγραψε επ’ αυτής δεν αποτελούσαν νέα στοιχεία, δεδομένου ότι αποτελούσαν πιστή επανάληψη όσων είχε αναφέρει κατά την 1η αίτηση που υπέβαλε.
Σημειώνεται ότι με τη καταχώρηση της προσφυγής καταχωρήθηκε ένορκη δήλωση του αιτητή, όπου επαναλαμβάνει επιγραμματικά τους ως άνω ισχυρισμούς και αναφέρει ότι η απόφαση επί της 1ης αιτήσεως διεθνούς προστασίας που υπέβαλε, η οποία δεν αποτελεί βέβαια την επίδικη εδώ απόφαση, δεν του είχε επιδοθεί δεόντως. Ως Τεκμήρια 1 και 2 επισυνάπτονται σχετικό ενοικιαστήριο έγγραφο και βεβαίωση από τους ιδιοκτήτες της οικίας όπου διαμένει, οι οποίοι βεβαιώνουν ότι ο αιτητής μένει στην αναφερόμενη εκεί διεύθυνση, ημ.08/04/24. Η εν λόγω διεύθυνση είναι αυτή στην οποία στάλθηκε η επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση των καθ’ ων η επί της 1ης αιτήσεως του.
Σημειώνεται ότι, κατά τα διαλαμβανόμενα στον κ.3 (α) (β) των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 (3/2019), «κάθε προσφυγή καταχωρείται στο αρμόδιο Πρωτοκολλητείο με έγγραφη αίτηση, ως το Έντυπο Αρ. 1 συνοδευόμενη από […] οποιαδήποτε νέα έγγραφα ή στοιχεία ή πρόσθετη μαρτυρία ήθελε προσκομίσει ο αιτητής» και τα «[ν]έα έγγραφα ή στοιχεία ή οποιαδήποτε πρόσθετη μαρτυρία που προσκομίζονται κατά την καταχώριση της προσφυγής, παρατίθενται ή επισυνάπτονται ως τεκμήρια, ανάλογα, σε ένορκη δήλωση από τον Αιτητή» όπου «[ο] ενόρκως δηλών εξηγεί το λόγο για τον οποίο δεν προσκομίστηκαν τα έγγραφα ή στοιχεία ή πρόσθετη μαρτυρία κατά την εξέταση της προσβαλλόμενης πράξης καθώς και τη συνάφειά τους με τα επίδικα θέματα.»
Αγορεύοντας προφορικά ενώπιον του Δικαστηρίου η συνήγορος του αιτητή ανέφερε ότι εν προκειμένω έχουν προσκομιστεί στοιχεία εκ των οποίων καταδεικνύεται ότι ο αιτητής δεν ενημερώθηκε για την απόρριψη της 1ης αιτήσεως του και πως το τηλέφωνο που αναγράφεται στο ερ.66 δεν είναι το ορθό και δεν συμφωνεί με το τηλέφωνο που είχε δώσει ο αιτητής (ερ.32). Έτσι, ως ανέφερε, ότι αιτητής στερήθηκε την εξέταση των ισχυρισμών του επί της ουσίας αυτών.
Σημειώνω επί των ως άνω ισχυρισμών του αιτητή τα εξής. Πρώτον, η 1η αίτηση διεθνούς προστασίας και η απόφαση επ’ αυτής δεν αποτελούν επίδικα στα πλαίσια της παρούσης ζητήματα καθώς η προσβαλλόμενη εδώ απόφαση είναι η απόφαση στην επίδικη μεταγενέστερη αίτηση ημ.09/04/24. Δεύτερον, ακόμα και αν ευσταθούν τα όσα αναφέρει ο αιτητής, θα μπορούσε και θα έπρεπε λοιπόν να προσβάλει δια προσφυγής την απόφαση ημ.14/09/23 (ερ.79), αφού, σύμφωνα με τα λεγόμενα του, αυτή δεν είχε δεόντως κοινοποιηθεί σ’ αυτόν και συνεπώς, κατά τον χρόνο που εκδόθηκε η επίδικη εδώ απόφαση στις 09/04/24 [η επίδικη αίτηση είχε καταχωρηθεί την ίδια μέρα (ερ.85)], δεν θα είχε εκπνεύσει η προθεσμία προσβολής της προηγούμενης απόφασης των καθ’ ων η αίτηση. Τρίτον αξίζει δε να σημειωθεί ότι εκ των ερ.67-79 καταδεικνύεται ότι η απόφαση ημ.14/09/23 είχε δεόντως ταχυδρομηθεί στην ορθή διεύθυνση του αιτητή, ως και αυτός την αναφέρει και στην ΕΔ (Τεκ.2) που μαζί με την παρούσα προσφυγή καταχώρησε, και επιστράφηκε ως αζήτητη (βλ. και απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου στις υποθέσεις αρ.99/2004, Ψαλιδόπουλος ν. Πανεπιστημίου Κύπρου, ημ.04/04/07, και αρ.2052/06, Odikadze ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημ.08/08/08).
Συνεπεία των ως άνω, πέραν του ότι τα επιχειρήματα του, δεδομένου ότι η προηγούμενη απόφαση ημ.14/09/23 δεν συνιστά επίδικο εδώ ζήτημα, δεν μπορούν να εξεταστούν, αξίζει να λεχθεί ότι, για ότι αυτό συνεπάγεται, ο αιτητής έλαβε – σε κάθε περίπτωση – γνώση της απόφασης επί της 1ης αιτήσεως του στις 09/04/24, όταν και καταχώρησε την επίδικη μεταγενέστερη αίτηση του. Τα όσα δε αναφέρει ουδόλως αγγίζουν και αφορούν την επίδικη αυτή αίτηση και ούτε μπορούν να εξεταστούν στα πλαίσια της παρούσης.
Επανέρχομαι στην ουσία της επίδικης αίτησης.
Ενόψει των ως άνω εκ της νομοθεσίας και νομολογίας παραμέτρων εξέτασης μεταγενέστερων αιτήσεων ως η παρούσα θεωρώ, σε συμφωνία με τα όσα οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν στην επίδικη απόφαση, ότι ορθώς και νομίμως απορρίφθηκε ως απαράδεκτη στη βάση των όσων διαλαμβάνονται στο αρ.16Δ (3) (α) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 (6(I)/2000). Ουδεμία πλημμέλεια ή παρατυπία μπορώ να διαπιστώσω στη διαδικασία εξέτασης της επίδικης μεταγενέστερης αίτησης, στη βάση της νομοθεσίας ως ανωτέρω καταγράφεται. Ο αιτητής, πολύ απλά, ουδέν νέο στοιχείο ανέφερε στα πλαίσια της επίδικης αίτησης.
Ενόψει των ως άνω απομένει εν προκειμένω μια αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του (πολιτεία Delta), όπου αναμένεται να εγκατασταθεί ο αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), από 17/05/23 μέχρι 17/05/24, σημειώθηκαν στην πολιτεία Delta 108 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 108 ανθρώπων. Μεταξύ αυτών, 45 περιστατικά συνίσταντο σε μάχες (με 90 ανθρώπινες απώλειες), 44 ήταν περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 18 ανθρώπινες απώλειες), ενώ 19 ήταν περιστατικά εξεγέρσεων / ταραχών (με 15 θάνατοι). Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Delta ανέρχεται περί των 5 ½ εκατομμυρίων κατοίκων (2022).[1]
Η αυστριακή ACCORD σε έκθεση για τα περιστατικά ασφαλείας το τελευταίο τέταρτο του 2022 στη Νιγηρία παραθέτει ότι στην πολιτεία Delta, αναφέρθηκαν 45 περιστατικά στα οποία σκοτώθηκαν 24 άτομα. Άλλη έκθεση καταγράφει ότι για το έτος 2022 αναφέρθηκαν 165 περιστατικά στα οποία σκοτώθηκαν 92 άτομα στην πολιτεία Delta.[2]
Από τον Ιανουάριο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2023, το ACLED καταγράφει 175 βίαια γεγονότα με συμμετοχή πολιτοφυλακών, με αποτέλεσμα σχεδόν 280 θανάτους. Η πολιτεία Lagos αντιπροσωπεύει περίπου το 20% των γεγονότων που καταγράφηκαν από το ACLED, ακολουθούμενο από άλλες νότιες πολιτείες όπως το Ogun, το Osun και το Delta.[3]
Είναι κατάληξη μου, αποτιμώντας τις ως άνω πληροφορίες, ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε, και στην οποία εύλογα αναμένεται να επιστρέψει, δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό της περιοχής, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» [4] (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF and DN). Σημειώνεται ότι, ως στην αιτιολογική σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.»
Σημειώνεται δε σε κάθε περίπτωση ότι η Νιγηρία έχει καθοριστεί στις Κ.Δ.Π. 198/2020, 225/2021, 202/2022 και 166/2023, που εκδόθηκαν δυνάμει του αρ.12Βτρις του Νόμου, ως ασφαλής χώρα ιθαγενείας.
Για τους λόγους που πιο πάνω αναφέρονται η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €600 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.
Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[2] ACCORD – Austrian Centre for Country of Origin and Asylum Research and Documentation: NIGERIA, FOURTH QUARTER 2022: Update on incidents according to the Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), 12 April 2023 https://www.ecoi.net/en/file/local/2090447/2022q4Nigeria_en.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 21/05/2024)
[3] ACLED – Armed Conflict Location & Event Data Project (Author), published by ReliefWeb: Election Watch; Political Violence and the 2023 Nigerian Election, 22 February 2023 https://reliefweb.int/attachments/98aea690-853c-46bb-8a2e-9b46e5e51865/Political%20Violence%20and%20the%202023%20Nigerian%20Election.pdf (21/05/2024)
[4] Εγχειρίδιο EASO, Άρθρο 15 στοιχείο γ) της οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις ασύλου (2011/95/ΕΕ) Δικαστική ανάλυση, σελ.26-28, διαθέσιμο εδώ: https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/Article-15c-QD_a-judicial-analysis-EL.pdf